Surah Al-Qasas
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
طٰسۤمّۤ١
Ṭā Sīm Mīm.
[1]
Tho Sin Mim.
تِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْمُبِيْنِ٢
Tilka āyātul-kitābil-mubīn(i).
[2]
Niki wêntenla ayat-ayat Kitab (al-Qur’an) yên nyato (dari Allah).
نَتْلُوْا عَلَيْكَ مِنْ نَّبَاِ مُوْسٰى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ٣
Natlū ‘alaika min naba'i mūsā wa fir‘auna bil-ḥaqqi liqaumiy yu'minūn(a).
[3]
Kame’ macoke kepado niko sebagîan dari cerios Musa sami Fir’aun dengen selesernyo peranti wong-wong yên beriman.
اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِى الْاَرْضِ وَجَعَلَ اَهْلَهَا شِيَعًا يَّسْتَضْعِفُ طَاۤىِٕفَةً مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ اَبْنَاۤءَهُمْ وَيَسْتَحْيٖ نِسَاۤءَهُمْ ۗاِنَّهٗ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِيْنَ٤
Inna fir‘auna ‘alā fil-arḍi wa ja‘ala ahlahā syiya‘ay yastaḍ‘ifu ṭā'ifatam minhum yużabbiḥu abnā'ahum wa yastaḥyī nisā'ahum, innahū kāna minal-mufsidīn(a).
[4]
Selesernyo Fir’aun sampun bedamel sekendak-kendaknyo di muko bumi serto nadoske penduduknyo bepeca bela, dengen nindes sios gûgûk dari wong-wong niku (Bani Isroil), dio nyembele budak-budak lanang wong-wong niku serto nalakke urip budak-budak betino wong-wong niku. Selesernyo Fir’aun temasûk wong yên bedamel kerusakan.
وَنُرِيْدُ اَنْ نَّمُنَّ عَلَى الَّذِيْنَ اسْتُضْعِفُوْا فِى الْاَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ اَىِٕمَّةً وَّنَجْعَلَهُمُ الْوٰرِثِيْنَ ۙ٥
Wa nurīdu an namunna ‘alal-lażīnastuḍ‘ifū fil-arḍi wa naj‘alahum a'immataw wa naj‘alahumul-wāriṡīn(a).
[5]
Serto Kame’ ayun ngesung karunio kepado wong-wong yên tetindes di bumi (Mesir) niku, serto ayun nadoske wong-wong niku sirah serto nadoske dio wong-wong yên nyawesi (bumi).
وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِى الْاَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَجُنُوْدَهُمَا مِنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَحْذَرُوْنَ٦
Wa numakkina lahum fil-arḍi wa nuriya fir‘auna wa hāmāna wa junūdahumā minhum mā kānū yaḥżarūn(a).
[6]
Serto Kame’ tegûke kedudukan wong-wong niku di bumi serto Kame’ ningalke kepado Fir’aun serto Hamam besami sedanten tenteronyo napi yên serîng wong-wong niku kuwatirke dari wong-wong niku. 797
797) Fir’aun kerep takût bahwo kerajaannyo ayun diancurke ole Bani Isroil, kerno niku dio munu anak-anak lanang yên lair di gûgûk Bani Isroil. Ayat niki nyatoke bahwo ayun tedades napi yên ditakûtkenyo niku.
وَاَوْحَيْنَآ اِلٰٓى اُمِّ مُوْسٰٓى اَنْ اَرْضِعِيْهِۚ فَاِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَاَلْقِيْهِ فِى الْيَمِّ وَلَا تَخَافِيْ وَلَا تَحْزَنِيْ ۚاِنَّا رَاۤدُّوْهُ اِلَيْكِ وَجَاعِلُوْهُ مِنَ الْمُرْسَلِيْنَ٧
Wa auḥainā ilā mūsā an arḍi‘īh(i), fa'iżā khifti ‘alaihi fa'alqīhi fil yammi wa lā takhāfī wa lā taḥzanī, innā rāddūhu ilaiki wa jā‘ilūhu minal-mursalīn(a).
[7]
Serto Kame’ ilhamke kepado emaknyo Musa: “Susuila dio (Musa), serto napibilo niko kuatir tehadepnyo dades kanyutkela dio ke sungi (Nil). serto nano angsal niko takût serto nano angsal (pulo') besedî ati, kereno selesernyo Kame’ ayun malî’kenyo kepado niko, serto nadeskenyo (sala sios) dari Rosul.
فَالْتَقَطَهٗٓ اٰلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُوْنَ لَهُمْ عَدُوًّا وَّحَزَنًاۗ اِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَجُنُوْدَهُمَا كَانُوْا خٰطِـِٕيْنَ٨
Faltaqaṭahū ālu fir‘auna liyakūna lahum ‘aduwwaw wa ḥazanā(n), inna fir‘auna wa hāmāna wa junūdahumā kānū khāṭi'īn(a).
[8]
Dades dio diembîl ole keluargo Fir’aun supayo (kage’) dio dades mûsû serto kesedîan bagể wong-wong niku. Selesernyo Fir’aun serto Haman besami sedanten tenteronyo wêntenla wong-wong yên besala
وَقَالَتِ امْرَاَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّيْ وَلَكَۗ لَا تَقْتُلُوْهُ ۖعَسٰٓى اَنْ يَّنْفَعَنَآ اَوْ نَتَّخِذَهٗ وَلَدًا وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ٩
Wa qālatimra'atu fir‘auna qurratu ‘ainil lī wa lak(a), lā taqtulūh(u), ‘asā ay yanfa‘anā au nattakhiżahū waladaw wa hum lā yasy‘urūn(a).
[9]
Serto bekelapla sema Fir’aun: “(Io) wêntenla penyejuk mato ati bagể kulo serto bagể niko. Nano angsal niko mununyo, mugo-mugo saos dio beguno kepado kito atawa kito embîl dio dades anak”, sedeng wong-wong niku nano nyadari ketingalan.
وَاَصْبَحَ فُؤَادُ اُمِّ مُوْسٰى فٰرِغًاۗ اِنْ كَادَتْ لَتُبْدِيْ بِهٖ لَوْلَآ اَنْ رَّبَطْنَا عَلٰى قَلْبِهَا لِتَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ١٠
Wa aṣbaḥa fu'ādu ummi mūsā fārigā(n), in kādat latubdī bihī lau lā ar rabaṭnā ‘alā qalbihā litakūna minal-mu'minīn(a).
[10]
Serto dades kosongla ati emaknyo Musa. 798 Selesernyo, ampîr saos dio nyatokenyo (resio tentang Musa), kalu saos nano Kame’ tegûke atinyo, supayo dio temasû’ wong-wong yên pecayo (kepado janji Allah).
798) Sesampun emaknyo Musa nganyutke Musa di sungi Nil, dades timbûl nyesel serto ripal atinyo kerno getun dengen keselametan Musa, mala ampîr saos dio nyerît nedo tolong kepado wong peranti ngembil anaknyo niku mantû’, yên ayun ngakibatke tebuka’nyo resio bahwo Musa wêntenla anaknyo dewek.
وَقَالَتْ لِاُخْتِهٖ قُصِّيْهِۗ فَبَصُرَتْ بِهٖ عَنْ جُنُبٍ وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ ۙ١١
Wa qālat li'ukhtihī quṣṣīh(i), fabaṣurat bihī ‘an junubiw wa hum lā yasy‘urūn(a).
[11]
Serto dio (emaknyo Musa) bekelap kepado dulur betino Musa: “Tumutila dio (Musa)”, dades ketingalan olenyo (Musa) dari tebî, sedeng wong-wong niku nano nyadarinyo
۞ وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلٰٓى اَهْلِ بَيْتٍ يَّكْفُلُوْنَهٗ لَكُمْ وَهُمْ لَهٗ نٰصِحُوْنَ١٢
Wa ḥarramnā ‘alaihil-marāḍi‘a min qablu faqālat hal adullukum ‘alā ahli baitiy yakfulūnahū lakum wa hum lahū nāṣiḥūn(a).
[12]
Serto Kame’ cega dio (Musa) nyusu kepado betino-betino yên ayun nyusui (nyo) sedereng niku; dades bekelapla dio (dulurnyo Musa): “napi ayun kulo tingalke kepado niko, keluargo yên ayun meliaronyo peranti niko serto wong-wong niku angsal bedamel saể padonyo?”
فَرَدَدْنٰهُ اِلٰٓى اُمِّهٖ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ اَنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ ࣖ١٣
Faradadnāhu ilā ummihī kai taqarra ‘ainuhā wa lā taḥzana wa lita‘lama anna wa‘dallāhi ḥaqquw wa lākinna akṡarahum lā ya‘lamūn(a).
[13]
Dades Kame’ mantû’ke dio (Musa) kepado emaknyo, supayo ragap atinyo serto nano besedî ati, serto supayo dio wikani bahwo janji Allah wêntenla leser, tapi kata nian wong-wong nano wikannyo
وَلَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهٗ وَاسْتَوٰىٓ اٰتَيْنٰهُ حُكْمًا وَّعِلْمًاۗ وَكَذٰلِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنِيْنَ١٤
Wa lammā balaga asyuddahū wastawā ātaināhu ḥukmaw wa ‘ilmā(n), wa każālika najzil-muḥsinīn(a).
[14]
Serto sesampun dio (Musa) ageng serto sempurno akalnyo, Kame’ sungke kepadonyo hikmah (kenabian) serto ilmu. Ma’niku saos Kame’ ngesung balesan kepado wong-wong yên bedamel saể.
وَدَخَلَ الْمَدِيْنَةَ عَلٰى حِيْنِ غَفْلَةٍ مِّنْ اَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيْهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلٰنِۖ هٰذَا مِنْ شِيْعَتِهٖ وَهٰذَا مِنْ عَدُوِّهٖۚ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِيْ مِنْ شِيْعَتِهٖ عَلَى الَّذِيْ مِنْ عَدُوِّهٖ ۙفَوَكَزَهٗ مُوْسٰى فَقَضٰى عَلَيْهِۖ قَالَ هٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطٰنِۗ اِنَّهٗ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِيْنٌ١٥
Wa dakhalal-madīnata ‘alā ḥīni gaflatim min ahlihā fawajada fīhā rajulaini yaqtatilān(i), hāżā min syī‘atihī wa hāżā min ‘aduwwih(ī), fastagāṡahul-lażī min syī‘atihī ‘alal-lażī min ‘aduwwih(ī), fawakazahū mūsā faqaḍā ‘alaih(i), qāla hāżā min ‘amalisy-syaiṭān(i), innahū ‘aduwwum muḍillum mubīn(un).
[15]
Serto dio (Musa) melebu ke kota (Memphis) ketiko penduduknyo sedeng leno, dades dio napeti di jerû kota niku kalể wong lanang sedeng begoco; yên sios wong dari gûgûknyo (Bani Isroil) serto yên sios (lagi) dari piak mû-sûnyo (kaum Fir’aun). Wong yên dari gûgûk-nyo nedo petûlûngan kepadonyo, peranti (ngalake) wong yên dari piak mûsûnyo, dades Musa ngoconyo, serto pademla mûsûnyo niku. Dio (Musa) bekelap: “Niki wêntenla damelan setan. 799 Selesernyo setan niku wêntenla mûsû yên nyesetke lagi nyato (permûsûhannyo)”.
799) Musa a.s. nyesel dengen pademnyo wong niku kerno gocoannyo, kerno dio dîdîla bekendak peranti mununyo, tapi cuman semato-mato mela kaumnyo.
قَالَ رَبِّ اِنِّيْ ظَلَمْتُ نَفْسِيْ فَاغْفِرْ لِيْ فَغَفَرَ لَهٗ ۗاِنَّهٗ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ١٦
Qāla rabbi innī ẓalamtu nafsī fagfir lī fagafara lah(ū), innahū huwal-gafūrur-raḥīm(u).
[16]
Dio (Musa) bedo’a, “Wahai Tuhan kulo, selesernyo kulo sampun ngeniayo awa' kulo dewek, kereno niku ampûnila kulo”. dades Dio (Allah) ngampûninyo. Selesernyo Allah, Diola yên Maha Pengampun lagi Maha Penyayang.
قَالَ رَبِّ بِمَآ اَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ اَكُوْنَ ظَهِيْرًا لِّلْمُجْرِمِيْنَ١٧
Qāla rabbi bimā an‘amta ‘alayya falan akūna ẓahīral lil-mujrimīn(a).
[17]
Musa bekelap, “Wahai Tuhan kulo! Demi nikmat yên sampun Niko sungke kepada kulo, kulo sekali-kali nano ayun dades penolong peranti wong-wong yên bedoso.”
فَاَصْبَحَ فِى الْمَدِيْنَةِ خَاۤىِٕفًا يَّتَرَقَّبُ فَاِذَا الَّذِى اسْتَنْصَرَهٗ بِالْاَمْسِ يَسْتَصْرِخُهٗ ۗقَالَ لَهٗ مُوْسٰٓى اِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُّبِيْنٌ١٨
Fa'aṣbaḥa fil-madīnati khā'ifay yataraqqabu fa'iżal-lażistanṣarahū bil-amsi yastaṣrikhuh(ū), qāla lahū mūsā innaka lagawiyyum mubīn(un).
[18]
Kereno niku, dadesla Musa di kota niku ngeraso takût sambîl nunggu dengen kuatir (akibat damelannyo), dades tumpa'-tumpa' wong yên nedo petolongan sorểtu nyerît nedo petolongan kepadonyo. Musa bekelap kepadonyo: “Selesernyo niko nian-nian wong yên nyato (kesesetannyo)”.
فَلَمَّآ اَنْ اَرَادَ اَنْ يَّبْطِشَ بِالَّذِيْ هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَاۙ قَالَ يٰمُوْسٰٓى اَتُرِيْدُ اَنْ تَقْتُلَنِيْ كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًاۢ بِالْاَمْسِۖ اِنْ تُرِيْدُ اِلَّآ اَنْ تَكُوْنَ جَبَّارًا فِى الْاَرْضِ وَمَا تُرِيْدُ اَنْ تَكُوْنَ مِنَ الْمُصْلِحِيْنَ١٩
Falammā an arāda ay yabṭisya bil-lażī huwa ‘aduwwul lahumā, qāla yā mūsā aturīdu an taqtulanī kamā qatalta nafsam bil-ams(i), in turīdu illā an takūna jabbāran fil-arḍi wa mā turīdu an takūna minal-muṣliḥīn(a).
[19]
Dades ketiko Musa ayun nyekel dengen keras wong yên dades mûsû kekalểnyo, mûsûnyo bekelap: “hei Musa! Napi niko beken¬dak munu kulo, ma’kayo sorểtu niko munu sios wong? Niko cuman bekendak dades wong yên bedamel sekendak-kendaknyo di negeri (niki), serto nanola niko bekendak dades sala sios dari wong-wong yên ngewêntenke pedamian.”
وَجَاۤءَ رَجُلٌ مِّنْ اَقْصَى الْمَدِيْنَةِ يَسْعٰىۖ قَالَ يٰمُوْسٰٓى اِنَّ الْمَلَاَ يَأْتَمِرُوْنَ بِكَ لِيَقْتُلُوْكَ فَاخْرُجْ اِنِّيْ لَكَ مِنَ النّٰصِحِيْنَ٢٠
Wa jā'a rajulum min aqṣal-madīnati yas‘ā, qāla yā mūsā innal-mala'a ya'tamirūna bika liyaqtulūka fakhruj innī laka minan-nāṣiḥīn(a).
[20]
Serto rawûla sios lanang tekacar-kacar dari ujung kota sambîl bekelap: “Hai Musa! Selesernyo sedanten pengageng negeri sedeng berûndîng tentang niko peranti munu niko, dades metula (dari kota niki), selesernyo kulo temasûk wong-wong yên ngesung nasehat kepado niko”.
فَخَرَجَ مِنْهَا خَاۤىِٕفًا يَّتَرَقَّبُ ۖقَالَ رَبِّ نَجِّنِيْ مِنَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِيْنَ ࣖ٢١
Fakharaja minhā khā'ifay yataraqqab(u), qāla rabbi najjinī minal-qaumiẓ-ẓālimīn(a).
[21]
Dades metula Musa dari kota niku dengen raso takut, waspada (kalu wênten yên nutul atawa nangkepnyo), dio bedo’a: “Wahai Tuhan kulo selametkela kulo dari wong-wong yên zolim niku”.
وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاۤءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسٰى رَبِّيْٓ اَنْ يَّهْدِيَنِيْ سَوَاۤءَ السَّبِيْلِ٢٢
Wa lammā tawajjaha tilqā'a madyana qāla ‘asā rabbī ay yahdiyanī sawā'as-sabīl(i).
[22]
Serto ketiko dio ngadep ke ara negeri Madyan dio bedo’a lagi: “Mugi-mugi Tuhan kulo mimpin kulo ke jalan yên leser”.
وَلَمَّا وَرَدَ مَاۤءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ اُمَّةً مِّنَ النَّاسِ يَسْقُوْنَ ەۖ وَوَجَدَ مِنْ دُوْنِهِمُ امْرَاَتَيْنِ تَذُوْدٰنِۚ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا ۗقَالَتَا لَا نَسْقِيْ حَتّٰى يُصْدِرَ الرِّعَاۤءُ وَاَبُوْنَا شَيْخٌ كَبِيْرٌ٢٣
Wa lammā warada mā'a madyana wajada ‘alaihi ummatam minan-nāsi yasqūn(a), wa wajada min dūnihimumra'ataini tażūdān(i), qāla mā khaṭbukumā, qālatā lā nasqī ḥattā yuṣdirar-ri‘ā'u wa abūnā syaikhun kabīr(un).
[23]
Serto ketiko dio sampî di sumber banyu negeri Madyan, dio kepanggî di niku sekumpulan wong yên sedeng ngesung minum (peliaroannyo), serto dio panggî di buri wong kata niku, kalê betino sedeng nyeget (ingonannyo). Musa bekelap: “Napi dio kendak niko (dengen bedamel makniku)?”. Kalể (betino) niku nyimbat: “Kame’ nano paca’ ngesung umbểan (ingonan kame’), sedereng pengembalo-pengembalo niku mantû’ke (ingonannyo), sedeng aba kame’ wêntenla wong sepu yên sampun sepu nian usionyo.”
فَسَقٰى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلّٰىٓ اِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ اِنِّيْ لِمَآ اَنْزَلْتَ اِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيْرٌ٢٤
Fasaqā lahumā ṡumma tawallā ilaẓ-ẓilli faqāla rabbi innī limā anzalta ilayya min khairin faqīr(un).
[24]
Dades Musa ngesung umbểan (ingonan) kalể betino niku, sampun niku dio mantû’ ke panggonan yên tedû dades bedo’a: “Wahai Tuhan kulo, selesernyo kulo merluke nian sesios kesaểan yên Niko tûrûnke kepado kulo”.
فَجَاۤءَتْهُ اِحْدٰىهُمَا تَمْشِيْ عَلَى اسْتِحْيَاۤءٍ ۖقَالَتْ اِنَّ اَبِيْ يَدْعُوْكَ لِيَجْزِيَكَ اَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَاۗ فَلَمَّا جَاۤءَهٗ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَۙ قَالَ لَا تَخَفْۗ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِيْنَ٢٥
Fajā'athu iḥdāhumā tamsyī ‘alastiḥyā'(in), qālat inna abī yad‘ūka liyajziyaka ajra mā saqaita lanā, falammā jā'ahū wa qaṣṣa ‘alaihil-qaṣaṣ(a), qāla lā takhaf, najauta minal-qaumiẓ-ẓālimīn(a).
[25]
Sesampun niku rawula kepado Musa sala sios dari kalể betino niku melaku dengen kesemonan, dio bekelap: “Selesernyo aba kulo ngulemi niko peranti ngesung balesan sebagî imbalan (kesaểan) niko ngesungi umbểan (ingonan) kame’”. Dades ketiko (Musa) natangi abanyo (Syu’aib) serto nyerios¬ke kapadonyo cerios (ngenoi awa'nyo), dio bekelap: “Janganla niko takut! Niko sampun selamet dari wong-wong yên zolim niku”.
قَالَتْ اِحْدٰىهُمَا يٰٓاَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ ۖاِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْاَمِيْنُ٢٦
Qālat iḥdāhumā yā abatista'jirh(u), inna khaira manista'jartal-qawiyyul-amīn(u).
[26]
Sala sios dari kalể (betino) niku bekelap; “Hei aba kulo! embilla dio sebagî pegawe (pado kito), selesernyo wong yên langkung saể yên niko embil sebagî pegawe (pado kito) wêntenla wong yên kuat serto angsal dipecayo”.
قَالَ اِنِّيْٓ اُرِيْدُ اَنْ اُنْكِحَكَ اِحْدَى ابْنَتَيَّ هٰتَيْنِ عَلٰٓى اَنْ تَأْجُرَنِيْ ثَمٰنِيَ حِجَجٍۚ فَاِنْ اَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِنْدِكَۚ وَمَآ اُرِيْدُ اَنْ اَشُقَّ عَلَيْكَۗ سَتَجِدُنِيْٓ اِنْ شَاۤءَ اللّٰهُ مِنَ الصّٰلِحِيْنَ٢٧
Qāla innī urīdu an unkiḥaka iḥdabnatayya hātaini ‘alā an ta'juranī ṡamāniya ḥijaj(in), fa'in atmamta ‘asyran famin ‘indik(a), wa mā urīdu an asyuqqa ‘alaik(a), satajidunī in syā'allāhu minaṣ-ṣāliḥīn(a).
[27]
Bekelapla dio (Syu’aib): ”Selesernyo kulo bekendak ayun ngawînke niko dengen sala sios dari kale anak betino kulo niki, dengen ketentuan bahwo niko bedamel pado kulo selambat wolu taon serto kalu niko sempurnoke sedoso taon dades niku wêntenla (sios kesaêan) dari niko, serto kulo nano bekendak meratke niko. Insya Allah niko ayun napeti kulo temasok wong yên saê.”
قَالَ ذٰلِكَ بَيْنِيْ وَبَيْنَكَۗ اَيَّمَا الْاَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ ۗوَاللّٰهُ عَلٰى مَا نَقُوْلُ وَكِيْلٌ ࣖ٢٨
Qāla żālika bainī wa bainak(a), ayyamal-ajalaini qaḍaitu falā ‘udwāna ‘alayy(a), wallāhu ‘alā mā naqūlu wakīl(un).
[28]
Serto Musa bekelap: “niku saos (pesemayoan) antaro kulo sami niko. pundi saos dari kalể waktu yên ditentuke niku kulo sempurnoke, dades nano wênten tuntutan (tambahan) peranti awa' kulo (lagi). serto Allah dades saksi peranti napi yên kito kelapke.”
۞ فَلَمَّا قَضٰى مُوْسَى الْاَجَلَ وَسَارَ بِاَهْلِهٖٓ اٰنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّوْرِ نَارًاۗ قَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُوْٓا اِنِّيْٓ اٰنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّيْٓ اٰتِيْكُمْ مِّنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ جَذْوَةٍ مِّنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُوْنَ٢٩
Falammā qaḍā mūsal-ajala wa sāra bi'ahlihī ānasa min jānibiṭ-ṭūri nārā(n), qāla li'ahlihimkuṡū innī ānastu nāral la‘allī ātīkum minhā bikhabarin au jażwatim minan-nāri la‘allakum taṣṭalūn(a).
[29]
Dades ketiko Musa sampun nelaske waktu yên ditentuke niku serto dio kesa dengen keluargonyo, dio ningali api di lereng gunung. 800 Dio bekelap kepado keluargonyo: “Entenila (di ngeriki), selesernyo kulo ningali api, mugo-mugo saos kulo angsal makto sios kabar kepado niko dari (panggonan) api niku atawa (makto) sepercik api, supayo niko angsal ngangetke badan”.
800) Sesampun Musa a.s. nelaske semayoan dengen Syu’aib a.s. dio kesa besami keluargonyo dengen sejumla kambing yên disung mertuonyo, dades pado sios malem yên gelep nian serto dingin Musa a.s. sampe di sios panggonan, tapi sedanten dio mûrûpke api, suletan api nano ayun mûrûp. Hal niku ngeranke nian Musa, dades dio bekelap kepado semanyo pecak disebut jerû ayat 29.
فَلَمَّآ اَتٰىهَا نُوْدِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْاَيْمَنِ فِى الْبُقْعَةِ الْمُبٰرَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ اَنْ يّٰمُوْسٰىٓ اِنِّيْٓ اَنَا اللّٰهُ رَبُّ الْعٰلَمِيْنَ ۙ٣٠
Falammā atāhā nūdiya min syāṭi'il wādil aimani fil buq‘atil mubārakati minasy syajarati ay yā mūsā innī anallāhu rabbul-‘ālamīn(a).
[30]
Dades ketiko Musa sampể ke (panggonan) api niku, dijeritkela dio dari (ara) bucu sebela kanan lemba, dari sios batang taneman, di sios ungkonan lema yên diberkati: “Hei Musa! Selesernyo, Kulo wêntenla Allah, Tuhan sedanten alam, 801
801) Di panggonan serto saat niku saos Nabi Musa a.s. mula-i mungga dades rosul.
وَاَنْ اَلْقِ عَصَاكَ ۗفَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَاۤنٌّ وَّلّٰى مُدْبِرًا وَّلَمْ يُعَقِّبْۗ يٰمُوْسٰىٓ اَقْبِلْ وَلَا تَخَفْۗ اِنَّكَ مِنَ الْاٰمِنِيْنَ٣١
Wa alqi ‘aṣāk(a), falammā ra'āhā tahtazzu ka'annahā jānnuw wallā mudbiraw wa lam yu‘aqqib, yā mūsā aqbil wa lā takhaf, innaka minal-āminīn(a).
[31]
Serto untalkela tungkat niko: “dades ketiko (tungkat niku dades ulo) Musa ningalinyo beringgut-ringgut ma’kayo sios ulo yên gesit, dio lari bebalî’ ke buri nano nole. (Sampun niku Musa dikelap): “Wahai Musa! Datengla kepado Kulo serto jangan niko takût. Selesernyo niko temasûk wong yên aman
اُسْلُكْ يَدَكَ فِيْ جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاۤءَ مِنْ غَيْرِ سُوْۤءٍ ۖوَّاضْمُمْ اِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذٰنِكَ بُرْهَانٰنِ مِنْ رَّبِّكَ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَمَلَا۟ىِٕهٖۗ اِنَّهُمْ كَانُوْا قَوْمًا فٰسِقِيْنَ٣٢
Usluk yadaka fī jaibika takhruj baiḍā'a min gairi sū'(in), waḍmum ilaika janāḥaka minar-rahbi fażānika burhānāni mir rabbika ilā fir‘auna wa mala'ih(ī), innahum kānū qauman fāsiqīn(a).
[32]
Maso’kela lengen niko ke gulu kelambi niko, niscayo dio ayun metu pûtî (becahyo) nano cacat, nano kereno penyakit, serto dekepkela kalê lengen niko ke dado niko napibilo ketakutan. niku saos kalể mukjizat dari Tuhan niko (yên ayun niko tunju’ke) kepado Fir’aun serto sedanten pengagengnyo. Selesernyo, wong-wong niku wêntenla wong-wong fasik.”
قَالَ رَبِّ اِنِّيْ قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْسًا فَاَخَافُ اَنْ يَّقْتُلُوْنِ٣٣
Qāla rabbi innī qataltu minhum nafsan fa'akhāfu ay yaqtulūn(i).
[33]
Musa bekelap: “Wahai Tuhan kulo, selesernyo kulo sampun munu sios wong dari gûgûk wong-wong niku, hinggo kulo takut wong-wong niku ayun munu kulo.
وَاَخِيْ هٰرُوْنُ هُوَ اَفْصَحُ مِنِّيْ لِسَانًا فَاَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءًا يُّصَدِّقُنِيْٓ ۖاِنِّيْٓ اَخَافُ اَنْ يُّكَذِّبُوْنِ٣٤
Wa akhī hārūnu huwa afṣaḥu minnī lisānan fa'arsilhu ma‘iya rid'ay yuṣaddiqunī, innī akhāfu ay yukażżibūn(i).
[34]
Serto dulur kulo Harun, dio langkung fasih ilatnyo daripado kulo, 802 Dades utusla dio besami kulo sebagî rencang kulo peranti menerke (kelapan) kulo; selesernyo kulo kuatir wong-wong niku ayun nustoke kulo”.
802) Nabi Musa a.s. selian ngeraso takut kepado Fir’aun jugo ngeraso awa'nyo kirang lancar bekelap ngadepi Fir’aun. dades dimohonkenyo supayo Allah ngûtûs Nabi Harun a.s. besaminyo, yên langkung lancar ngomongnyo.
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِاَخِيْكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطٰنًا فَلَا يَصِلُوْنَ اِلَيْكُمَا ۛبِاٰيٰتِنَا ۛ اَنْتُمَا وَمَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغٰلِبُوْنَ٣٥
Qāla sanasyuddu ‘aḍudaka bi'akhīka wa naj‘alu lakumā sulṭānan falā yaṣilūna ilaikumā - bi'āyātinā - antumā wa manittaba‘akumal-gālibūn(a).
[35]
Allah befirman: “Kame’ ayun mantu niko dengen dulur niko, serto Kame’ sungke kepado niko beduo kekuasoan yên ageng, dades wong-wong niku nano dapet mencapểi niko; kesala niko beduo dengen makto mukjizat Kame’, niko beduo serto wong-wong yên numuti niko yên ayun menang”.
فَلَمَّا جَاۤءَهُمْ مُّوْسٰى بِاٰيٰتِنَا بَيِّنٰتٍ قَالُوْا مَا هٰذَآ اِلَّا سِحْرٌ مُّفْتَرًىۙ وَّمَا سَمِعْنَا بِهٰذَا فِيْٓ اٰبَاۤىِٕنَا الْاَوَّلِيْنَ٣٦
Falammā jā'ahum mūsā bi'āyātinā bayyinātin qālū mā hāżā illā siḥrum muftarā(n), wa mā sami‘nā bihāżā fī ābā'inal-awwalīn(a).
[36]
Dades ketiko Musa rawû kepado wong-wong niku dengen (makto) mukjizat Kame’ yên nyato, wong-wong niku bekelap: “Niki sîhîr saos yên digawek-gawek, serto kame’ nano perna nenger (yên ma’kayo) niki pado nenek-puyang kame’ kerểhîn”.
وَقَالَ مُوْسٰى رَبِّيْٓ اَعْلَمُ بِمَنْ جَاۤءَ بِالْهُدٰى مِنْ عِنْدِهٖ وَمَنْ تَكُوْنُ لَهٗ عَاقِبَةُ الدَّارِۗ اِنَّهٗ لَا يُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ٣٧
Wa qāla mūsā rabbī a‘lamu biman jā'a bil-hudā min ‘indihī wa man takūnu lahū ‘āqibatud-dār(i), innahū lā yufliḥuẓ-ẓālimūn(a).
[37]
Musa nyawab: “Tuhan kulo langkung wikan sinten yên (pantes) makto hidayah dari bucu-Nyo serto sinten yên ayun angsal kesampunan (yên saể) di akherat. Selesernyo nanola ayun angsal kemenangan wong-wong yên zolim”.
وَقَالَ فِرْعَوْنُ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَاُ مَا عَلِمْتُ لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَيْرِيْۚ فَاَوْقِدْ لِيْ يٰهَامٰنُ عَلَى الطِّيْنِ فَاجْعَلْ لِّيْ صَرْحًا لَّعَلِّيْٓ اَطَّلِعُ اِلٰٓى اِلٰهِ مُوْسٰىۙ وَاِنِّيْ لَاَظُنُّهٗ مِنَ الْكٰذِبِيْنَ٣٨
Wa qāla fir‘aunu yā ayyuhal-mala'u mā ‘alimtu lakum min ilāhin gairī, fa'auqid lī yā hāmānu ‘alaṭ-ṭīni faj‘al lī ṣarḥal la‘allī aṭṭali‘u ilā ilāhi mūsā, wa innī la'aẓunnuhū minal-kāżibīn(a).
[38]
Serto bekelap Fir’aun: “Hei sedanten pengageng kaum kulo! Kulo nano wikan wênten Tuhan bagi niko selian kulo. Dades tunula lema liat peranti kulo hei Haman (peranti ngawek batu bato), sampun niku gawekkela bangunan yên tinggi peranti kulo supayo kulo angsal mungga ningali Tuhannyo Musa, serto kulo yakîn bahwo dio temasûk penngota'i.”
وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُوْدُهٗ فِى الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوْٓا اَنَّهُمْ اِلَيْنَا لَا يُرْجَعُوْنَ٣٩
Wastakbara huwa wa judūduhū fil-arḍi bigairil-ḥaqqi wa ẓannū annahum ilainā lā yurja‘ūn(a).
[39]
Serto belaku bongkakla Fir’aun serto bala tenteronyo, di bumi tanpo alesan yên leser, serto wong-wong niku ngiro bahwo wong-wong niku nano ayun dimantû’ke kepado Kame’.
فَاَخَذْنٰهُ وَجُنُوْدَهٗ فَنَبَذْنٰهُمْ فِى الْيَمِّ ۚفَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظّٰلِمِيْنَ٤٠
Fa'akhażnāhu wa junūdahū fanabażnāhum fil-yamm(i), fanẓur kaifa kāna ‘āqibatuẓ-ẓālimīn(a).
[40]
Dades Kame’ sikso Fir’aun serto bala tenteronyo, dades Kame’ untalke wong-wong niku ke jerû laut. dades tingalila ma’pundi kesampunannyo wong yên zolim.
وَجَعَلْنٰهُمْ اَىِٕمَّةً يَّدْعُوْنَ اِلَى النَّارِۚ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ لَا يُنْصَرُوْنَ٤١
Wa ja‘alnāhum a'immatay yad‘ūna ilan-nār(i), wa yaumal-qiyāmati lā yunṣarūn(a).
[41]
Serto Kame’ dadeske wong-wong niku sedanten sirah-sirah yên ngajak (wong) ke nerako serto pado dinten kiamat wong-wong niku nano ayun ditolong.
وَاَتْبَعْنٰهُمْ فِيْ هٰذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً ۚوَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ هُمْ مِّنَ الْمَقْبُوْحِيْنَ ࣖ٤٢
Wa atba‘nāhum fī hāżihid-dun-yā la‘nah(tan), wa yaumal-qiyāmati hum minal-maqbūḥīn(a).
[42]
Serto Kame’ tutulke laknat kepado wong-wong niku di dunio niki; sedengke pado dinten kiamat wong-wong niku temasok wong-wong yên ditebîke (dari rohmat Allah).
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا مُوْسَى الْكِتٰبَ مِنْۢ بَعْدِ مَآ اَهْلَكْنَا الْقُرُوْنَ الْاُوْلٰى بَصَاۤىِٕرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَّرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَ٤٣
Wa laqad ātainā mūsal-kitāba mim ba‘di mā ahlaknal-qurūnal ūlā baṣā'ira lin-nāsi wa hudaw wa raḥmatal la‘allahum yatażakkarūn(a).
[43]
Serto selesernyo sampun Kame’ sungke kepado Musa Kitab (Taurot) sesampun Kame’ binasoke umat-umat kerîhîn, peranti dades pelito bagê wong serto hidayah serto rohmat, supayo wong-wong niku angsal pelajaran.
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ اِذْ قَضَيْنَآ اِلٰى مُوْسَى الْاَمْرَ وَمَا كُنْتَ مِنَ الشّٰهِدِيْنَ ۙ٤٤
Wa mā kunta bijānibil-garbiyyi iż qaḍainā ilā mūsal-amra wa mā kunta minasy-syāhidīn(a).
[44]
Serto nanola niko (Muhammad) wênten di sebela barat (lemba suci Tuwa) ketiko Kame’ nyampểke perinta kepado Musa, serto niko nano (pulo') temasû’ wong-wong yên nyaksike (kedadesan niku).
وَلٰكِنَّآ اَنْشَأْنَا قُرُوْنًا فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُۚ وَمَا كُنْتَ ثَاوِيًا فِيْٓ اَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوْا عَلَيْهِمْ اٰيٰتِنَاۙ وَلٰكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِيْنَ٤٥
Wa lākinnā ansya'nā qurūnan fataṭāwala ‘alaihimul-‘umur(u), wa mā kunta ṡāwiyan fī ahli madyana tatlū ‘alaihim āyātinā, wa lākinnā kunnā mursilīn(a).
[45]
Tapi Kame’ sampun nyiptoke bepinten umat, serto belaku peranti wong-wong niku maso yên lambat, serto nano niko (Muhammad) netep besami-sami penduduk Madyan dengen macoke ayat-ayat Kame’ kepado wong-wong niku, tapi Kame’ sampun ngûtûs rosul-rosul.
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الطُّوْرِ اِذْ نَادَيْنَا وَلٰكِنْ رَّحْمَةً مِّنْ رَّبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَّآ اَتٰىهُمْ مِّنْ نَّذِيْرٍ مِّنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَ٤٦
Wa mā kunta bijānibiṭ-ṭūri iż nādainā wa lākir raḥmatam mir rabbika litunżira qaumam mā atāhum min nażīrim min qablika la‘allahum yatażakkarūn(a).
[46]
Serto nano lian niko (Muhammad) wênten di para’ gunung Tur ketiko Kame’ nyeru (Musa), tapi (Kame’ kabarke kepado niko) sebagî rohmat dari Tuhan niko, supayo niko ngesung perimutan kepado kaum (Quraisy) yên sekali-kali dereng rawû kepado wong-wong niku pengesung perimutan sedereng niko supayo wong-wong niku angsal pelajaran
وَلَوْلَآ اَنْ تُصِيْبَهُمْ مُّصِيْبَةٌ ۢبِمَا قَدَّمَتْ اَيْدِيْهِمْ فَيَقُوْلُوْا رَبَّنَا لَوْلَآ اَرْسَلْتَ اِلَيْنَا رَسُوْلًا فَنَتَّبِعَ اٰيٰتِكَ وَنَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ٤٧
Wa lau lā an tuṣībahum muṣībatum bimā qaddamat aidīhim fayaqūlū rabbanā lau lā arsalta ilainā rasūlan fanattabi‘a āyātika wa nakūna minal-mu'minīn(a).
[47]
Serto agar wong-wong niku nano ngelapke ketiko azab nimpo wong-wong niku dikere-noke napi yên wong-wong niku damelke: “Wahai Tuhan kame’, ngapo Niko nano ngûtûs sios rosul kepado kame’, supayo kame’ numuti ayat-ayat Niko serto temasok wong beriman”.
فَلَمَّا جَاۤءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوْا لَوْلَآ اُوْتِيَ مِثْلَ مَآ اُوْتِيَ مُوْسٰىۗ اَوَلَمْ يَكْفُرُوْا بِمَآ اُوْتِيَ مُوْسٰى مِنْ قَبْلُۚ قَالُوْا سِحْرٰنِ تَظٰهَرَاۗ وَقَالُوْٓا اِنَّا بِكُلٍّ كٰفِرُوْنَ٤٨
Falammā jā'ahumul-ḥaqqu min ‘indinā qālū lau lā ūtiya miṡla mā ūtiya mūsā, awalam yakfurū bimā ūtiya mūsā min qabl(u), qālū siḥrāni taẓāharā, wa qālū innā bikullin kāfirūn(a).
[48]
Dades ketiko sampun rawû kepado wong-wong niku keleseran (al-Qur’an) dari bucu Kame’, wong-wong niku bekelap: “Napi nano disungke kepado (Muhammad) ma’kayo napi yên sampun disungke kepado Musa bingen?”. serto dîdînyola wong-wong niku sampun ingkar (jugo) kepado napi yên disungke kepado Musa bingen? Wong-wong niku kerîhin bekelap: “Musa serto Harun wêntenla kalể penyîhîr 803 yên berembak”. serto wong-wong niku (jugo) bekelap: “Selesernyo kame’ nano mercayoi dewek-dewek wong-wong niku.”
803) Nûrût sebagîan mufasir, yên dikendaki sihron wêntenla Kitab Taurot serto al-Qur’an..
قُلْ فَأْتُوْا بِكِتٰبٍ مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ هُوَ اَهْدٰى مِنْهُمَآ اَتَّبِعْهُ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٤٩
Qul fa'tū bikitābim min ‘indillāhi huwa ahdā minhumā attabi‘hu in kuntum ṣādiqīn(a).
[49]
Kelapkela (Muhammad): “Rawokela ole niko sios kitab dari sisi Allah yên kitab niku langkung angsal ngesung petunjuk daripado keduonyo (Taurot serto al-Qur’an), cengkila kulo numutinyo, kalu niko nian wong-wong yên leser.”
فَاِنْ لَّمْ يَسْتَجِيْبُوْا لَكَ فَاعْلَمْ اَنَّمَا يَتَّبِعُوْنَ اَهْوَاۤءَهُمْۗ وَمَنْ اَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوٰىهُ بِغَيْرِ هُدًى مِّنَ اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظّٰلِمِيْنَ ࣖ٥٠
Fa illam yastajībū laka fa‘lam annamā yattabi‘ūna ahwā'ahum, wa man aḍallu mimmanittaba‘a hawāhu bigairi hudam minallāh(i), innallāha lā yahdil-qaumaẓ-ẓālimīn(a).
[50]
Dades kalu wong-wong niku nano nyawab (tantangan niko), dades wikanila bahwo wong-wong niku numuti hawo-nafsu wong-wong niku saos. Serto sintenla yên langkung seset daripado wong yên numuti hawo-nafsu dengen nano napeti hidayah dari Allah setîtî’ jugo? Selesernyo Allah nano ngesung hidayah kepado wong-wong yên zolim.
۞ وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَ ۗ٥١
Wa laqad waṣṣalnā lahumul-qaula la‘allahum yatażakkarūn(a).
[51]
Serto selesernyo sampun Kame’ turunke berurutan kelapan niki (al-Qur’an) kepado wong-wong niku supayo dio angsal pelajaran.
اَلَّذِيْنَ اٰتَيْنٰهُمُ الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلِهٖ هُمْ بِهٖ يُؤْمِنُوْنَ٥٢
Allażīna ātaināhumul-kitāba min qablihī hum bihī yu'minūn(a).
[52]
Wong-wong yên sampun Kame’ rawûke kepado wong-wong niku al-Kitab sedereng al-Qur’an, wong-wong niku beiman (pulo') dengen al-Qur’an.
وَاِذَا يُتْلٰى عَلَيْهِمْ قَالُوْٓا اٰمَنَّا بِهٖٓ اِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّنَآ اِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِهٖ مُسْلِمِيْنَ٥٣
Wa iżā yutlā ‘alaihim qālū āmannā bihī innahul-ḥaqqu mir rabbinā innā kunnā min qablihī muslimīn(a).
[53]
Serto napibilo dibacoke (Al-Qur’an niku) kepado wong-wong niku, dio bekelap: “Kame’ beiman kepadonyo; selesernyo Al-Qur’an niku wêntenla sesios keleseran dari kame’, selesernyo kame’ sederengnyo wêntenla wong-wong yên ngeleserke(nyo).
اُولٰۤىِٕكَ يُؤْتَوْنَ اَجْرَهُمْ مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوْا وَيَدْرَءُوْنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنٰهُمْ يُنْفِقُوْنَ٥٤
Ulā'ika yu'tauna ajrahum marrataini bimā ṣabarū wa yadra'ūna bil-ḥasanatis-sayyi'ata wa mimmā razaqnāhum yunfiqūn(a).
[54]
Wong-wong niku disung pahalo keduo kali (kereno beiman kepado Taurot serto al-Qur’an) dikerenoke kesabaran wong-wong niku, serto wong-wong niku nola’ kejahatan dengen kesaểan, serto nginfakke sebagểan dari rejeki yên sampun Kame’ sungke kepado wong-wong niku.
وَاِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ اَعْرَضُوْا عَنْهُ وَقَالُوْا لَنَآ اَعْمَالُنَا وَلَكُمْ اَعْمَالُكُمْ ۖسَلٰمٌ عَلَيْكُمْ ۖ لَا نَبْتَغِى الْجٰهِلِيْنَ٥٥
Wa iżā sami‘ul-lagwa a‘raḍū ‘anhu wa qālū lanā a‘mālunā wa lakum a‘mālukum, salāmun ‘alaikum, lā nabtagil-jāhilīn(a).
[55]
Serto napibilo wong-wong niku nenger kelapan yên nano bemanfaat, wong-wong niku belebî darinyo serto bekelap: “Bagể kame’ amal-amal kame’ serto bagê niko amal-amal niko, kesejahteroan peranti awa' niko, kame’ nano ayun (begaûl) dengen wong-wong jaîl”.
اِنَّكَ لَا تَهْدِيْ مَنْ اَحْبَبْتَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۤءُ ۚوَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِيْنَ٥٦
Innaka lā tahdī man aḥbabta wa lākinnallāha yahdī may yasyā'(u), wa huwa a‘lamu bil-muhtadīn(a).
[56]
Selesernyo, niko (Muhammad) nano paca’ ngesung hidayah kepado wong yên niko kasihi, tapi Allah ngesung hidayah kepado wong yên Dio kendaki, serto Dio langkung wikan wong-wong yên ayun nerimo hidayah
وَقَالُوْٓا اِنْ نَّتَّبِعِ الْهُدٰى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ اَرْضِنَاۗ اَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَّهُمْ حَرَمًا اٰمِنًا يُّجْبٰٓى اِلَيْهِ ثَمَرٰتُ كُلِّ شَيْءٍ رِّزْقًا مِّنْ لَّدُنَّا وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ٥٧
Wa qālū in natabi‘il-hudā ma‘aka nutakhaṭṭaf min arḍinā, awalam numakkil lahum ḥaraman āminay yujbā ilaihi ṡamarātu kulli syai'ir rizqam mil ladunnā wa lākinna akṡarahum lā ya‘lamūn(a).
[57]
Serto wong-wong niku bekelap: “kalu kame’ numuti petunjuk besami niko, niscayo kame’ ayun diusir dari negeri kame’”. Serto napi Kame’ nano negûke kedudukan wong-wong niku jerû tenggonan haram (lema suci) yên aman yên dirawûke ke tenggon niku buah-buahan serto sedanten macem tûmbû-tûmbûan peranti dades rezeki (bagi niko) dari bucu Kame’? Tapi kata nian wong-wong niku nano wikan.
وَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ ۢ بَطِرَتْ مَعِيْشَتَهَا ۚفَتِلْكَ مَسٰكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَنْ مِّنْۢ بَعْدِهِمْ اِلَّا قَلِيْلًاۗ وَكُنَّا نَحْنُ الْوٰرِثِيْنَ٥٨
Wa kam ahlaknā min qaryatim baṭirat ma‘īsyatahā, fatilka masākinuhum lam tuskam mim ba‘dihim illā qalīlā(n), wa kunnā naḥnul-wāriṡīn(a).
[58]
Serto pinten katanyo (penduduk) negeri yên sampun kame’ binasoke, yên sampun beseneng-seneng jerû keidûpannyo; Dades niku saos panggonan pedaleman wong-wong niku yên nano didiemi (lagi) sesampun wong-wong niku, kecuwali sebagểan alit. Serto Kame’ wêntenla pewarîsnyo.” 804
804) Sesampun wong-wong niku ancûr, panggonan niku sampun kosong serto nano dimakmurke lagi, hinggo mantû’la dio kepado yên punyonyo yên hakiki wêntenla Allah.
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰى حَتّٰى يَبْعَثَ فِيْٓ اُمِّهَا رَسُوْلًا يَّتْلُوْا عَلَيْهِمْ اٰيٰتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهْلِكِى الْقُرٰىٓ اِلَّا وَاَهْلُهَا ظٰلِمُوْنَ٥٩
Wa mā kāna rabbuka muhlikal-qurā ḥattā yab‘aṡa fī ummihā rasūlay yatlū ‘alaihim āyātinā, wa mā kunnā muhlikil-qurā illā wa ahluhā ẓālimūn(a).
[59]
Serto nanola Tuhan niko minasoke negeri-negeri, sedereng Dio ngûtûs sios rosul di ibu kotanyo yên macoke ayat-ayat Kame’ kepado wong-wong niku; serto nano perna (pulo'’) Kame’ minasoke (penduduk) negeri; kacowali pendûdû’nyo namelke kezoliman
وَمَآ اُوْتِيْتُمْ مِّنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَزِيْنَتُهَا ۚوَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَيْرٌ وَّاَبْقٰىۗ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ࣖ٦٠
Wa mā ūtītum min syai'in famatā‘ul-ḥayātid-dun-yā wa zīnatuhā, wa mā ‘indallāhi khairuw wa abqā, afalā ta‘qilūn(a).
[60]
Serto napi saos (herto, jabatan, dzuriyat) yên disungke kepado niko, dades niku wêntenla kesenengan urip duniawi serto aêsannyo; sedeng napi yên di bucu Allah wêntenla langkung saể serto langkung kekel. Dades napi niko nano faham?
اَفَمَنْ وَّعَدْنٰهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيْهِ كَمَنْ مَّتَّعْنٰهُ مَتَاعَ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ مِنَ الْمُحْضَرِيْنَ٦١
Afamaw wa‘adnāhu wa‘dan ḥasanan fahuwa lāqīhi kamam matta‘nāhu matā‘al-ḥayātid-dun-yā ṡumma huwa yaumal-qiyāmati minal-muḥḍarīn(a).
[61]
Dades napi wong yên Kame’ semayoke kepadonyo sesios semayoan yên saể (suargo) dades dio napetkenyo, dengen wong yên Kame’ sungke kepadonyo kesenengan îdûp duniawi; 805 sampun niku pado dinten kiamat dio temasû’ wong-wong yên diseret (ke jerû nerako)?
805) Wong yên disung kelema’-an îdûp duniawi, tapi nano digunokenyo peranti ngerunut kebahagioan îdûp di akhîrat, kerno niku dio di akhîrat diseret ke jerû nerako.
وَيَوْمَ يُنَادِيْهِمْ فَيَقُوْلُ اَيْنَ شُرَكَاۤءِيَ الَّذِيْنَ كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ٦٢
Wa yauma yunādīhim fayaqūlu aina syurakā'iyal-lażīna kuntum taz‘umūn(a).
[62]
Serto (imutla) pado dinten (ketiko) Allah nyeru wong-wong niku serto befirman, “Di pundila sekutu-sekutu Kulo yên kerểhin niko kelapke?”
قَالَ الَّذِيْنَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هٰٓؤُلَاۤءِ الَّذِيْنَ اَغْوَيْنَاۚ اَغْوَيْنٰهُمْ كَمَا غَوَيْنَاۚ تَبَرَّأْنَآ اِلَيْكَ مَا كَانُوْٓا اِيَّانَا يَعْبُدُوْنَ٦٣
Wa qālal-lażīna ḥaqqa ‘alaihimul-qaulu rabbanā hā'ulā'il-lażīna agwainā, agwaināhum kamā gawainā, tabarra'nā ilaika mā kānū iyyānā ya‘budūn(a).
[63]
Wong-wong yên sampun ceto ayun napetke hukuman bekelap: “Wahai Tuhan kame’, wong-wong niku niki saos wong-wong yên kame’ sesetke niku; kame’ sampun nyesetke wong-wong niku sema’pundi kame’ (dewek) seset, kame’ nyatoke kepado Niko belepas awa' (dari wong-wong niku), wong-wong niku sekali-kali nano nyemba kame’”.
وَقِيْلَ ادْعُوْا شُرَكَاۤءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيْبُوْا لَهُمْ ۗوَرَاَوُا الْعَذَابَۚ لَوْ اَنَّهُمْ كَانُوْا يَهْتَدُوْنَ٦٤
Wa qīlad‘ū syurakā'akum fada‘auhum falam yastajībū lahum wa ra'awul-‘ażāb(a), lau annahum kānū yahtadūn(a).
[64]
Dikelapke (kepado wong-wong niku): “Serula ole niko sekutu-sekutu niko”, dades wong-wong niku nyerunyo, tapi yên diseru nano nyambut seruan wong-wong niku, serto wong-wong niku ningali azab. (Wong-wong niku niku ngarep) sekironyo wong-wong niku bingen nerimo hidayah
وَيَوْمَ يُنَادِيْهِمْ فَيَقُوْلُ مَاذَآ اَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِيْنَ٦٥
Wa yauma yunādīhim fayaqūlu māżā ajabtumul-mursalīn(a).
[65]
Serto (imutla) pado dinten ketiko Allah nyeru wong-wong niku, serto befirman: “Napi jawaban niko tehadep sedanten rosul?”.
فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْاَنْۢبَاۤءُ يَوْمَىِٕذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَاۤءَلُوْنَ٦٦
Fa ‘amiyat ‘alaihimul-ambā'u yauma'iżin fahum lā yatasā'alūn(a).
[66]
Dades gelepla peranti wong-wong niku sedanten mecem alesan pado dinten niku, kereno niku wong-wong niku nano salîng betaken
فَاَمَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنَ مِنَ الْمُفْلِحِيْنَ٦٧
Fa ammā man tāba wa āmana wa ‘amila ṣāliḥan fa‘asā ay yakūna minal-mufliḥīn(a).
[67]
Wênten jugo wong yên betobat serto beriman, serto namelke kebajîkan, dades mugi-mugi saos dio temasûk wong yên betuwa.
وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاۤءُ وَيَخْتَارُ ۗمَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ ۗسُبْحٰنَ اللّٰهِ وَتَعٰلٰى عَمَّا يُشْرِكُوْنَ٦٨
Wa rabbuka yakhluqu mā yasyā'u wa yakhtār(u), mā kāna lahumul-khiyarah(tu), subḥānallāhi wa ta‘ālā ‘ammā yusyrikūn(a).
[68]
Serto Tuhan niko nyiptoke napi yên Dio kendaki serto mileninyo. Sekali-kali nano wênten pîlîan bagî wong-wong niku. Maha Suci Allah serto Maha Tinggi Dio dari napi yên wong-wong niku sekutuke.
وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُوْرُهُمْ وَمَا يُعْلِنُوْنَ٦٩
Wa rabbuka ya‘lamu mā tukinnu ṣudūruhum wa mā yu‘linūn(a).
[69]
Serto Tuhan niko wikan napi yên disingitke jerû dado wong-wong niku serto napi yên dio nyatoke
وَهُوَ اللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۗ لَهُ الْحَمْدُ فِى الْاُوْلٰى وَالْاٰخِرَةِ ۖوَلَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ٧٠
Wa huwallāhu lā ilāha illā huw(a), lahul-ḥamdu fil-ūlā wal-ākhirah(ti), wa lahul-ḥukmu wa ilaihi turja‘ūn(a).
[70]
Serto Diola Allah, nano wênten Tuhan (yên behak disemba) selian Dio, sedanten puji bagî-Nyo di dunio serto di akhîrat, serto bagî-Nyo sedanten penentuan serto kepado-Nyo niko dimantû’ke.
قُلْ اَرَءَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ الَّيْلَ سَرْمَدًا اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْتِيْكُمْ بِضِيَاۤءٍ ۗ اَفَلَا تَسْمَعُوْنَ٧١
Qul ara'aitum in ja‘alallāhu ‘alaikumul-laila sarmadan ilā yaumil-qiyāmati man ilāhun gairullāhi ya'tīkum biḍiyā'(in), afalā tasma‘ūn(a).
[71]
Kelapkela (Muhammad): “Terangkela kepado kulo, jiko Allah dadeske peranti niko malem niku terus-menerus sampể dinten Kiamat. Sintenla Tuhan selian Allah yên ayun maktoke sinar terang kepado niko? dades, napi niko nano nenger?”
قُلْ اَرَءَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْتِيْكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُوْنَ فِيْهِ ۗ اَفَلَا تُبْصِرُوْنَ٧٢
Qul ara'aitum in ja‘alallāhu ‘alaikumun-nahāra sarmadan ilā yaumil-qiyāmati man ilāhun gairullāhi ya'tīkum bilailin taskunūna fīh(i), afalā tubṣirūn(a).
[72]
Kelapkela (Muhammad): “Terangkela kepado kulo, jiko Allah nadeske peranti niko siang niku terus-menerus sampể dinten Kiamat. Sintenla Tuhan selian Allah yển ayun ngerawûke malem kepado niko sebagî waktu rehat niko? dades, napi niko nano merhatike?”
وَمِنْ رَّحْمَتِهٖ جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوْا فِيْهِ وَلِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ٧٣
Wa mir raḥmatihī ja‘ala lakumul-laila wan-nahāra litaskunū fīhi wa litabtagū min faḍlihī wa la‘allakum tasykurūn(a).
[73]
Serto kereno rohmat-Nyo, Dio dadeske peranti niko malem serto siang, supayo niko rehat pado malem dinten serto ngerunut sebagểan karunio-Nyo (pado siang dinten) serto supayo niko besyukur kepado-Nyo.
وَيَوْمَ يُنَادِيْهِمْ فَيَقُوْلُ اَيْنَ شُرَكَاۤءِيَ الَّذِيْنَ كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ٧٤
Wa yauma yunādīhim fayaqūlu aina syurakā'iyal-lażīna kuntum taz‘umūn(a).
[74]
Serto (imutla) pado dinten ketiko Allah nyeru wong-wong niku, serto befirman: “Dipundi sekutu-sekutu Kulo yên bingen niko kelapke?”.
وَنَزَعْنَا مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ شَهِيْدًا فَقُلْنَا هَاتُوْا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُوْٓا اَنَّ الْحَقَّ لِلّٰهِ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَفْتَرُوْنَ ࣖ٧٥
Wa naza‘nā min kulli ummatin syahīdan faqulnā hātū burhānakum fa‘alimū annal-ḥaqqa lillāhi wa ḍalla ‘anhum mā kānū yaftarūn(a).
[75]
Serto Kame’ rawûke dari sedanten umat sios saksi, 806 dades Kame’ kelapke: “Kemukokela bukti keleseran niko”, dades wikanla wong-wong niku bahwo yên keleseran niku punyo Allah serto lenyepla dari wong-wong niku napi yên kerểhin wong-wong niku ngado-ngadoke.
806) Saksi di ngeriki wêntenla rosul yên sampun diutus kepado wong-wong niku pado waktu di dunio.
۞ اِنَّ قَارُوْنَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوْسٰى فَبَغٰى عَلَيْهِمْ ۖوَاٰتَيْنٰهُ مِنَ الْكُنُوْزِ مَآ اِنَّ مَفَاتِحَهٗ لَتَنُوْۤاُ بِالْعُصْبَةِ اُولِى الْقُوَّةِ اِذْ قَالَ لَهٗ قَوْمُهٗ لَا تَفْرَحْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِيْنَ٧٦
Inna qārūna kāna min qaumi mūsā fabagā ‘alaihim, wa ātaināhu minal-kunūzi mā inna mafātiḥahū latanū'u bil-‘uṣbati ulil-quwwah(ti), iż qāla lahū qaumuhū lā tafraḥ, innallāha lā yuḥibbul-fariḥīn(a).
[76]
Selesernyo Karun temasûk kaum Musa, 807 tapi dio belaku zolim tehadep wong-wong niku, serto Kame’ sampun ngesungke kepadonyo khazanah harto yên kunci-kuncinyo berat nian dipikul ole kata wong yên kuat-kuat. (Imutla) ketiko kaumnyo bekelap kepadonyo: “Nano angsal niko keliwat banggo. Selesernyo Allah nano demen wong yên manggoke awa'.”
807) Karun wêntenla sala sios anak mamang Nabi Musa a.s.
وَابْتَغِ فِيْمَآ اٰتٰىكَ اللّٰهُ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَصِيْبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَاَحْسِنْ كَمَآ اَحْسَنَ اللّٰهُ اِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِى الْاَرْضِ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِيْنَ٧٧
Wabtagi fīmā ātākallāhud-dāral-ākhirata wa lā tansa naṣībaka minad-dun-yā wa aḥsin kama aḥsanallāhu ilaika wa lā tabgil-fasāda fil-arḍ(i), innallāha lā yuḥibbul-mufsidīn(a).
[77]
Serto runutla pado napi yên Allah sampun sungke kepado niko (kebahagiaan negeri akhîrat), tapi nano angsal niko lalike bagểan niko di dunio serto bedamel saểla (kepado wong lian) sema’pundi Allah sampun bedamel saể kepado niko, serto nano angsal niko bedamel kerusakan di bumi. Selesernyo, Allah nano demen wong yên bedamel kerusakan.
قَالَ اِنَّمَآ اُوْتِيْتُهٗ عَلٰى عِلْمٍ عِنْدِيْۗ اَوَلَمْ يَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَهْلَكَ مِنْ قَبْلِهٖ مِنَ الْقُرُوْنِ مَنْ هُوَ اَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَّاَكْثَرُ جَمْعًا ۗوَلَا يُسْـَٔلُ عَنْ ذُنُوْبِهِمُ الْمُجْرِمُوْنَ٧٨
Qāla innamā ūtītuhū ‘alā ‘ilmin ‘indī, awalam ya‘lam annallāha qad ahlaka min qablihī minal-qurūni man huwa asyaddu minhu quwwataw wa akṡaru jam‘ā(n), wa lā yus'alu ‘an żunūbihimul-mujrimūn(a).
[78]
Karun bekelap: “Selesernyo kulo disung (harto niku), semato-mato kereno ilmu yên wênten pado kulo”. serto napi dio nano wikan bahwo Allah sampun minasoke umat-umat sederengnyo yên langkung kuat daripadonyo, serto langkung kata ngumpulke harto? serto wong-wong yên bedoso niku nano perlu ditaken tentang doso-doso wong-wong niku.
فَخَرَجَ عَلٰى قَوْمِهٖ فِيْ زِيْنَتِهٖ ۗقَالَ الَّذِيْنَ يُرِيْدُوْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا يٰلَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَآ اُوْتِيَ قَارُوْنُۙ اِنَّهٗ لَذُوْ حَظٍّ عَظِيْمٍ٧٩
Fa kharaja ‘alā qaumihī fī zīnatih(ī), qālal-lażīna yurīdūnal-ḥayātad-dun-yā yā laita lanā miṡla mā ūtiya qārūn(u), innahū lażū ḥaẓẓin ‘aẓīm(in).
[79]
Dades metula Karun kepado kaumnyo dengen kemegahannyo. Wong-wong yên ngendaki keîdûpan dunio bekelap: “Mugi-mugi saos kito punyo harto ma’kayo napi yên sampun disungke kepado Karun, selesernyo dio nian-nian punyo kebetuwaan yểng ageng”
وَقَالَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللّٰهِ خَيْرٌ لِّمَنْ اٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ۚوَلَا يُلَقّٰىهَآ اِلَّا الصّٰبِرُوْنَ٨٠
Wa qālal-lażīna ūtul-‘ilma wailakum ṡawābullāhi khairul liman āmana wa ‘amila ṣāliḥā(n), wa lā yulaqqāhā illaṣ-ṣābirūn(a).
[80]
Bekelapla wong-wong yên disungke: ”Kecelakoan yên ageng peranti niko, pahalo Allah wêntenla langkung saể peranti wong-wong yên beiman serto namelke kebajîkan, serto nano angsal pahalo kacuwali peranti wong-wong yên sobar.”
فَخَسَفْنَا بِهٖ وَبِدَارِهِ الْاَرْضَ ۗفَمَا كَانَ لَهٗ مِنْ فِئَةٍ يَّنْصُرُوْنَهٗ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۖوَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِيْنَ٨١
Fakhasafnā bihī wa bidārihil-arḍ(a), famā kāna lahū min fi'atiy yanṣurūnahū min dūnillāh(i), wa mā kāna minal-muntaṣirīn(a).
[81]
Dades Kame’ benemke Karun besami rompo’nyo ke jerû bumi. Dades nano wênten bagînyo sios gûgûk yên ayun nûlûngnyo selian Allah, serto dio nano temasûk wong-wong yên angsal melo awa'nyo.
وَاَصْبَحَ الَّذِيْنَ تَمَنَّوْا مَكَانَهٗ بِالْاَمْسِ يَقُوْلُوْنَ وَيْكَاَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَّشَاۤءُ مِنْ عِبَادِهٖ وَيَقْدِرُۚ لَوْلَآ اَنْ مَّنَّ اللّٰهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا ۗوَيْكَاَنَّهٗ لَا يُفْلِحُ الْكٰفِرُوْنَ ࣖ٨٢
Wa aṣbaḥal-lażīna tamannau makānahū bil-amsi yaqūlūna waika'annallāha yabsuṭur-rizqa limay yasyā'u min ‘ibādihī wa yaqdir(u), lau lā am mannallāhu ‘alainā lakhasafa binā, waika'annahū lā yufliḥul-kāfirūn(a).
[82]
Serto dadesla wong-wong yên sorểtu ngarep-ngarepke kedûdûkan Karun niku bekelap: “yakwa, leserla kironyo Allah yên ngelapangke rejeki peranti sinten yên Dio kendaki di antaro hambo-hambo-Nyo serto mantesi (peranti sinten yên Dio kendaki di antaro hambo-hambo-Nyo). Jiko Allah nano ngelimpake karunio-Nyo pado kito, cengki Dio sampun menemke kito pulo'k. yakwa, leserla kironyo nano ayun betuwawong-wong yên ngingkari (nikmat Allah).”
تِلْكَ الدَّارُ الْاٰخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِيْنَ لَا يُرِيْدُوْنَ عُلُوًّا فِى الْاَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۗوَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِيْنَ٨٣
Tilkad-dārul-ākhiratu naj‘aluhā lil-lażīna lā yurīdūna ‘uluwwan fil-arḍi wa lā fasādā(n), wal-‘āqibatu lil-muttaqīn(a).
[83]
Negeri akhîrat niku Kame’ dadeske peranti wong-wong yên nano mongkakke awa' serto nano bedamel kerusakan di bumi. serto akhir (yên saể) 808 niku peranti wong-wong yên betakwa.
808) Lola suargo
مَنْ جَاۤءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ خَيْرٌ مِّنْهَاۚ وَمَنْ جَاۤءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذِيْنَ عَمِلُوا السَّيِّاٰتِ اِلَّا مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٨٤
Man jā'a bil-ḥasanati falahū khairum minhā, wa man jā'a bis-sayyi'ati falā yujzal-lażīna ‘amilus-sayyi'āti illā mā kānū ya‘malūn(a).
[84]
Sinten saos rawû dengen (makto) kepenetan, dades dio ayun angsal (pahalo) yên langkung saể daripado kebaêkannyo niku; serto sinten saos rawû dengen (makto) kejahatan, dades wong-wong yên sampun namelke kejahatan niku disung balesan (seimbang) saos dengen napi yên kerîhîn wong-wong niku damelke
اِنَّ الَّذِيْ فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْاٰنَ لَرَاۤدُّكَ اِلٰى مَعَادٍ ۗقُلْ رَّبِّيْٓ اَعْلَمُ مَنْ جَاۤءَ بِالْهُدٰى وَمَنْ هُوَ فِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ٨٥
Innal-lażī faraḍa ‘alaikal-qur'āna larādduka ilā ma‘ād(in), qur rabbī a‘lamu man jā'a bil-hudā wa man huwa fī ḍalālim mubīn(in).
[85]
Selesernyo (Allah) yên ngewajîbke niko (Muhammad) peranti (ngelaksanoke hukum-hukum) al-Qur’an, selesernyo ayun mantû’ke niko ke panggonan mantû’. 809 Kelapkela (Muhammad): “Tuhan kulo wikan wong yên makto petunjuk serto wong yên wênten jerû kesesetan yên nyato.”
809) Kota Mekah niki saos sios semayoan dari Tuhan bahwo Nabi Muhammad Saw ayun mantuk ke Mekah sebagî wong yên menang, serto niki sampun dades pado taon kelapan Hijriya, pado waktu Nabi naklu’ke Mekah. Niki ngerupoke sios mukjizat peranti Nabi Saw.
وَمَا كُنْتَ تَرْجُوْٓا اَنْ يُّلْقٰٓى اِلَيْكَ الْكِتٰبُ اِلَّا رَحْمَةً مِّنْ رَّبِّكَ فَلَا تَكُوْنَنَّ ظَهِيْرًا لِّلْكٰفِرِيْنَ ۖ٨٦
Wa mā kunta tarjū ay yulqā ilaikal-kitābu illā raḥmatam mir rabbika falā takūnanna ẓahīral lil-kāfirīn(a).
[86]
Serto niko (Muhammad) nano perna ngarep supayo (al-Qur’an) niku ditûrûnke kepado niko, tapi io (ditûrûnke) sebagî rohmat dari Tuhan niko, kereno niku nano angsal sekali-kali niko dades penữlững peranti wong-wong kafîr.
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ اٰيٰتِ اللّٰهِ بَعْدَ اِذْ اُنْزِلَتْ اِلَيْكَ وَادْعُ اِلٰى رَبِّكَ وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِيْنَ ۚ٨٧
Wa lā yaṣuddunnaka ‘an āyātillāhi ba‘da iż unzilat ilaika wad‘u ilā rabbika wa lā takūnanna minal-musyrikīn(a).
[87]
Serto nano angsal sampể wong-wong niku ngalangi niko (Muhammad) dari (nyampeke) ayat-ayat Allah, sesampun ayat-ayat niku ditữrữnke kepado niko, serto serula (wong) supayo (beriman) kepado Tuhan niko, serto nano angsal niko temasûk wong-wong musyrik.
وَلَا تَدْعُ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَۘ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۗ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ اِلَّا وَجْهَهٗ ۗ لَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ ࣖ٨٨
Wa lā tad‘u ma‘allāhi ilāhan ākhar(a), lā ilāha illā huw(a), kullu syai'in hālikun illā wajhah(ū), lahul-ḥukmu wa ilaihi turja‘ūn(a).
[88]
Serto nano angsal (pulo') niko semba tuhan yên lian selian Allah. Nano wênten tuhan (yên berhak disemba) selian Dio. Sedanten sesios cengki binaso, selian Allah. Sedanten kepữtữsan dades wewenang-Nyo, serto cuman kepado-Nyo niko dimantû’ke.