Surah Al-Mu’min
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
حٰمۤ ۚ١
Ḥā mīm.
[1]
Hā Mīm.
تَنْزِيْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْعَلِيْمِۙ٢
Tanzīlul-kitābi minallāhil-‘azīzil-‘alīm(i).
[2]
Kitab niki (AI-Qur'an) diturunke dari Allah Yên Mahaperkaso, Maha Wikan
غَافِرِ الذَّنْۢبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيْدِ الْعِقَابِ ذِى الطَّوْلِۗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۗاِلَيْهِ الْمَصِيْرُ٣
Gāfiriż-żambi wa qābilit-taubi syadīdil-‘iqābi żiṭ-ṭaul(i), lā ilāha illā huw(a), ilaihil-maṣīr(u).
[3]
yên ngampuni doso serto nerimo tobat serto keras hukuman-Nyo; yên mepunyoi karunio. Nano wenten tuhan selian Dio. Cumen pado-Nyola (sedanten makhluk) mantu’
مَا يُجَادِلُ فِيْٓ اٰيٰتِ اللّٰهِ اِلَّا الَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِى الْبِلَادِ٤
Mā yujādilu fī āyātillāhi illal-lażīna kafarū falā yagrurka taqallubuhum fil-bilād(i).
[4]
Nano wenten yên menyelewake tentang ayat-ayat Allah, selian wong-wong yên kafir. Kerno niku nanola niko (Muhammad) tebudi ole keberasilan damelan wong-wong niku di sedanten negeri.
كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوْحٍ وَّالْاَحْزَابُ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۖوَهَمَّتْ كُلُّ اُمَّةٍۢ بِرَسُوْلِهِمْ لِيَأْخُذُوْهُ وَجَادَلُوْا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوْا بِهِ الْحَقَّ فَاَخَذْتُهُمْ ۗفَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ٥
Każżabat qablahum qaumu nūḥiw wal-aḥzābu mim ba‘dihim, wa hammat kullu ummatim birasūlihim liya'khużūhu wa jādalū bil-bāṭili liyudḥiḍū bihil-ḥaqqa fa'akhażtuhum, fa kaifa kāna ‘iqāb(i).
[5]
Sedereng wong-wong niku, kaum Nuh serto golongan-golongan yên besekutu sesampun wong-wong niku sampun mudike (rosul) serto acap umat sampun merencano¬ke (tipu dayo) tehadep rosul wong-wong niku peranti menawannyo serto wong-wong niku mantah sami (alesan) yên batil peranti melenyapke keleseran; kerno niku Kulo tawan wong-wong niku (sami azab). Mangko nian (pedinyo) azab Kulo?
وَكَذٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اَنَّهُمْ اَصْحٰبُ النَّارِۘ٦
Wa każālika ḥaqqat kalimatu rabbika ‘alal-lażīna kafarū annahum aṣḥābun-nār(i).
[6]
Serto ma’ nikila sampun cengki belaku ketetepan Tuhan niko tehadep wong-wong kafir, (yaitu) selesernyo wong-wong niku iola penunggu nerako.
اَلَّذِيْنَ يَحْمِلُوْنَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهٗ يُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَيَسْتَغْفِرُوْنَ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْاۚ رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَّعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِيْنَ تَابُوْا وَاتَّبَعُوْا سَبِيْلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيْمِ٧
Allażīna yaḥmilūnal-‘arsya wa man ḥaulahū yusabbiḥūna biḥamdi rabbihim wa yu'minūna bihī wa yastagfirūna lil-lażīna āmanū, rabbanā wasi‘ta kulla syai'ir raḥmataw wa ‘ilman fagfir lil-lażīna tābū wattaba‘ū sabīlaka wa qihim ‘ażābal-jaḥīm(i).
[7]
(Malaikat-malaikat) yên mikul ‘Arsy serto (malaikat) yên wenten di sekelilingnyo bertasbih sami muji Tuhannyo serto wong-wong niku beiman padonyo serto menedo ampunan peranti wong-wong yên beiman (sambil bekelap), “Yo Tuhan kame’, rohmat serto ilmu yên wenten pado-niko meliputi sedanten sios, mangko sungla ampunan pado wong-wong yên bertobat serto menumuti jalan (igamo) Niko serto peliarola wong-wong niku dari azab nerako.
رَبَّنَا وَاَدْخِلْهُمْ جَنّٰتِ عَدْنِ ِۨالَّتِيْ وَعَدْتَّهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ اٰبَاۤىِٕهِمْ وَاَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيّٰتِهِمْ ۗاِنَّكَ اَنْتَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُۙ٨
Rabbanā wa adkhilhum jannāti ‘adninil-latī wa‘attahum wa man ṣalaḥa min ābā'ihim wa azwājihim wa żurriyyātihim, innaka antal ‘azīzul-ḥakīm(u).
[8]
Yo Tuhan kame’, ngelebetkela wong-wong niku ke jerû surgo ‘Adn yên sampun Niko semayoanke pado wong-wong niku, serto wong yên soleh di antaro nene’ moyang wong-wong niku, sema-sema, serto zuriyat wong-wong niku. Leser, Nikola Yên Mahaperkaso, Maha bijaksano,
وَقِهِمُ السَّيِّاٰتِۗ وَمَنْ تَقِ السَّيِّاٰتِ يَوْمَىِٕذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهٗ ۗوَذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيْمُ ࣖ٩
Wa qihimus-sayyi'āt(i), wa man taqis-sayyi'āti yauma'iżin faqad raḥimtah(ū), wa żālika huwal-fauzul-‘aẓīm(u).
[9]
serto peliarola wong-wong niku dari (bencano) kejahatan. Serto wong-wong yên Niko peliaro dari (bencano) kejahatan pado dinten niku, mangko leser, Niko sampun ngesungke rohmat padonyo serto sampun niki nikula kemenangan yên agung.”
اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللّٰهِ اَكْبَرُ مِنْ مَّقْتِكُمْ اَنْفُسَكُمْ اِذْ تُدْعَوْنَ اِلَى الْاِيْمَانِ فَتَكْفُرُوْنَ١٠
Innal-lażīna kafarū yunādauna lamaqtullāhi akbaru mim maqtikum anfusakum iż tad‘ūna ilal-īmāni fatakfurūn(a).
[10]
Selesernyo wong-wong yên kafir, pado wong-wong niku (pado dinten Kiamat) dikengken, “Leser, ·kebencian Allah (pado niko) tebî lebî ageng daripado kebencian niko pado awa’ niko dewe’, pas niko dikengken muat beiman sampun niku niko mendustokenyo.”
قَالُوْا رَبَّنَآ اَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَاَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوْبِنَا فَهَلْ اِلٰى خُرُوْجٍ مِّنْ سَبِيْلٍ١١
Qālū rabbanā amattanaṡnataini wa aḥyaitanaṡnataini fa‘tarafnā biżunūbinā fa hal ilā khurūjim min sabīl(in).
[11]
Wong-wong niku nyawab, “Yo Tuhan kame’, Niko sampun mademke kame’ duo kali serto sampun ngidupke kame’ keduo kali (jugo), sampun niku kame’ ngakui doso-doso kame’. Mangko wen¬ten¬ke jalan (buat kame’) buat kejabo (dari nerako)?”
ذٰلِكُمْ بِاَنَّهٗٓ اِذَا دُعِيَ اللّٰهُ وَحْدَهٗ كَفَرْتُمْۚ وَاِنْ يُّشْرَكْ بِهٖ تُؤْمِنُوْا ۗفَالْحُكْمُ لِلّٰهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيْرِ١٢
Żālikum bi'annahū iżā du‘iyallāhu waḥdahū kafartum, wa iy yusyrak bihī tu'minū, fal-ḥukmu lillāhil-‘aliyyil-kabīr(i).
[12]
Yên sampun niki niku kerno selesernyo niko mudike napibilo dikengken buat nyemba Allah saos. Serto kalu Allah diduoke, niko percayo. Mangko keputusan (sekarang niki) wentenla pado Allah Yên Mahatinggi, Mahaageng.
هُوَ الَّذِيْ يُرِيْكُمْ اٰيٰتِهٖ وَيُنَزِّلُ لَكُمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ رِزْقًا ۗوَمَا يَتَذَكَّرُ اِلَّا مَنْ يُّنِيْبُ١٣
Huwal-lażī yurīkum āyātihī wa yunazzilu lakum minas-samā'i rizqā(n), wa mā yatażakkaru illā may yunīb(u).
[13]
Diola yên ninggalke tando-tando (kekuasaan)-Nyo pado niko serto nurun¬ke rezeki dari langit buat niko. Serto nano lian yên angsal pelajaran cumen wong-wong yên mantu’ (pado Allah).
فَادْعُوا اللّٰهَ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ وَلَوْ كَرِهَ الْكٰفِرُوْنَ١٤
Fad‘ullāha mukhliṣīna lahud-dīna wa lau karihal-kāfirūn(a).
[14]
Mangko sembalah Allah dengen tulus ikhlas berigamo pado-Nyo, meskipun wong-wong kafir nano nyukoi-(nyo).
رَفِيْعُ الدَّرَجٰتِ ذُو الْعَرْشِۚ يُلْقِى الرُّوْحَ مِنْ اَمْرِهٖ عَلٰى مَنْ يَّشَاۤءُ مِنْ عِبَادِهٖ لِيُنْذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِۙ١٥
Rafī‘ud-darajāti żul-‘arsy(i), yulqir-rūḥa min amrihī ‘alā may yasyā'u min ‘ibādihī liyunżira yaumat-talāq(i).
[15]
(Diola) Yên Mahatinggi derajat-Nyo, yên mepunyoi ‘Arsy, yên nurunke wahyu sami perintah-Nyo pado napi yên Dio ayuni di antaro hamba-hamba-Nyo, supayo ngimutke (manusio) tentang dinten haderengan (dinten Kiamat),
يَوْمَ هُمْ بٰرِزُوْنَ ۚ لَا يَخْفٰى عَلَى اللّٰهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ ۗلِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ۗ لِلّٰهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ١٦
Yauma hum bārizūn(a), lā yakhfā ‘alallāhi minhum syai'(un), limanil-mulkul-yaum(a), lillāhil-wāḥidil-qahhār(i).
[16]
(iola) pado dinten (pas) wong-wong niku kejabo (dari kubur); nano sios pun keadoan wong-wong niku yên tesingit di sisi Allah. (Laju Allah bekelap), “Punyo sintenke keratin pado dinten niki?” Punyo Allah Yên Maha Sios, Maha Mengalake.
اَلْيَوْمَ تُجْزٰى كُلُّ نَفْسٍۢ بِمَا كَسَبَتْ ۗ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ ۗاِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْحِسَابِ١٧
Al-yauma tujzā kullu nafsim bimā kasabat, lā ẓulmal-yaum(a), innallāha sarī‘ul-ḥisāb(i).
[17]
Pado dinten niki jiwo disung balesan sesuai sami napi yên sampun didamelkenyo. Nano wenten yên dirugike pado dinten niki. Leser, Allah gancang nian rikinan-Nyo
وَاَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْاٰزِفَةِ اِذِ الْقُلُوْبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كٰظِمِيْنَ ەۗ مَا لِلظّٰلِمِيْنَ مِنْ حَمِيْمٍ وَّلَا شَفِيْعٍ يُّطَاعُۗ١٨
Wa anżirhum yaumal-āzifati iżil-qulūbu ladal-ḥanājiri kāẓimīn(a), mā liẓ-ẓālimīna min ḥamīmiw wa lā syafī‘iy yuṭā‘(u).
[18]
Serto sungla wong-wong niku peringetan ayun dinten yên semakin para’ (dinten Kiamat, yaniku) pas ati (nyese’) sampe di gulu kerno nahan kesedian. Nano wenten sios wong pun rencang setio peranti wong yên zalim serto nano wenten buatnyo sios wong penulung yên diterimo (petulungannyo).
يَعْلَمُ خَاۤىِٕنَةَ الْاَعْيُنِ وَمَا تُخْفِى الصُّدُوْرُ١٩
Ya‘lamu khā'inatal-a‘yuni wa mā tukhfiṣ-ṣudūr(u).
[19]
Dio wikan (tingalan) mato yên khianat 953 serto napi yên tesingit jerû dado.
953) tingala pado hal-hal yên telarang, peca’ ningal kepado wado yên dede muhrimnyo.
وَاللّٰهُ يَقْضِيْ بِالْحَقِّ ۗوَالَّذِيْنَ يَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ لَا يَقْضُوْنَ بِشَيْءٍ ۗاِنَّ اللّٰهَ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ ࣖ٢٠
Wallāhu yaqḍī bil-ḥaqq(i), wal-lażīna yad‘ūna min dūnihī lā yaqḍūna bisyai'(in), innallāha huwas-samī‘ul-baṣīr(u).
[20]
Serto Allah memastike sami keleseran. Sedeng wong-wong niku yên disemba selian-Nyo nano angsal memastike sami sios napipun. Selesernyo Allah, Diola Yên Maha Kebutiran, Maha Meningali
۞ اَوَلَمْ يَسِيْرُوْا فِى الْاَرْضِ فَيَنْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِيْنَ كَانُوْا مِنْ قَبْلِهِمْ ۗ كَانُوْا هُمْ اَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَّاٰثَارًا فِى الْاَرْضِ فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ ۗوَمَا كَانَ لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ وَّاقٍ٢١
Awalam yasīrū fil-arḍi fayanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-lażīna kānū min qablihim, kānū hum asyaddu minhum quwwataw wa āṡāran fil-arḍi fa'akhażahumullāhu biżunūbihim, wa mā kāna lahum minallāhi miw wāq(in).
[21]
Serto napike wong-wong niku nano mewentenke pejalanan di bumi, sampun niku memperatike ma’pundi kesampunan wong-wong yên sedereng wong-wong niku? Wong-wong niku lebi hebat kekua¬tan¬¬nyo daripado wong-wong niku serto (le¬bi kata) peninggalan-peninggalan (perada¬ban)-nyo di bumi, tapi Allah mengazab wong-wong niku kerno doso-dosonyo. Ser¬to nano ayun wenten sios pun yên ngelindu¬ngi wong-wong niku dari (azab) Allah
ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَانَتْ تَّأْتِيْهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِ فَكَفَرُوْا فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ ۗاِنَّهٗ قَوِيٌّ شَدِيْدُ الْعِقَابِ٢٢
Żālika bi'annahum kānat ta'tīhim rusuluhum bil-bayyināti fakafarū fa'akhażahumullāh(u), innahū qawiyyun syadīdul-‘iqāb(i).
[22]
Yên sampun niku iola kerno seleser¬nyo rosul-rosul sampun rawŏ pado wong-wong niku sami bakto bukti-bukti yên nyato 954 sampun niku wong-wong niku mudike; mangko Allah mengazab wong-wong niku. Leser, Dio Mahakuat, Mahakeras hukuman-Nyo.
954) Mu’jizat, hukum-hukum serto ajaran-ajaran yên dibaktonyo.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰى بِاٰيٰتِنَا وَسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍۙ٢٣
Wa laqad arsalnā mūsā bi'āyātinā wa sulṭānim mubīn(in).
[23]
Serto leser, Kame’ sampun ngutus Musa sami membakto ayat-ayat Kame’ serto keterangan yên nyato,
اِلٰى فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَقَارُوْنَ فَقَالُوْا سٰحِرٌ كَذَّابٌ٢٤
Ilā fir‘auna wa hāmāna wa qārūna faqālū sāḥirun każżāb(un).
[24]
pado Fir'aun, Haman serto Karun; sampun niku wong-wong niku bekelap, “(Musa) niku sios wong pesihir serto tukang mudike.”
فَلَمَّا جَاۤءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوْٓا اَبْنَاۤءَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مَعَهٗ وَاسْتَحْيُوْا نِسَاۤءَهُمْ ۗوَمَا كَيْدُ الْكٰفِرِيْنَ اِلَّا فِيْ ضَلٰلٍ٢٥
Falammā jā'ahum bil-ḥaqqi min ‘indinā qāluqtulū abnā'al-lażīna āmanū ma‘ahū wastaḥyū nisā'ahum, wa mā kaidul-kāfirīna illā fī ḍalāl(in).
[25]
Mangko pas dio (Musa) rawŏ pado wong-wong niku membakto keleseran dari Kame’, wong-wong niku bekelap, “Bunula buda’-buda’ lanang dari wong-wong yên beiman bersami dio serto biarke idup betino-betino wong-wong niku.” Tapi tipu dayo wong-wong kafir niku hampo belako.
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُوْنِيْٓ اَقْتُلْ مُوْسٰى وَلْيَدْعُ رَبَّهٗ ۚاِنِّيْٓ اَخَافُ اَنْ يُّبَدِّلَ دِيْنَكُمْ اَوْ اَنْ يُّظْهِرَ فِى الْاَرْضِ الْفَسَادَ٢٦
Wa qāla fir‘aunu żarūnī aqtul mūsā walyad‘u rabbah(ū), innī akhāfu ay yubaddila dīnakum au ay yuẓhira fil-arḍil-fasād(a).
[26]
Serto Fir'aun bekelap (pado pengageng-agengnyo), “biar kulo yên munu Musa serto kengken dio nedo pado Tuhannyo. Selesernyo kulo khawatir dio ayun nukar igamo niko atau nimbulke keancuran di bumi.”
وَقَالَ مُوْسٰىٓ اِنِّيْ عُذْتُ بِرَبِّيْ وَرَبِّكُمْ مِّنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ ࣖ٢٧
Wa qāla mūsā innī ‘użtu birabbī wa rabbikum min kulli mutakabbiril lā yu'minu biyaumil-ḥisāb(i).
[27]
Serto (Musa) bekelap, “Selesernyo kulo belindung pado Tuhan kulo serto Tuhan niko dari acap wong yên membongka’ke awa’ yên nano beiman pado dinten rikinan.”
وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌۖ مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ اِيْمَانَهٗٓ اَتَقْتُلُوْنَ رَجُلًا اَنْ يَّقُوْلَ رَبِّيَ اللّٰهُ وَقَدْ جَاۤءَكُمْ بِالْبَيِّنٰتِ مِنْ رَّبِّكُمْ ۗوَاِنْ يَّكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهٗ ۚوَاِنْ يَّكُ صَادِقًا يُّصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذِيْ يَعِدُكُمْ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِيْ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ٢٨
Wa qāla rajulum mu'min(um), min āli fir‘auna yaktumu īmānahū ataqtulūna rajulan ay yaqūla rabbiyallāhu wa qad jā'akum bil-bayyināti mir rabbikum, wa iy yaku kāżiban fa ‘alaihi każibuh(ū), wa iy yaku ṣādiqay yuṣibkum ba‘ḍul-lażī ya‘idukum, innallāha lā yahdī man huwa musrifun każżāb(un).
[28]
Serto sios wong yên beiman di antaro sana’ Fir'aun yên nyingitke imannyo bekelap, “Napike niko ayun munu sios wong kerno dio bekelap, “Tuhan kulo iola Allah,” padohal leser, dio sampun rawŏ pado niko sami bakto bukti-bukti yên nyato dari Tuhan niko. Serto kalu dio sios wong tukang mudike mangko diola yên ayun nanggung (doso) mudike niku; serto kalu dio sios wong yên leser, cengkila sebagian (bencano) yên diancamkenyo pado niko ayun nimpo niko. Selesernyo Allah nano ngesung petunjuk pado wong yên tepeliwat serto tukang mudike.
يٰقَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظٰهِرِيْنَ فِى الْاَرْضِۖ فَمَنْ يَّنْصُرُنَا مِنْۢ بَأْسِ اللّٰهِ اِنْ جَاۤءَنَا ۗقَالَ فِرْعَوْنُ مَآ اُرِيْكُمْ اِلَّا مَآ اَرٰى وَمَآ اَهْدِيْكُمْ اِلَّا سَبِيْلَ الرَّشَادِ٢٩
Yā qaumi lakumul-mulkul-yauma ẓāhirīna fil-arḍ(i), famay yanṣurunā mim ba'sillāhi in jā'anā, qāla fir‘aunu mā urīkum illā mā arā wa mā ahdīkum illā sabīlar-rasyād(i).
[29]
Wahai kaum kulo! “Pado dinten niki keratin wenten pado niko sami bekuaso di bumi tapi napi yên ayun nulung kito dari azab Allah kalu (azab niku) nimpo kito?” Fir'aun bekelap, “Kulo cumen ngesung wikan pado niko, napi yên kulo tingal sae; serto kulo cumen ngesung wikan pado niko jalan yên leser.”
وَقَالَ الَّذِيْٓ اٰمَنَ يٰقَوْمِ اِنِّيْٓ اَخَافُ عَلَيْكُمْ مِّثْلَ يَوْمِ الْاَحْزَابِۙ٣٠
Wa qālal-lażī āmana yā qaumi innī akhāfu ‘alaikum miṡla yaumil-aḥzāb(i).
[30]
Serto wong' yên beiman niku bekelap, “Wahai kaum kulo! Selesernyo kulo hawatir niko ayun ditimpo (bencano) ma’kayo dinten keancuran golongan yên besekutu,
مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوْحٍ وَّعَادٍ وَّثَمُوْدَ وَالَّذِيْنَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۗوَمَا اللّٰهُ يُرِيْدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ٣١
Miṡla da'bi qaumi nūḥiw wa ‘ādiw wa ṡamūda wal-lażīna mim ba‘dihim, wa mallāhu yurīdu ẓulmal lil-‘ibād(i).
[31]
(yaniki) peca’ kebiasaan kaum Nuh, ‘Ad, Samud serto wong-wong yên rawŏ sesampun wong-wong niku. Padohal Allah nano ngenda’i kezoliman tehadep hambo-hambo-Nyo.
وَيٰقَوْمِ اِنِّيْٓ اَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِۙ٣٢
Wa yā qaumi innī akhāfu ‘alaikum yaumat-tanād(i).
[32]
Serto wahai kaum kulo! Selesernyo kulo leser-leser hawatir tehadep niko ayun (siksoan) dinten saling simbati, 955
955) Dinten Kiamat niki dinamike dinten panggil memanggil kerno wong yên bekumpul di Padang Mahsyar sebagean manggil sebagean yên lian peranti nedo tolong.
يَوْمَ تُوَلُّوْنَ مُدْبِرِيْنَۚ مَا لَكُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ عَاصِمٍۚ وَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍ٣٣
Yauma tuwallūna mudbirīn(a), mā lakum minallāhi min ‘āṣim(in), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[33]
(ya’niku) pado dinten (pas) niko mantu’ ke buri (lari), nano wenten sios wong pun yên angsal nulungi niko dari (azab) Allah. Serto sinten saos ditala’ke seset oleh Allah, cengkila nano wenten sios pun yên angsal ngesung petunjuk.”
وَلَقَدْ جَاۤءَكُمْ يُوْسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَيِّنٰتِ فَمَا زِلْتُمْ فِيْ شَكٍّ مِّمَّا جَاۤءَكُمْ بِهٖ ۗحَتّٰىٓ اِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ يَّبْعَثَ اللّٰهُ مِنْۢ بَعْدِهٖ رَسُوْلًا ۗ كَذٰلِكَ يُضِلُّ اللّٰهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌۙ٣٤
Wa laqad jā'akum yūsufu min qablu bil-bayyināti famā ziltum fī syakkim mimmā jā'akum bih(ī), ḥattā iżā halaka qultum lay yab‘aṡallāhu mim ba‘dihī rasūlā(n), każālika yuḍillullāhu man huwa musrifum murtāb(un).
[34]
Serto leser, sedereng niku Yusuf sampun rawŏ pado niko sami bakto bukti-bukti yên nyato, tapi niko senantiaso meraguke napi yên dibaktonyo, bahkan pas dio padem, niko bekelap, “Allah nano ayun ngirim sios wong rosulpun sesampunnyo.” Sampun nikila Allah miarke seset wong yên ngelampaui bates serto ragu-ragu,
ۨالَّذِيْنَ يُجَادِلُوْنَ فِيْٓ اٰيٰتِ اللّٰهِ بِغَيْرِ سُلْطٰنٍ اَتٰىهُمْۗ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللّٰهِ وَعِنْدَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا ۗ كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ٣٥
Allażīna yujādilūna fī āyātillāhi bigairi sulṭānin atāhum, kabura maqtan ‘indallāhi wa ‘indal-lażīna āmanū, każālika yaṭba‘ullāhu ‘alā kulli qalbi mutakabbirin jabbār(in).
[35]
(ya’niku) wong-wong yên menyelewake ayat-ayat Allah nano wenten sebab yên sampe pado wong-wong niku. 956 Maha ageng kemarahan (buat wong-wong niku) di sisi Allah serto wong-wong yên beiman. Sampun nikila Allah ngunci ati acap wong yên bongka’ serto betinda’ sekenda’nyo saos.
956) Wong-wong niku nula’ ayat-ayat Allah tanpo alesan yên rawû kepado wong-wong niku.
وَقَالَ فِرْعَوْنُ يٰهَامٰنُ ابْنِ لِيْ صَرْحًا لَّعَلِّيْٓ اَبْلُغُ الْاَسْبَابَۙ٣٦
Wa qāla fir‘aunu yā hāmānubni lī ṣarḥal la‘allī ablugul-asbāb(a).
[36]
Serto Fir'aun bekelap, “Wahai Haman! Damelkela peranti kulo sios banguan yên tinggi supayo kulo sampe ke lawang-lawang,
اَسْبَابَ السَّمٰوٰتِ فَاَطَّلِعَ اِلٰٓى اِلٰهِ مُوْسٰى وَاِنِّيْ لَاَظُنُّهٗ كَاذِبًا ۗوَكَذٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوْۤءُ عَمَلِهٖ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيْلِ ۗوَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ اِلَّا فِيْ تَبَابٍ ࣖ٣٧
Asbābas-samāwāti fa aṭṭali‘a ilā ilāhi mūsā wa innī la'aẓunnuhū kāżibā(n), wa każālika zuyyina lifir‘auna sū'u ‘amalihī wa ṣudda ‘anis-sabīl(i), wa mā kaidu fir‘auna illā fī tabāb(in).
[37]
(ya’niku) lawang-lawang langit, supayo kulo wenten ningali Tuhannyo Musa, tapi kulo tetep ningalinyo sios wong pendusto.” Serto sampun nikilah didadeske teraso indah peranti Fir'aun damelan jahatnyo niku, serto dio tetutup dari jalan (yên leser); serto tipu dayo Fir'aun niku nano lian cumen bakto kerugian.
وَقَالَ الَّذِيْٓ اٰمَنَ يٰقَوْمِ اتَّبِعُوْنِ اَهْدِكُمْ سَبِيْلَ الرَّشَادِۚ٣٨
Wa qālal-lażī āmana yā qaumittabi‘ūni ahdikum sabīlar-rasyād(i).
[38]
Serto wong yên beiman niku bekelap, “Wahai kaum kulo! Tumutilah kulo, kulo ayun ngesung wikan pado niko jalan yên leser.
يٰقَوْمِ اِنَّمَا هٰذِهِ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ ۖوَّاِنَّ الْاٰخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ٣٩
Yā qaumi innamā hāżihil-ḥayātud-dun-yā matā‘(un), wa innal-ākhirata hiya dārul-qarār(i).
[39]
Wahai kaum kulo! Selesernyo keidupan dunio niki cumen ladas (sedenget) serto selesernyo akhirat nikulah negeri yên kekel.
مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزٰىٓ اِلَّا مِثْلَهَاۚ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثٰى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰۤىِٕكَ يَدْخُلُوْنَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُوْنَ فِيْهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ٤٠
Man ‘amila sayyi'atan falā yujzā illā miṡlahā, wa man ‘amila ṣāliḥam min żakarin au unṡā wa huwa mu'minun fa'ulā'ika yadkhulūnal-jannata yurzaqūna fīhā bigairi ḥisāb(in).
[40]
Sinten saos namelke damelan jahat, mangko dio ayun dibales sebanding sami kejahatan niku. Serto sinten saos namel¬ke kesaean, sae lanang maupun wadon sedengke niko jerû kewentenan beiman, mangko wong-wong niku ayun ngelebet surgo, wong-wong niku disung rezeki di jerûnyo nano tebates.
۞ وَيٰقَوْمِ مَا لِيْٓ اَدْعُوْكُمْ اِلَى النَّجٰوةِ وَتَدْعُوْنَنِيْٓ اِلَى النَّارِۗ٤١
Wa yā qaumi mā lī ad‘ūkum ilan-najāti wa tad‘ūnanī ilan-nār(i).
[41]
Serto wahai kaum kulo! Ma’pundike niki, kulo ngengken niko pado keselametan, tapi niko ngengken kulo ke nerako?
تَدْعُوْنَنِيْ لِاَكْفُرَ بِاللّٰهِ وَاُشْرِكَ بِهٖ مَا لَيْسَ لِيْ بِهٖ عِلْمٌ وَّاَنَا۠ اَدْعُوْكُمْ اِلَى الْعَزِيْزِ الْغَفَّارِ٤٢
Tad‘ūnanī li'akfura billāhi wa usyrika bihī mā laisa lī bihī ‘ilmuw wa ana ad‘ūkum ilal-‘azīzil-gaffār(i).
[42]
(Ma’pundi) niko ngengken kulo supayo kafir pado Allah serto nuoke-Nyo sami sinten saos yên kulo nano mempunyoi ilmu tenteng niku, padohal kulo ngengken niko (beiman) pado Yên Mahaperkaso, Maha Pengampun?
لَا جَرَمَ اَنَّمَا تَدْعُوْنَنِيْٓ اِلَيْهِ لَيْسَ لَهٗ دَعْوَةٌ فِى الدُّنْيَا وَلَا فِى الْاٰخِرَةِ وَاَنَّ مَرَدَّنَآ اِلَى اللّٰهِ وَاَنَّ الْمُسْرِفِيْنَ هُمْ اَصْحٰبُ النَّارِ٤٣
Lā jarama annamā tad‘ūnanī ilaihi laisa lahū da‘watun fid-dun-yā wa lā fil-ākhirati wa anna maraddanā ilallāhi wa annal-musrifīna hum aṣḥābun-nār(i).
[43]
Sampun cengki bahwo napi yên niko kengken kulo padonyo nanola sios kengken yên bemanfaat sae di dunio maupun di akhirat. Serto selesernyo pedaleman mantu’ kito pasti pado Allah, serto selesernyo wong-wong yên melampaui bates, wong-wong niku niku ayun dades penunggu nerako.
فَسَتَذْكُرُوْنَ مَآ اَقُوْلُ لَكُمْۗ وَاُفَوِّضُ اَمْرِيْٓ اِلَى اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ بَصِيْرٌ ۢبِالْعِبَادِ٤٤
Fa satażkurūna mā aqūlu lakum, wa ufawwiḍu amrī ilallāh(i), innallāha baṣīrum bil-‘ibād(i).
[44]
Mangko ayun niko ayun imut pado napi yên kulo kelapke pado niko. Serto kulo nyerake urusan kulo pado Allah. Leser, Allah Maha Ningali ayun hambo-hambo-Nyo.”
فَوَقٰىهُ اللّٰهُ سَيِّاٰتِ مَا مَكَرُوْا وَحَاقَ بِاٰلِ فِرْعَوْنَ سُوْۤءُ الْعَذَابِۚ٤٥
Fa waqāhullāhu sayyi'āti mā makarū wa ḥāqa bi'āli fir‘auna sū'al-‘ażāb(i).
[45]
Mangko Allah meliaronyo dari kejahatan tipu dayo wong-wong niku, sedengke Fir'aun besami kaumnyo dikepung ole azab yên paling jahat.
اَلنَّارُ يُعْرَضُوْنَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَّعَشِيًّا ۚوَيَوْمَ تَقُوْمُ السَّاعَةُ ۗ اَدْخِلُوْٓا اٰلَ فِرْعَوْنَ اَشَدَّ الْعَذَابِ٤٦
An-nāru yu‘raḍūna ‘alaihā guduwwaw wa ‘asyiyyā(n), wa yauma taqūmus-sā‘ah(tu), adkhilū āla fir‘auna asyaddal-‘ażāb(i).
[46]
Pado wong-wong niku ditingalke nerako, pado pagi serto peteng, serto pado dinten tedadesnyo Kiamat. (Sampun niku pado malaikat dikengken), “Ngelebetkela Fir'aun serto kaumnyo ke jerû azab yên paling keras!”
وَاِذْ يَتَحَاۤجُّوْنَ فِى النَّارِ فَيَقُوْلُ الضُّعَفٰۤؤُا لِلَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْٓا اِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ اَنْتُمْ مُّغْنُوْنَ عَنَّا نَصِيْبًا مِّنَ النَّارِ٤٧
Wa iż yataḥājjūna fin-nāri fayaqūluḍ-ḍu‘afā'u lil-lażīnastakbarū innā kunnā lakum taba‘an fahal antum mugnūna ‘annā naṣībam minan-nār(i).
[47]
Serto (imutla), pas wong-wong niku beselewahan jerû nerako, mangko wong yên nano kuat bekelap pado wong-wong yên bongka’ke awa', “Selesernyo kame’ keri¬hin iola petumut-petumut niko, mangko angsalke niko ngiculke sebagian (azab) api nerako yên nimpo kame’?”
قَالَ الَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْٓا اِنَّا كُلٌّ فِيْهَآ اِنَّ اللّٰهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ٤٨
Qālal-lażīnastakbarū innā kullun fīhā innallāha qad ḥakama bainal-‘ibād(i).
[48]
Wong-wong yên bongka’ke awa' nya¬wab, “Selesernyo kito sedanten sami-sami jerû nerako kerno Allah sampun netap¬ke keputusan antaro hambo-hambo-(Nyo).”
وَقَالَ الَّذِيْنَ فِى النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوْا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ٤٩
Wa qālal-lażīna fin-nāri likhazanati jahannamad‘ū rabbakum yukhaffif ‘annā yaumam minal-‘ażāb(i).
[49]
Serto wong-wong yên wenten jerû nerako bekelap pado penjago-penjago nerako Jahanam, “Nedola pado Tuhan niko supayo Dio meringanke azab ates kame’ sedinten saos.
قَالُوْٓا اَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيْكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَيِّنٰتِ ۗقَالُوْا بَلٰىۗ قَالُوْا فَادْعُوْا ۚوَمَا دُعٰۤؤُا الْكٰفِرِيْنَ اِلَّا فِيْ ضَلٰلٍ ࣖ٥٠
Qālū awalam taku ta'tīkum rusulukum bil-bayyināt(i), qālū balā, qālū fad‘ū, wa mā du‘ā'ul-kāfirīna illā fī ḍalāl(in).
[50]
Mangko (penjago-penjago Jahanam) beke-lap, “Napike rosul-rosul dereng rawŏ pado niko sami bakto bukti-bukti yên nyato?” Wong-wong niku nyawab, “Leser, sampun rawŏ.” (Penjago-penjago Jahanam) bekelap, “Beda’ala niko (dewe’!)” Tapi da’a wong-wong kafir niku hampo saos
اِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُوْمُ الْاَشْهَادُۙ٥١
Innā lananṣuru rusulanā wal-lażīna āmanū fil-ḥayātid-dun-yā wa yauma yaqūmul-asyhād(u).
[51]
Selesernyo Kame’ ayun nulung rosul-rosul Kame’ serto wong-wong yên beiman jerû keidupan dunio serto pado dinten tampilnyo paro saksi (dinten Kiamat),
يَوْمَ لَا يَنْفَعُ الظّٰلِمِيْنَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوْۤءُ الدَّارِ٥٢
Yauma lā yanfa‘uẓ-ẓālimīna ma‘żiratuhum wa lahumul-la‘natu wa lahum sū'ud-dār(i).
[52]
(ya’niku) dinten pas penedoan maaf nano manfaat peranti wong-wong zolim serto wong-wong niku angsal la’nat serto pedaleman yên jahat.
وَلَقَدْاٰتَيْنَا مُوْسَى الْهُدٰى وَاَوْرَثْنَا بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ الْكِتٰبَۙ٥٣
Wa laqad ātainā mūsal-hudā wa auraṡnā banī isrā'īlal-kitāb(a).
[53]
Serto leser, Kame’ sampun ngesungke petunju’ pado Musa; serto mewariske Kitab (Taurot) pado Bani lsrail,
هُدًى وَّذِكْرٰى لِاُولِى الْاَلْبَابِ٥٤
Hudaw wa żikrā li'ulil-albāb(i).
[54]
peranti dades petunju’ serto peringetan peranti wong-wong yên berpikiran sehat.
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّاسْتَغْفِرْ لِذَنْۢبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْاِبْكَارِ٥٥
Faṣbir inna wa‘dallāhi ḥaqquw wastagfir liżambika wa sabbiḥ biḥamdi rabbika bil-‘asyiyyi wal-ibkār(i).
[55]
Mangko besabarlah niko, selesernyo semayoan Allah niku leser, serto nedola ampun peranti doso niko serto betasbihla sambil muji Tuhan niko pado waktu sore serto pagi.
اِنَّ الَّذِيْنَ يُجَادِلُوْنَ فِيْٓ اٰيٰتِ اللّٰهِ بِغَيْرِ سُلْطٰنٍ اَتٰىهُمْ ۙاِنْ فِيْ صُدُوْرِهِمْ اِلَّا كِبْرٌ مَّا هُمْ بِبَالِغِيْهِۚ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ ۗاِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ٥٦
Innal-lażīna yujādilūna fī āyātillāhi bigairi sulṭānin atāhum, in fī ṣudūrihim illā kibrum mā hum bibāligīh(i), fasta‘iż billāh(i), innahū huwas-samī‘ul-baṣīr(u).
[56]
Selesernyo wong-wong yên menyelewake ayat-ayat Allah nano alesan (bukti) yên sampe pado wong-wong niku, yên wenten jerû dado wong-wong niku cumen (keayu¬¬nan saos) keagengan yên nano ayun wong-wong niku capai, mangko nedola perlindu¬ng¬an pado Allah. Leser, Dio Maha Ne¬nger, Maha Ningali.
لَخَلْقُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ اَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُوْنَ٥٧
Lakhalqus-samāwāti wal-arḍi akbaru min khalqin-nāsi wa lākinna akṡaran-nāsi lā ya‘lamūn(a).
[57]
Leser, penciptoan langit serto bumi niku lebi ageng daripado penciptoan manusio, ayun tapi kata manusio nano wikan
وَمَا يَسْتَوِى الْاَعْمٰى وَالْبَصِيْرُ ەۙ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَلَا الْمُسِيْۤئُ ۗقَلِيْلًا مَّا تَتَذَكَّرُوْنَ٥٨
Wa mā yastawil-a‘mā wal-baṣīr(u), wal-lażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti wa lal-musī'(u), qalīlam mā tatażakkarūn(a).
[58]
Serto nano sami wong yên buto sami wong yên ningal, serto nano (sami) jugo wong-wong yên beiman serto namel¬ke kesae¬an sami wong-wong yên bedamel kejaha¬tan. Cumen setiti’ sios yên niko ngembil pelajaran.
اِنَّ السَّاعَةَ لَاٰتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيْهَا ۖوَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُوْنَ٥٩
Innas-sā‘ata la'ātiyatul lā raiba fīhā, wa lākinna akṡaran-nāsi lā yu'minūn(a).
[59]
Selesernyo dinten Kiamat cengki ayun rawŏ, nano wenten keraguan tentengnyo, ayun tapi kata manusio nano beiman.
وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُوْنِيْٓ اَسْتَجِبْ لَكُمْ ۗاِنَّ الَّذِيْنَ يَسْتَكْبِرُوْنَ عَنْ عِبَادَتِيْ سَيَدْخُلُوْنَ جَهَنَّمَ دَاخِرِيْنَ ࣖ٦٠
Wa qāla rabbukumud‘ūnī astajib lakum, innal-lażīna yastakbirūna ‘an ‘ibādatī sayadkhulūna jahannama dākhirīn(a).
[60]
Serto Tuhan niko bekelap, “Beda’ala pado Kulo, cengkila ayun Kulo kabulke buat niko. Selesernyo wong-wong yên bongka’ nano ayun nyemba Kulo ayun ngelebet nerako Jahanam jerû kewentenan hino-dino.”
اَللّٰهُ الَّذِيْ جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ لِتَسْكُنُوْا فِيْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۗاِنَّ اللّٰهَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُوْنَ٦١
Allāhul-lażī ja‘ala lakumul-laila litaskunū fīhi wan-nahāra mubṣirā(n), innallāha lażū faḍlin ‘alan-nāsi wa lākinna akṡaran-nāsi lā yasykurūn(a).
[61]
Allah-la yên mendadeske malam peranti niko supayo niko beistirahat padonyo; (serto nadeske) siang terang-bende¬rang. Leser, Allah leser-leser mempunyoi karunio yên dilimpake pado manusio, tapi kata manusio nano bersyukur
ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍۘ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۖفَاَنّٰى تُؤْفَكُوْنَ٦٢
Żālikumullāhu rabbukum khāliqu kulli syai'(in), lā ilāha illā huw(a), fa'annā tu'fakūn(a).
[62]
Sampun nikila Allah, Tuhan niko, Pencipto sedantennyo, nano wenten Tuhan selian Dio; mangko ma’pundike niko angsal ditingalke?
كَذٰلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِيْنَ كَانُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ يَجْحَدُوْنَ٦٣
Każālika yu'fakul-lażīna kānū bi'āyātillāhi yajḥadūn(a).
[63]
Sampun nikila wong-wong yên acap mudike ayat-ayat Allah ditingalke.
اَللّٰهُ الَّذِيْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَرْضَ قَرَارًا وَّالسَّمَاۤءَ بِنَاۤءً وَّصَوَّرَكُمْ فَاَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُمْ مِّنَ الطَّيِّبٰتِ ۗذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ ۚ فَتَبٰرَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعٰلَمِيْنَ٦٤
Allāhul-lażī ja‘ala lakumul-arḍa qarāraw was-samā'a binā'aw wa ṣawwarakum fa'aḥsana ṣuwarakum wa razaqakum minaṭ-ṭayyibāt(i), żālikumullāhu rabbukum, fatabārakallāhu rabbul-‘ālamīn(a).
[64]
Allah-la yên nadeske bumi buat niko sebage pedaleman menetep serto langit sebage atap, serto menyipto niko sampun niku memperbagus rai niko serto ngesung niko rezeki dari yên sae-sae. Sampun nikila Allah, Tuhan niko, Mahasuci Allah, Tuhan sedanten alam.
هُوَ الْحَيُّ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ فَادْعُوْهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ ۗ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ٦٥
Huwal-ḥayyu lā ilāha illā huwa fad‘ūhu mukhliṣīna lahud-dīn(a), al-ḥamdu lillāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[65]
Diola yên idup kekel, nano wenten tuhan selian Dio; mangko sembala Dio dengen tulus ikhlas berigamo pado-Nyo. Sedanten puji peranti Allah Tuhan sedanten alam.
۞ قُلْ اِنِّيْ نُهِيْتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ لَمَّا جَاۤءَنِيَ الْبَيِّنٰتُ مِنْ رَّبِّيْ وَاُمِرْتُ اَنْ اُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِيْنَ٦٦
Qul innī nuhītu an a‘budal-lażīna tad‘ūna min dūnillāhi lammā jā'aniyal-bayyinātu mir rabbī wa umirtu an uslima lirabbil-‘ālamīn(a).
[66]
Kelapkela (Muhammad), “Leser, kulo dilarang nyemba sembahan yên niko semba selian Allah, sesampun rawŏ pado kulo keterangan-keterangan dari Tuhan kulo; serto kulo dikengken supayo besera awa' pado Tuhan sedanten alam.”
هُوَ الَّذِيْ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوْٓا اَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُوْنُوْا شُيُوْخًا ۚوَمِنْكُمْ مَّنْ يُّتَوَفّٰى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوْٓا اَجَلًا مُّسَمًّى وَّلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ٦٧
Huwal-lażī khalaqakum min turābin ṡumma min nuṭfatin ṡumma min ‘alaqatin ṡumma yukhrijukum ṭiflan ṡumma litablugū asyuddakum ṡumma litakūnū syuyūkhā(n), wa minkum may yutawaffā min qablu wa litablugū ajalam musammaw wa la‘allakum ta‘qilūn(a).
[67]
Diola yên nyiptoke niko dari tanah, sampun niku dari setetes mani, sampun niku dari segumpel darah, sampun niku niko diberana’ke sebage sios wong ana’, sam¬pun niku ditala’ke niko sampe ageng, sam¬pun niku dades sepuh. Tapi di antaro niko wenten yên dipademke sedereng niku. (Kame’ namel sampun niki) supayo niko sampe pado kurun waktu yên dipastike, supayo niko wikan.
هُوَ الَّذِيْ يُحْيٖ وَيُمِيْتُۚ فَاِذَا قَضٰىٓ اَمْرًا فَاِنَّمَا يَقُوْلُ لَهٗ كُنْ فَيَكُوْنُ ࣖ٦٨
Huwal-lażī yuḥyī wa yumīt(u), fa'iżā qaḍā amran fa'innamā yaqūlu lahū kun fa yakūn(u).
[68]
Diola yên ngidupke serto madem¬ke. Mangko napibilo Dio ayun netep¬ke sios urusan, Dio cumen bekelap padonyo, “Dadesla!” Mangko dadesla sedanten napidio niku
اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ يُجَادِلُوْنَ فِيْٓ اٰيٰتِ اللّٰهِ ۗاَنّٰى يُصْرَفُوْنَۚ٦٩
Alam tara ilal-lażīna yujādilūna fī āyātillāh(i), annā yuṣrafūn(a).
[69]
Napike niko nano ningali wong-wong yên (acap) manta ayat-ayat Allah? Ma’pundi wong-wong niku angsal dimantu’ke?
اَلَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِالْكِتٰبِ وَبِمَآ اَرْسَلْنَا بِهٖ رُسُلَنَا ۗفَسَوْفَ يَعْلَمُوْنَۙ٧٠
Allażīna każżabū bil kitābi wa bimā arsalnā bihī rusulanā, fasaufa ya‘lamūn(a).
[70]
(Ya’niku) wong-wong yên mudike Kitab (AI-Qur'an) serto wahyu yên dibakto ole rosul-rosul Kame’ yên sampun Kame’ utus. Sampun niku wong-wong niku ayun wikan
اِذِ الْاَغْلٰلُ فِيْٓ اَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلٰسِلُۗ يُسْحَبُوْنَۙ٧١
Iżil-aglālu fī a‘nāqihim was-salāsil(u), yusḥabūn(a).
[71]
Pas belenggu serto rante dipasang di gulu wong-wong niku, sambil wong-wong niku diseret,
فِى الْحَمِيْمِ ەۙ ثُمَّ فِى النَّارِ يُسْجَرُوْنَۚ٧٢
Fil-ḥamīm(i), ṡumma fin-nāri yusjarūn(a).
[72]
ke jerû toyo yên paling panas, sampun niku wong-wong niku dibakar jerû api,
ثُمَّ قِيْلَ لَهُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ تُشْرِكُوْنَۙ٧٣
Ṡumma qīla lahum aina mā kuntum tusyrikūn(a).
[73]
sampun niku dikelapke pado wong-wong niku, “Pundike berhala-berhala yên acap niko duoke,
مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۗقَالُوْا ضَلُّوْا عَنَّا بَلْ لَّمْ نَكُنْ نَّدْعُوْا مِنْ قَبْلُ شَيْـًٔاۗ كَذٰلِكَ يُضِلُّ اللّٰهُ الْكٰفِرِيْنَ٧٤
Min dūnillāh(i), qālū ḍallū ‘annā bal lam nakun nad‘ū min qablu syai'ā(n), każālika yuḍillullāhul-kāfirīn(a).
[74]
(yên niko semba) selian Allah?” Wong-wong niku nyawab, “Wong-wong niku sampun ilang lenget dari kame’, bahkan kame’ kerihin nano sampun nyemba napidio saos.” Sampun nikila Allah na¬la’¬ke seset wong-wong kafir.
ذٰلِكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَفْرَحُوْنَ فِى الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَمْرَحُوْنَ٧٥
Żālikum bimā kuntum tafraḥūna fil-arḍi bigairil-ḥaqqi wa bimā kuntum tamraḥūn(a).
[75]
Yên sampun niku disebabke kerno niko beladas-ladas di bumi (nano) ng¬in¬da¬ke keleseran serto kerno niko acap beladas-ladas (jerû kemaksiatan).
اُدْخُلُوْٓا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۚفَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِيْنَ٧٦
Udkhlulū abwāba jahannama khālidīna fīhā, fabi'sa maṡwal-mutakabūbirīn(a).
[76]
(Dikelapke pado wong-wong niku), “Ngelebetla niko ke lawang-lawang nerako Jahannam, serto niko kekel di jerûnyo. Mangko nikula sejahat-jahat pedaleman peranti wong-wong yên bongka’.”
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ ۚفَاِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِيْ نَعِدُهُمْ اَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَاِلَيْنَا يُرْجَعُوْنَ٧٧
Faṣbir inna wa‘dallāhi ḥaqq(un), fa'immā nuriyannaka ba‘ḍal-lażī na‘iduhum au natawaffayannaka fa'ilainā yurja‘ūn(a).
[77]
Mangko besabarla niko (Muhammad), selesernyo semayoan Allah niku leser. Meskipun Kame’ tingalke pado niko sebagean sikso yên Kame’ ancamke pado wong-wong niku, atawa Kame’ pademke niko (sedereng ajal nimpo wong-wong niku), tapi pado Kame’la wong-wong niku dimantu’ke.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَّنْ قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَّنْ لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ ۗوَمَا كَانَ لِرَسُوْلٍ اَنْ يَّأْتِيَ بِاٰيَةٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚفَاِذَا جَاۤءَ اَمْرُ اللّٰهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُوْنَ ࣖ٧٨
Wa laqad arsalnā rusulam min qablika minhum man qaṣaṣnā ‘alaika wa minhum mal lam naqṣuṣ ‘alaik(a), wa mā kāna lirasūlin ay ya'tiya bi'āyatin illā bi'iżnillāh(i), fa'iżā jā'a amrullāhi quḍiya bil-ḥaqqi wa khasira hunālikal-mubṭilūn(a).
[78]
Serto leser, Kame’ sampun ngirim pin¬ten-pinten rosul sedereng niko (Muhammad), di antaro wong-wong niku wenten yên Kame’ cerioske pado niko serto di antaro¬nyo wenten (jugo) yên nano Kame’ cerioske pado niko. Nano wenten sios rosul bak¬to sios mu’jizat, selian seizin Allah. Mang¬ko napibilo sampun rawŏ perinta Allah, (peranti sedanten pekaro) diputuske sami adil. Serto pas niku rugila wong-wong yên bepegang pado yên batil
اَللّٰهُ الَّذِيْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَنْعَامَ لِتَرْكَبُوْا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُوْنَۖ٧٩
Allāhul-lażī ja‘ala lakumul-an‘āma litarkabū minhā wa minhā ta'kulūn(a).
[79]
Allah-la yên nadeske binatang ternak buat niko, sebagean buat niko kendarai serto sebagian lagi niko dahar.
وَلَكُمْ فِيْهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوْا عَلَيْهَا حَاجَةً فِيْ صُدُوْرِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُوْنَۗ٨٠
Wa lakum fīhā manāfi‘u wa litablugū ‘alaihā ḥājatan fī ṣudūrikum wa ‘alaihā wa ‘alal-fulki tuḥmalūn(a).
[80]
Serto peranti niko (wenten lagi) manfaat-manfaat yên lian padonyo (binatang ternak niku) serto supayo niko mencapai sios keperluan (tujuan) yên tesimpen jerû ati niko (sami ngendarainyo). Serto sami nungga¬ngi binatang-binatang niku, serto di pucu’ baito wong-wong niku dibakto.
وَيُرِيْكُمْ اٰيٰتِهٖۖ فَاَيَّ اٰيٰتِ اللّٰهِ تُنْكِرُوْنَ٨١
Wa yurīkum āyātih(ī), fa ayya āyātillāhi tunkirūn(a).
[81]
Serto Dio meningalke tando-tando (keagengan-Nyo) pado niko. Sampun niku tando-tando (keagengan) Allah yên pundi yên niko budike?
اَفَلَمْ يَسِيْرُوْا فِى الْاَرْضِ فَيَنْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۗ كَانُوْٓا اَكْثَرَ مِنْهُمْ وَاَشَدَّ قُوَّةً وَّاٰثَارًا فِى الْاَرْضِ فَمَآ اَغْنٰى عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ٨٢
Afalam yasīrū fil-arḍi fa yanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-lażīna min qablihim, kānū akṡara minhum wa asyadda quwwataw wa āṡāran fil-arḍi famā agnā ‘anhum mā kānū yaksibūn(a).
[82]
Mangko napike wong-wong niku nano mewentenke pejalanan di bumi, sampun niku wong-wong niku ningali ma’pundi kesampunan wong-wong yên sedereng wong-wong niku. Wong-wong niku niku lebi kata serto lebi hebat kekuatannyo serto (lebi kata) peninggalan-peninggalan peradabannyo di bumi 957 , mangko napi yên wong-wong niku damelke niku nano wenten nulung wong-wong niku.
957) Peradaban peca’ bangunan, benteng, keratin serto alat-alat perlengkapan
فَلَمَّا جَاۤءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِ فَرِحُوْا بِمَا عِنْدَهُمْ مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ٨٣
Falammā jā'athum rusuluhum bil-bayyināti fariḥū bimā ‘indahum minal-‘ilmi wa ḥāqa bihim mā kānū bihī yastahzi'ūn(a).
[83]
Mangko pas paro rosul rawŏ pado wong-wong niku sami bakto bukti-bukti yên nyato, wong-wong niku 958 meraso ladas sami ilmu yên wenten pado wong-wong niku serto wong-wong niku dikepung ole (azab) yên kerihin wong-wong niku mencacimakinyo.
958) Wong-wong niku sampun ngeraso cungkup dengen ilmu pengetahuan yên wenten pado wong-wong niku serto nano ngeraso perlu lagi dengen ilmu pengetahuan yên diajarke ole rosul-rosul wong-wong niku. Mala wong-wong niku meremeke serto menguyo’-uyo’ keterangan yên dibakto sedanten rosul.
فَلَمَّا رَاَوْا بَأْسَنَاۗ قَالُوْٓا اٰمَنَّا بِاللّٰهِ وَحْدَهٗ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهٖ مُشْرِكِيْنَ٨٤
Falammā ra'au ba'sanā qālū āmannā billāhi waḥdahū wa kafarnā bimā kunnā bihī musyrikīn(a).
[84]
Mangko pas wong-wong niku meningali azab Kame’, wong-wong niku bekelap, “Kame’ cumen beiman pado Allah saos serto kame’ bohong pado sembahan-sembahan yên sampun kame’ duoke sami Allah.”
فَلَمْ يَكُ يَنْفَعُهُمْ اِيْمَانُهُمْ لَمَّا رَاَوْا بَأْسَنَا ۗسُنَّتَ اللّٰهِ الَّتِيْ قَدْ خَلَتْ فِيْ عِبَادِهٖۚ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكٰفِرُوْنَ ࣖ٨٥
Falam yaku yanfa‘uhum īmānuhum lammā ra'au ba'sanā, sunnatallāhil latī qad khalat fī ‘ibādih(ī), wa khasira hunālikal-kāfirūn(a).
[85]
Mangko iman wong-wong niku pas wong-wong niku sampun ningali azab Kame’ nano beguno lagi buat wong-wong niku. Nikula (ketentuan) Allah yên sampun belaku tehadep hambo-hambo-Nyo. Serto pas niku rugila wong-wong kafir.