Surah Al-Ma’arij
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
سَاَلَ سَاۤىِٕلٌۢ بِعَذَابٍ وَّاقِعٍۙ١
Sa'ala sā'ilum bi‘ażābiw wāqi‘(in).
[1]
Sios wong betakên rawûnyo azab yên cengki tedades.
لِّلْكٰفِرِيْنَ لَيْسَ لَهٗ دَافِعٌۙ٢
Lil-kāfirīna laisa lahū dāfi‘(un).
[2]
Peranti wong-wong kafîr, yên nano wênten sios wong wikan nula’nyo
مِّنَ اللّٰهِ ذِى الْمَعَارِجِۗ٣
Minallāhi żil-ma‘ārij(i).
[3]
(Yên rawû) dari Allah, yên wênten enggon- enggon munggah.
تَعْرُجُ الْمَلٰۤىِٕكَةُ وَالرُّوْحُ اِلَيْهِ فِيْ يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهٗ خَمْسِيْنَ اَلْفَ سَنَةٍۚ٤
Ta‘rujul-malā'ikatu war-rūḥu ilaihi fī yaumin kāna miqdāruhū khamsīna alfa sanah(tin).
[4]
Malêikat-malêikat serto Jibril munggah (ngadep) kepado Tuhan, jerû sedinten yên kadarnya sêket ribu taun. 1058
1058) Sedanten malaêkat-malaêkat serto Jibril kalu ngadep Tuhan nedo waktu sios dinten. Napibilo didamelke ole wong, nedo waktu sêkêt pulu ribu taun.
فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيْلًا٥
Faṣbir ṣabran jamīlā(n).
[5]
dades besabarla niko dengen kesabaran yên saê.
اِنَّهُمْ يَرَوْنَهٗ بَعِيْدًاۙ٦
Innahum yaraunahū ba‘īdā(n).
[6]
Selesernyo wong-wong niku ningali siksoan niku tebî (mustahil).
وَّنَرٰىهُ قَرِيْبًاۗ٧
Wa narāhu qarībā(n).
[7]
Sedengke Kame’ ningalinyo para’ (cengki tedades).
يَوْمَ تَكُوْنُ السَّمَاۤءُ كَالْمُهْلِۙ٨
Yauma takūnus-samā'u kal-muhl(i).
[8]
Pado dinten sewaktu langit dades ma’kayo leburan perak,
وَتَكُوْنُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِۙ٩
Wa takūnul-jibālu kal-‘ihn(i).
[9]
Serto gunung-gunung dades ma’kayo bulu (yên beterbangan),
وَلَا يَسْـَٔلُ حَمِيْمٌ حَمِيْمًاۚ١٠
Wa lā yas'alu ḥamīmun ḥamīmā(n).
[10]
Serto nano wênten sios wong réncang akrab nakênke rêncangnyo,
يُبَصَّرُوْنَهُمْۗ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِيْ مِنْ عَذَابِ يَوْمِىِٕذٍۢ بِبَنِيْهِۙ١١
Yubaṣṣarūnahum, yawaddul-mujrimu lau yaftadī min ‘ażābi yaumi'iżim bibanīh(i).
[11]
Sedeng wong-wong niku salîng mandang. Wong kafîr kepêngên kalu sekironyo dio angsal nebûs (awa'nyo) dari azab dinten niku dengen budak-budaknyo,
وَصَاحِبَتِهٖ وَاَخِيْهِۙ١٢
Wa ṣāḥibatihī wa akhīh(i).
[12]
Serto semanyo serto dûlûrnyo,
وَفَصِيْلَتِهِ الَّتِيْ تُـْٔوِيْهِۙ١٣
Wa faṣīlatihil-latī tu'wīh(i).
[13]
Serto sanak-kadangnyo yên ngelindunginyo (di dunio).
وَمَنْ فِى الْاَرْضِ جَمِيْعًاۙ ثُمَّ يُنْجِيْهِۙ١٤
Wa man fil-arḍi jamī‘ā(n), ṡumma yunjīh(i).
[14]
Serto wong-wong di bumi sedantennyo, sampun niku (ngarepke) tebûsan niku wikan nyelametkennyo.
كَلَّاۗ اِنَّهَا لَظٰىۙ١٥
Kallā, innahā laẓā.
[15]
Sekali-kali nano wikan danten, Selesernyo nerako niku nikula api yên mûrûp
نَزَّاعَةً لِّلشَّوٰىۚ١٦
Nazzā‘atal lisy-syawā.
[16]
Yên ngocê’ kulît kepala’,
تَدْعُوْا مَنْ اَدْبَرَ وَتَوَلّٰىۙ١٧
Tad‘ū man adbara wa tawallā.
[17]
Yên ngulemi wong yên melakangi serto yên melêngos (dari agami),
وَجَمَعَ فَاَوْعٰى١٨
Wa jama‘a fa'au‘ā.
[18]
Serto ngeraȗp (harto bendo) sampun niku nyimpennyo. 1059
1059) Wong yên nyimpen hertonyo serto nano ayun metuke zakat serto nano pulo' nafkakenyo ke jalan yên lese
۞ اِنَّ الْاِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوْعًاۙ١٩
Innal-insāna khuliqa halu‘ā(n).
[19]
Selesernyo wong-wong diciptoke biaso ngerûtûk
اِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوْعًاۙ٢٠
Iżā massahusy-syarru jazū‘ā(n).
[20]
Napibilo dio ditimpo kesusahan dio bekelû kesa,
وَّاِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوْعًاۙ٢١
Wa iżā massahul-khairu manū‘ā(n).
[21]
serto kalu dio nemu yên saê (herto) dio kentût genggem.
اِلَّا الْمُصَلِّيْنَۙ٢٢
Illal-muṣallīn(a).
[22]
kacuali wong-wong yên nega’ke semayang,
الَّذِيْنَ هُمْ عَلٰى صَلَاتِهِمْ دَاۤىِٕمُوْنَۖ٢٣
Allażīna hum ‘alā ṣalātihim dā'imūn(a).
[23]
wong-wong niku tetep nega’ke semayangnyo,
وَالَّذِيْنَ فِيْٓ اَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُوْمٌۖ٢٤
Wal-lażīna fī amwālihim ḥaqqum ma‘lūm(un).
[24]
serto wong-wong yên jerû hertonyo wênten dicawêske bagîannyo.
لِّلسَّاۤىِٕلِ وَالْمَحْرُوْمِۖ٢٥
Lis-sā'ili wal-maḥrūm(i).
[25]
Peranti wong (miskin) yên nedo serto wong yên nano nedo,
وَالَّذِيْنَ يُصَدِّقُوْنَ بِيَوْمِ الدِّيْنِۖ٢٦
Wal-lażīna yuṣaddiqūna biyaumid-dīn(i).
[26]
serto wong-wong yên pecayo dinten pembalesan,
وَالَّذِيْنَ هُمْ مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِمْ مُّشْفِقُوْنَۚ٢٧
Wal-lażīna hum min ‘ażābi rabbihim musyfiqūn(a).
[27]
serto wong-wong yên takut dengen azab Tuhannyo.
اِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُوْنٍۖ٢٨
Inna ‘ażāba rabbihim gairu ma'mūn(in).
[28]
Selesernyo, tehadep azab Tuhan wong-wong niku, nano wênten sios wong yên ngeraso aman (dari kerawûannyo).
وَّالَّذِيْنَ هُمْ لِفُرُوْجِهِمْ حٰفِظُوْنَۙ٢٩
Wal-lażīna hum lifurūjihim ḥāfiẓūn(a).
[29]
Serto wong-wong yên meliaro pekakasnyo,
اِلَّا عَلٰٓى اَزْوَاجِهِمْ اَوْ مَا مَلَكَتْ اَيْمَانُهُمْ فَاِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُوْمِيْنَۚ٣٠
Illā ‘alā azwājihim au mā malakat aimānuhum fa innahum gairu malūmīn(a).
[30]
kacowali tehadep sema-sema wong-wong niku atawa budak-budak yên wong-wong niku hek-i 1060 , dades selesernyo wong-wong niku nano tecelo.
1060) Budak-budak tumbasan yên angsal jerû peperangan dengên wong kafîr, dêdê buda’ tumbasan yên angsal di luar peperangan. jerû peperangan dengên wong-wong kafîr niku, betino-betino yên ditawan biasonyo dibagî-bagîke kepado kaum muslimin yên tumut jerû peperangan niku, serto kebiasoan niki dêdêla sios yên diwajibke. Imam angsal ngelarang kebiasoan niki. Maksudnyo: budak-budak yên diwênteni yên domiknyo nano tumut tetawan besami-semanyo.
فَمَنِ ابْتَغٰى وَرَاۤءَ ذٰلِكَ فَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْعَادُوْنَۚ٣١
Fa manibtagā warā'a żālika fa ulā'ika humul-‘ādūn(a).
[31]
Sinten saos ngerunut yên di balik niku 1061 , dades wong-wong niku nikula wong-wong yên tepeliwat.
1061) Maksudnyo: zina, homoseksual, lesbian.
وَالَّذِيْنَ هُمْ لِاَمٰنٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رٰعُوْنَۖ٣٢
Wal-lażīna hum li'amānātihim wa ‘ahdihim rā'ūn(a).
[32]
Serto wong-wong yên meliaro amanat-amanat (yên dipikulnyo) serto janjinyo.
وَالَّذِيْنَ هُمْ بِشَهٰدٰتِهِمْ قَاۤىِٕمُوْنَۖ٣٣
Wal-lażīna hum bisyahādātihim qā'imūn(a).
[33]
Serto wong-wong yên ngesungke kesaksiannyo.
وَالَّذِيْنَ هُمْ عَلٰى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُوْنَۖ٣٤
Wal-lażīna hum ‘alā ṣalātihim yuḥāfiẓūn(a).
[34]
Serto wong-wong yên meliaro semayangnyo.
اُولٰۤىِٕكَ فِيْ جَنّٰتٍ مُّكْرَمُوْنَ ۗ ࣖ٣٥
Ulā'ika fī jannātim mukramūn(a).
[35]
wong-wong niku niku (kekel) di suargo jugo dimulioke.
فَمَالِ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا قِبَلَكَ مُهْطِعِيْنَۙ٣٦
Famālil-lażīna kafarū qibalaka muhṭi‘īn(a).
[36]
Ngapo wong-wong kafîr niku nguber niko,
عَنِ الْيَمِيْنِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِيْنَ٣٧
‘Anil-yamīni wa ‘anisy-syimāli ‘izīn(a).
[37]
Dari kanan serto dari kiri dengen gerombol-gerombol.
اَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ اَنْ يُّدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيْمٍۙ٣٨
Ayaṭma‘u kullumri'im minhum ay yudkhala jannata na‘īm(in).
[38]
Napi saben wong dari wong-wong kafîr niku kepêngên melebet ke jerû suargo yên kebek kenikmatan?,
كَلَّاۗ اِنَّا خَلَقْنٰهُمْ مِّمَّا يَعْلَمُوْنَ٣٩
Kallā, innā khalaqnāhum mimmā ya‘malūn(a).
[39]
Sekali-kali nano! Selesernyo Kame’ ciptoke wong-wong niku dari napi yên wong-wong niku sampûn ma’lûm 1062 .
1062) Yen dimaksud dengen ayat niki nikula bahwo wong-wong kafir niku diciptoke Allah dari mani peranti beriman serto betakwa kepado Nyo, ma’kayo yên dikelapke ole Rasul. dades kalu wong-wong niku nano beriman nano berhak melebet suargo.
فَلَآ اُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشٰرِقِ وَالْمَغٰرِبِ اِنَّا لَقٰدِرُوْنَۙ٤٠
Falā uqsimu birabbil-masyāriqi wal-magāribi innā laqādirūn(a).
[40]
dades Kulo besumpa dengen Tuhan yên ngatur enggon mûncûl serto tebenemnyo matoari, bulan serto bintang; selesernyo Kame’ cengki angsal.
عَلٰٓى اَنْ نُّبَدِّلَ خَيْرًا مِّنْهُمْۙ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوْقِيْنَ٤١
‘Alā an nubaddila khairam minhum, wa mā naḥnu bimasbūqīn(a).
[41]
Peranti ngenti (wong-wong niku) dengen kaum yên langkung saê dari wong-wong niku, serto Kame’ sekali-kali nano wikan dita’lȗ’ke.
فَذَرْهُمْ يَخُوْضُوْا وَيَلْعَبُوْا حَتّٰى يُلٰقُوْا يَوْمَهُمُ الَّذِيْ يُوْعَدُوْنَۙ٤٢
Fa żarhum yakhūḍū wa yal‘abū ḥattā yulāqū yaumahumul-lażī yū‘adūn(a)
[42]
dades tala’kela wong-wong niku tenggelem (jerû kebatîlan) serto beuca’-uca’ sampî wong-wong niku kepanggî dinten yên diancamke kepado wong-wong niku,
يَوْمَ يَخْرُجُوْنَ مِنَ الْاَجْدَاثِ سِرَاعًا كَاَنَّهُمْ اِلٰى نُصُبٍ يُّوْفِضُوْنَۙ٤٣
Yauma yakhrujūna minal-ajdāṡi sirā‘an ka'annahum ilā nuṣubiy yūfiḍūn(a).
[43]
(Nikula) pado dinten wong-wong niku metu dari kubur dengen tegesa-gesa’ ma’kayo wong-wong niku kêsa na’ ngadep kepado behalo-behalo (sewaktu di dunio),
خَاشِعَةً اَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ۗذٰلِكَ الْيَوْمُ الَّذِيْ كَانُوْا يُوْعَدُوْنَ ࣖ٤٤
Khāsyi‘atan abṣāruhum tarhaquhum żillah(tun), żālikal-yaumul-lażī kānū yū‘adūn(a).
[44]
Peningalan wong-wong niku tetûndû’ ke bawa dilȋngkȗpi kehinoan. Nikula dinten yên kerehînnyo diancamke kepado wong-wong niku.