Surah Az-Zumar
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
تَنْزِيْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْحَكِيْمِ١
Tanzīlul-kitābi minallāhil-‘azīzil-ḥakīm(i).
[1]
Kitab (Al-Qur’an) niki diturunke ole Allah yên maha mulio, maha bijaksano.
اِنَّآ اَنْزَلْنَآ اِلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللّٰهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَۗ٢
Innā anzalnā ilaikal-kitāba bil-ḥaqqi fa‘budillāha mukhliṣal lahud-dīn(a).
[2]
Selesernyo Kame’ nurunke kitab (Al-Qur’an) kepado niko (Muhammad) dengen (makto) keleseran. Mangko sembala Allah dengen tulus ikhlas, beigamo kepado-Nyo.
اَلَا لِلّٰهِ الدِّيْنُ الْخَالِصُ ۗوَالَّذِيْنَ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖٓ اَوْلِيَاۤءَۘ مَا نَعْبُدُهُمْ اِلَّا لِيُقَرِّبُوْنَآ اِلَى اللّٰهِ زُلْفٰىۗ اِنَّ اللّٰهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِيْ مَا هُمْ فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ ەۗ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِيْ مَنْ هُوَ كٰذِبٌ كَفَّارٌ٣
Alā lillāhid-dīnul-khāliṣ(u), wal-lażīnattakhażū min dūnihī auliyā'(a), mā na‘buduhum illā liyuqarribūnā ilallāhi zulfā, innallāha yaḥkumu bainahum fī mā hum fīhi yakhtalifūn(a), innallāha lā yahdī man huwa kāżibun kaffār(un).
[3]
Imutla! Cumen punyo Allah igamao yên murni (dari syirik). Serto wong-wong yên ngembil pelendung selian Dio (bekelap), “Kame’ nano nyemba wong-wong niku melianke (gayu) supayo wong-wong niku mara’ke kame’ kepado Allah dengen separa’-para’nyo.” Leser, Allah ayun ngesung putusan di antaro wong-wong niku tentang napi yên wong-wong niku selewake. Leser, Allah nano ngesung petunju’ kapado tukang mudike serto wong yên ingkar nian.
لَوْ اَرَادَ اللّٰهُ اَنْ يَّتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفٰى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاۤءُ ۙ سُبْحٰنَهٗ ۗهُوَ اللّٰهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ٤
Wa lau arādallāhu ay yattakhiża waladal laṣṭafā mimmā yakhluqu mā yasyā'(u), subḥānah(ū), huwallāhul-wāḥidul-qahhār(u).
[4]
Sekironyo Allah ayun ngembil ana’, tentu Dio ayun mileni napi yên Dio kenda’i, serto dari napi yên sampun diciptake-Nyo. Mahasuci Dio, Diola Allah yên Maha Esa, Mahaperkaso.
خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّۚ يُكَوِّرُ الَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى الَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَۗ كُلٌّ يَّجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّىۗ اَلَا هُوَ الْعَزِيْزُ الْغَفَّارُ٥
Khalaqas-samāwāti wal-arḍa bil-ḥaqq(i), yukawwirul-laila ‘alan-nahāri wa yukawwirun nahāra ‘alal-laili wa sakhkharasy-syamsa wal-qamar(a), kulluy yajrī li'ajalim musammā(n), alā huwal-‘azīzul-gaffār(u).
[5]
Dio nyiptoke langit serto bumi dengen (tujuan) yên leser. Dio melebetke malem ke awan serto melebetke awan ke malem serto nundukke matoari serto buserto, sewang-sewang bejalan nurut waktu yên ditentuke. Imutla! Diola yên Maha Mulio, Maha Pengampun.
خَلَقَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ الْاَنْعَامِ ثَمٰنِيَةَ اَزْوَاجٍ ۗ يَخْلُقُكُمْ فِيْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ خَلْقًا مِّنْۢ بَعْدِ خَلْقٍ فِيْ ظُلُمٰتٍ ثَلٰثٍۗ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُۗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ فَاَنّٰى تُصْرَفُوْنَ٦
Khalaqakum min nafsiw wāḥidatin ṡumma ja‘ala minhā zaujahā wa anzala lakum minal-an‘āmi ṡamāniyata azwāj(in), yakhluqukum fī buṭūni ummahātikum khalqam mim ba‘di khalqin fī ẓulumātin ṡalāṡ(in), żālikumullāhu rabbukum lahul-mulk(u), lā ilāha illā huw(a), fa'annā tuṣrafūn(a).
[6]
Dio nyiptoke niko dari awa' yên sios (Adam), sampun niku darinyo Dio dadeske pasangannyo serto Dio nurunke lapan pasang binatang ternak (ingonan) peranti niko. Dio nadeske niko jeru perut ibok niko. Kejadenan demi kejadenan jeru tigo kegelepan. 943 Yên (bedamel) ma’niku iola Allah, Tuhan niko, Tuhan yên punyo kerajaan. Nano wenten Tuhan selian Dio, mangko napi niko angsal dipalengke?
943) Tigo kegelepan niki iola kegelepan jerû perut, kegelepan jerû rohim serto kegelepan selaput yên nutup buda’ jerû rohim.
اِنْ تَكْفُرُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ ۗوَلَا يَرْضٰى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَۚ وَاِنْ تَشْكُرُوْا يَرْضَهُ لَكُمْۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰىۗ ثُمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَۗ اِنَّهٗ عَلِيْمٌ ۢبِذَاتِ الصُّدُوْرِ٧
In takfurū fa'innallāha ganiyyun ‘ankum, wa lā yarḍā li‘ibādihil-kufr(a), wa in tasykurū yarḍahu lakum, wa lā taziru wāziratuw wizra ukhrā, ṡumma ilā rabbikum marji‘ukum fa yunabbi'ukum bimā kuntum ta‘malūn(a), innahū ‘alīmum biżātiṣ-ṣudūr(i).
[7]
Kalu niko kafir (wikanila) mangko selesernyo Allah nano merluke niko. 944 Serto Dio nano sukoradi kekafiran hambo-hambo-Nyo. Kalu niko besyukur, Dio sukoradi, kesyukuran niko niku. Sesios wong yên bedoso nano mikul doso wong lian. 945 Sampun niku kepado Tuhan nikula mantu’nyo niko, laju Dio cerioske kepado niko napi yên sampun niko damelke. Leser, Dio Maha Wikan napi yên tesimpen jerû dado (niko).
944) Manusio beriman atawa nano peca’ nki nano ngerugike Allah setiti’ saos.
945) Sewang-sewang mikul dosonyo dewe’-dewe’
۞ وَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهٗ مُنِيْبًا اِلَيْهِ ثُمَّ اِذَا خَوَّلَهٗ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُوْٓا اِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلّٰهِ اَنْدَادًا لِّيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِهٖ ۗ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيْلًا ۖاِنَّكَ مِنْ اَصْحٰبِ النَّارِ٨
Wa iżā massal-insāna ḍurrun da‘ā rabbahū munīban ilaihi ṡumma iżā khawwalahū ni‘matan minhu nasiya mā kāna yad‘ū ilaihi min qablu wa ja‘ala lilllāhi andādal liyuḍilla ‘an sabīlih(ī), qul tamatta‘ bikufrika qalīlā(n), innaka min aṣḥābin-nār(i).
[8]
Serto napibilo manusio ditimpo bencano, dio nyatu (pertulungan) kepado Tuhannyo dengen bali (to’at) kepadoNyo, tapi kapan Dio ngesungke nikmat kepado-Nyo. Dio lali (ayun bala’ bencano) yên kalu dio beda’a kepado Allah sedereng niku, serto diwentenkenyo sekutu-sekutunyo bage Allah peranti nyesetke (manusio) dari jalannyo. Kelapkela, “Beladas-ladasla niko dengen kekafiran niko niku peranti sementaro waktu.” Leser, niko telebet pendudu’ nerako
اَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ اٰنَاۤءَ الَّيْلِ سَاجِدًا وَّقَاۤىِٕمًا يَّحْذَرُ الْاٰخِرَةَ وَيَرْجُوْا رَحْمَةَ رَبِّهٖۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الَّذِيْنَ يَعْلَمُوْنَ وَالَّذِيْنَ لَا يَعْلَمُوْنَ ۗ اِنَّمَا يَتَذَكَّرُ اُولُوا الْاَلْبَابِ ࣖ٩
Amman huwa qānitun ānā'al-laili sājidaw wa qā'imay yaḥżarul-ākhirata wa yarjū raḥmata rabbih(ī), qul hal yastawil-lażīna ya‘lamūna wal-lażīna lā ya‘lamūn(a), innamā yatażakkaru ulul-albāb(i).
[9]
(Napike niko wong musyrik yên lebî beruntung), atawa wong yên beibadat pado waktu malem dengen sujud serto tega’, kerno takut kepado (azab) akherat serto ngarepke rohmat kepado-Nyo? Kelapkela, “Napike sami wong-wong yên wikan dengen wong-wong yên nano wikan?” Selesernyo cumen wong yên beakal sehat yên angsal nerimo pelajaran.
قُلْ يٰعِبَادِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۗلِلَّذِيْنَ اَحْسَنُوْا فِيْ هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ ۗوَاَرْضُ اللّٰهِ وَاسِعَةٌ ۗاِنَّمَا يُوَفَّى الصّٰبِرُوْنَ اَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ١٠
Qul yā ‘ibādil-lażīna āmanuttaqū rabbakum, lil-lażīna aḥsanū fī hāżihid-dun-yā ḥasanah(tun), wa arḍullāhi wāsi‘ah(tun), innamā yuwaffaṣ-ṣābirūna ajrahum bigairi ḥisāb(in).
[10]
Kelapkela (Muhammad), “Wahai hambo-hambo kulo yên beiman! Betakwala kepado Tuhan niko.” Bage wong-wong yên bedamel saê di dunio niki ayun angsal kesaêan. Serto bumi Allah niku luas. Cumen wong-wong yên sobarla yên disempurnoke pahalonyo nano bebates.
قُلْ اِنِّيْٓ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ اللّٰهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَ١١
Qul innī umirtu an a‘budallāha mukhliṣal lahud-dīn(a).
[11]
Kelapkela, “Selesernyo kulo diperentake supayo nyemba Allah dengen penu keto’atan kepado-Nyo jerû (namelke) igamonyo.”
وَاُمِرْتُ لِاَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ الْمُسْلِمِيْنَ١٢
Wa umirtu li'an akūna awwalal-muslimīn(a).
[12]
Serto kulo diperentake supayo dades wong yên bungaran besera awa’ dewe’.
قُلْ اِنِّيْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ١٣
Qul innī akhāfu in ‘aṣaitu rabbī ‘ażāba yaumin ‘aẓīm(in).
[13]
Kelapkela, “Selesernyo kulo takut ayun keno azab pado dinten yên ageng kalu kulo durhako kepado Tuhan kulo.”
قُلِ اللّٰهَ اَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهٗ دِيْنِيْۚ١٤
Qulillāha a‘budu mukhliṣal lahū dīnī.
[14]
Kelapkela, “Cumen Allah yên kulo semba dengen penuh keto’atan kepado-Nyo jerû (nyalanke) igamo kulo.”
فَاعْبُدُوْا مَا شِئْتُمْ مِّنْ دُوْنِهٖۗ قُلْ اِنَّ الْخٰسِرِيْنَ الَّذِيْنَ خَسِرُوْٓا اَنْفُسَهُمْ وَاَهْلِيْهِمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۗ اَلَا ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ١٥
Fa‘budū mā syi'tum min dūnih(ī), qul innal-khāsirīnal-lażīna khasirū anfusahum wa ahlīhim yaumal-qiyāmah(ti), alā żālika huwal-khusrānul-mubīn(u).
[15]
Mangko sembala selian Dio sesuko niko! (Wahai wong-wong musyrik). 946 Kelapkela, “Selesernyo wong-wong yên rugi iola wong-wong yên merugike awa' wong-wong niku dewe’ serto keluargonyo pado dinten kiamat.” Imutla! Yên ma’niku iola kerugian yên nyato.
946) Perinta niki dedenyo nurut reti yên selesernyo, tapi sebage pernyataan kemurkaan Allah teradep kaum musyrikin yên sampun bekali-kali diajak kepado Tauhid tapi wong-wong niku selalu ingker
لَهُمْ مِّنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ۗذٰلِكَ يُخَوِّفُ اللّٰهُ بِهٖ عِبَادَهٗ ۗيٰعِبَادِ فَاتَّقُوْنِ١٦
Lahum min fauqihim ẓulalum minan-nāri wa min taḥtihim ẓulal(un), żālika yukhawwifullāhu bihī ‘ibādah(ū), yā ‘ibādi fattaqūn(i).
[16]
Di pucuk wong-wong niku wenten lapisan-lapisan api serto di bawanyo jugo wenten lapisan-lapisan yên disedioke (dicawiske) bage wong-wong niku. Ma’nikula Allah ngancam hambo-hambonyo (dengen azab niku). “Wahai hambo-hambo Kulo, mangko betakwala kepado Kulo.”
وَالَّذِيْنَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوْتَ اَنْ يَّعْبُدُوْهَا وَاَنَابُوْٓا اِلَى اللّٰهِ لَهُمُ الْبُشْرٰىۚ فَبَشِّرْ عِبَادِۙ١٧
Wal-lażīnajtanabuṭ-ṭāgūta ay ya‘budūhā wa anābū ilallāhi lahumul-busyrā, fabasysyir ‘ibād(i).
[17]
Serto wong-wong yên nyaoi Tagut (iola) nano nyembanyo 947 serto mantu’ kepado Allah, wong-wong pantes angsal kabar gembira, kerno niku sampekela kabar gembiro niku kepado hambo-hambo Kulo.
947) Tagut iola setan serto napi saos yên disemba selian Allah.
الَّذِيْنَ يَسْتَمِعُوْنَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُوْنَ اَحْسَنَهٗ ۗ اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ هَدٰىهُمُ اللّٰهُ وَاُولٰۤىِٕكَ هُمْ اُولُوا الْاَلْبَابِ١٨
Allażīna yastami‘ūnal-qaula fa yattabi‘ūna aḥsanah(ū), ulā'ikal-lażīna hadāhumullāhu wa ulā'ika hum ulul-albāb(i).
[18]
(iola) wong-wong niku yên nengerke kelapan, laju numuti napi yên paling saê (tesaê) di antaronyo. 948 Wong-wong niku nikula wong-wong yên sampun diesung petunju’ ole Allah serto wong-wong niku nikula wong-wong yên punyo akal sehat.
948) Wong-wong niku yên nengerke ajaran-ajaran Al Qur’an serto ajaran-ajaran yên lian, tapi yên ditumutinyo iola ajaran-ajaran Al Qur’an kerno io iola yên paling saê.
اَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِۗ اَفَاَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِى النَّارِ ۚ١٩
Afaman ḥaqqa ‘alaihi kalimatul-‘ażāb(i), afa'anta tunqiżu man fin-nār(i).
[19]
Mangko napike (niko ayun nguba nasib) wong-wong yên sampun dicengkike angsal azab? Napi niko (Muhammad) ayun nyelamet¬ke wong yên wenten jerû api nerako?
لٰكِنِ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ ۙتَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ەۗ وَعْدَ اللّٰهِ ۗ لَا يُخْلِفُ اللّٰهُ الْمِيْعَادَ٢٠
Lākinil-lażīnattaqau rabbahum lahum gurafum min fauqihā gurafum mabniyyah(tun), tajrī min taḥtihal-anhār(u), wa‘dallāh(i), lā yukhlifullāhul-mī‘ād(a).
[20]
Tapi wong-wong yên betakwa kepado Tuhannyo, wong-wong niku angsal bilik-bilik (di surgo), di pucu’nyo angsal pulo' bilik-bilik yên didamel (betingkat-tingkat), yên di bawanyo ngalir sungi-sungi, (nikula) semayoan Allah, Allah nano ayun mungkiri janji(-Nyo).
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَسَلَكَهٗ يَنَابِيْعَ فِى الْاَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهٖ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا اَلْوَانُهٗ ثُمَّ يَهِيْجُ فَتَرٰىهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهٗ حُطَامًا ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَذِكْرٰى لِاُولِى الْاَلْبَابِ ࣖ٢١
Alam tara annallāha anzala minas-samā'i mā'an fasalakahū yanābī‘a fil-arḍi ṡumma yaj‘aluhū ḥuṭāmā(n), ina fī żālika lażikrā li'ulil-albāb(i).
[21]
Napi niko meratike bahwo Allah nurunke toyo dari langit, laju diaturnyo dades sumber-sumber toyo di bumi, sam¬pun niku dengen toyo niku ditumbu¬kenyo tanem-taneman yên bemecem-mecem warnonyo, sampun niku dades kering, laju niku ningalinyo kekuning-kuningan, sam¬pun niku didadeskenyo ancur lebur, leser, pado yên ma’niku niku angsal pelaja¬ran bage wong-wong yên punyo akal sehat.
اَفَمَنْ شَرَحَ اللّٰهُ صَدْرَهٗ لِلْاِسْلَامِ فَهُوَ عَلٰى نُوْرٍ مِّنْ رَّبِّهٖ ۗفَوَيْلٌ لِّلْقٰسِيَةِ قُلُوْبُهُمْ مِّنْ ذِكْرِ اللّٰهِ ۗ اُولٰۤىِٕكَ فِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ٢٢
Afaman syaraḥallāhu ṣadrahū lil-islāmi fahuwa ‘alā nūrim mir rabbih(ī), fawailul lil-qāsiyati qulūbuhum min żikrillāh(i), ulā'ika fī ḍalālim mubīn(in).
[22]
Mangko napila wong-wong yên dibuka’ken atinyo ole Allah peranti (nerimo) igamo Islam laju dio angsal cahayo dari Tuhannyo (sami dengen wong-wong yên atinyo matu (dades batu)? Mangko celakola wong-wong niku yên atinyo sampun dades batu peranti ngimut Allah. Wong-wong niku niku jerû kesesetan yên nyato
اَللّٰهُ نَزَّلَ اَحْسَنَ الْحَدِيْثِ كِتٰبًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَۙ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُوْدُ الَّذِيْنَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ۚ ثُمَّ تَلِيْنُ جُلُوْدُهُمْ وَقُلُوْبُهُمْ اِلٰى ذِكْرِ اللّٰهِ ۗذٰلِكَ هُدَى اللّٰهِ يَهْدِيْ بِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗوَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍ٢٣
Allāhu nazzala aḥsanal-ḥadīṡi kitābam mutasyābiham maṡāniy(a), taqsya‘irru minhu julūdul-lażīna yakhsyauna rabbahum, ṡumma talīnu julūduhum wa qulūbuhum ilā żikrillāh(i), żālika hudallāhi yahdī bihī may yasyā'(u), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[23]
Allah sampun nurunke kelapan yên paling tesaê (iola) Al-Qur’an yên sami (ayat-ayatnyo) lagi, bebalen-balen, 949 gemeter kernonyo kulit wong-wong yên takut kepado Tuhannyo, sampun niku dades tenang kulit serto ati wong-wong niku waktu ngimut Allah. Nikula petunju’ Allah, dengen kitab niku Dio ngesung petunjuk kepado sinten yên Dio kenda’i. Serto sinten saos ditalak¬ke seset ole Allah mangko nano sesios wong saos yên angsal ngesung petunjuk.
949) Hukum-hukum, pelajaran serto kitab-kitab niku diusertog-usertog ngelapkenyo jerû Al Qur’an supayo lebi kuat pengaruhnyo serto lebih ngeresap. Sebagean mufassir ngelapke bahwo retinyo niku iola bahwa ayat-ayat Al Qur’an niku dibalen-balen maconyo peca’ dikelapke jerû muqoddimah suroh Al Fatihah.
اَفَمَنْ يَّتَّقِيْ بِوَجْهِهٖ سُوْۤءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗوَقِيْلَ لِلظّٰلِمِيْنَ ذُوْقُوْا مَا كُنْتُمْ تَكْسِبُوْنَ٢٤
Afamay yattaqī biwajhihī sū'al-‘ażābi yaumal-qiyāmah(ti), wa qīla liẓ-ẓālimīna żūqū mā kuntum taksibūn(a).
[24]
Mangko napika wong-wong yên mlendungi rainyo ngindari azab yên buru’ pado dinten kiamat (sami dengen wong mu’min yên nano keno azab)? Serto dikelapke kepado wong-wong yên zolim. “Rasokela ole niko balesan napi yên sampun niko damelke.”
كَذَّبَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَاَتٰىهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُوْنَ٢٥
Każżabal-lażīna min qablihim fa'atāhumul-‘ażābu mi ḥaiṡu lā yasy‘urūn(a).
[25]
Wong-wong yên sedereng wong-wong niku sampun mudike (rosul-rosul), mangko rawula kepado wong-wong niku azab enggon yên nano wong-wong niku sangko.
فَاَذَاقَهُمُ اللّٰهُ الْخِزْيَ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۚوَلَعَذَابُ الْاٰخِرَةِ اَكْبَرُ ۘ لَوْ كَانُوْا يَعْلَمُوْنَ٢٦
Fa ażāqahumullāhul-khizya fil-ḥayātid-dun-yā, wa la‘ażābul-ākhirati akbar(u), lau kānū ya‘lamūn(a).
[26]
Mangko Allah nimpoke kepado wong-wong niku kehinoan pado keîdupan dunio. Serto leser, azab akherat lebî ageng kalu (saos) wong-wong niku wikan.
وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِيْ هٰذَا الْقُرْاٰنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَۚ٢٧
Wa laqad ḍarabnā lin-nāsi fī hāżal-qur'āni min kulli maṡalil la‘allahum yatażakkarūn(a).
[27]
Serto leser, sampun Kame’ damelke jeru Al-Qur’an niki sedanten mecem perumpamoan bage manusio supayo wong-wong niku angsal pelajaran.
قُرْاٰنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِيْ عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُوْنَ٢٨
Qur'ānan ‘arabiyyan gaira żī ‘iwajil la‘allahum yattaqūn(a).
[28]
(Iola) Al-Qur’an jeru baso Arab, nano wenten kebengko’an (di jerûnyo) supayo wong-wong niku betakwa
ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِيْهِ شُرَكَاۤءُ مُتَشٰكِسُوْنَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيٰنِ مَثَلًا ۗ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ۗبَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ٢٩
Ḍaraballāhu maṡalar rajulan fīhi syurakā'u mutasyākisūna wa rajulan salamal lirajulin hal yastawiyāni maṡalā(n), al-ḥamdu lillāh(i), bal akṡaruhum lā ya‘lamūn(a).
[29]
Allah namel perumpamoan (iola) sios wong sertoang (hambo sahayo) yên dipunyoi ole pinten-pinten wong yên beserikat yên jerû selewahan, serto sios wong hambo sahayo yên dades punyo penu dari sios wong (saos). Wenten nano keduo hambo sahayo niku sami keadoannyo? Sedanten puji bage Allah, tapi kata wong-wong niku nano wikan.
اِنَّكَ مَيِّتٌ وَّاِنَّهُمْ مَّيِّتُوْنَ ۖ٣٠
Innaka mayyituw wa innahum mayyitūn(a).
[30]
Selesernyo niko (Muhammad) bakal padem serto wong-wong niku padem (pulo').
ثُمَّ اِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عِنْدَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُوْنَ ࣖ ۔٣١
Ṡumma innakum yaumal-qiyāmati ‘inda rabbikum takhtaṣimūn(a).
[31]
Sam¬pun niku selesernyo niko pado dinten kiamat ayun bebala-bala di adepan Tuhan niko.
۞ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللّٰهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ اِذْ جَاۤءَهٗۗ اَلَيْسَ فِيْ جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكٰفِرِيْنَ٣٢
Faman aẓlamu mimman każaba ‘alallāhi wa każżaba biṣ-ṣidqi iż jā'ah(ū), alaisa fī jahannama maṡwal lil-kāfirīn(a).
[32]
Mangko sintenka yên lebi zalim daripado wong yên namel kebohongan tehadep Allah serto mudike keleseran yên rawû padonyo? Nanoke di nerako Jahanam pedaleman peranti wong-wong kafir?
وَالَّذِيْ جَاۤءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهٖٓ اُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُتَّقُوْنَ٣٣
Wal-lażī jā'a biṣ-ṣidqi wa ṣaddaqa bihī ulā'ika humul-muttaqūn(a).
[33]
Serto wong yên bakto keleseran (Muhammad) serto wong yên meleserkenyo, wong-wong niku nikula wong yên betaqwa
لَهُمْ مَّا يَشَاۤءُوْنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ ذٰلِكَ جَزَاۤءُ الْمُحْسِنِيْنَۚ٣٤
Lahum mā yasyā'ūna ‘inda rabbihim, żālika jazā'ul-muḥsinīn(a).
[34]
Wong-wong niku angsal napi yên wong-wong niku ayuni di samping Tuhannyo. Sampun nikila balesan peranti wong-wong yên bedamel saê,
لِيُكَفِّرَ اللّٰهُ عَنْهُمْ اَسْوَاَ الَّذِيْ عَمِلُوْا وَيَجْزِيَهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ الَّذِيْ كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٣٥
Liyukaffirallāhu ‘anhum aswa'al-lażī ‘amilū wa yajziyahum ajrahum bi'aḥsanil-lażī kānū ya‘malūn(a).
[35]
supayo Allah ngilangke pedamelan wong-wong niku yên paling jahat yên sampun wong-wong niku damelke serto ngesung pahalo pado wong-wong niku sami yên lebi saê daripado napi yên wong-wong niku damelke.
اَلَيْسَ اللّٰهُ بِكَافٍ عَبْدَهٗۗ وَيُخَوِّفُوْنَكَ بِالَّذِيْنَ مِنْ دُوْنِهٖۗ وَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍۚ٣٦
Alaisallāhu bikāfin ‘abdah(ū), wa yukhawwifūnaka bil-lażīna min dūnih(ī), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[36]
Dedenyo Allah yên nyukupi hambo-Nyo? Wong-wong niku menakut-nakuti niko sami sesembahan yên selian Dio. Sinten saos ditalakke seset ole Allah, mangko nano sios wong saos yên angsal ngesung petunju’ padonyo.
وَمَنْ يَّهْدِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ مُّضِلٍّ ۗ اَلَيْسَ اللّٰهُ بِعَزِيْزٍ ذِى انْتِقَامٍ٣٧
Wa may yahdillāhu famā lahū min muḍill(in), alaisallāhu bi‘azīzin żintiqām(in).
[37]
Serto sintes saos disung petunjuk ole Allah, mangko nano sios wong saos yên angsal nyesetkenyo.
وَلَىِٕنْ سَاَلْتَهُمْ مَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ لَيَقُوْلُنَّ اللّٰهُ ۗ قُلْ اَفَرَءَيْتُمْ مَّا تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَنِيَ اللّٰهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كٰشِفٰتُ ضُرِّهٖٓ اَوْ اَرَادَنِيْ بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكٰتُ رَحْمَتِهٖۗ قُلْ حَسْبِيَ اللّٰهُ ۗعَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُوْنَ٣٨
Wa la'in sa'altahum man khalaqas-samāwāti wal-arḍa layaqūlunnallāh(u), qul afara'aitum mā tad‘ūna min dūnillāhi in arādaniyallāhu biḍurrin hal hunna kāsyifātu ḍurrihī au arādanī biraḥmatin hal hunna mumsikātu raḥmatih(ī), qul ḥasbiyallāh(u), ‘alaihi yatawakkalul-mutawakkilūn(a).
[38]
Serto selesernyo, kalu niko takenke pado wong-wong niku, “Sinten saos yên nyiptoke langit serto bumi?” Cengkila wong-wong niku nyawab, “Allah.” Kelapkela, “Kalu niku wikanka niko tenteng napi yên niko sembah selian Allah, kalu Allah ayun merawûke bencano pado kulo, napike wong-wong niku sanggup ngilangke bencano niku, atawa kalu Allah ayun ngesung rohmat pado kulo, napike wong-wong niku angsal nula’ rohmat-Nyo?” Kelapkelah, “Cungkupla Allah bage kulo. Kepado-Nyola wong-wong yên bertawakal bersera awa’.”
قُلْ يٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰى مَكَانَتِكُمْ اِنِّيْ عَامِلٌ ۚفَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَۙ٣٩
Qul yā qaumi‘malū ‘alā makānatikum innī ‘āmil(un), fa saufa ta‘lamūn(a).
[39]
Kelapkela (Muhammad), “Wahai kaum kulo! Bedamella nurut kedudu’an niko, kulo saos bedamel (sampun niki). Mengkin niko ayun wikan,
مَنْ يَّأْتِيْهِ عَذَابٌ يُّخْزِيْهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيْمٌ٤٠
May ya'tīhi ‘ażābuy yukhzīhi wa yaḥillu ‘alaihi ‘ażābum muqīm(un).
[40]
sinten yên angsal sikso yên nginoke serto padonyo ditimpoke azab yên kekel.”
اِنَّآ اَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتٰبَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّۚ فَمَنِ اهْتَدٰى فَلِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚوَمَآ اَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيْلٍ ࣖ٤١
Innā anzalnā ‘alaikal-kitāba lin-nāsi bil-ḥaqq(i), fa manihtadā fa linafsih(ī), wa man ḍalla fa innamā yaḍillu ‘alaihā, wa mā anta ‘alaihim biwakīl(in).
[41]
Leser, Kame’ nurunke pado niko Kitab (AI-Qur'an) sami bakto keleseran peranti manusio; sinten saos angsal petunju’ mangko (petunju’ niku) peranti awa’nyo dewe’, serto sinten seset mangko selesernyo kesesetan niku peranti awa’nyo dewe’ serto niko nanolah wong yên betang¬gung jawab tehadep wong-wong niku
اَللّٰهُ يَتَوَفَّى الْاَنْفُسَ حِيْنَ مَوْتِهَا وَالَّتِيْ لَمْ تَمُتْ فِيْ مَنَامِهَا ۚ فَيُمْسِكُ الَّتِيْ قَضٰى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْاُخْرٰىٓ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّىۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَفَكَّرُوْنَ٤٢
Allāhu yatawaffal-anfusa ḥīna mautihā wal-latī lam tamut fī manāmihā, fayumsikul-latī qaḍā ‘alaihal-mauta wa yursilul-ukhrā ilā ajalim musammā(n), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yatafakkarūn(a).
[42]
Allah nyekel nyawo (sios wong) pado saat pademnyo serto nyawo (sios wong) yên dereng padem pas dio tilem; mangko Dio tahan nyawo (wong) yên sampun Dio tetep-ke pademnyo serto Dio eculke nyawo yên lian sampe waktu yên ditentuke. Leser, pado yên sampun niki niku teangsal tando-tando (keagengan) Allah peranti kaum yên bepikir 950
950) Wong-wong yên padem niku rohnyo ditahan Allah singgo nano angsal mantu’ kepado badannyo, serto wong-wong yên nano padem cumen tilem saos, rohnyo diculke singgo angsal mantu’ kepadonyo lagi.
اَمِ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ شُفَعَاۤءَۗ قُلْ اَوَلَوْ كَانُوْا لَا يَمْلِكُوْنَ شَيْـًٔا وَّلَا يَعْقِلُوْنَ٤٣
Amittakhażū min dūnillāhi syufa‘ā'(a), qul awalau kānū lā yamlikūna syai'aw wa lā ya‘qilūn(a).
[43]
Napikah wong-wong niku ngembil penulung selian Allah. Kelapkelah, “Napike (niko ngembil jugo) meskipun wong-wong niku nano punyo sios napi saos serto nano wikan?”
قُلْ لِّلّٰهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيْعًا ۗ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ٤٤
Qul lillāhisy-syafā‘atu jamī‘ā(n), lahū mulkus-samāwāti wal-arḍ(i), ṡumma ilaihi turja‘ūn(a).
[44]
Kelapkela, “Petulungan niku cumen punyo Allah sedantennyo. Dio punyo keratin langit serto bumi. Sampun niku pado-Nyo niko dimantu’ke.”
وَاِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَحْدَهُ اشْمَـَٔزَّتْ قُلُوْبُ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِۚ وَاِذَا ذُكِرَ الَّذِيْنَ مِنْ دُوْنِهٖٓ اِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُوْنَ٤٥
Wa iżā żukirallāhu waḥdahusyma'azzat qulūbul-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirah(ti), wa iżā żukiral-lażīna min dūnihī iżā hum yastabsyirūn(a).
[45]
Serto napibilo yên dikelap cumen nami Allah, kesel nian ati wong-wong yên nano beiman pado akhirat. Tapi napibilo nami-nami sembahan selian Allah yên dikelap, tumpa’-tumpa’ wong-wong niku dades ragap.
قُلِ اللّٰهُمَّ فَاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ عٰلِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ اَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيْ مَا كَانُوْا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ٤٦
Qulillāhumma fāṭiras-samāwāti wal-arḍi ‘ālimal-gaibi wasy-syahādati anta taḥkumu baina ‘ibādika fīmā kānū fīhi yakhtalifūn(a).
[46]
Kelapkelah, “Ya Allah, Pencipto langit serto bumi, yên wikan sedanten yên ghoib serto yên nyato, Nikola yên memastike di antaro hambo-hambo-niko tenteng napi yên acap wong-wong niku selewake.”
وَلَوْ اَنَّ لِلَّذِيْنَ ظَلَمُوْا مَا فِى الْاَرْضِ جَمِيْعًا وَّمِثْلَهٗ مَعَهٗ لَافْتَدَوْا بِهٖ مِنْ سُوْۤءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۗ وَبَدَا لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مَا لَمْ يَكُوْنُوْا يَحْتَسِبُوْنَ٤٧
Wa lau anna lil-lażīna ẓalamū mā fil-arḍi jamī‘aw wa miṡlahū ma‘ahū laftadau bihī min sū'il-‘ażābi yaumal-qiyāmah(ti), wa badā lahum minallāhi mā lam yakūnū yaḥtasibūn(a).
[47]
Serto sekironyo wong-wong yên zolim punyo sedanten napi yên wenten di bumi serto ditambah lagi sekata niku, ceng¬ki¬la wong-wong niku ayun mayar awa’nyo sami niku dari azab yên jahat pado dinten Kiamat. Serto nyatola peranti wong-wong niku azab dari Allah yên bingen nano sampun wong-wong niku kiroke.
وَبَدَا لَهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ٤٨
Wa badā lahum sayyi'ātu mā kasabū wa ḥāqa bihim mā kānū bihī yastahzi'ūn(a).
[48]
Serto nyatola peranti wong-wong niku kejahatan napi yên sampun wong-wong niku damelken serto wong-wong niku diliputi oleh napi yên bingen wong-wong niku acap ngeremeke.
فَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَاۖ ثُمَّ اِذَا خَوَّلْنٰهُ نِعْمَةً مِّنَّاۙ قَالَ اِنَّمَآ اُوْتِيْتُهٗ عَلٰى عِلْمٍ ۗبَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ٤٩
Fa'iżā massal-insāna ḍurrun da‘ānā ṡumma iżā khawwalnāhu ni‘matam minnā, qāla innamā ūtītuhū ‘alā ‘ilm(in), bal hiya fitnatuw wa lākinna akṡarahum lā ya‘lamūn(a).
[49]
Mangko napibilo manusio ditimpo benca¬no dio ngengken Kame’, sampun niku napi¬bi¬lo Kame’ sungke nikmat Kame’ pa¬do¬nyo niko bekelap, “Selesernyo kulo disung nik¬mat niki cumen kerno kepaca’an kulo..'” Selesernyo, niku iola coboan, tapi kata wong-wong niku nano wikan
قَدْ قَالَهَا الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَآ اَغْنٰى عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ٥٠
Qad qālahal-lażīna min qablihim famā agnā ‘anhum mā kānū yaksibūn(a).
[50]
Leser, wong-wong yên sedereng wong-wong niku jugo sampun ngelapke hal niku, mangko nano bemanfaat lagi peranti wong-wong niku napi yên bingen wong-wong niku damelke.
فَاَصَابَهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا ۗوَالَّذِيْنَ ظَلَمُوْا مِنْ هٰٓؤُلَاۤءِ سَيُصِيْبُهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا ۙوَمَا هُمْ بِمُعْجِزِيْنَ٥١
Fa'aṣābahum sayyi'ātu mā kasabū, wal-lażīna ẓalamū min hā'ulā'i sayuṣībuhum sayyi'ātu mā kasabū, wa mā hum bimu‘jizīn(a).
[51]
Sampun niku wong-wong niku ditimpo (bencano) dari akibat jahat napi yên wong-wong niku damel. Serto wong-wong yên zolim di antaro wong-wong niku jugo ayun ditimpo (bencano) dari akibat jahat napi yên wong-wong niku damelke serto wong-wong niku nano angsal ngelepaske awa’.
اَوَلَمْ يَعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَّشَاۤءُ وَيَقْدِرُ ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ ࣖ٥٢
Awalam ya‘lamū annallāha yabsuṭur-rizqa limay yasyā'u wa yaqdir(u), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yu'minūn(a).
[52]
Serto nanoke wong-wong niku wikan bahwo Allah melapangke rezeki peranti napi yên Dio ayuni serto batesinyo (buat napi yên Dio ayuni)? Selesernyo pado yên sampun niki niku teangsal tando-tando (kekuasaan Allah) peranti kaum yên beriman.
۞ قُلْ يٰعِبَادِيَ الَّذِيْنَ اَسْرَفُوْا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوْا مِنْ رَّحْمَةِ اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ يَغْفِرُ الذُّنُوْبَ جَمِيْعًا ۗاِنَّهٗ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ٥٣
Qul yā ‘ibādiyal-lażīna asrafū ‘alā anfusihim lā taqnaṭū mir raḥmatillāh(i), innallāha yagfiruż-żunūba jamī‘ā(n), innahū huwal-gafūrur-raḥīm(u).
[53]
Kelapkenla, “Wahai hambo-hambo Kulo yên melewati bates tehadep awa’ wong-wong niku dewe’. Nanolah niko beputus aso dari rohmat Allah. Selesernyo Allah ngampuni doso-doso 951 sedantennyo. Leser, Diolah Yên Maha Pengampun, Maha Penyayang
951) Ningal An Nisaa’ (4) : 48 kecuali doso syirik.
وَاَنِيْبُوْٓا اِلٰى رَبِّكُمْ وَاَسْلِمُوْا لَهٗ مِنْ قَبْلِ اَنْ يَّأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُوْنَ٥٤
Wa anībū ilā rabbikum wa aslimū lahū min qabli ay ya'tiyakumul-‘ażābu ṡumma lā tunṣarūn(a).
[54]
Serto mantu’lah niko pado Tuhan niko, serto bersera awa'la pado-Nyo sedereng rawû azab pado niko, sampun niku niko nano angsal ditulung.
وَاتَّبِعُوْٓا اَحْسَنَ مَآ اُنْزِلَ اِلَيْكُمْ مِّنْ رَّبِّكُمْ مِّنْ قَبْلِ اَنْ يَّأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَّاَنْتُمْ لَا تَشْعُرُوْنَ ۙ٥٥
Wattabi‘ū aḥsana mā unzila ilaikum mir rabbikum min qabli ay ya'tiyakumul ‘ażābu bagtataw wa antum lā tasy‘urūn(a).
[55]
Serto tumutilah sesaê-saê napi yên sampun diturunke pado niko (Al Qur'an) dari Tuhan niko sedereng rawû azab pado niko secaro tumpa’-tumpa’, sedeng niko nano nyadarinyo,
اَنْ تَقُوْلَ نَفْسٌ يّٰحَسْرَتٰى عَلٰى مَا فَرَّطْتُّ فِيْ جَنْۢبِ اللّٰهِ وَاِنْ كُنْتُ لَمِنَ السّٰخِرِيْنَۙ٥٦
An taqūla yā ḥasratā ‘alā mā farraṭṭu fī jambillāhi wa in kuntu laminas-sākhirīn(a).
[56]
supayo nano wenten wong yên ngelapke, “alangke ageng seselan kulo ates kelenoan kulo jerû (namelke kewajiban) tehadep Allah, serto selesernyo kulo telebet wong-wong yên ngato’i (igamo Allah),”
اَوْ تَقُوْلَ لَوْ اَنَّ اللّٰهَ هَدٰىنِيْ لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِيْنَ ۙ٥٧
Au taqūla lau annallāha hadānī lakuntu minal-muttaqīn(a).
[57]
atawa (supayo nano) wenten yên bekelap, “Sekironyo Allah ngesung petunju’ pado kulo cengkila kulo telebet wong-wong yên betaqwo,
اَوْ تَقُوْلَ حِيْنَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ اَنَّ لِيْ كَرَّةً فَاَكُوْنَ مِنَ الْمُحْسِنِيْنَ٥٨
Au taqūla ḥīna taral-‘ażāba lau anna lī karratan fa akūna minal-muḥsinīn(a).
[58]
atawa (supayo nano) wenten yên bekelap pas padem azab, “Sekironyo kulo angsal mantu’ (ke dunio), cengki kulo telebet wong-wong yên bedamel saê.”
بَلٰى قَدْ جَاۤءَتْكَ اٰيٰتِيْ فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنْتَ مِنَ الْكٰفِرِيْنَ٥٩
Balā qad jā'atka āyātī fa każżabta bihā wastakbarta wa kunta minal-kāfirīn(a).
[59]
Leser, “selesernyo keterangan-keterangan Kulo sampun rawû pado niko, tapi niko mudikenyo, malah niko membongka’ke awa’ serto telebet wong kafir.”
وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ تَرَى الَّذِيْنَ كَذَبُوْا عَلَى اللّٰهِ وُجُوْهُهُمْ مُّسْوَدَّةٌ ۗ اَلَيْسَ فِيْ جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِيْنَ٦٠
Wa yaumal-qiyāmati taral-lażīna każabū ‘alallāhi wujūhuhum muswaddah(tun), alaisa fī jahannama maṡwal lil-mutakabbirīn(a).
[60]
Serto pado dinten Kiamat niko ayun ningali wong-wong yên bedamel mudike tehadep Allah, rainyo ngitem. Dedenyo nerako Jahanam niku pedaleman peranti wong yên bongka’keawa’ dewe’?
وَيُنَجِّى اللّٰهُ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْۖ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوْۤءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَ٦١
Wa yunajjillāhul-lażīnattaqau bimafāzatihim, lā yamassuhumus-sū'u wa lā hum yaḥzanūn(a).
[61]
Serto Allah nulungi wong-wong yên betaqwa kerno kemenangan wong-wong niku. Wong-wong niku nano disentu ole azab serto nano besedi ati.
اَللّٰهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ ۙوَّهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ وَّكِيْلٌ٦٢
Allāhu khāliqu kulli syai'(in), wa huwa ‘alā kulli syai'iw wakīl(un).
[62]
Allah pencipto sedantennyo, serto Dio Maha Pemeliaro ates sedantennyo.
لَهٗ مَقَالِيْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ اُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ ࣖ٦٣
Lahū maqālīdus-samāwāti wal-arḍ(i), wal-lażīna kafarū bi'āyātillāhi ulā'ika humul-khāsirūn(a).
[63]
Punyo-Nyola kunci-kunci (perbendahara¬an) langit serto bumi. Serto wong-wong yên kafir tehadep ayat-ayat Allah, wong-wong niku nikula wong yên rugi.
قُلْ اَفَغَيْرَ اللّٰهِ تَأْمُرُوْۤنِّيْٓ اَعْبُدُ اَيُّهَا الْجٰهِلُوْنَ٦٤
Qul afagairallāhi ta'murūnnī a‘budu ayyuhal-jāhilūn(a).
[64]
Kelapkela (Muhammad), “Napike niko ngengken kulo nyemba selian Allah, wahai wong-wong yên buyan?”
وَلَقَدْ اُوْحِيَ اِلَيْكَ وَاِلَى الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكَۚ لَىِٕنْ اَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُوْنَنَّ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ٦٥
Wa laqad ūḥiya ilaika wa ilal-lażīna min qablik(a), la'in asyrakta layaḥbaṭanna ‘amaluka wa latakūnanna minal-khāsirīn(a).
[65]
Serto leser, sampun diwahyuke pado niko serto pado (nabi-nabi) yên sedereng niko, “Leser, kalu niko menduoke (Allah), cengkila ayun apusla amal niko serto cengkilah niko telebet wong yên rugi.
بَلِ اللّٰهَ فَاعْبُدْ وَكُنْ مِّنَ الشّٰكِرِيْنَ٦٦
Balillāha fa‘bud wa kum minasy-syākirīn(a).
[66]
Kerno niku, ayunla Allah saos yên niko semba serto ayunla niko telebet wong yên bersyukur.”
وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۖ وَالْاَرْضُ جَمِيْعًا قَبْضَتُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَالسَّمٰوٰتُ مَطْوِيّٰتٌۢ بِيَمِيْنِهٖ ۗسُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَمَّا يُشْرِكُوْنَ٦٧
Wa mā qadarullāha ḥaqqa qadrih(ī), wal-arḍu jamī‘an qabḍatuhū yaumal-qiyāmati was-samāwātu maṭwiyyātum biyamīnih(ī), subḥānahū wa ta‘ālā ‘ammā yusyrikūn(a).
[67]
Serto wong-wong niku nano mengagengke Allah sema’pundi mestinyo padohal bumi sedantennyo jerû genggeman-Nyo pado dinten Kiamat serto langit digulung sami tangan kanan-Nyo, 952 Mahasuci Dio serto Maha tinggi Dio dari napi yên wong-wong niku duoke.
952) Ayat niki menggambarke keleseran serto kekuasoan Allah serto cumen Diola yên bekuaso pado dinten Kiamat.
وَنُفِخَ فِى الصُّوْرِ فَصَعِقَ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِى الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شَاۤءَ اللّٰهُ ۗ ثُمَّ نُفِخَ فِيْهِ اُخْرٰى فَاِذَا هُمْ قِيَامٌ يَّنْظُرُوْنَ٦٨
Wa nufikha fiṣ-ṣūri faṣa‘iqa man fis-samāwāti wa man fil-arḍi illā man syā'allāh(u), ṡumma nufikha fīhi ukhrā fa'iżā hum qiyāmuy yanẓurūn(a).
[68]
Serto terompet pun ditiup, mangko pademla sedanten (makhluk) yên di langit serto di bumi selian wong-wong niku yên dikenda’i Allah. Sampun niku ditiup sios lagi (terompet niku) mangko sampun niku wong-wong niku tangi (dari kuburnyo) nunggu (keputusan Allah).
وَاَشْرَقَتِ الْاَرْضُ بِنُوْرِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتٰبُ وَجِايْۤءَ بِالنَّبِيّٖنَ وَالشُّهَدَاۤءِ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُوْنَ٦٩
Wa asyraqatil-arḍu binūri rabbihā wa wuḍi‘al-kitābu wa jī'a bin-nabiyyīna wasy-syuhadā'i wa quḍiya bainahum bil-ḥaqqi wa hum lā yuẓlamūn(a).
[69]
Serto bumi (padang Mahsyar) dades terang-benderang sami cahayo (keadilan) Tuhannyo; serto buku-buku (itungan pedamelan wong-wong niku) disungke (pado tiap-tiap), nabi-nabi serto saksi-saksi pun dirawûke, sampun niku disungke keputusan di antaro wong-wong niku secaro adil, sedeng wong-wong niku nano dirugike.
وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ اَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُوْنَ ࣖ٧٠
Wa wuffiyat kullu nafsim mā ‘amilat wa huwa a‘lamu bimā yaf‘alūn(a).
[70]
Serto pado acap jiwo disung balesan sami sempurno sesuai sami napi yên sampun didamelkenyo serto Dio lebih wikan napi yên wong-wong niku damelke
وَسِيْقَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اِلٰى جَهَنَّمَ زُمَرًا ۗحَتّٰىٓ اِذَا جَاۤءُوْهَا فُتِحَتْ اَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَآ اَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ يَتْلُوْنَ عَلَيْكُمْ اٰيٰتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَاۤءَ يَوْمِكُمْ هٰذَا ۗقَالُوْا بَلٰى وَلٰكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكٰفِرِيْنَ٧١
Wasīqal-lażīna kafarū ilā jahannama zumarā(n), ḥattā iżā jā'ūhā futiḥat abwābuhā wa qāla lahum khazanatuhā alam ya'tikum rusulum minkum yatlūna ‘alaikum āyāti rabbikum wa yunżirūnakum liqā'a yaumikum hāżā, qālū balā wa lākin ḥaqqat kalimatul-‘ażābi ‘alal-kāfirīn(a).
[71]
Wong-wong yên kafir digiring ke nerako Jahanam secaro berombongan. Singgo napibilo wong-wong niku sampe padonyo (nerako) lawang-lawangnyo dibukake serto penjago-penjago bekelap pado wong-wong niku, “Napike dereng sampun rawû pado niko rosul-rosul dari kalangan niko yên macoke ayat-ayat Tuhan niko serto ngimutke pado niko ayun haderengan (sami) dinten niko niki?” Wong-wong niku nyawab, “Leser, wenten,” tapi ketetepan azab cengki belaku tehadep wong-wong kafir.
قِيْلَ ادْخُلُوْٓا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۚفَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِيْنَ٧٢
Qīladkhulū abwāba jahannama khālidīna fīhā, fa bi'sa maṡwal-mutakabūbirīn(a).
[72]
Dikelapke (pado wong-wong niku), “Ngelebetila lawang-lawang nerako Jahanam niku, (niko) kekel di jerûnyo.” Mangko (nerako Jahanam) nikula sejahat-jahat pedaleman peranti wong-wong yên membongka’ke awa’nyo dewe’.”
وَسِيْقَ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ اِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا ۗحَتّٰىٓ اِذَا جَاۤءُوْهَا وَفُتِحَتْ اَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلٰمٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوْهَا خٰلِدِيْنَ٧٣
Wasīqal-lażīnattaqau rabbahum ilal-jannati zumarā(n), ḥattā iżā jā'ūhā wa futiḥat abwābuhā wa qāla lahum khazanatuhā salāmun ‘alaikum ṭibtum fadkhulūhā khālidīn(a).
[73]
Serto wong-wong yên betaqwa pado Tuhannyo dianter ke jerû surgo secaro berombongan. Singgo napibilo wong-wong niku sampe padonyo (surgo) serto lawang-lawangnyo sampun dibukake, penjago-penjagonyo bekelap pado wong-wong niku, “Kesejahteraan (disungke) ates niko, beladasla niko! Mangko ngelebetla, niko kekel di jerûnyo.”
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ صَدَقَنَا وَعْدَهٗ وَاَوْرَثَنَا الْاَرْضَ نَتَبَوَّاُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاۤءُ ۚفَنِعْمَ اَجْرُ الْعٰمِلِيْنَ٧٤
Wa qālul-ḥamdu lillāhil-lażī ṣadaqanā wa‘dahū wa auraṡanal-arḍa natabawwa'u minal-jannati ḥaiṡu nasyā'(u), fani‘ma ajrul-‘āmilīn(a).
[74]
Serto wong-wong niku bekelap, “Sedanten puji buat Allah yên sampun menui semayoan-Nyo pado kame’ serto sampun ngesungke panggonan niki pado kame’ sedeng kame’ (dibolehke) nempati surgo di pundi saos yên kame’ ayuni.” Mangko (surgo nikulah) sesaê-saê balesan buat wong-wong yên bedamel.
وَتَرَى الْمَلٰۤىِٕكَةَ حَاۤفِّيْنَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْۚ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيْلَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ࣖ٧٥
Wa taral-malā'ikata ḥāffīna min ḥaulil-‘arsyi yusabbiḥūna biḥamdi rabbihim, wa quḍiya bainahum bil-ḥaqqi wa qīlal-ḥamdu lillāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[75]
Serto niko (Muhammad) ayun ningali malaikat-malaikat melingker di sekeliling ‘Arsy, bertasbih sambil muji Tuhan¬nyo; sampun niku disungke keputusan di antaro wong-wong niku (hambo-hambo Allah) secaro adil serto dikelapke, “Sedanten puji peranti Allah, Tuhan sedanten alam.”