Surah Ar-Ra’d
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
الۤمّۤرٰۗ تِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِۗ وَالَّذِيْٓ اُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَّبِّكَ الْحَقُّ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُوْنَ١
Alif lām mīm rā, tilka āyātul-kitāb(i), wal-lażī unzila ilaika mir rabbikal-ḥaqqu wa lākinna akṡaran-nāsi lā yu'minūn(a).
[1]
Alif Lām Mīm Rō. Niki nikula ayat-ayat Kitab (Al-Qur’an). Serto (Kitab) yên ditûrûnke kepado niko (Muhammad) dari Tuhan niko niku nikula leser; tapi kata wong nano beiman (kepadonyo).
اَللّٰهُ الَّذِيْ رَفَعَ السَّمٰوٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَۗ كُلٌّ يَّجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّىۗ يُدَبِّرُ الْاَمْرَ يُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لَعَلَّكُمْ بِلِقَاۤءِ رَبِّكُمْ تُوْقِنُوْنَ٢
Allāhul-lażī rafa‘as-samāwāti bigairi ‘amadin taraunahā ṡummastawā ‘alal-‘arsyi wa sakhkharasy-syamsa wal-qamar(a), kulluy yajrī li'ajalim musammā(n), yudabbirul-amra yufaṣṣilul-āyāti la‘allakum biliqā'i rabbikum tūqinūn(a).
[2]
Allah yên ninggike langit nano wênten tiang (sema’ pundi) yên niko ningal, sampun niku Dio besemayam di pucu’ Arsy. Dio nûndû’ke matoari serto bulan, sewang-sewang beredar nûrûnt waktu yên sampun ditentuke. Dio ngatur urusan (makhluk-Nyo), serto nyelaske tando-tando (keagengan-Nyo), supayo niko yakin ayun bepanggê dengen Tuhan niko
وَهُوَ الَّذِيْ مَدَّ الْاَرْضَ وَجَعَلَ فِيْهَا رَوَاسِيَ وَاَنْهٰرًا ۗوَمِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِ جَعَلَ فِيْهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِى الَّيْلَ النَّهَارَۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَفَكَّرُوْنَ٣
Wa huwal-lażī maddal-arḍa wa ja‘ala fīhā rawāsiya wa anhārā(n), wa min kulliṡ-ṡamarāti ja‘ala fīhā zaujainiṡnaini yugsyil-lailan-nahār(a), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yatafakkarūn(a).
[3]
Serto dio yên ngamparke bumi serto dadeske gunung-gunung serto sungi-sungi di pucu’nyo. Serto padonyo Dio dadeske sedanten bua-buahan bepasang-pasangan. Dio nutupke malem kepado siang. Leser, pado yên ma’ niku wênten tando-tando (keagengan Allah) peranti wong-wong yên bepeker.
وَفِى الْاَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجٰوِرٰتٌ وَّجَنّٰتٌ مِّنْ اَعْنَابٍ وَّزَرْعٌ وَّنَخِيْلٌ صِنْوَانٌ وَّغَيْرُ صِنْوَانٍ يُّسْقٰى بِمَاۤءٍ وَّاحِدٍۙ وَّنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلٰى بَعْضٍ فِى الْاُكُلِۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّعْقِلُوْنَ٤
Wa fil-arḍi qiṭa‘um mutajāwirātuw wa jannātum min a‘nābiw wa zar‘uw wa nakhīlun ṣinwānuw wa gairu ṣinwāniy yusqā bimā'iw wāḥid(in), wa nufaḍḍilu ba‘ḍahā ‘alā ba‘ḍin fil-ukul(i), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy ya‘qilūn(a).
[4]
Serto di bumi wênten bagean-bagean yên bedampingan, kebon-kebon anggur, taneman-taneman, batang kurmo yên becabang, serto yên nano becabang, disiremi dengen toyo yên sami, tapi kame’ langkungke taneman yên sios dari yên liannyo jerû hal rasonyo. Leser, pado yên ma’ niku wênten tando-tando (keagengan Allah) peranti wong-wong yên terti.
۞ وَاِنْ تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَوْلُهُمْ ءَاِذَا كُنَّا تُرٰبًا ءَاِنَّا لَفِيْ خَلْقٍ جَدِيْدٍ ەۗ اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْۚ وَاُولٰۤىِٕكَ الْاَغْلٰلُ فِيْٓ اَعْنَاقِهِمْۚ وَاُولٰۤىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِۚ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ٥
Wa in ta‘jab fa ‘ajabun qauluhum a'iżā kunnā turāban a'innā lafī khalqin jadīd(in), ulā'ikal-lażīna kafarū birabbihim, wa ulā'ikal-aglālu fī a‘nāqihim, wa ulā'ika aṣḥābun-nār(i), hum fīhā khālidūn(a).
[5]
Serto kalu niko ngeraso ta'jub, dades yên ngeranke nikula kelapan wong-wong niku, “Napibilo kame’ sampun dades tana, napi kame’ ayun (dimantu’ke) dades makhluk yên anyar?” Wong-wong nikula yên ingkar kepado Tuhannyo, serto wong-wong nikula (yên dileketke) belenggu di gulunyo. Wong-wong niku nikula penunggu nerako, wong-wong niku kekel di jerûnyo
وَيَسْتَعْجِلُوْنَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلٰتُۗ وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُوْ مَغْفِرَةٍ لِّلنَّاسِ عَلٰى ظُلْمِهِمْۚ وَاِنَّ رَبَّكَ لَشَدِيْدُ الْعِقَابِ٦
Wa yasta‘jilūnaka bis-sayyi'ati qablal-ḥasanati wa qad khalat min qablihimul-maṡulāt(u), wa inna rabbaka lażū magfiratil lin-nāsi ‘alā ẓulmihim, wa inna rabbaka lasyadīdul-‘iqāb(i).
[6]
Serto wong-wong niku nedo kepado niko supayo digancangke (rawûnyo) siksoan, sedereng (wong-wong niku nedo) keleseran, padohal sampun tejadi bemecem-mecem conto siksoan sedereng wong-wong niku. Leser, Tuhan niko leser-leser punyo ampunan peranti wong ates kezoliman wong-wong niku, serto leser, Tuhan niko keras nian siksoan-Nyo.
وَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖۗ اِنَّمَآ اَنْتَ مُنْذِرٌ وَّلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ ࣖ٧
Wa yaqūlul-lażīna kafarū lau lā unzila ‘alaihi āyatum mir rabbih(ī), innamā anta munżiruw wa likulli qaumin hād(in).
[7]
Serto wong-wong kafir bekelap, “Napi nano ditûrûnke kepadonyo (Muhammad) sios tando (mukjizat) dari Tuhannyo?” Selesernyo niko cuman sios wong pengesung peringetan; serto peranti saben kaum wênten wong yên ngesung petunjuk.
اَللّٰهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ اُنْثٰى وَمَا تَغِيْضُ الْاَرْحَامُ وَمَا تَزْدَادُ ۗوَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهٗ بِمِقْدَارٍ٨
Allāhu ya‘lamu mā taḥmilu kullu unṡā wa mā tagīḍul-arḥāmu wa mā tazdād(u), wa kullu syai'in ‘indahū bimiqdār(in).
[8]
Allah wikan napi yên dikandung ole saben betino, napi yên kirang sempurno serto napi yên betamba jerû rohim. Serto sedanten sesios wênten ukuran di sisi-Nyo.
عٰلِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْكَبِيْرُ الْمُتَعَالِ٩
‘Alimul-gaibi wasy-syahādatil-kabīrul-muta‘āl(i).
[9]
(Allah) Yên wikan sedanten yên goib serto yên nyato; Yên Maha Ageng, Maha Tinggi.
سَوَاۤءٌ مِّنْكُمْ مَّنْ اَسَرَّ الْقَوْلَ وَمَنْ جَهَرَ بِهٖ وَمَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍۢ بِالَّيْلِ وَسَارِبٌۢ بِالنَّهَارِ١٠
Sawā'um minkum man asarral-qaula wa man jahara bihī wa man huwa mustakhfim bil-laili wa sāribum bin-nahār(i).
[10]
Sami saos (peranti Allah), sinten di antaro niko yên nyingiti kelapannyo serto sinto yên terus terang dengennyo; serto sinten yên besingitan pado malem dinten serto yên bejalan pado awan dinten.
لَهٗ مُعَقِّبٰتٌ مِّنْۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهٖ يَحْفَظُوْنَهٗ مِنْ اَمْرِ اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتّٰى يُغَيِّرُوْا مَا بِاَنْفُسِهِمْۗ وَاِذَآ اَرَادَ اللّٰهُ بِقَوْمٍ سُوْۤءًا فَلَا مَرَدَّ لَهٗ ۚوَمَا لَهُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ مِنْ وَّالٍ١١
Lahū mu‘aqqibātum mim baini yadaihi wa min khalfihī yaḥfaẓūnahū min amrillāh(i), innallāha lā yugayyiru mā biqaumin ḥattā yugayyirū mā bi'anfusihim, wa iżā arādallāhu biqaumin sū'an falā maradda lah(ū), wa mā lahum min dūnihī miw wāl(in).
[11]
Perantinyo (wong) wênten malaekat-malae-kat yên selalu nyagonyo begeleran, dari adepan serto burinyo. Wong-wong niku nyagonyo kerno perenta Allah. Selesernyo Allah nano ayun nguba keadaan sios kaum sedereng wong-wong niku nguba keadaan wong-wong niku dewe’. Serto napibilo Allah ngayuni kebûrû’an tehadep sios kaum, dades nano wênten yên angsal nula’nyo serto nano wênten pelîndûng peranti wong-wong niku selian Dio.
هُوَ الَّذِيْ يُرِيْكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَّطَمَعًا وَّيُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَۚ١٢
Huwal-lażī yurīkumul -barqa khaufaw wa ṭama‘aw wa yunsyi'us -saḥābaṡ-ṡiqāl(a).
[12]
Diola yên ningalke kilat kepado niko, yên nimbulke ketakutan serto arepan, serto Dio nadeske mendung
وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهٖ وَالْمَلٰۤىِٕكَةُ مِنْ خِيْفَتِهٖۚ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيْبُ بِهَا مَنْ يَّشَاۤءُ وَهُمْ يُجَادِلُوْنَ فِى اللّٰهِ ۚوَهُوَ شَدِيْدُ الْمِحَالِۗ١٣
Wa yusabbiḥur-ra‘du biḥamdihī wal-malā'ikatu min khīfatih(ī), wa yursiluṣ-ṣawā‘iqa fa yuṣību bihā may yasyā'u wa hum yujālidilūna fillāh(i), wa huwa syadīdul-miḥāl(i).
[13]
Serto geledek betasbeh muji-Nyo (ma’ niku pulo’) sedanten malaekat kerno takut kepado-Nyo, serto Allah ngeculke halilintar, sampun niku nimpokenyo kepado sinten yên Dio ayuni, sementaro wong-wong niku bebala tentang Allah, serto Dio Maha Keras siksoan-Nyo.
لَهٗ دَعْوَةُ الْحَقِّۗ وَالَّذِيْنَ يَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ لَا يَسْتَجِيْبُوْنَ لَهُمْ بِشَيْءٍ اِلَّا كَبَاسِطِ كَفَّيْهِ اِلَى الْمَاۤءِ لِيَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهٖۗ وَمَا دُعَاۤءُ الْكٰفِرِيْنَ اِلَّا فِيْ ضَلٰلٍ١٤
Lahū da‘watul-ḥaqq(i), wal-lażīna yad‘ūna min dūnihī lā yastajībūna lahum bisyai'in illā kabāsiṭi kaffaihi ilal-mā'i liyabluga fāhu wa mā huwa bibāligih(ī), wa mā du‘ā'ul-kāfirīna illā fī ḍalāl(in).
[14]
Cuman kepado Allah, do’a yên leser. Berhalo-berhalo yên wong-wong niku semba selian Allah nano angsal ngabulke napi saos peranti wong-wong niku, nano ubanyo ma’ kayo wong yên muka’ke keduo iko' telapa’ tangannyo ke jerû toyo supayo (toyo) sampe ke mulutnyo. Padohal toyo niku nano ayun sampe ke mulutnyo. Serto do’a wong-wong kafir niku cumanla sio-sio saos.
وَلِلّٰهِ يَسْجُدُ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ طَوْعًا وَّكَرْهًا وَّظِلٰلُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالْاٰصَالِ ۩١٥
Wa lillāhi yasjudu man fis-samāwāti wal-arḍi ṭau‘aw wa karhaw wa ẓilāluhum bil-guduwwi wal-āṣāl(i).
[15]
Serto sedanten sujud kepado Allah, bae’ yên di langit serto yên di bumi, bae’ dengen kenda’ dewe’ atawa tepakso (serto sujud pulo’) bayang-bayang wong-wong niku pado waktu pagi serto sore dinten.
قُلْ مَنْ رَّبُّ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ قُلِ اللّٰهُ ۗقُلْ اَفَاتَّخَذْتُمْ مِّنْ دُوْنِهٖٓ اَوْلِيَاۤءَ لَا يَمْلِكُوْنَ لِاَنْفُسِهِمْ نَفْعًا وَّلَا ضَرًّاۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الْاَعْمٰى وَالْبَصِيْرُ ەۙ اَمْ هَلْ تَسْتَوِى الظُّلُمٰتُ وَالنُّوْرُ ەۚ اَمْ جَعَلُوْا لِلّٰهِ شُرَكَاۤءَ خَلَقُوْا كَخَلْقِهٖ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْۗ قُلِ اللّٰهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَّهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ١٦
Qul mar rabbus-samāwāti wal-arḍ(i), qulillāh(u), qul afattakhażtum min dūnihī auliyā'a lā yamlikūna li'anfusihim naf‘aw wa lā ḍarrā(n), qul hal yastawil-a‘mā wal-baṣīr(u), am hal tastawiẓ-ẓulumātu wan-nūr(u), am ja‘alū lillāhi syurakā'a khalaqū kakhalqihī fa tasyābahal-khalqu ‘alaihim, qulillāhu khāliqu kulli syai'iw wa huwal-wāḥidul-qahhār(u).
[16]
Kelapkela (Muhammad), “Sintenke Tuhan langit serto bumi?” Kelapkela, “Allah.” Kelapkela, “Panteske niko ngembil plendung-plendung selian Allah, padohal wong-wong niku nano kuaso ngerawûke manfaat serto nula’ mudorat peranti awa'nyo dewe’. Kelapkela, “Samike wong yên buto dengen yên angsal ningal? Atawa samike yên gelep dengen yên padang? napi wong-wong niku nadeske sekutu-sekutu peranti Allah yên wikan nyiptoke ma’ kayo ciptaan-Nyo singgo keduo iko' ciptoan niku serupo nûrûnt pandangan wong-wong niku?” Kelapkela, “Allah nikula Pencipto sedantennyo serto Dio Tuhan yên Maha Sios, Maha Pekaso.”
اَنْزَلَ مِنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَسَالَتْ اَوْدِيَةٌ ۢ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا ۗوَمِمَّا يُوْقِدُوْنَ عَلَيْهِ فِى النَّارِ ابْتِغَاۤءَ حِلْيَةٍ اَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهٗ ۗ كَذٰلِكَ يَضْرِبُ اللّٰهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ ەۗ فَاَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاۤءً ۚوَاَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى الْاَرْضِۗ كَذٰلِكَ يَضْرِبُ اللّٰهُ الْاَمْثَالَ ۗ١٧
Anzala minas-samā'i mā'an fa sālat audiyatum biqadarihā faḥtamalas-sailu zabadar rābiyā(n), wa mimmā yūqidūna ‘alaihi fin-nāribtigā'a ḥilyatin au matā‘in zabadum miṡluh(ū), każālika yaḍribullāhul-ḥaqqa wal-bāṭil(a), fa ammaz-zabadu fa yażhabu jufā'ā(n), wa ammā mā yanfa‘un-nāsa fa yamkuṡu fil-arḍ(i), każālika yaḍribullāhul-amṡāl(a).
[17]
Allah sampun nûrûnnke toyo (ujan) dari langit, dades ngalerla io (toyo) di lemba-lemba nûrûnt ukurannyo, dades arus niku makto bue yên ngambang. Serto dari napi (logam) yên wong-wong niku lebur jerû api peranti muat aesan atawa alat-alat, wênten (pulo’) buenyo ma’ kayo (bue arus) niku. Ma’ nikula Allah muat perumpamoan tenteng yên leser serto yên bathil. wêntenpun bue, ayun ilang sebage sesios yên nano wênten gunonyo; tapi yên bemanfaat peranti wong, ayun tetep wênten di bumi. Ma’ nikula Allah muat perumpamoan.
لِلَّذِيْنَ اسْتَجَابُوْا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنٰىۗ وَالَّذِيْنَ لَمْ يَسْتَجِيْبُوْا لَهٗ لَوْ اَنَّ لَهُمْ مَّا فِى الْاَرْضِ جَمِيْعًا وَّمِثْلَهٗ مَعَهٗ لَافْتَدَوْا بِهٖ ۗ اُولٰۤىِٕكَ لَهُمْ سُوْۤءُ الْحِسَابِ ەۙ وَمَأْوٰىهُمْ جَهَنَّمُ ۗوَبِئْسَ الْمِهَادُ ࣖ١٨
Lil-lażīnastajābū lirabbihimul-ḥusnā, wal-lażīna lam yastajībū lahū lau anna lahum mā fil-arḍi jamī‘aw wa miṡlahū ma‘ahū laftadau bih(ī), ulā'ika lahum sū'ul-ḥisāb(i), wa ma'wāhum jahannam(u), wa bi'sal-mihād(u).
[18]
Peranti wong-wong yên menui seruan Tuhan, wong-wong niku (dicaweske) balesan yên sae. Serto wong-wong yên nano menui seruan-Nyo, sekironyo wong-wong niku punyo sedanten yên wênten di bumi serto (ditamba) sekata niku male, niscayo wong-wong niku ayun nebus awa’nyo dengen niku. Wong-wong niku angsal hisab (peretungan) yên bûrû’’ serto enggon pedaleman wong-wong niku Jahanam, serto nikula sebûrû’-bûrû’’ enggon pedaleman.
۞ اَفَمَنْ يَّعْلَمُ اَنَّمَآ اُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَّبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ اَعْمٰىۗ اِنَّمَا يَتَذَكَّرُ اُولُوا الْاَلْبَابِۙ١٩
Afamay ya‘lamu annamā unzila ilaika mir rabbikal-ḥaqqu kaman huwa a‘mā, innamā yatażakkaru ulul-albāb(i).
[19]
Dades napi wong yên wikan bahwo napi yên ditûrûnke Tuhan kepado niko nikula keleseran, sami dengen wong yên buto? Cuman wong beotak saos yên angsal ngembil pelajaran.
الَّذِيْنَ يُوْفُوْنَ بِعَهْدِ اللّٰهِ وَلَا يَنْقُضُوْنَ الْمِيْثَاقَۙ٢٠
Al-lażīna yūfūna bi‘ahdillāhi wa lā yanquḍūnal-mīṡāq(a).
[20]
(Ya’niku) wong yên menui semayoan Allah serto nano ngelanggar semayoan,
وَالَّذِيْنَ يَصِلُوْنَ مَآ اَمَرَ اللّٰهُ بِهٖٓ اَنْ يُّوْصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُوْنَ سُوْۤءَ الْحِسَابِ ۗ٢١
Wal-lażīna yaṣilūna mā amarallāhu bihī ay yūṣala wa yakhsyauna rabbahum wa yakhāfūna sū'al-ḥisāb(i).
[21]
Serto wong-wong yên ngubungke napi yên dikengken Allah supayo dihubungke, 613 serto wong-wong niku takut kepado Tuhannyo serto takut kepado hisab yên bûrû’’
613) Wênten hubungan silaturrohim serto tali dulur
وَالَّذِيْنَ صَبَرُوا ابْتِغَاۤءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ وَاَنْفَقُوْا مِمَّا رَزَقْنٰهُمْ سِرًّا وَّعَلَانِيَةً وَّيَدْرَءُوْنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ اُولٰۤىِٕكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِۙ٢٢
Wal-lażīna ṣabarubtigā'a wajhi rabbihim wa aqāmuṣ-ṣalāta wa anfaqū mimmā razaqnāhum sirraw wa ‘alāniyataw wa yadra'ūna bil-ḥasanatis-sayyi'ata ulā'ika lahum ‘uqbad-dār(i).
[22]
Serto wong yên sobar kerno ngarep keridoan Tuhannyo, namelke solat, serto nginfakke sebagean rezeki yên Kame’ sungke kepado wong-wong niku, secoro singitan atawa nyato serto nola’ kebûrû’an dengen kesaean; wong nikula yên angsal enggon mantu' (yên sae).
جَنّٰتُ عَدْنٍ يَّدْخُلُوْنَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ اٰبَاۤىِٕهِمْ وَاَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيّٰتِهِمْ وَالْمَلٰۤىِٕكَةُ يَدْخُلُوْنَ عَلَيْهِمْ مِّنْ كُلِّ بَابٍۚ٢٣
Jannātu ‘adniy yadkhulūnahā wa man ṣalaḥa min ābā'ihim wa azwājihim wa żurriyyātihim wal-malā'ikatu yadkhulūna ‘alaihim min kulli bāb(in).
[23]
(Ya’niku) suargo-suargo ‘Adn, wong-wong niku ngelangkungt ke jerûnyo besami dengen wong yên soleh dari puyangnyo, pasangan-pasangannyo serto zurriyatnyo, sedeng sedanten malaekat ngelangkungt ke enggon-enggon wong-wong niku dari sedanten lawang.
سَلٰمٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِۗ٢٤
Salāmun ‘alaikum bimā ṣabartum fa ni‘ma ‘uqbad-dār(i).
[24]
(Sambil ngelapke), “Salam sejahtero peranti niko kerno kesobaran niko.” dades alangke ni’matnyo enggon mantu' niku.
وَالَّذِيْنَ يَنْقُضُوْنَ عَهْدَ اللّٰهِ مِنْ ۢ بَعْدِ مِيْثَاقِهٖ وَيَقْطَعُوْنَ مَآ اَمَرَ اللّٰهُ بِهٖٓ اَنْ يُّوْصَلَ وَيُفْسِدُوْنَ فِى الْاَرْضِۙ اُولٰۤىِٕكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوْۤءُ الدَّارِ٢٥
Wal-lażīna yanquḍūna ‘ahdallāhi mim ba‘di mīṡāqihī wa yaqṭa‘ūna mā amarallāhu bihī ay yūṣala wa yufsidūna fil-arḍ(i), ulā'ika lahumul-la‘natu wa lahum sū'ud-dār(i).
[25]
Serto wong-wong yên ngelanggar semayoan Allah sampun dikelapkenyo, serto mûtûske napi yên dikengken Allah supayo disambungke serto bedamel kerusa’an di bumi; wong-wong niku angsal kutukan serto enggon pedaleman yên bûrû’’ (Jahanam).
اَللّٰهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَّشَاۤءُ وَيَقْدِرُ ۗوَفَرِحُوْا بِالْحَيٰوةِ الدُّنْيَاۗ وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا فِى الْاٰخِرَةِ اِلَّا مَتَاعٌ ࣖ٢٦
Allāhu yabsuṭur-rizqa limay yasyā'u wa yaqdir(u), wa fariḥū bil-ḥayātid-dun-yā, wa mal-ḥayātud-dun-yā fil-ākhirati illā matā‘(un).
[26]
Allah ngelapangke rezeki peranti sinten yên Dio ayuni serto matesi (peranti sinten yên Dio ayuni). Wong-wong niku beladas dengen keuripan dunio, padohal keuripan dunio cuman keladasan (yên setiti’) dibanding keuripan akhirat.
وَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖۗ قُلْ اِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۤءُ وَيَهْدِيْٓ اِلَيْهِ مَنْ اَنَابَۖ٢٧
Wa yaqūlul-lażīna kafarū lau lā unzila ‘alaihi āyatum mir rabbih(ī), qul innallāha yuḍillu may yasyā'u wa yahdī ilaihi man anāb(a).
[27]
Serto wong-wong kafir bekelap, “Napi nano ditûrûnke kepadonyo (Muhammad) tando (mu’jizat) dari Tuhannyo?” Kelapkela (Muhammad), “Selesernyo Allah nyesetke 614 sinten yên Dio ayuni serto ngesung petunju’ wong yên betobat kepado-Nyo,”
614) Allah nyesetke retinyo bahwo wong niku seset kerno keingkarannyo serto nano ayun terti petunju’-petunju’.
الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَتَطْمَىِٕنُّ قُلُوْبُهُمْ بِذِكْرِ اللّٰهِ ۗ اَلَا بِذِكْرِ اللّٰهِ تَطْمَىِٕنُّ الْقُلُوْبُ ۗ٢٨
Al-lażīna āmanū wa taṭma'innu qulūbuhum biżikrillāh(i), alā biżikrillāhi taṭma'innul-qulūb(u).
[28]
(Ya’niku) wong-wong yên beiman serto ati wong-wong niku dades tentrem dengen ngimut Allah. Imutla, cuman dengen ngimut Allah ati dades tentrem.
اَلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ طُوْبٰى لَهُمْ وَحُسْنُ مَاٰبٍ٢٩
Allażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti ṭūbā lahum wa ḥusnu ma'āb(in).
[29]
Wong-wong yên beiman serto namelke keleseran, wong-wong niku angsal ladas serto enggon mantu’ yên sae.
كَذٰلِكَ اَرْسَلْنٰكَ فِيْٓ اُمَّةٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهَآ اُمَمٌ لِّتَتْلُوَا۟ عَلَيْهِمُ الَّذِيْٓ اَوْحَيْنَآ اِلَيْكَ وَهُمْ يَكْفُرُوْنَ بِالرَّحْمٰنِۗ قُلْ هُوَ رَبِّيْ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَاِلَيْهِ مَتَابِ٣٠
Każālika arsalnāka fī ummatin qad khalat min qablihā umamul litatluwa ‘alaihimul-lażī auḥainā ilaika wa hum yakfurūna bir-raḥmān(i), qul huwa rabbī lā ilāha illā huw(a), ‘alaihi tawakkaltu wa ilaihi matāb(i).
[30]
Ma’ nikula, Kame’ sampun ngûtûs niko (Muhammad) kepado sios umat yên leser sederengnyo sampun liwat bepinten umat, supayo niko macoke kepado wong-wong niku (Al-Qur’an) yên Kame’ wahyuke kepado niko, padohal wong-wong niku ingkar kepado Tuhan Yên Maha Pengasî. Kelapkela, “Dio Tuhan kulo, nano wênten tuhan selian Dio; cuman kepado-Nyo kulo betawakal serto cuman kepado-Nyo kulo betobat.”
وَلَوْ اَنَّ قُرْاٰنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ اَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْاَرْضُ اَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتٰىۗ بَلْ لِّلّٰهِ الْاَمْرُ جَمِيْعًاۗ اَفَلَمْ يَا۟يْـَٔسِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنْ لَّوْ يَشَاۤءُ اللّٰهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيْعًاۗ وَلَا يَزَالُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا تُصِيْبُهُمْ بِمَا صَنَعُوْا قَارِعَةٌ اَوْ تَحُلُّ قَرِيْبًا مِّنْ دَارِهِمْ حَتّٰى يَأْتِيَ وَعْدُ اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيْعَادَ ࣖ٣١
Wa lau anna qur'ānan suyyirat bihil-jibālu au quṭṭi‘at bihil-arḍu au kullima bihil-mautā, bal lillāhil-amru jamī‘ā(n), afalam yai'asil-lażīna āmanū allau yasyā'ullāhu lahadan-nāsa jamī‘ā(n), wa lā yazālul-lażīna kafarū tuṣībuhum bimā ṣana‘ū qāri‘atun au taḥullu qarībam min dārihim ḥattā ya'tiya wa‘dullāh(i), innallāha lā yukhliful-mī‘ād(a).
[31]
Serto sekironyo wênten sios bacoan (Kitab Suci) yên dengen niku gunung-gunung angsal digoncangke, atawa bumi dades tebela, atawa wong yên sampun padem angsal bekelap, (nikula Al-Qur’an). Selesernyo sedanten urusan niku punyo Allah. Mako nanoke wong-wong yên beiman wikani bahwo sekironyo Allah ngayuni(sedanten wong beiman), cengki Allah ngesung petunju’ kepado wong sedantennyo. Serto wong-wong kafir senantiaso ditimpo bencano dikernoke damelan wong-wong niku dewe’ atawa bencano niku dades para’ enggon pedaleman wong-wong niku, sampe rawû semayoan Allah (pena’lukan Mekah). Leser, Allah nano nyalai semayoan.
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَاَمْلَيْتُ لِلَّذِيْنَ كَفَرُوْا ثُمَّ اَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ٣٢
Wa laqadistuhzi'a birusulim min qablika fa amlaitu lil-lażīna kafarū ṡumma akhażtuhum fa kaifa kāna ‘iqāb(i).
[32]
Serto selesernyo bepinten rosul sedereng niko (Muhammad) sampun diuyo’-uyo’ke, dades Kulo sung bates waktu kepado wong-wong kafir niku, sampun niku Kulo pademke wong-wong niku. dades alangke hebatnyo siksoan Kulo niku!
اَفَمَنْ هُوَ قَاۤىِٕمٌ عَلٰى كُلِّ نَفْسٍۢ بِمَا كَسَبَتْۚ وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ شُرَكَاۤءَ ۗ قُلْ سَمُّوْهُمْۗ اَمْ تُنَبِّـُٔوْنَهٗ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِى الْاَرْضِ اَمْ بِظَاهِرٍ مِّنَ الْقَوْلِ ۗبَلْ زُيِّنَ لِلَّذِيْنَ كَفَرُوْا مَكْرُهُمْ وَصُدُّوْا عَنِ السَّبِيْلِ ۗوَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍ٣٣
Afaman huwa qā'imun ‘alā kulli nafsim bimā kasabat, wa ja‘alū lillāhi syurakā'(a), qul sammūhum, am tunabbi'ūnahū bimā lā ya‘lamu fil-arḍi am biẓāhirim minal-qaul(i), bal zuyyina lil-lażīna kafarū makruhum wa ṣuddū ‘anis-sabīl(i), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[33]
Dades napi Tuhan yên nyago sedanten jiwo teadep napi yên didamelkenyo (sami dengen yên lian)? Wong-wong niku dadeske sekutu-sekutu peranti Allah. Kelapkela, “Sebutkela pi’il-pi’il wong-wong niku.” Atawa napi niko ayun ngesung wikan kepado Allah napi yên nano diwikani-Nyo di bumi, atawa (ngelapke tenteng hal niku) sekedar kelapan pado lahirnyo saos. Selesernyo peranti wong kafir, tipu dayo wong-wong niku didadeske teraso cindo, serto wong-wong niku dialangi dari jalan (yên leser). Serto sinten saos disesetke Allah, dades nano wênten sios wong jugo yên ngesung petunju’ perantinyo
لَهُمْ عَذَابٌ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْاٰخِرَةِ اَشَقُّۚ وَمَا لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ وَّاقٍ٣٤
Lahum ‘ażābun fil-ḥayātid-dun-yā wa la‘ażābul-ākhirati asyaqq(u), wa mā lahum minallāhi miw wāq(in).
[34]
Wong-wong niku angsal siksoan jerû keuripan dunio, serto azab akhirat cengki langkung keras. Nano wênten sios wong jugo yên ngelindungi wong-wong niku dari (azab) Allah.
۞ مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِيْ وُعِدَ الْمُتَّقُوْنَۗ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُۗ اُكُلُهَا دَاۤىِٕمٌ وَّظِلُّهَاۗ تِلْكَ عُقْبَى الَّذِيْنَ اتَّقَوْا ۖوَّعُقْبَى الْكٰفِرِيْنَ النَّارُ٣٥
Maṡalul-jannatil-latī wu‘idal-muttaqūn(a), tajrī min taḥtihal-anhār(u), ukuluhā dā'imuw wa ẓilluhā, tilka ‘uqbal-lażīnattaqau, wa ‘uqbal-kāfirīnan-nār(u).
[35]
Perumpamoan suargo yên disemayoanke kepado wong yên betakwa (nikula ma’ kayo taman), ngalir di bawanyo sungi-sungi; senantiaso bebuah serto tedu. Nikula enggon mantu' peranti wong yên betakwa; sedeng enggon mantu' bagi wong yên ingkar kepado Tuhan nikula nerako.
وَالَّذِيْنَ اٰتَيْنٰهُمُ الْكِتٰبَ يَفْرَحُوْنَ بِمَآ اُنْزِلَ اِلَيْكَ وَمِنَ الْاَحْزَابِ مَنْ يُّنْكِرُ بَعْضَهٗ ۗ قُلْ اِنَّمَآ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ اللّٰهَ وَلَآ اُشْرِكَ بِهٖ ۗاِلَيْهِ اَدْعُوْا وَاِلَيْهِ مَاٰبِ٣٦
Wal-lażīna ātaināhumul-kitāba yafraḥūna bimā unzila ilaika wa minal-aḥzābi may yunkiru ba‘ḍah(ū), qul innamā umirtu an a‘budallāha wa lā usyrika bih(ī), ilaihi ad‘ū wa ilaihi ma'āb(i).
[36]
Serto wong yên sampun Kame’ sungke kitab kepado wong-wong niku 615 beladas dengen napi (kitab) yên ditûrûnke kepado niko (Muhammad), serto wênten di antaro golongan (Yahudi serto Nasroni), yên ngingkari sebagîannyo. Kelapkela, “Kulo cuman dikengken peranti nyemba Allah serto nano nyekutuke-Nyo. Cuman kepado-Nyo kulo kengken (wong) serto cuman kepado-Nyo kulo mantu’.”
615) Wong Yahudi serto Nasroni yên sampun maso’ Islam.
وَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ حُكْمًا عَرَبِيًّاۗ وَلَىِٕنِ اتَّبَعْتَ اَهْوَاۤءَهُمْ بَعْدَمَا جَاۤءَكَ مِنَ الْعِلْمِۙ مَا لَكَ مِنَ اللّٰهِ مِنْ وَّلِيٍّ وَّلَا وَاقٍ ࣖ٣٧
Wa każālika anzalnāhu ḥukman ‘arabiyyā(n), wa la'inittaba‘ta ahwā'ahum ba‘da mā jā'aka minal-‘ilm(i), mā laka minallāhi miw waliyyiw wa lā wāq(in).
[37]
Serto ma’ nikula Kame’ sampun nûrûnnkenyo (Al-Qur’an) sebagê aturan (yên leser) jerû baso Arab. Sekironyo niko numuti kepengenan wong-wong niku sampun rawû pengetahuan kepado niko, dades nano wênten yên ngelindungi serto yên nolong niko dari (siksoan) Allah.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّنْ قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ اَزْوَاجًا وَّذُرِّيَّةً ۗوَمَا كَانَ لِرَسُوْلٍ اَنْ يَّأْتِيَ بِاٰيَةٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۗلِكُلِّ اَجَلٍ كِتَابٌ٣٨
Wa laqad arsalnā rusulam min qablika wa ja‘alnā lahum azwājaw wa żurriyyah(tan), wa mā kāna lirasūlin ay ya'tiya bi'āyatin illā bi'iżnillāh(i), likulli ajalin kitāb(un).
[38]
Serto leser, Kame’ sampun ngûtûs bepinten rosul sedereng niko (Muhammad) serto Kame’ sungke kepado wong-wong niku sema-sema serto zuriyat. Nano wênten hak peranti sios rosul ngerawûke sios bukti (mukjizat) melianke dengen izin Allah. Peranti tiap maso wênten Kitab (tetentu). 616
616) Pado saben maso wênten hukum yên diberlakuke ole Allah ates hambo-hambo-Nyo sesuai dengen garis kebijakan-Nyo.
يَمْحُوا اللّٰهُ مَا يَشَاۤءُ وَيُثْبِتُ ۚوَعِنْدَهٗٓ اُمُّ الْكِتٰبِ٣٩
Yamḥullāhu mā yasyā'u wa yuṡbit(u), wa ‘indahū ummul-kitāb(i).
[39]
Allah ngapus serto netepke napi yên Dio ayuni. Serto di sisi-Nyo wênten Ummul Kitāb (Lauḥ Maḥfūẓ).
وَاِنْ مَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِيْ نَعِدُهُمْ اَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَاِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلٰغُ وَعَلَيْنَا الْحِسَابُ٤٠
Wa immā nuriyannaka ba‘ḍal-lażī na‘iduhum au natawaffayannaka fa innamā ‘alaikal-balāgu wa ‘alainal-ḥisāb(u).
[40]
Serto leser kalu Kame’ ningalke kepado niko (Muhammad) sebagîan (siksoan) yên Kame’ ancamke kepado wong-wong niku atawa Kame’ pademke niko, dades selesernyo damelan niko cuman nyampeke saos, serto Kame’la yên ngerikinke (amal wong-wong niku).
اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّا نَأْتِى الْاَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ اَطْرَافِهَاۗ وَاللّٰهُ يَحْكُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهٖۗ وَهُوَ سَرِيْعُ الْحِسَابِ٤١
Awa lam yarau annā na'til-arḍa nanquṣuhā min aṭrāfihā, wallāhu yaḥkumu lā mu‘aqqiba liḥukmih(ī), wa huwa sarī‘ul-ḥisāb(i).
[41]
Serto napi wong-wong niku nano ningal bahwo Kame’ ngerawûi gugu’-gugu’ (wong yên ingkar kepado Allah), sampun niku Kame’ kirangi (gugu’-gugu’) niku (setiti’ demi setiti’) dari bucu-bucunyo? Serto Allah netepke hukum (nûrûnt kenda’-Nyo), nano wênten yên angsal nula’ ketetepan-Nyo; Dio Maha gancang perikinan-Nyo.
وَقَدْ مَكَرَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلّٰهِ الْمَكْرُ جَمِيْعًا ۗيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍۗ وَسَيَعْلَمُ الْكُفّٰرُ لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ٤٢
Wa qad makaral-lażīna min qablihim fa lillāhil-makru jamī‘ā(n), ya‘lamu mā taksibu kullu nafs(in), wa saya‘lamul-kuffāru liman ‘uqbad-dār(i).
[42]
Serto leser, wong sedereng wong-wong niku (kafir Mekah) sampun ngewêntenke tipu dayo, tapi sedanten tipu dayo niku jerû kekuasoan Allah. Dio wikan napi yên didamelke ole sedanten wong, serto wong yên ingkar kepado Tuhan ayun wikan peranti sinten enggon mantu' (yên sae).
وَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَسْتَ مُرْسَلًا ۗ قُلْ كَفٰى بِاللّٰهِ شَهِيْدًاۢ بَيْنِيْ وَبَيْنَكُمْۙ وَمَنْ عِنْدَهٗ عِلْمُ الْكِتٰبِ ࣖ٤٣
Wa yaqūlul-lażīna kafarū lasta mursalā(n), qul kafā billāhi syahīdam bainī wa bainakum, wa man ‘indahū ‘ilmul-kitāb(i).
[43]
Serto wong-wong kafir bekelap, “Niko (Muhammad) dîdînyo sios Rosul.” Kelapkela, “Cungkupla Allah serto wong yên nguasoi ilmu Al-Kitab 617 dades saksi antaro kulo serto niko.”
617) Ulama’-ulama’ Ahli Kitab yên melu’ Islam