Surah Al-A’raf

Daftar Surah

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
الۤمّۤصۤ ۚ١
Alif lām mīm ṣād.
[1] Alif Lām Mīm Ṣād.

كِتٰبٌ اُنْزِلَ اِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ فِيْ صَدْرِكَ حَرَجٌ مِّنْهُ لِتُنْذِرَ بِهٖ وَذِكْرٰى لِلْمُؤْمِنِيْنَ٢
Kitābun unzila ilaika falā yakun fī ṣadrika ḥarajum minhu litunżira bihī wa żikrā lil-mu'minīn(a).
[2] (Inilah) Kitab nang diturunkan kapadomu (Nabi Muhammad), mako janganlah kamu sesak dado karenonyo, supayo (dengan kitab tu) kamu mambagih paringatan, dan manjadi palajaran bagi orang-orang nang baiman.

اِتَّبِعُوْا مَآ اُنْزِلَ اِلَيْكُمْ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوْا مِنْ دُوْنِهٖٓ اَوْلِيَاۤءَۗ قَلِيْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَ٣
Ittabi‘ū mā unzila ilaikum mir rabbikum wa lā tattabi‘ū min dūnihī auliyā'(a), qalīlam mā tażakkarūn(a).
[3] Ikutilah apo nang diturunkan kapadomu dari Tuhanmu, dan janganlah kamu ikuti palindung 266 salain Dio. Sadikit nian kamu mangambik palajaran.
266) Lihat catatan kaki surah Āli ‘Imrān/3: 28.

وَكَمْ مِّنْ قَرْيَةٍ اَهْلَكْنٰهَا فَجَاۤءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا اَوْ هُمْ قَاۤىِٕلُوْنَ٤
Wa kam min qaryatin ahlaknāhā fa jā'ahā ba'sunā bayātan au hum qā'ilūn(a).
[4] Batapo banyaknyo negeri nang lah Kami binasokan, azab kami datang (manimpo panduduknyo) pado malam hari, atau pado saat orang-orang tu baristirahat pado siang hari.

فَمَا كَانَ دَعْوٰىهُمْ اِذْ جَاۤءَهُمْ بَأْسُنَآ اِلَّآ اَنْ قَالُوْٓا اِنَّا كُنَّا ظٰلِمِيْنَ٥
Famā kāna da‘wāhum iż jā'ahum ba'sunā illā an qālū innā kunnā ẓālimīn(a).
[5] Mako, katiko sikso Kami datang manimpo orang-orang tu, keluhan orang-orang tu idak lain, hanyo manyebutkan, “Sasungguhnyo kami adalah orang-orang nang aniayo.”

فَلَنَسْـَٔلَنَّ الَّذِيْنَ اُرْسِلَ اِلَيْهِمْ وَلَنَسْـَٔلَنَّ الْمُرْسَلِيْنَۙ٦
Fa lanas'alannal-lażīna ursila ilaihim wa lanas'alannal-mursalīn(a).
[6] Pasti bakal Kami tanyokan kapado umat nang lah mandapat seruan (dari rasul-rasul). Pasti bakal Kami tanyo (pulo) paro rasul.

فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ وَّمَا كُنَّا غَاۤىِٕبِيْنَ٧
Fa lanaquṣṣanna ‘alaihim bi‘ilmiw wa mā kunnā gā'ibīn(a).
[7] Kemudian, pasti bakal kami beritokan (hal tu) kapado orang-orang tu badasarkan ilmu (Kami). Sedikitpun Kami idak pernah gaib (jauh dari orang-orang tu).

وَالْوَزْنُ يَوْمَىِٕذِ ِۨالْحَقُّۚ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِيْنُهٗ فَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ٨
Wal-waznu yauma'iżinil-ḥaqq(u), faman ṡaqulat mawāzīnuhū fa ulā'ika humul-mufliḥūn(a).
[8] Timbangan pado hari tu (manjadi ukuran) kabenaran. Siapo nang berat timbangan (kebaikan)-nyo, orang-orang tulah orang nang bauntung.

وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِيْنُهٗ فَاُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ خَسِرُوْٓا اَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوْا بِاٰيٰتِنَا يَظْلِمُوْنَ٩
Wa man khaffat mawāzīnuhū fa ulā'ikal-lażīna khasirū anfusahum bimā kānū bi'āyātinā yaẓlimūn(a).
[9] Siapo nang ringan timbangan (kebaikan) nyo, orang-orang tulah orang nang lah marugikan dirinyo sendiri, kareno orang-orang tu mangingkari ayat-ayat Kami.

وَلَقَدْ مَكَّنّٰكُمْ فِى الْاَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيْهَا مَعَايِشَۗ قَلِيْلًا مَّا تَشْكُرُوْنَ ࣖ١٠
Wa laqad makkannākum fil-arḍi wa ja‘alnā lakum fīhā ma‘āyisy(a), qalīlam mā tasykurūn(a).
[10] Sungguh, Kami tlah manempatkan kamu sakalian di muka bumi dan di sano (bumi) Kami sediokan pangidupan untukmu. Sadikit nian kamu basyukur.

وَلَقَدْ خَلَقْنٰكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنٰكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلٰۤىِٕكَةِ اسْجُدُوْا لِاٰدَمَ فَسَجَدُوْٓا اِلَّآ اِبْلِيْسَۗ لَمْ يَكُنْ مِّنَ السّٰجِدِيْنَ١١
Wa laqad khalaqnākum ṡumma ṣawwarnākum ṡumma qulnā lil-malā'ikatisjudū li'ādama fa sajadū illā iblīs(a), lam yakum minas-sājidīn(a).
[11] Sungguh, Kami tlah manjadikan kamu, kamudian kami mambentuk (tubuh)mu. Lalu, Kami katokan kapado paro malaikat, “Basujudlah kamu kapado Adam,” orang-orang tupun sujud kacuali iblis. Io (Iblis) idak tamasuk kelompoks nang basujud.

قَالَ مَا مَنَعَكَ اَلَّا تَسْجُدَ اِذْ اَمَرْتُكَ ۗقَالَ اَنَا۠ خَيْرٌ مِّنْهُۚ خَلَقْتَنِيْ مِنْ نَّارٍ وَّخَلَقْتَهٗ مِنْ طِيْنٍ١٢
Qāla mā mana‘aka allā tasjuda iż amartuk(a), qāla ana khairum minh(u), khalaqtanī min nāriw wa khalaqtahū min ṭīn(in).
[12] Dia (Allah) bafirman, “Apokah nang manghalangimu (sahinggo) kamu idak basujud (kapado Adam) katiko aku manyuruhmu? Io (Iblis) manjawab “Aku lebih baik dari pado dio. Engkau jadikan aku dari api, sedangkan dio Engkau jadikan dari tanah.”

قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُوْنُ لَكَ اَنْ تَتَكَبَّرَ فِيْهَا فَاخْرُجْ اِنَّكَ مِنَ الصّٰغِرِيْنَ١٣
Qāla fahbiṭ minhā famā yakūnu laka an tatakabbara fīhā fakhruj innaka minaṣ-ṣāgirīn(a).
[13] Dio (Allah) bafirman, “Turunlah kamu darinyo (surgo) karno kamu idak sapatutnya manyombong diri di dalamnyo. Keluarlah! Sasungguhnyo kamu tamasuk makhluk nang hino.”

قَالَ اَنْظِرْنِيْٓ اِلٰى يَوْمِ يُبْعَثُوْنَ١٤
Qāla anẓirnī ilā yaumi yub‘aṡūn(a).
[14] Io (Iblis) manjawab, “Bagih lah aku panangguhan waktu, sampai hari orang-orang tu dibangkitkan.”

قَالَ اِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِيْنَ١٥
Qāla innaka minal-munẓarīn(a).
[15] Dio (Allah) bafirman, “Sungguh, kamu tamasuk nang dibagih panangguhan waktu.”

قَالَ فَبِمَآ اَغْوَيْتَنِيْ لَاَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيْمَۙ١٦
Qāla fabimā agwaitanī la'aq‘udanna lahum ṣirāṭakal-mustaqīm(a).
[16] Io (Iblis) manjawab, “Karno Engkau lah manyesatkan aku, pasti aku bakal salalu manghalangi orang-orang tu dari jalan-Mu nang lurus.”

ثُمَّ لَاٰتِيَنَّهُمْ مِّنْۢ بَيْنِ اَيْدِيْهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ اَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَاۤىِٕلِهِمْۗ وَلَا تَجِدُ اَكْثَرَهُمْ شٰكِرِيْنَ١٧
Ṡumma la'ātiyannahum mim baini aidīhim wa min khalfihim wa ‘an aimānihim wa ‘an syamā'ilihim, wa lā tajidu akṡarahum syākirīn(a).
[17] Kamudian, pasti aku bakal mandatangi orang-orang tu dari depan, dari belakang, dari kanan dan kiri orang-orang tu. Engkau idak bakal mandapati kebanyakan orang-orang tu basyukur.

قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُوْمًا مَّدْحُوْرًا ۗ لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَاَمْلَـَٔنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ اَجْمَعِيْنَ١٨
Qālakhruj minhā maż'ūmam madḥūrā(n), laman tabi‘aka minhum la'amla'anna jahannama minkum ajma‘īn(a).
[18] Dio (Allah) bafirman, “Keluarlah kamu dari sano (surgo) dalam keadaan hino dan terusir!. Sungguh. siapo di antaro orang-orang tu nang mangikutimu, pasti bakal aku isi (nerako) Jahannam dengan kamu samuo.”

وَيٰٓاٰدَمُ اسْكُنْ اَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُوْنَا مِنَ الظّٰلِمِيْنَ١٩
Wa yā ādamuskun anta wa zaujukal-jannata fa kulā min ḥaiṡu syi'tumā wa lā taqrabā hāżihisy-syajarata fa takūnā minaẓ-ẓālimīn(a).
[19] (Allah bafirman), “Wahai Adam! tinggallah kamu dan istrimu di surgo (ini). Lalu, makanlah apo sajo nang kamu baduo suko, dan janganlah kamu baduo dekati pohon nang sikok ni, sahinggo kamu baduo tamasuk orang-orang nang aniayo.”

فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطٰنُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وٗرِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْءٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهٰىكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هٰذِهِ الشَّجَرَةِ اِلَّآ اَنْ تَكُوْنَا مَلَكَيْنِ اَوْ تَكُوْنَا مِنَ الْخٰلِدِيْنَ٢٠
Fa waswasa lahumasy-syaiṭānu liyubdiya lahumā mā wūriya ‘anhumā min sau'ātihimā wa qāla mā nahākumā rabbukumā ‘an hāżihisy-syajarati illā an takūnā malakaini au takūnā minal-khālidīn(a).
[20] Mako, setan mambisikkan (pikiran jahat) kapado kaduonyo nang baakibat tampak pado kaduonyo sasuatu nang tatatup dari aurat kaduonyo. Io (setan) bakato, “Tuhanmu idak malarang kamu baduo mandekati pohon ko, kacuali (karno Dio idak senang) kamu baduo manjadi malaikat atau kamu baduo tamasuk orang-orang nang kekal (dalam surgo).”

وَقَاسَمَهُمَآ اِنِّيْ لَكُمَا لَمِنَ النّٰصِحِيْنَۙ٢١
Wa qāsamahumā innī lakumā laminan-nāṣiḥīn(a).
[21] Io (setan) basumpah kapado keduonyo. “Sasungguhnyo aku ni bagi kamu baduo benar benar tamasuk paro panasihatmu.”

فَدَلّٰىهُمَا بِغُرُوْرٍۚ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفٰنِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَّرَقِ الْجَنَّةِۗ وَنَادٰىهُمَا رَبُّهُمَآ اَلَمْ اَنْهَكُمَا عَنْ تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَاَقُلْ لَّكُمَآ اِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُّبِيْنٌ٢٢
Fa dallāhumā bigurūr(in), falammā żāqasy-syajarata badat lahumā sau'ātuhumā wa ṭafiqā yakhṣifāni ‘alaihimā miw waraqil-jannah(ti), wa nādāhumā rabbuhumā alam anhakumā ‘an tilkumasy-syajarati wa aqul lakumā innasy-syaiṭāna lakumā ‘aduwwum mubīn(un).
[22] Io (setan) manjarumuskan kaduonyo dengan tipu dayo. Mako, katiko orang-orang tu manyicip (buah) pohon tu, tampaklah bagi kaduonyo auratnyo, mako mulailah orang-orang tu manutupinyo dengan daun-daun (di) surgo. Tuhan orang-orang tu manyeru orang-orang tu, “Bukankah Aku lah malarang kamu baduo dari pohon tu dan Aku lah ngatokan bahwo sasungguhnyo setan adolah musuh nang nyato bagi kamu baduo”

قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَآ اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ٢٣
Qālā rabbanā ẓalamnā anfusanā wa illam tagfir lanā wa tarḥamnā lanakūnanna minal-khāsirīn(a).
[23] Kaduonyo bakato, “Ya Tuhan kami, kami lah manganiayo diri kami sendiri. Kalu Engkau idak mangampuni kami dan mambagih rahmat kapado kami, niscayo kami tamasuk orang-orang nang rugi.”

قَالَ اهْبِطُوْا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ ۚوَلَكُمْ فِى الْاَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَّمَتَاعٌ اِلٰى حِيْنٍ٢٤
Qālahbiṭū ba‘ḍukum liba‘ḍin ‘aduww(un), wa lakum fil-arḍi mustaqarruw wa matā‘un ilā ḥīn(in).
[24] Dia (Allah) bafirman, “Turunlah kamu! Sabagian kamu menjadi musuh bagi nang lain serto bagi kamu ado tempat tinggal dan kesenangan di bumi sampai waktu nang tlah ditentukan.”

قَالَ فِيْهَا تَحْيَوْنَ وَفِيْهَا تَمُوْتُوْنَ وَمِنْهَا تُخْرَجُوْنَ ࣖ٢٥
Qāla fīhā taḥyauna wa fīhā tamūtūna wa minhā tukhrajūn(a).
[25] Dio (Allah) bafirman, “Di sano kamu hidup, di sano kamu mati dan dari sano (pulo) kamu bakal dibangkitkan.”

يٰبَنِيْٓ اٰدَمَ قَدْ اَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُّوَارِيْ سَوْءٰتِكُمْ وَرِيْشًاۗ وَلِبَاسُ التَّقْوٰى ذٰلِكَ خَيْرٌۗ ذٰلِكَ مِنْ اٰيٰتِ اللّٰهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُوْنَ٢٦
Yā banī ādama qad anzalnā ‘alaikum libāsay yuwārī sau'ātikum wa rīsyā(n), wa libāsut-taqwā żālika khair(un), żālika min āyātillāhi la‘allahum yażżakkarūn(a).
[26] Oi anak cucu Adam! Sunguh Kami lah manurunkan kapadomu pakaian untuk manutupi auratmu dan bulu (sabagai bahan pakaian untuk mahias diri). (Akan tapi), pakaian takwa tulah nang lebih baik. nang macam tu, marupokan sabagian dari tando-tando (kakuasaan) Allah, agar orang-orang tu salalu ingat.

يٰبَنِيْٓ اٰدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطٰنُ كَمَآ اَخْرَجَ اَبَوَيْكُمْ مِّنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءٰتِهِمَا ۗاِنَّهٗ يَرٰىكُمْ هُوَ وَقَبِيْلُهٗ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْۗ اِنَّا جَعَلْنَا الشَّيٰطِيْنَ اَوْلِيَاۤءَ لِلَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ٢٧
Yā banī ādama lā yaftinannakumusy-syaiṭānu kamā akhraja abawaikum minal-jannati yanzi‘u ‘anhumā libāsahumā liyuriyahumā sau'ātihimā, innahū yarākum huwa wa qabīluhū min ḥaiṡu lā taraunahum, innā ja‘alnasy-syayāṭīna auliyā'a lil-lażīna lā yu'minūn(a).
[27] Oi anak cucu Adam! Janganlah sakali kali kamu tatipu oleh setan samacam mano io (setan) lah mangaluarkan ibu bapakmu dari surgo, dengan mananggalkan pakaian kaduonyo untuk mampalihatkan kapado kaduonyo aurat orang-orang tu baduo. Sasungguhnyo io (setan) dan pangikut-pangikutnyo nyo dapat malihat kamu dari suatu tempat nang kamu idak (biso) malihat orang-orang tu. Sasungguhnyo Kami tlah manjadikan setan-setan tu (sabagai) panolong 267 bagi orang-orang nang idak baiman.
267) Lihat catatan kaki surah Āli ‘Imrān/3: 28.

وَاِذَا فَعَلُوْا فَاحِشَةً قَالُوْا وَجَدْنَا عَلَيْهَآ اٰبَاۤءَنَا وَاللّٰهُ اَمَرَنَا بِهَاۗ قُلْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاۤءِۗ اَتَقُوْلُوْنَ عَلَى اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ٢٨
Wa iżā fa‘alū fāḥisyatan qālū wajadnā ‘alaihā ābā'anā wallāhu amaranā bihā, qul innallāha lā ya'muru bil-faḥsyā'(i), ataqūlūna ‘alallāhi mā lā ta‘lamūn(a).
[28] Apobilo orang-orang tu malakukan perbuatan keji, orang-orang tu bakato, “Kami mandapati nenek moyang kami malakukan nang macam tu, dan Allah manyuruh kami mangerjokannyo.” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo Allah idak mamerintahkan kakejian. 268 Pantaskah kamu mangatokan tentang Allah apo nang idak kamu tau?”
268) Maksud kata “melakukan kekejian” di sini adalah syirik, tawaf bertelanjang di sekeliling Ka‘bah, dan sabagainya.

قُلْ اَمَرَ رَبِّيْ بِالْقِسْطِۗ وَاَقِيْمُوْا وُجُوْهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَّادْعُوْهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ ەۗ كَمَا بَدَاَكُمْ تَعُوْدُوْنَۗ٢٩
Qul amara rabbī bil-qisṭ(i), wa aqīmū wujūhakum ‘inda kulli masjidiw wad‘ūhu mukhliṣīna lahud-dīn(a), kamā bada'akum ta‘ūdūn(a).
[29] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Tuhanku manyuruhku balaku adil.” Hadapkanlah wajahmu (kapado Allah) di satiap masjid, dan bado’alah kapado-Nyo dengan maikhlaskan kata’atan kapado-Nyo. Kamu bakal balik kapado-Nyo samacam mano Dio manciptokan kamu samulo.

فَرِيْقًا هَدٰى وَفَرِيْقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلٰلَةُ ۗاِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيٰطِيْنَ اَوْلِيَاۤءَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَيَحْسَبُوْنَ اَنَّهُمْ مُّهْتَدُوْنَ٣٠
Farīqan hadā wa farīqan ḥaqqa ‘alaihimuḍ-ḍalālah(tu), innahumuttakhażusy-syayāṭīna auliyā'a min dūnillāhi wa yaḥsabūna annahum muhtadūn(a).
[30] Sakelompok (manusio) lah dibagih-Nyo patunjuk dan sakelompok (lainnyo) lah pasti kasesatan atas orang-orang tu. Orang-orang tu manjadikan setan-setan sabagai palindung 269 salain Allah. Orang-orang tu mangiro bahwo orang-orang tu adolah orang-orang nang mandapat patunjuk.
269) Lihat catatan kaki surah Āli ‘Imrān/3: 28.

۞ يٰبَنِيْٓ اٰدَمَ خُذُوْا زِيْنَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَّكُلُوْا وَاشْرَبُوْا وَلَا تُسْرِفُوْاۚ اِنَّهٗ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِيْنَ ࣖ٣١
Yā banī ādama khużū zīnatakum ‘inda kulli masjidiw wa kulū wasyrabū wa lā tusrifū, innahū lā yuḥibbul-musrifīn(a).
[31] Oi anak cucu Adam, pakailah pakaianmu nang elok pado satiap (mamasuki) masjid, dan makan serto minumlah, tapi jangan balebih-lebihan. Sasungguhnyo Dio (Allah) idak suko orang-orang nang balebih-lebihan.

قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِيْنَةَ اللّٰهِ الَّتِيْٓ اَخْرَجَ لِعِبَادِهٖ وَالطَّيِّبٰتِ مِنَ الرِّزْقِۗ قُلْ هِيَ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَّوْمَ الْقِيٰمَةِۗ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ٣٢
Qul man ḥarrama zīnatallāhil-latī akhraja li‘ibādihī waṭ-ṭayyibāti minar-rizq(i), qul hiya lil-lażīna āmanū fil-ḥayātid-dun-yā khāliṣatay yaumal-qiyāmah(ti), każālika nufaṣṣilul-āyāti liqaumiy ya‘lamūn(a).
[32] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Siapokah nang mangharamkan pahiasan (dari) Allah nang lah Dio sediokan untuk hambo-hambo-Nyo dan rejeki nan baik-baik?” Katokanlah, “Samuo tu untuk orang-orang nang baiman (dan jugo idak baiman) dalam kahidupan dunio, (tapi io bakal manjadi) khusus (untuk orang-orang tu nang baiman sajo) pado hari kiamat.” Macam tulah Kami manjelaskan secaro taperinci ayat-ayat tu kapado kaum nang mangetaui.

قُلْ اِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْاِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَاَنْ تُشْرِكُوْا بِاللّٰهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهٖ سُلْطٰنًا وَّاَنْ تَقُوْلُوْا عَلَى اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ٣٣
Qul innamā ḥarrama rabbiyal-fawāḥisya mā ẓahara minhā wa mā baṭana wal-iṡma wal-bagya bigairil-ḥaqqi wa an tusyrikū billāhi mā lam yunazzil bihī sulṭānaw wa an taqūlū ‘alallāhi mā lā ta‘lamūn(a).
[33] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo Tuhanku hanyo mangha-ramkan sagalo perbuatan keji nang nampak dan nang tasambunyi, perbuatan duso, perbuatan malampaui batas tanpa alasan nang benar. (Dio jugo mangharamkan) kamu manyakutukan Allah dengan sasuatu nang Allah idak manurunkan bukti pambenaran untuk tu, dan (mangharamkan) kamu mangatokan tentang Allah apo nang idak kamu ketaui.”

وَلِكُلِّ اُمَّةٍ اَجَلٌۚ فَاِذَا جَاۤءَ اَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُوْنَ سَاعَةً وَّلَا يَسْتَقْدِمُوْنَ٣٤
Wa likulli ummatin ajal(un), fa iżā jā'a ajaluhum lā yasta'khirūna sā‘ataw wa lā yastaqdimūn(a).
[34] Satiap umat mampunyai ajal (batas waktu). Jiko ajalnyo tibo, orang-orang tu idak dapat maminta panundaan sasaatpun dan idak dapat (pulo) maminta percepatan.

يٰبَنِيْٓ اٰدَمَ اِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ يَقُصُّوْنَ عَلَيْكُمْ اٰيٰتِيْۙ فَمَنِ اتَّقٰى وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَ٣٥
Yā banī ādama immā ya'tiyannakum rusulum minkum yaquṣṣūna ‘alaikum āyātī, famanittaqā wa aṣlaḥa falā khaufun ‘alaihim wa lā hum yaḥzanūn(a).
[35] Oi anak-anak cucu Adam! Kalu datang kapadomu rasul-rasul dari kalanganmu sendiri, nang manceritokan kapadomu ayat-ayat-Ku, siapopun nang batakwa dan malakukan perbaikan, idak ado raso takut manimpo orang-orang tu dan idak (pulo) orang-orang tu basedih.

وَالَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَاسْتَكْبَرُوْا عَنْهَآ اُولٰۤىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِۚ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ٣٦
Wal-lażīna każżabū bi'āyātinā wastakbarū ‘anhā ulā'ika aṣḥābun-nār(i), hum fīhā khālidūn(a).
[36] Orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami dan manyombongkan diri tahadapnyo, mereko tulah panghuni nerako; kekal di dalamnyo.

فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيٰتِهٖۗ اُولٰۤىِٕكَ يَنَالُهُمْ نَصِيْبُهُمْ مِّنَ الْكِتٰبِۗ حَتّٰٓى اِذَا جَاۤءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْۙ قَالُوْٓا اَيْنَ مَا كُنْتُمْ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۗقَالُوْا ضَلُّوْا عَنَّا وَشَهِدُوْا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِيْنَ٣٧
Faman aẓlamu mimmaniftarā ‘alallāhi każiban au każżaba bi'āyātih(ī), ulā'ika yanāluhum naṣībuhum minal-kitāb(i), ḥattā iżā jā'athum rusulunā yatawaffaunahum, qālū aina mā kuntum tad‘ūna min dūnillāh(i), qālū ḍallū ‘annā wa syahidū ‘alā anfusihim annahum kānū kāfirīn(a).
[37] Siapokah nang lebih zolim daripado orang nang mangado-ngado kebohongan tahadap Allah atau nang mandustokan ayat-ayat-Nyo? Orang-orang tu bakal mamperoleh bagian (nang lah ditentukan) dari katetapan Allah (di dunio) sahinggo apobilo datang kapado orang-orang tu paro utusan (malaikat) kamu untuk mancabut nyawonyo, orang-orang tu (paro malaikat) bakato, “Mano dio sembahan nang biaso kamu sembah salain Allah?” Orang-orang tu (orang-orang musyrik) manjawab, “samuo lah lenyap dari kami.” Orang-orang tu basaksi tahadap diri orang-orang tu sendiri bahwo orang-orang tu adolah orang-orang kafir.

قَالَ ادْخُلُوْا فِيْٓ اُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِّنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ فِى النَّارِۙ كُلَّمَا دَخَلَتْ اُمَّةٌ لَّعَنَتْ اُخْتَهَا ۗحَتّٰٓى اِذَا ادَّارَكُوْا فِيْهَا جَمِيْعًا ۙقَالَتْ اُخْرٰىهُمْ لِاُوْلٰىهُمْ رَبَّنَا هٰٓؤُلَاۤءِ اَضَلُّوْنَا فَاٰتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِّنَ النَّارِ ەۗ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَّلٰكِنْ لَّا تَعْلَمُوْنَ٣٨
Qāladkhulū fī umamin qad khalat min qablikum minal-jinni wal-insi fin-nār(i), kullamā dakhalat ummatul la‘anat ukhtahā, ḥattā iżaddārakū fīhā jamī‘ā(n), qālat ukhrāhum li'ūlāhum rabbanā hā'ulā'i aḍallūnā fa ātihim ‘ażāban ḍi‘fam minan-nār(i), qāla likullin ḍi‘fuw wa lākil lā ta‘lamūn(a).
[38] Allah bafirman, “Masuklah kamu ke dalam api nerako basamo umat-umat nang lah balalu sabelum kamu dari (golongan) jin dan manusio.” Satiap kali suatu umat masuk, dio malaknat saudaronyo, sahinggo apobilo orang-orang tu lah masuk samuonyo, bakatolah orang nang (masuk) belakangan kapado orang nang (masuk) tadahulu, “Wahai Tuhan kami, orang-orang tu lah manyesatkan kami. Datangkanlah azab api narako nang balipat gando kapado orang-orang tu.” Allah bafirman, “Masing-masing mandapatkan (azab) nang balipat gando, tapi kamu idak mangetaui.”

وَقَالَتْ اُوْلٰىهُمْ لِاُخْرٰىهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْسِبُوْنَ ࣖ٣٩
Wa qālat ūlāhum li'ukhrāhum famā kāna lakum ‘alainā min faḍlin fa żūqul-‘ażāba bimā kuntum taksibūn(a).
[39] Orang-orang nang (masuk) talebih dahulu bakato kapado nang (masuk) belakangan, “Kamu idak mampunyoi kelebihan sadikitpun atas kami. Mako, rasokanlah azab tu karno perbuatan nang lah kamu lakukan.”

اِنَّ الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَاسْتَكْبَرُوْا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ اَبْوَابُ السَّمَاۤءِ وَلَا يَدْخُلُوْنَ الْجَنَّةَ حَتّٰى يَلِجَ الْجَمَلُ فِيْ سَمِّ الْخِيَاطِ ۗ وَكَذٰلِكَ نَجْزِى الْمُجْرِمِيْنَ٤٠
Innal-lażīna każżabū bi'āyātinā wastakbarū ‘anhā lā tufattaḥu lahum abwābus-samā'i wa lā yadkhulūnal-jannata ḥattā yalijal-jamalu fī sammil-khiyāṭ(i), wa każālika najzil-mujrimīn(a).
[40] Sasungguhnyo (bagi) orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami dan manyombongkan diri tahadapnyo, idak bakal dibukokan bagi orang-orang tu pintu-pintu langit 270 dan orang-orang tu idak bakal masuk surgo sabelum unto masuk ke lubang jarum. 271 Macam tulah Kami membagih balasan kapado orang-orang nang babuat durhako.
270) Artinya doa dan amal orang-orang tu idak diterima oleh Allah Swt. 271) Kalimat ko berarti orang-orang tu idak mungkin masuk surga samacam mano idak mungkinnya unta masuk ke dalam lubang jarum.

لَهُمْ مِّنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَّمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍۗ وَكَذٰلِكَ نَجْزِى الظّٰلِمِيْنَ٤١
Lahum min jahannama mihāduw wa min fauqihim gawāsy(in), wa każālika najziẓ-ẓālimīn(a).
[41] Bagi orang-orang tu (disediokan) alas tidur dari (api nerako) Jahannam dan di atas orang-orang tu ado selimut (dari api nerako). Macam tulah Kami membagih balasan kapado orang-orang nang zolim.

وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَآ اُولٰۤىِٕكَ اَصْحٰبُ الْجَنَّةِۚ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ٤٢
Wal-lażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti lā nukallifu nafsan illā wus‘ahā, ulā'ika aṣḥābul-jannah(ti), hum fīhā khālidūn(a).
[42] (Bagi) orang-orang nang baiman dan mangerjokan kebaikan, Kami idak bakal mambebani saseorang malainkan manurut kesanggupannyo. Orang-orang tulah panghuni surgo; orang-orang tu kekal di dalamnyo.

وَنَزَعْنَا مَا فِيْ صُدُوْرِهِمْ مِّنْ غِلٍّ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهِمُ الْاَنْهٰرُۚ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ هَدٰىنَا لِهٰذَاۗ وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَآ اَنْ هَدٰىنَا اللّٰهُ ۚ لَقَدْ جَاۤءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّۗ وَنُوْدُوْٓا اَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ اُوْرِثْتُمُوْهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ٤٣
Wa naza‘nā mā fī ṣudūrihim min gillin tajrī min taḥtihimul-anhār(u), wa qālul-ḥamdu lillāhil-lażī hadānā lihāżā, wa mā kunnā linahtadiya lau lā an hadānallāh(u), laqad jā'at rusulu rabbinā bil-ḥaqq(i), wa nūdū an tilkumul-jannatu ūriṡtumūhā bimā kuntum ta‘malūn(a).
[43] Kami mancabut raso dendam dari dalam dado orang-orang tu, (di surgo) mangalir di bawah orang-orang tu sungei-sungei. Orang-orang tu bakato, “Sagalo puji bagi Allah nang lah manunjuki kami ke (surgo) ko. Kami idak bakal mandapat patunjuk sakironyo Allah idak manunjukkan kami. Sungguh, rasul-rasul Tuhan kami lah datang mambawak kabenaran.” Diserukan kapado orang-orang tu, “Tulah surgo nang diwariskan kapadomu, kareno apo nang salalu kamu kerjokan.”

وَنَادٰٓى اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ اَصْحٰبَ النَّارِ اَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُّمْ مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا ۗقَالُوْا نَعَمْۚ فَاَذَّنَ مُؤَذِّنٌۢ بَيْنَهُمْ اَنْ لَّعْنَةُ اللّٰهِ عَلَى الظّٰلِمِيْنَ٤٤
Wa nādā aṣḥābul-jannati aṣḥāban-nāri an qad wajadnā mā wa‘adanā rabbunā ḥaqqan fahal wajattum mā wa‘ada rabbukum ḥaqqā(n), qālū na‘am, fa ażżana mu'ażżinum bainahum al la‘natullāhi ‘alaẓ-ẓālimīn(a).
[44] Dan panghuni surgo manyeru paro panghuni nerako, “Sungguh, kami lah mandapati sasuatu (surgo) nang dijanjikan Tuhan pado kami tu benar. Apokah kamu lah mandapati (pulo) sasuatu (azab) nang dijanjikan Tuhan kapado mu tu benar?” Orang-orang tu manjawab, “Benar.” Kamudian panyeru (malaikat) mangumumkan di antaro orang-orang tu, “Laknat Allah bagi orang nang aniayo,

اَلَّذِيْنَ يَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَيَبْغُوْنَهَا عِوَجًاۚ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ كٰفِرُوْنَۘ٤٥
Al-lażīna yaṣuddūna ‘an sabīlillāhi wa yabgūnahā ‘iwajā(n), wa hum bil-ākhirati kāfirūn(a).
[45] (Orang-orang tu adolah) orang-orang nang mahalang-halangi (orang lain) dari jalan Allah serto manginginkan jalan tu manjadi bengkok dan orang-orang tulah orang-orang nang mangingkari (kahidupan) akherat.”

وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌۚ وَعَلَى الْاَعْرَافِ رِجَالٌ يَّعْرِفُوْنَ كُلًّا ۢ بِسِيْمٰىهُمْۚ وَنَادَوْا اَصْحٰبَ الْجَنَّةِ اَنْ سَلٰمٌ عَلَيْكُمْۗ لَمْ يَدْخُلُوْهَا وَهُمْ يَطْمَعُوْنَ٤٦
Wa bainahumā ḥijāb(un), wa ‘alal-a‘rāfi rijāluy ya‘rifūna kullam bisīmāhum, wa nādau aṣḥābal-jannati an salāmun ‘alaikum, lam yadkhulūhā wa hum yaṭma‘ūn(a).
[46] Di antaro kaduonyo (panghuni surgo dan nerako) ado batas pamisah dan di atas tempat nang tatinggi (Al-A’raf) 272 ado orang-orang nang saling mangenal, masing-masing dengan tando-tando nyo masing-masing. Orang-orang tu manyeru paro panghuni surgo, “Salâmun ‘alaikum” (samoga kaselamatan tacurah kapadomu). Orang-orang tu belum dapat mamasukinyo, padohal orang-orang tu sangat ingin (mamasukinyo).
272) Kata ‘a‘rāf’ adalah bentuk jamak dari ‘urf nang berarti ‘sesuatu nang tinggi’ atau ‘sesuatu nang terhormat’. Pembatas antara surga dan neraka disebut dengan a‘rāf karena posisinya nang tinggi.

۞ وَاِذَا صُرِفَتْ اَبْصَارُهُمْ تِلْقَاۤءَ اَصْحٰبِ النَّارِۙ قَالُوْا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِيْنَ ࣖ٤٧
Wa iżā ṣurifat abṣāruhum tilqā'a aṣḥābin-nāri qālū rabbanā lā taj‘alnā ma‘al-qaumiẓ-ẓālimīn(a).
[47] Apobilo pandangan orang-orang tu dialihkan ke arah panghuni nerako, orang-orang tu bakato, “Ya Tuhan kami, janganlah Engkau tempatkan kami basamo orang-orang nang zolim tu.”

وَنَادٰٓى اَصْحٰبُ الْاَعْرَافِ رِجَالًا يَّعْرِفُوْنَهُمْ بِسِيْمٰىهُمْ قَالُوْا مَآ اَغْنٰى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُوْنَ٤٨
Wa nādā aṣḥābul-a‘rāfi rijālay ya‘rifūnahum bisīmāhum qālū mā agnā ‘ankum jam‘ukum wa mā kuntum tastakbirūn(a).
[48] Orang-orang nang di atas tempat nan tatinggi (A’raf) manyeru orang-orang nang orang-orang tu kenal dengan tando-tandonyo sambil bakato, “Idak ado manfaatnyo bagimu (harto) nang kamu kumpulkan dan apo nang salalu kamu sombongkan.

اَهٰٓؤُلَاۤءِ الَّذِيْنَ اَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللّٰهُ بِرَحْمَةٍۗ اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَآ اَنْتُمْ تَحْزَنُوْنَ٤٩
Ahā'ulā'il-lażīna aqsamtum lā yanāluhumullāhu biraḥmah(tin), udkhulul-jannata lā khaufun ‘alaikum wa lā antum taḥzanūn(a).
[49] Itukah orang-orang nang kamu lah basumpah (katiko kamu hidup di dunio), bahwo orang-orang tu idak bakal diberi rahmat oleh Allah?” (Allah bafirman), “Masuklah kamu ke dalam surgo! idak ado raso takut padomu dan kamu idak pulak basedih hati.”

وَنَادٰٓى اَصْحٰبُ النَّارِ اَصْحٰبَ الْجَنَّةِ اَنْ اَفِيْضُوْا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاۤءِ اَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ ۗقَالُوْٓا اِنَّ اللّٰهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكٰفِرِيْنَۙ٥٠
Wa nādā aṣḥābun-nāri aṣḥābal-jannati an afīḍū ‘alainā minal-mā'i au mimmā razaqakumullāh(u), qālū innallāha ḥarramahumā ‘alal-kāfirīn(a).
[50] Para panghuni nerako manyeru panghuni surgo, “Tuangkanlah (sadikit) air kapado kami atau rezki apo sajo nang lah diberikan Allah kapadomu.” Orang-orang tu manjawab, “Sasungguhnyo, Allah lah mangharamkan kaduonyo tu (air dan rezeki) atas orang-orang kafir,”

الَّذِيْنَ اتَّخَذُوْا دِيْنَهُمْ لَهْوًا وَّلَعِبًا وَّغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَاۚ فَالْيَوْمَ نَنْسٰىهُمْ كَمَا نَسُوْا لِقَاۤءَ يَوْمِهِمْ هٰذَاۙ وَمَا كَانُوْا بِاٰيٰتِنَا يَجْحَدُوْنَ٥١
Al-lażīnattakhażū dīnahum lahwaw wa la‘ibaw wa garrathumul-ḥayātud-dun-yā, fal-yauma nansāhum kamā nasū liqā'a yaumihim hāżā, wa mā kānū bi'āyātinā yajḥadūn(a).
[51] (Orang-orang tu adolah) orang-orang nang manjadikan ugamonyo sabagai kalengahan dan permainan, serto orang-orang tu tlah tatipu oleh kehidupan dunio. Mako, pado hari ko (kiamat), Kami malupokan orang-orang tu samacam mano orang-orang tu dahulu malupokan pertemuan hari ko dan kareno orang-orang tu salalu mangingkari ayat-ayat Kami.

وَلَقَدْ جِئْنٰهُمْ بِكِتٰبٍ فَصَّلْنٰهُ عَلٰى عِلْمٍ هُدًى وَّرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ٥٢
Wa laqad ji'nāhum bikitābin faṣṣalnāhu ‘alā ‘ilmin hudaw wa raḥmatal liqaumiy yu'minūn(a).
[52] Sungguh, Kami lah mandatangkan kapado orang-orang tu Kitab (Al-Qur'an), nang lah Kami jelaskan secaro taperinci atas dasar pangetahuan, sabagai patunjuk dan rahmat bagi orang nang baiman.

هَلْ يَنْظُرُوْنَ اِلَّا تَأْوِيْلَهٗۗ يَوْمَ يَأْتِيْ تَأْوِيْلُهٗ يَقُوْلُ الَّذِيْنَ نَسُوْهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاۤءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّۚ فَهَلْ لَّنَا مِنْ شُفَعَاۤءَ فَيَشْفَعُوْا لَنَآ اَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذِيْ كُنَّا نَعْمَلُۗ قَدْ خَسِرُوْٓا اَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَفْتَرُوْنَ ࣖ٥٣
Hal yanẓurūna illā ta'wīlah(ū), yauma ya'tī ta'wīluhū yaqūlul-lażīna nasūhu min qablu qad jā'at rusulu rabbinā bil-ḥaqq(i), fahal lanā min syufa‘ā'a fa yasyfa‘ū lanā au nuraddu fa na‘mala gairal-lażī kunnā na‘mal(u), qad khasirū anfusahum wa ḍalla ‘anhum mā kānū yaftarūn(a).
[53] Idakkah orang-orang tu manunggu kacuali takwilnyo (tawujudnyo kabenaran Al-Qur'an). Pado hari bukti kabenaran tu tibo, orang-orang nang sabelum tu mangabaikannyo bakato, “Sungguh, rasul-rasul Tuhan kami lah datang mambawak kabenaran. Mako adokah pemberi syafaat kapado kami nang bakal mamberikan pertolongan kapado kami, atau agar kami dibalikkan (ka dunio) sahinggo kami bakal baamal idak saperti perbuatan nang pernah kami lakukan dahulu?” Sungguh, orang-orang tu lah marugikan dirinyo sendiri dan lah hilang lenyap dari orang-orang tu apopun nang dahulu orang-orang tu ado-adokan.

اِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِۗ يُغْشِى الَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهٗ حَثِيْثًاۙ وَّالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُوْمَ مُسَخَّرٰتٍۢ بِاَمْرِهٖٓ ۙاَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْاَمْرُۗ تَبٰرَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعٰلَمِيْنَ٥٤
Inna rabbakumullāhul-lażī khalaqas-samāwāti wal-arḍa fī sittati ayyāmin ṡummastawā ‘alal-‘arsy(i), yugsyil-lailan-nahāra yaṭlubuhū ḥaṡīṡā(n), wasy-syamsa wal-qamara wan-nujūma musakhkharātim bi'amrih(ī), alā lahul-khalqu wal-amr(u), tabārakallāhu rabbul-‘ālamīn(a).
[54] Sasungguhnyo, Tuhanmu (adolah) Allah nang lah manyiptokan langit dan bumi dalam enam maso, 273 kamudian Dio basemayam di atas ‘Arsy. 274 Dio manutupkan malam kapado siang nang mangikutinyo dengan cepat. (Dio ciptokan) matahari, bulan dan bintang-bintang tunduk kapado perintah-Nyo. Ingatlah! Hanyo milik-Nyo lah sagalo penciptaan dan urusan. Maha Melimpah Anugrah Allah, Tuhan semesto alam.
273) Allah Swt. menciptakan alam semesta dalam enam masa nang prosesnya sepanjang sejarah alam semesta, seperti nang dijelaskan di dalam surah an-Nāzi‘āt/79: 27-33. 274) “Bersemayam di atas ʻArasy” adalah sikok sifat Allah Swt. nang wajib diimani sesuai dengan keagungan Allah Swt. dan kesucian-Nya.

اُدْعُوْا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَّخُفْيَةً ۗاِنَّهٗ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِيْنَۚ٥٥
Ud‘ū rabbakum taḍarru‘aw wa khufūyah(tan), innahū lā yuḥibbul-mu‘tadīn(a).
[55] Badoalah kapado Tuhanmu dengan rendah hati dan suaro nang lembut. Sasungguhnyo, Dio idak manyukoi orang-orang nang malampau batas.

وَلَا تُفْسِدُوْا فِى الْاَرْضِ بَعْدَ اِصْلَاحِهَا وَادْعُوْهُ خَوْفًا وَّطَمَعًاۗ اِنَّ رَحْمَتَ اللّٰهِ قَرِيْبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِيْنَ٥٦
Wa lā tufsidū fil-arḍi ba‘da iṣlāḥihā wad‘ūhu khaufaw wa ṭama‘ā(n), inna raḥmatallāhi qarībum minal-muḥsinīn(a).
[56] Janganlah kamu babuat karusakan di bumi, sasudah diatur dengan baik. Badoalah kapado-Nyo dengan raso takut dan penuh harap. Sasungguhnyo rahmat Allah sangat dekat dengan orang-orang nang babuat baik.

وَهُوَ الَّذِيْ يُرْسِلُ الرِّيٰحَ بُشْرًاۢ بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهٖۗ حَتّٰٓى اِذَآ اَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنٰهُ لِبَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاۤءَ فَاَخْرَجْنَا بِهٖ مِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِۗ كَذٰلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتٰى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ٥٧
Wa huwal-lażī yursilur-riyāḥa busyram baina yadai raḥmatih(ī), ḥattā iżā aqallat saḥāban ṡiqālan suqnāhu libaladim mayyitin fa anzalnā bihil-mā'a fa akhrajnā bihī min kulliṡ-ṡamarāt(i), każālika nukhrijul-mautā la‘allakum tażakkarūn(a).
[57] Diolah nang mandatangkan angin sabagai kabar gembiro, manduhului kadatangan rahmat-Nyo (hujan), sahinggo apobilo angin tu lah mamikul awan nang berat, Kami halau io ke suatu negeri nang mati (tandus), lalu Kami turunkan hujan di daerah tu. Kemudian Kami tumbuhkan dengan hujan tu babagai macam buah-buahan. Saperti tulah Kami mambangkitkan orang-orang nang mati, agar kamu salalu ingat.

وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهٗ بِاِذْنِ رَبِّهٖۚ وَالَّذِيْ خَبُثَ لَا يَخْرُجُ اِلَّا نَكِدًاۗ كَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّشْكُرُوْنَ ࣖ٥٨
Wal-baladuṭ-ṭayyibu yakhruju nabātuhū bi'iżni rabbih(ī), wal-lażī khabuṡa lā yakhruju illā nakidā(n), każālika nuṣarriful-āyāti liqaumiy yasykurūn(a).
[58] Tanah nang baik, tanaman-tanamannyo tumbuh subur saizin Tuhan-Nyo; dan tanah nang idak subur, tanaman-tanamannyo hanyo tumbuh merano. Macam tulah Kami jelaskan baulang-ulang tando-tando kebesaran (Kami) bagi orang-orang nang basyukur.

لَقَدْ اَرْسَلْنَا نُوْحًا اِلٰى قَوْمِهٖ فَقَالَ يٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَيْرُهٗۗ اِنِّيْٓ اَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ٥٩
Laqad arsalnā nūḥan ilā qaumihī fa qāla yā qaumi‘budullāha mā lakum min ilāhin gairuh(ū), innī akhāfu ‘alaikum ‘ażāba yaumin ‘aẓīm(in).
[59] Sungguh, Kami lah mangutus Nuh (sabagai rasul) kapado kaumnyo, lalu io bakato, “Oi kaumku! sembahlah Allah! (kareno) idak ado tuhan (nang berhak disembah) bagimu salain Dio.” Sasungguhnyo (kalau kamu idak manyembah Allah) aku takut kamu bakal ditimpo azab hari nang besar (hari kiamat).

قَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِهٖٓ اِنَّا لَنَرٰىكَ فِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ٦٠
Qālal mala'u min qaumihī innā lanarāka fī ḍalālim mubīn(in).
[60] Pamuko-pamuko dari kaumnyo bakato, “Sasungguhnyo kami benar-benar malihatmu berado dalam kasesatan nang nyato.”

قَالَ يٰقَوْمِ لَيْسَ بِيْ ضَلٰلَةٌ وَّلٰكِنِّيْ رَسُوْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِيْنَ٦١
Qāla yā qaumi laisa bī ḍalālatuw wa lākinnī rasūlum mir rabbil-‘ālamīn(a).
[61] Dio (Nuh) manjawab “Wahai kaumku!, idak ado padoku kasesatan sedikitpun, tapi aku ni adolah saorang rasul dari Tuhan semesto alam.

اُبَلِّغُكُمْ رِسٰلٰتِ رَبِّيْ وَاَنْصَحُ لَكُمْ وَاَعْلَمُ مِنَ اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ٦٢
Uballigukum risālāti rabbī wa anṣaḥu lakum wa a‘lamu minallāhi mā lā ta‘lamūn(a).
[62] Aku sampaikan kapadomu risalah (amanat) Tuhanku, dan aku mambagih nasehat kapadomu. Aku mangetaui dari Allah apo nang idak kamu ketaui.”

اَوَعَجِبْتُمْ اَنْ جَاۤءَكُمْ ذِكْرٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَلٰى رَجُلٍ مِّنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوْا وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ٦٣
Awa‘ajibtum an jā'akum żikrum mir rabbikum ‘alā rajulim minkum liyunżirakum wa litattaqū wa la‘allakum turḥamūn(a).
[63] Apokah kamu (idak percayo dan) heran bahwo lah datang kapadomu peringatan dari Tuhanmu kapado saorang laki-laki dari golonganmu, agar dio mambagih peringatan kapadomu dan agar kamu batakwa dengan harapan kamu mandapat rahmat?

فَكَذَّبُوْهُ فَاَنْجَيْنٰهُ وَالَّذِيْنَ مَعَهٗ فِى الْفُلْكِ وَاَغْرَقْنَا الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَاۗ اِنَّهُمْ كَانُوْا قَوْمًا عَمِيْنَ ࣖ٦٤
Fa każżabūhu fa anjaināhu wal-lażīna ma‘ahū fil-fulki wa agraqnal-lażīna każżabū bi'āyātinā, innahum kānū qauman ‘amīn(a).
[64] (Kareno) orang-orang tu mandustokannyo (Nûh), Kami selamatkan dio dan orang-orang nang basamonyo di dalam bahtera serto Kami tenggelamkan orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami. Sasunguhnyo, orang-orang tu adalah kaum nang buto (mato hatinyo).

۞ وَاِلٰى عَادٍ اَخَاهُمْ هُوْدًاۗ قَالَ يٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَيْرُهٗۗ اَفَلَا تَتَّقُوْنَ٦٥
Wa ilā ‘ādin akhāḥum hūdā(n), qāla yā qaumi‘budullāha mā lakum min ilāhin gairuh(ū), afalā tattaqūn(a).
[65] (Kami lah mangutus) kapado (kaum) ‘Aad saudaro orang-orang tu, Hud. Dio bakato “Oi kaumku, sembahlah Allah, Idak ado tuhan bagimu salain Dio. Idakkah kamu idak batakwa?”

قَالَ الْمَلَاُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا مِنْ قَوْمِهٖٓ اِنَّا لَنَرٰىكَ فِيْ سَفَاهَةٍ وَّاِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكٰذِبِيْنَ٦٦
Qālal-mala'ul-lażīna kafarū min qaumihī innā lanarāka fī safāhatiw wa innā lanaẓunnuka minal-kāżibīn(a).
[66] Para pamuko nang kafir di antaro kaumnyo bakato, “Sasungguhnyo kami benar-benar malihat kamu dalam keadaan kurang akal dan sesungguhnyo kami mangiro bahwo kamu tamasuk pambohong.”

قَالَ يٰقَوْمِ لَيْسَ بِيْ سَفَاهَةٌ وَّلٰكِنِّيْ رَسُوْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِيْنَ٦٧
Qāla yā qaumi laisa bī safāhatuw wa lākinnī rasūlum mir rabbil-‘ālamīn(a).
[67] Dio (Hud) bakato, “Oi kaumku!, Idak ado padoku kakurangan akal sadikitpun, tapi aku ni adolah Rasul dari Tuhan semesto alam.

اُبَلِّغُكُمْ رِسٰلٰتِ رَبِّيْ وَاَنَا۠ لَكُمْ نَاصِحٌ اَمِيْنٌ٦٨
Uballigukum risālāti rabbī wa ana lakum nāṣiḥun amīn(un).
[68] Aku sampaikan kapadomu risalah-risalah (amanat) Tuhanku dan aku tahadap kamu adalah panasihat nang tapercayo.

اَوَعَجِبْتُمْ اَنْ جَاۤءَكُمْ ذِكْرٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَلٰى رَجُلٍ مِّنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْۗ وَاذْكُرُوْٓا اِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاۤءَ مِنْۢ بَعْدِ قَوْمِ نُوْحٍ وَّزَادَكُمْ فِى الْخَلْقِ بَصْۣطَةً ۚفَاذْكُرُوْٓا اٰلَاۤءَ اللّٰهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ٦٩
Awa‘ajibtum an jā'akum żikrum mir rabbikum ‘alā rajulim minkum liyunżirakum, ważkurū iż ja‘alakum khulafā'a mim ba‘di qaumi nūḥiw wa zādakum fil-khalqi basṭah(tan), fażkurū ālā'allāhi la‘allakum tufliḥūn(a).
[69] Apokah kamu (idak percayo dan) heran bahwo lah datang tuntunan dari Tuhanmu atas saorang laki-laki dari golonganmu supayo io mambagih peringatan kapadomu? Ingatlah katiko Dio (Allah) manjadikan kamu pangganti-pangganti (nang bakuaso) sasudah kaum Nûh, dan malebihkan kamu dalam penciptaan (berupa) tubuh nang tinggi, besar dan kuat. Mako, ingatlah nikmat-nikmat Allah supayo kamu mandapat kabaruntungan.

قَالُوْٓا اَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللّٰهَ وَحْدَهٗ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ اٰبَاۤؤُنَاۚ فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ اِنْ كُنْتَ مِنَ الصّٰدِقِيْنَ٧٠
Qālū aji'tanā lina‘budallāha waḥdahū wa nażara mā kāna ya‘budu ābā'unā, fa'tinā bimā ta‘idunā in kunta minaṣ ṣādiqīn(a).
[70] Orang-orang tu bakato, “Apokah engkau (oi Hud) datang kapado kami agar kami manyembah Allah satu-satuNyo dan maninggalkan apo nang biaso disembah oleh bapak-bapak kami? Mako, datangkanlah kapado kami apo nang kamu janjikan kapado kami kalu kamu tamasuk orang nang benar!”

قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِّنْ رَّبِّكُمْ رِجْسٌ وَّغَضَبٌۗ اَتُجَادِلُوْنَنِيْ فِيْٓ اَسْمَاۤءٍ سَمَّيْتُمُوْهَآ اَنْتُمْ وَاٰبَاۤؤُكُمْ مَّا نَزَّلَ اللّٰهُ بِهَا مِنْ سُلْطٰنٍۗ فَانْتَظِرُوْٓا اِنِّيْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِيْنَ٧١
Qāla qad waqa‘a ‘alaikum mir rabbikum rijsuw wa gaḍab(un), atujādilūnanī fī asmā'in sammaitumūhā antum wa ābā'ukum mā nazzalallāhu bihā min sulṭān(in), fantaẓirū innī ma‘akum minal-muntaẓirīn(a).
[71] Dio (Hûd) bakato, “Sungguh, sudah pasti kamu bakal ditimpo azab dan kemarahan dari Tuhanmu. Apokah kamu sakalian hendak babantah dengan aku tentang namo-namo (berhalo) nang kamu baserto nenek moyang kamu manamokannyo, padohal Allah idak manurunkan sedikitpun hujjah (alasan pambenaran) untuk tu? Mako, tunggulah (azab dan kamarahan tu)! Sasungguhnyo aku basamo kamu tamasuk orang-orang nang manunggu.”

فَاَنْجَيْنٰهُ وَالَّذِيْنَ مَعَهٗ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَمَا كَانُوْا مُؤْمِنِيْنَ ࣖ٧٢
Fa anjaināhu wal-lażīna ma‘ahū biraḥmatim minnā wa qaṭa‘nā dābiral-lażīna każżabū bi'āyātinā wa mā kānū mu'minīn(a).
[72] Mako, kami selamatkan dio (Hûd) dan orang-orang nang basamonyo kareno rahmat nang besar dari Kami dan Kami binasokan sampai akar-akar orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami dan orang-orang tu bukanlah orang-orang baiman.

وَاِلٰى ثَمُوْدَ اَخَاهُمْ صٰلِحًاۘ قَالَ يٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَيْرُهٗۗ قَدْ جَاۤءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْۗ هٰذِهٖ نَاقَةُ اللّٰهِ لَكُمْ اٰيَةً فَذَرُوْهَا تَأْكُلْ فِيْٓ اَرْضِ اللّٰهِ وَلَا تَمَسُّوْهَا بِسُوْۤءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ٧٣
Wa ilā ṡamūda akhāhum ṣāliḥā(n), qāla yā qaumi‘budullāha mā lakum min ilāhin gairuh(ū), qad jā'atkum bayyinatum mir rabbikum, hāżihī nāqatullāhi lakum āyatan fa żarūhā ta'kul fī arḍillāhi wa lā tamassūhā bisū'in fa ya'khużakum ‘ażābun alīm(un).
[73] (Kami lah mangutus) kapado (kaum) Śamud saudaro orang-orang tu, Saleh. Io bakato, “Oi kaumku! sembahlah Allah! Idak ado bagi kamu sikok tuhanpun salain Dio. Sungguh, lah datang kapadomu bukti nang nyato dari Tuhanmu. ko adolah unto betino dari Allah untuk kamu sabagai mukjizat. Mako, biarkanlah io makan di bumi Allah dan janganlah kamu mangganggunyo dengan kaburukan apopun, sahinggo kamu ditimpo azab nang sangat pedih.”

وَاذْكُرُوْٓا اِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاۤءَ مِنْۢ بَعْدِ عَادٍ وَّبَوَّاَكُمْ فِى الْاَرْضِ تَتَّخِذُوْنَ مِنْ سُهُوْلِهَا قُصُوْرًا وَّتَنْحِتُوْنَ الْجِبَالَ بُيُوْتًا ۚفَاذْكُرُوْٓا اٰلَاۤءَ اللّٰهِ وَلَا تَعْثَوْا فِى الْاَرْضِ مُفْسِدِيْنَ٧٤
Ważkurū iż ja‘alakum khulafā'a mim ba‘di ‘ādiw wa bawwa'akum fil-arḍi tattakhiżūna min suhūlihā quṣūraw wa tanḥitūnal-jibāla buyūtā(n), fażkurū ālā'allāhi wa lā ta‘ṡau fil-arḍi mufsidīn(a).
[74] Ingatlah katiko (Allah) manjadikan kamu pangganti-pangganti (nang bakuaso) sasudah kaum ‘Ad dan Dio mamberikan kamu tempat di bumi. Kamu mambuat pado dataran rendahnyo bangunan-bangunan besar dan kamu pahat gunung-gunungnyo manjadi rumah-rumah. Mako, ingatlah nikmat-nikmat Allah dan janganlah kamu malakukan kajahatan di bumi dengan babuat karusakan.

قَالَ الْمَلَاُ الَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْا مِنْ قَوْمِهٖ لِلَّذِيْنَ اسْتُضْعِفُوْا لِمَنْ اٰمَنَ مِنْهُمْ اَتَعْلَمُوْنَ اَنَّ صٰلِحًا مُّرْسَلٌ مِّنْ رَّبِّهٖۗ قَالُوْٓا اِنَّا بِمَآ اُرْسِلَ بِهٖ مُؤْمِنُوْنَ٧٥
Qālal-mala'ul-lażīnastakbarū min qaumihī lil-lażīnastuḍ‘ifū liman āmana minhum ata‘lamūna anna ṣāliḥam mursalum mir rabbih(ī), qālū innā bimā ursila bihī mu'minūn(a).
[75] Pamuko-pamuko nang manyombongkan diri di antaro kaumnyo bakato kapado orang-orang nang dianggap lemah nang lah baiman di antaro orang-orang tu, “Tahukah kamu bahwo Saleh diutus (manjadi rasul) oleh Tuhan nyo?.” Orang-orang tu manjawab, “Sasungguhnyo kami baiman kapado apo (wahyu) nang dibawaknyo.”

قَالَ الَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْٓا اِنَّا بِالَّذِيْٓ اٰمَنْتُمْ بِهٖ كٰفِرُوْنَ٧٦
Qālal-lażīnastakbarū innā bil-lażī āmantum bihī kāfirūn(a).
[76] Orang-orang nang manyombongkan diri bakato, “Sasungguhnyo kami adalah orang-orang nang idak percayo kapado apo nang kamu imani.”

فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوْا يٰصٰلِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ اِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِيْنَ٧٧
Fa ‘aqarun-nāqata wa ‘atau ‘an amri rabbihim wa qālū yā ṣāliḥu'tinā bimā ta‘idunā in kunta minal-mursalīn(a).
[77] Lalu, orang-orang tu mamotong unto betino tu dan orang-orang tu malampaui batas tahadap parintah Tuhan orang-orang tu dan orang-orang tu bakato, “Oi Saleh! Datangkanlah apo nang kamu janjikan (ancaman sikso) kapado kami, kalu kamu tamasuk orang-orang nang diutus (Allah).”

فَاَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَاَصْبَحُوْا فِيْ دَارِهِمْ جٰثِمِيْنَ٧٨
Fa akhażathumur-rajfatu fa aṣbaḥū fī dārihim jāṡimīn(a).
[78] Mako, gempo (dahsyat) manimpo orang-orang tu sahinggo orang-orang tu manjadi (mayat-mayat nang) bagelimpangan di dalam raruntuhan tempat tinggal orang-orang tu.

فَتَوَلّٰى عَنْهُمْ وَقَالَ يٰقَوْمِ لَقَدْ اَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّيْ وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلٰكِنْ لَّا تُحِبُّوْنَ النّٰصِحِيْنَ٧٩
Fa tawallā ‘anhum wa qāla yā qaumi laqad ablagtukum risālata rabbī wa naṣaḥtu lakum wa lākil lā tuḥibbūnan-nāṣiḥīn(a).
[79] Mako, dio (Saleh) maninggalkan orang-orang tu sambil bakato, “Oi kaumku! Sungguh, aku lah manyampaikan kapadomu risalah (amanat) Tuhanku dan aku lah manasehati kamu. Tapi kamu idak manyukoi paro pambagih nasihat.”

وَلُوْطًا اِذْ قَالَ لِقَوْمِهٖٓ اَتَأْتُوْنَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُمْ بِهَا مِنْ اَحَدٍ مِّنَ الْعٰلَمِيْنَ٨٠
Wa lūṭan iż qāla liqaumihī ata'tūnal-fāḥisyata mā sabaqakum bihā min aḥadim minal-‘ālamīn(a).
[80] (Kami jugo lah mangutus) Luth (kapado kaumnyo). (Ingatlah) katiko io bakato kapado kaumnyo, “Apokah kamu malakukan perbuatan keji nang belum pernah dilakukan oleh saorangpun sabelum kamu di dunio ko?”

اِنَّكُمْ لَتَأْتُوْنَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّنْ دُوْنِ النِّسَاۤءِۗ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُوْنَ٨١
Innakum lata'tūnar-rijāla syahwatam min dūnin-nisā'(i), bal antum qaumum musrifūn(a).
[81] Sasungguhnyo, kamu benar-benar mandatangi laki-laki untuk malampiaskan syahwat, bukan kapado batino, bahkan kamu adolah kaum nang malampau batas.”

وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهٖٓ اِلَّآ اَنْ قَالُوْٓا اَخْرِجُوْهُمْ مِّنْ قَرْيَتِكُمْۚ اِنَّهُمْ اُنَاسٌ يَّتَطَهَّرُوْنَ٨٢
Wa mā kāna jawāba qaumihī illā an qālū akhrijūhum min qaryatikum, innahum unāsuy yataṭahharūn(a).
[82] Idak ado jawaban kaumnyo selain bakato, “Usirlah orang-orang tu (Luth dan pangikutnyo) dari negerimu ko. Sasungguhnyo orang-orang tu adolah orang nang manganggap dirinyo suci.”

فَاَنْجَيْنٰهُ وَاَهْلَهٗٓ اِلَّا امْرَاَتَهٗ كَانَتْ مِنَ الْغٰبِرِيْنَ٨٣
Fa anjaināhu wa ahlahū illamra'atahū kānat minal-gābirīn(a).
[83] Mako, Kami selamatkan dio dan pangikutnyo kacuali isterinyo. Io (istrinyo) tamasuk (orang-orang kafir) nang tatinggal.

وَاَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَّطَرًاۗ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِيْنَ ࣖ٨٤
Wa amṭarnā ‘alaihim maṭarā(n), fanẓur kaifa kāna ‘āqibatul-mujrimīn(a).
[84] Kami hujani orang-orang tu hujan (batu). Peratikanlah bagaimana kasudahan paro pandurhako.

وَاِلٰى مَدْيَنَ اَخَاهُمْ شُعَيْبًاۗ قَالَ يٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَيْرُهٗۗ قَدْ جَاۤءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ فَاَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيْزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ اَشْيَاۤءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوْا فِى الْاَرْضِ بَعْدَ اِصْلَاحِهَاۗ ذٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَۚ٨٥
Wa ilā madyana akhāhum syu‘aibā(n), qāla yā qaumi‘budullāha mā lakum min ilāhin gairuh(ū), qad jā'atkum bayyinatum mir rabbikum fa auful-kaila wal-mīzāna wa lā tabkhasun-nāsa asy-yā'ahum wa lā tufsidū fil-arḍi ba‘da iṣlāḥihā, żālikum khairul lakum in kuntum mu'minīn(a).
[85] Kapado penduduk Madyan, 275 Kami (utus) saudaro orang-orang tu, Syu’aib. Dio bakato, “Oi kaumku, sembahlah Allah. Idak ado bagimu tuhan (nang disembah) selain Dio. Sungguh, lah datang kapadomu bukti nan nyato dari Tuhanmu. Sempurnokanlah takaran dan timbangan, dan jangan kamu marugikan (hak-hak) orang lain meski sadikit. Jangan (pulak) babuat karusakan di bumi sasudah perbaikannyo. 276 Tulah lebih baik bagimu, kalu kamu baiman.”
275) Madyan’ pado mulonya adolah namo putra Nabi Ibrahim a.s. dari istri beliau nang ketigo nang banama Qatura. Dio manikah dengan Nabi Lut a.s. Salanjutnya, kata ‘Madyan’ dipakai untuk namo sikok suku nang berasal katurunan Madyan. Lokasinya di pantai Laut Merah sabelah tenggara Gurun Sinai, yaitu antaro Hijaz, tepatnya Tabuk Saudi Arabia dan Teluk Aqabah 276) Perbaikan nang dimaksud adolah malalui syariat dan aturan nang dibawak oleh para nabi dan dilanjutkan oleh para panerusnya.

وَلَا تَقْعُدُوْا بِكُلِّ صِرَاطٍ تُوْعِدُوْنَ وَتَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ بِهٖ وَتَبْغُوْنَهَا عِوَجًاۚ وَاذْكُرُوْٓا اِذْ كُنْتُمْ قَلِيْلًا فَكَثَّرَكُمْۖ وَانْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِيْنَ٨٦
Wa lā taq‘udū bikulli ṣirāṭin tū‘idūna wa taṣuddūna ‘an sabīlillāhi man āmana bihī wa tabgūnahā ‘iwajā(n), ważkurū iż kuntum qalīlan fa kaṡṡarakum, wanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-mufsidīn(a).
[86] Janganlah kamu duduk di satiap jalan dengan manakut-nakuti dan mahalang-halangi orang-orang nan baiman dari jalan Allah, dan hendak mambelokkannyo. Ingatlah katiko kamu dahulunyo sadikit, lalu Allah mampabanyak jumlah kamu. Dan pahatikanlah bagaimano kasudahan urang-urang nan babuat karusakan.

وَاِنْ كَانَ طَاۤىِٕفَةٌ مِّنْكُمْ اٰمَنُوْا بِالَّذِيْٓ اُرْسِلْتُ بِهٖ وَطَاۤىِٕفَةٌ لَّمْ يُؤْمِنُوْا فَاصْبِرُوْا حَتّٰى يَحْكُمَ اللّٰهُ بَيْنَنَاۚ وَهُوَ خَيْرُ الْحٰكِمِيْنَ ۔٨٧
Wa in kāna ṭā'ifatum minkum āmanū bil-lażī ursiltu bihī wa ṭā'ifatul lam tu'minū faṣbirū ḥattā yaḥkumallāhu bainanā, wa huwa khairul-ḥākimīn(a).
[87] Kalu ado segolongan di antaro kamu nan baiman kapado (ajaran) nan aku diutus manyampaikannyo, dan ado (pulo) sagolongan nan idak baiman, mako basabarlah, sampai Allah manetapkan keputusan di antaro kito. Diolah Hakim nan tabaik.

۞ قَالَ الْمَلَاُ الَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْا مِنْ قَوْمِهٖ لَنُخْرِجَنَّكَ يٰشُعَيْبُ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنَآ اَوْ لَتَعُوْدُنَّ فِيْ مِلَّتِنَاۗ قَالَ اَوَلَوْ كُنَّا كٰرِهِيْنَ٨٨
Qālal-mala'ul-lażīnastakbarū min qaumihī lanukhrijannaka yā syu‘aibu wal-lażīna āmanū ma‘aka min qaryatinā au lata‘ūdunna fī millatinā, qāla awalau kunnā kārihīn(a).
[88] Para pamuko nang sombong dari kaumnyo bakato, “Oi Syuʻaib, sungguh, kami bakal mangusirmu basamo orang-orang nang baiman kapadomu dari negeri kami, kacuali kamu betul-betul balik kapado ugamo kami.” Syuʻaib bakato, “Apokah (kami balik kapadonyo) meskipun kami mambencinyo?

قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اِنْ عُدْنَا فِيْ مِلَّتِكُمْ بَعْدَ اِذْ نَجّٰىنَا اللّٰهُ مِنْهَاۗ وَمَا يَكُوْنُ لَنَآ اَنْ نَّعُوْدَ فِيْهَآ اِلَّآ اَنْ يَّشَاۤءَ اللّٰهُ رَبُّنَاۗ وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًاۗ عَلَى اللّٰهِ تَوَكَّلْنَاۗ رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَاَنْتَ خَيْرُ الْفٰتِحِيْنَ٨٩
Qadiftarainā ‘alallāhi każiban in ‘udnā fī millatikum ba‘da iż najjānallāhu minhā, wa mā yakūnu lanā an na‘ūda fīhā illā ay yasyā'allāhu rabbunā, wasi‘a rabbunā kulla syai'in ‘ilmā(n), ‘alallāhi tawakkalnā, rabbanaftaḥ bainanā wa baina qauminā bil-ḥaqqi wa anta khairul-fātiḥīn(a).
[89] Sungguh, kami lah mangado-adokan kebohongan besak kapado Allah kalu kami balik pado ugamomu sasudah Allah manyelamatkan kami darinyo. Idaklah patut kami balik kapadonyo, kacuali kalu Allah Tuhan kami mangendaki. Pangetauan Tuhan kami maliputi sagalo sasuatu. Hanyo kapado-Nyo kami batawakal. Wahai Tuhan kami, bagihlah kaputusan antaro kami dan kaum kami dengan hak (adil). Engkaulah pambagih kaputusan tabaik.”

وَقَالَ الْمَلَاُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا مِنْ قَوْمِهٖ لَىِٕنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَيْبًا اِنَّكُمْ اِذًا لَّخٰسِرُوْنَ٩٠
Wa qālal-mala'ul-lażīna kafarū min qaumihī la'inittaba‘tum syu‘aiban innakum iżal lakhāsirūn(a).
[90] Para pamuko orang kafir dari kaumnyo bakato (kapado sasamonyo), “Sungguh, kalu kamu mangikuti Syuʻaib, niscayo kamu betul-betul manjadi orang-orang nang rugi.”

فَاَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَاَصْبَحُوْا فِيْ دَارِهِمْ جٰثِمِيْنَۙ٩١
Fa akhażathumur-rajfatu fa aṣbaḥū fī dārihim jāṡimīn(a).
[91] Mako, gempo (dahsyat) manimpo orang-orang tu sahinggo orang-orang tu manjadi (mayat-mayat nang) bagalimpangan di dalam (reruntuhan) genah tinggal orang-orang tu.

الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا شُعَيْبًا كَاَنْ لَّمْ يَغْنَوْا فِيْهَاۚ اَلَّذِيْنَ كَذَّبُوْا شُعَيْبًا كَانُوْا هُمُ الْخٰسِرِيْنَ٩٢
Al-lażīna każżabū syu‘aiban ka'allam yagnau fīhā, al-lażīna każżabū syu‘aiban kānū humul-khāsirīn(a).
[92] Orang-orang nang mandustokan Syuʻaib seakan-akan belum pernah tinggal di (negeri) tu. Orang-orang nang mandustokan Syuʻaib tulah orang-orang nang rugi.

فَتَوَلّٰى عَنْهُمْ وَقَالَ يٰقَوْمِ لَقَدْ اَبْلَغْتُكُمْ رِسٰلٰتِ رَبِّيْ وَنَصَحْتُ لَكُمْۚ فَكَيْفَ اٰسٰى عَلٰى قَوْمٍ كٰفِرِيْنَ ࣖ٩٣
Fa tawallā ‘anhum wa qāla yā qaumi laqad ablagtukum risālāti rabbī wa naṣaḥtu lakum, fa kaifa āsā ‘alā qaumin kāfirīn(a).
[93] (Katiko Syuʻaib yakin azab bakal manimpo kaum kafir), io maninggalkan orang-orang tu serayo bakato, “Oi kaumku, sungguh aku betul-betul lah manyampaikan risalah Tuhanku kapadomu dan aku lah manasihatimu. Mako, bagaimano aku bakal basedih tahadap kaum kafir?”

وَمَآ اَرْسَلْنَا فِيْ قَرْيَةٍ مِّنْ نَّبِيٍّ اِلَّآ اَخَذْنَآ اَهْلَهَا بِالْبَأْسَاۤءِ وَالضَّرَّاۤءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُوْنَ٩٤
Wa mā arsalnā fī qaryatim min nabiyyin illā akhażnā ahlahā bil-ba'sā'i waḍ-ḍarrā'i la‘allahum yaḍḍarra‘ūn(a).
[94] Kami idak mangutus saorang nabi pun di suatu negeri, (lalu panduduknyo mandustokan nabi tu), malainkan Kami timpokan kapado panduduknyo kasempitan dan pandaritoan agar orang-orang tu (tunduk dengan) marendahkan diri.

ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتّٰى عَفَوْا وَّقَالُوْا قَدْ مَسَّ اٰبَاۤءَنَا الضَّرَّاۤءُ وَالسَّرَّاۤءُ فَاَخَذْنٰهُمْ بَغْتَةً وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ٩٥
Ṡumma baddalnā makānas-sayyi'atil-ḥasanata ḥattā ‘afau wa qālū qad massa ābā'anaḍ-ḍarrā'u was-sarrā'u fa akhażnāhum bagtataw wa hum lā yasy‘urūn(a).
[95] Kemudian, Kami ganti pandaritoan tu dengan kasenangan (sahinggo katurunan dan harto orang-orang tu) batambah banyak. Lalu, orang-orang tu bakato, “Sungguh, nenek moyang kami lah marasokan pandaritoan dan kasenangan.” Mako, Kami timpokan siksoan atas orang-orang tu dengan tibo-tibo, sedangkan orang-orang tu idak manyadari.

وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرٰٓى اٰمَنُوْا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكٰتٍ مِّنَ السَّمَاۤءِ وَالْاَرْضِ وَلٰكِنْ كَذَّبُوْا فَاَخَذْنٰهُمْ بِمَا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ٩٦
Wa lau anna ahlal-qurā āmanū wattaqau lafataḥnā ‘alaihim barakātim minas-samā'i wal ardḍi wa lākin każżabū fa akhażnāhum bimā kānū yaksibūn(a).
[96] Sekiranyo panduduk negeri-negeri baiman dan batakwa, niscayo Kami bakal mambukakan untuk orang-orang tu berbagai kaberkahan dari langit dan bumi. bakal tetapi, orang-orang tu mandustokan (para rosul dan ayat-ayat Kami). Mako, Kami manyikso orang-orang tu disebabkan oleh apo nang salalu orang-orang tu kerjokan.

اَفَاَمِنَ اَهْلُ الْقُرٰٓى اَنْ يَّأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَّهُمْ نَاۤىِٕمُوْنَۗ٩٧
Afa amina ahlul-qurā ay ya'tiyahum ba'sunā bayātaw wa hum nā'imūn(a).
[97] Apokah panduduk negeri-negeri tu maraso aman dari sikso Kami nang datang di malam ari katiko orang-orang tu sedang tiduk?

اَوَاَمِنَ اَهْلُ الْقُرٰٓى اَنْ يَّأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَّهُمْ يَلْعَبُوْنَ٩٨
Awa amina ahlul-qurā ay ya'tiyahum ba'sunā ḍuḥaw wa hum yal‘abūn(a).
[98] Atau, apokah panduduk negeri-negeri tu maraso aman dari sikso Kami nang datang pado waktu duha (waktu manjelang tengah ari) katiko orang-orang tu sedang bamain?

اَفَاَمِنُوْا مَكْرَ اللّٰهِۚ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللّٰهِ اِلَّا الْقَوْمُ الْخٰسِرُوْنَ ࣖ٩٩
Afa aminū makrallāh(i), falā ya'manu makrallāhi illal-qaumul khāsirūn(a).
[99] Atau, apokah orang-orang tu maraso aman dari sikso Allah (nang idak tadugo-dugo)? Idak ado orang nang maraso aman dari sikso Allah, salain kaum nang rugi.

اَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِيْنَ يَرِثُوْنَ الْاَرْضَ مِنْۢ بَعْدِ اَهْلِهَآ اَنْ لَّوْ نَشَاۤءُ اَصَبْنٰهُمْ بِذُنُوْبِهِمْۚ وَنَطْبَعُ عَلٰى قُلُوْبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُوْنَ١٠٠
Awalam yahdi lil-lażīna yariṡūnal-arḍa mim ba‘di ahlihā allau nasyā'u aṣabnāhum biżunūbihim, wa naṭba‘u ‘alā qulūbihim fahum lā yasma‘ūn(a).
[100] Ataukah belum jugo jelas bagi orang-orang nang mawarisi suatu negeri sasudah (lenyap) panduduknyo? Bahwa, saandainyo Kami mangendaki, Kami betul-betul bakal manimpokan (sikso) kapado orang-orang tu kareno doso-dosonyo. Kami bakal mangunci hati orang-orang tu sahinggo orang-orang tu idak dapat manganing (palajaran).

تِلْكَ الْقُرٰى نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ اَنْۢبَاۤىِٕهَاۚ وَلَقَدْ جَاۤءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِۚ فَمَا كَانُوْا لِيُؤْمِنُوْا بِمَا كَذَّبُوْا مِنْ قَبْلُۗ كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اللّٰهُ عَلٰى قُلُوْبِ الْكٰفِرِيْنَ١٠١
Tilkal-qurā naquṣṣu ‘alaika min ambā'ihā, wa laqad jā'athum rusuluhum bil-bayyināt(i), famā kānū liyu'minū bimā każżabū min qabl(u), każālika yaṭba‘ullāhu ‘alā qulūbil-kāfirīn(a).
[101] Negeri-negeri (nang lah Kami binasokan) tu Kami caritokan sabagian kisahnyo kapadomu (Nabi Muhammad). Sungguh, rosul-rosul orang-orang tu sudah datang dengan mambawak bukti-bukti nang nyato kapado orang-orang tu. bakal tetapi, orang-orang tu idak mau baiman pado apo nang lah orang-orang tu dustokan sabelumnyo. Macam tulah Allah mangunci hati orang-orang nang kafir.

وَمَا وَجَدْنَا لِاَكْثَرِهِمْ مِّنْ عَهْدٍۚ وَاِنْ وَّجَدْنَآ اَكْثَرَهُمْ لَفٰسِقِيْنَ١٠٢
Wa mā wajadnā li'akṡarihim min ‘ahd(in), wa iw wajadnā akṡarahum lafāsiqīn(a).
[102] Kami idak mandapati kabanyakan orang-orang tu mamenuhi janji. Sasungguhnyo Kami dapati kabanyakan orang-orang tu adolah orang-orang nang fasik.

ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْۢ بَعْدِهِمْ مُّوْسٰى بِاٰيٰتِنَآ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَمَلَا۟ىِٕهٖ فَظَلَمُوْا بِهَاۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِيْنَ١٠٣
Ṡumma ba‘aṡnā mim ba‘dihim mūsā bi'āyātinā ilā fir‘auna wa mala'ihī fa ẓalamū bihā, fanẓur kaifa kāna ‘āqibatul-mufsidīn(a).
[103] Kemudian, Kami utus Musa sasudah orang-orang tu dengan mambawak tando-tando (kakuasoan) Kami kapado Fir’aun dan pamuko-pamuko kaumnyo. Lalu, orang-orang tu mangengkarinyo. Parhatikanlah bagaimano kasudahan orang-orang nang babuat karusakan.

وَقَالَ مُوْسٰى يٰفِرْعَوْنُ اِنِّيْ رَسُوْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِيْنَۙ١٠٤
Wa qāla mūsa yā fir‘aunu innī rasūlum mir rabbil-‘ālamīn(a).
[104] Musa bakato, “Oi Fir’aun, sungguh, aku adolah saorang utusan dari Tuhan semesta alam.

حَقِيْقٌ عَلٰٓى اَنْ لَّآ اَقُوْلَ عَلَى اللّٰهِ اِلَّا الْحَقَّۗ قَدْ جِئْتُكُمْ بِبَيِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ فَاَرْسِلْ مَعِيَ بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ ۗ١٠٥
Ḥaqīqun ‘alā allā aqūla ‘alallāhi illal-ḥaqq(a), qad ji'tukum bibayyinatim mir rabbikum fa arsil ma‘iya banī isrā'īl(a).
[105] Wajib atasku idak mangatokan (sasuatu) tahadap Allah, kacuali nang hak (betul). Sungguh, aku datang kapadomu dengan mambawak bukti nang nyato dari Tuhanmu. Mako, lepaskanlah Bani Israil (pegi) basamoku.”

قَالَ اِنْ كُنْتَ جِئْتَ بِاٰيَةٍ فَأْتِ بِهَآ اِنْ كُنْتَ مِنَ الصّٰدِقِيْنَ١٠٦
Qāla in kunta ji'ta bi'āyatin fa'ti bihā in kunta minaṣ ṣādiqīn(a).
[106] Dio (Fir’aun) bakato, “Jiko betul engkau mambawak sasuatu bukti, mako tunjukkanlah, kalau kamu tamasuk orang-orang nang betul.”

فَاَلْقٰى عَصَاهُ فَاِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِيْنٌ ۖ١٠٧
Fa alqā ‘aṣāhu fa iżā hiya ṡu‘bānum mubīn(un).
[107] Mako, dio (Musa) malemparkan tongkatnyo, tibo-tibo io (tongkat tu) manjadi ular besak nang nyato.

وَّنَزَعَ يَدَهٗ فَاِذَا هِيَ بَيْضَاۤءُ لِلنّٰظِرِيْنَ ࣖ١٠٨
Wa naza‘a yadahū fa iżā hiya baiḍā'u lin-nāẓirīn(a).
[108] Dio manarik tangannyo, tibo-tibo io (tangan tu) manjadi putih (bacahayo) bagi orang-orang nang maliat(-nyo).

قَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ اِنَّ هٰذَا لَسٰحِرٌ عَلِيْمٌۙ١٠٩
Qālal-mala'u min qaumi fir‘auna inna hāżā lasāḥirum ‘alīm(un).
[109] Para pamuko kaum Fir’aun bakato, “Sasungguhnyo orang iko betul-betul panyihir nang sangat pandai.

يُّرِيْدُ اَنْ يُّخْرِجَكُمْ مِّنْ اَرْضِكُمْ ۚ فَمَاذَا تَأْمُرُوْنَ١١٠
Yurīdu ay yukhrijakum min arḍikum, fa māżā ta'murūn(a).
[110] Dio hendak mangusir kamu dari negerimu.” (Fir’aun bakato), “Mako, apo saran kamu?”

قَالُوْآ اَرْجِهْ وَاَخَاهُ وَاَرْسِلْ فِى الْمَدَاۤىِٕنِ حٰشِرِيْنَۙ١١١
Qālū arjih wa akhāhu wa arsil fil-madā'ini ḥāsyirīn(a).
[111] Orang-orang tu (para pamuko) tu manjawab, “Bagih tangguhlah dio dan saudaronyo dan utuslah ka kota-kota baberapo orang untuk mangumpulkan (para panyihir)

يَأْتُوْكَ بِكُلِّ سٰحِرٍ عَلِيْمٍ١١٢
Ya'tūka bikulli sāḥirin ‘alīm(in).
[112] (agar) orang-orang tu mambawak semuo panyihir nang pandai kapadomu.”

وَجَاۤءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُوْٓا اِنَّ لَنَا لَاَجْرًا اِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغٰلِبِيْنَ١١٣
Wa jā'as-saḥaratu fir‘auna qālū inna lanā la'ajran in kunnā naḥnul-gālibīn(a).
[113] Para panyihir datang kapado Fir’aun. Orang-orang tu bakato, “(Apokah) kami betul-betul bakal mandapat imbalan kalu kami menang?”

قَالَ نَعَمْ وَاِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِيْنَ١١٤
Qāla na‘am wa innakum laminal-muqarrabīn(a).
[114] Dio (Fir’aun) manjawab, “Yo, bahkan sasungguhnyo kamu pasti tamasuk orang-orang nang didekatkan (kadudukannyo kapadoku).”

قَالُوْا يٰمُوْسٰٓى اِمَّآ اَنْ تُلْقِيَ وَاِمَّآ اَنْ نَّكُوْنَ نَحْنُ الْمُلْقِيْنَ١١٥
Qālū yā mūsā immā an tulqiya wa immā an nakūna naḥnul-mulqīn(a).
[115] Orang-orang tu (para panyihir) bakato, “Wahai Musa, engkaukah nang bakal malemparkan (lebih dulu) atau kami nang malemparkan?”

قَالَ اَلْقُوْاۚ فَلَمَّآ اَلْقَوْا سَحَرُوْٓا اَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوْهُمْ وَجَاۤءُوْ بِسِحْرٍ عَظِيْمٍ١١٦
Qāla alqū, falammā alqau saḥarū a‘yunan-nāsi wastarhabūhum wa jā'ū bisiḥrin ‘aẓīm(in).
[116] Dio (Musa) manjawab, “Lemparkanlah (lebih dulu)!” Mako, katiko malemparkan (tali-temali), orang-orang tu manyihir mato orang banyak dan manjadikan orang-orang tu takut. Orang-orang tu mampaliatkan sihir nang hebat (manakjubkan).

۞ وَاَوْحَيْنَآ اِلٰى مُوْسٰٓى اَنْ اَلْقِ عَصَاكَۚ فَاِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُوْنَۚ١١٧
Wa auḥainā ilā mūsā an alqi ‘aṣāk(a), fa iżā hiya talqafu mā ya'fikūn(a).
[117] Kami wahyukan kapado Musa, “Lemparkanlah tongkatmu!” Mako, tibo-tibo io manelan (habis) sagalo kapalsuan orang-orang tu.

فَوَقَعَ الْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَۚ١١٨
Fa waqa‘al-ḥaqqu wa baṭala mā kānū ya‘malūn(a).
[118] Mako, tabuktilah kabenaran dan sio-siolah sagalo nang orang-orang tu kerjokan.

فَغُلِبُوْا هُنَالِكَ وَانْقَلَبُوْا صٰغِرِيْنَۚ١١٩
Fa gulibū hunālika wanqalabū ṣāgirīn(a).
[119] Orang-orang tu dikalahkan di genah tu dan jadilah orang-orang tu orang-orang nang hino.

وَاُلْقِيَ السَّحَرَةُ سٰجِدِيْنَۙ١٢٠
Wa ulqiyas-saḥaratu sājidīn(a).
[120] Para panyihir tu tasungkur dalam kaadaan sujud. 277
277) Orang-orang tu langsung basujud kapado Allah Swt. kareno mayakini kabenaran seruan Nabi Musa a.s. dan bukan sihir sabagai nang orang-orang tu dugo samulo.

قَالُوْٓا اٰمَنَّا بِرَبِّ الْعٰلَمِيْنَۙ١٢١
Qālū āmannā birabbil-‘ālamīn(a).
[121] Orang-orang tu bakato, “Kami baiman kapado Tuhan semesta alam,

رَبِّ مُوْسٰى وَهٰرُوْنَ١٢٢
Rabbi mūsā wa hārūn(a).
[122] (Yaitu) Tuhannyo Musa dan Harun.”

قَالَ فِرْعَوْنُ اٰمَنْتُمْ بِهٖ قَبْلَ اَنْ اٰذَنَ لَكُمْۚ اِنَّ هٰذَا لَمَكْرٌ مَّكَرْتُمُوْهُ فِى الْمَدِيْنَةِ لِتُخْرِجُوْا مِنْهَآ اَهْلَهَاۚ فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ١٢٣
Qāla fir‘aunu āmantum bihī qabla an āżana lakum, inna hāżā lamakrum makartumūhu fil-madīnati litukhrijū minhā ahlahā, fa saufa ta‘lamūn(a).
[123] Fir’aun bakato, “Mangapo kamu baiman kapadonyo sabelum aku mambagih izin kapadomu? Sasungguhnyo iko betul-betul tipu muslihat nang lah kamu rencanokan di kota iko untuk mangusir panduduknyo. Kagi kamu bakal mangetaui (akibat perbuatanmu iko).

لَاُقَطِّعَنَّ اَيْدِيَكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ مِّنْ خِلَافٍ ثُمَّ لَاُصَلِّبَنَّكُمْ اَجْمَعِيْنَ١٢٤
La'uqaṭṭi‘anna aidiyakum wa arjulakum min khilāfin ṡumma la'uṣallibannakum ajma‘īn(a).
[124] Pasti bakal aku potong tangan dan kakimu dengan basilang (tangan kanan dan kaki kiri atau sabaliknyo) Kemudian sungguh bakal aku salib kamu semuo.”

قَالُوْٓا اِنَّآ اِلٰى رَبِّنَا مُنْقَلِبُوْنَۙ١٢٥
Qālū innā ilā rabbinā munqalibūn(a).
[125] Orang-orang tu (para panyihir) manjawab, “Sasungguhnyo kami hanyo bakal balik kapado Tuhan kami.

وَمَا تَنْقِمُ مِنَّآ اِلَّآ اَنْ اٰمَنَّا بِاٰيٰتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاۤءَتْنَا ۗرَبَّنَآ اَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَّتَوَفَّنَا مُسْلِمِيْنَ ࣖ١٢٦
Wa mā tanqimu minnā illā an āmannā bi'āyāti rabbinā lammā jā'atnā, rabanā afrig ‘alainā ṣabraw wa tawaffanā muslimīn(a).
[126] Kamu (Fir’aun) idak manghukum kami, kacuali kareno kami baiman kapado ayat-ayat Tuhan kami katiko ayat-ayat tu datang kapado kami.” (Orang-orang tu badoa), “Wahai Tuhan kami, limpahkanlah kasabaran kapado kami dan matikanlah kami dalam kaadaan muslim (baserah diri kapado- Mu).”

وَقَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ اَتَذَرُ مُوْسٰى وَقَوْمَهٗ لِيُفْسِدُوْا فِى الْاَرْضِ وَيَذَرَكَ وَاٰلِهَتَكَۗ قَالَ سَنُقَتِّلُ اَبْنَاۤءَهُمْ وَنَسْتَحْيٖ نِسَاۤءَهُمْۚ وَاِنَّا فَوْقَهُمْ قٰهِرُوْنَ١٢٧
Wa qālal-mala'u min qaumi fir‘auna atażaru mūsā wa qaumahū liyufsidū fil-arḍi wa yażaraka wa ālihatak(a), qāla sanuqattilu abnā'ahum wa nastaḥyī nisā'ahum, wa innā fauqahum qāhirūn(a).
[127] Para pamuko dari kaum Fir’aun bakato, “Apokah engkau bakal mambiakkan Musa dan kaumnyo sahinggo orang-orang tu babuat karusakan di negeri iko (Mesir) dan dio (Musa) maninggalkanmu dan tuhan-tuhanmu?” (Fir’aun) manjawab, “Bakal kito bunuh anak-anak jantan orang-orang tu dan kito biakkan hidup anak-anak batino orang-orang tu. Sasungguhnyo kito bakuaso penuh atas orang-orang tu.”

قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهِ اسْتَعِيْنُوْا بِاللّٰهِ وَاصْبِرُوْاۚ اِنَّ الْاَرْضَ لِلّٰهِ ۗيُوْرِثُهَا مَنْ يَّشَاۤءُ مِنْ عِبَادِهٖۗ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِيْنَ١٢٨
Qāla mūsā liqaumihista‘īnū billāhi waṣbirū, innal-arḍa lillāh(i), yūriṡuhā may yasyā'u min ‘ibādih(ī), wal-‘āqibatu lil-muttaqīn(a).
[128] Musa bakato kapado kaumnyo, “Mohonlah patolongan kapado Allah dan basabalah. Sasungguhnyo bumi (iko) milik Allah; diwariskan-Nyo kapado siapo be nang Dio kendaki di antaro hambo-hambo-Nyo. Kasudahan (nang baik) adolah bagi orang-orang nang batakwa.”

قَالُوْٓا اُوْذِيْنَا مِنْ قَبْلِ اَنْ تَأْتِيَنَا وَمِنْۢ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا ۗقَالَ عَسٰى رَبُّكُمْ اَنْ يُّهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِى الْاَرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُوْنَ ࣖ١٢٩
Qālū ūżīnā min qabli an ta'tiyanā wa mim ba‘di mā ji'tanā, qāla ‘asā rabbukum ay yuhlika ‘aduwwakum wa yastakhlifakum fil-arḍi fa yanẓura kaifa ta‘malūn(a).
[129] Orang-orang tu (kaum Musa) bakato, “Kami lah ditindas (oleh Fir’aun) sabelum engkau datang kapado kami dan sasudah engkau datang.” (Musa) manjawab, “Mudah-mudahan Tuhanmu mambinasokan musuhmu dan manjadikan kamu panguaso di bumi lalu Dio bakal maliat bagaimano perbuatanmu.”

وَلَقَدْ اَخَذْنَآ اٰلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِيْنَ وَنَقْصٍ مِّنَ الثَّمَرٰتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُوْنَ١٣٠
Wa laqad akhażnā āla fir‘auna bis-sinīna wa naqṣim minaṡ-ṡamarāti la‘allahum yażżakkarūn(a).
[130] Sungguh, Kami lah manghukum Fir’aun dan kaumnyo dengan (mandatangkan) kemarau panjang dan kakurangan buah-buahan agar orang-orang tu mangambik palajaran.

فَاِذَا جَاۤءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوْا لَنَا هٰذِهٖ ۚوَاِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَّطَّيَّرُوْا بِمُوْسٰى وَمَنْ مَّعَهٗۗ اَلَآ اِنَّمَا طٰۤىِٕرُهُمْ عِنْدَ اللّٰهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ١٣١
Fa iżā jā'athumul-ḥasanatu qālū lanā hāżihī, wa in tuṣibhum sayyi'atuy yaṭṭayyarū bimūsā wa mam ma‘ah(ū), alā innamā ṭā'iruhum ‘indallāhi wa lākinna aksṡarahum lā ya‘lamūn(a).
[131] Mako, apobilo kabaikan (kamakmuran) datang kapado orang-orang tu, orang-orang tu bakato, “Bagi kami hal iko (wajar kareno usaho kami).” kalu ditimpo kasusahan, orang-orang tu lemparkan sebab kasialan tu kapado Musa dan orang-orang nang basamonyo. Ketauilah, sasungguhnyo katentuan tentang nasib orang-orang tu (baik dan buruk) di sisi Allah, tapi kabanyakan orang-orang tu idak mangetaui.

وَقَالُوْا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهٖ مِنْ اٰيَةٍ لِّتَسْحَرَنَا بِهَاۙ فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِيْنَ١٣٢
Wa qālū mahmā ta'tinā bihī min āyatil litasḥaranā bihā, famā naḥnu laka bimu'minīn(a).
[132] Orang-orang tu (kaum Fir’aun) bakato (kapado Musa), “Bukti apo pun nang engkau bawak kapado kami untuk manyihir kami dengannyo, kami idak bakal baiman kapadomu.”

فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوْفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ اٰيٰتٍ مُّفَصَّلٰتٍۗ فَاسْتَكْبَرُوْا وَكَانُوْا قَوْمًا مُّجْرِمِيْنَ١٣٣
Fa arsalnā ‘alaihimuṭ-ṭūfāna wal-jarāda wal-qummala waḍ-ḍafādi‘a wad-dama āyātim mufaṣṣalāt(in), fastakbarū wa kānū qaumam mujrimīn(a).
[133] Mako, Kami kirimkan kapado orang-orang tu (sikso barupo) topan, belalang, kutu, katak dan darah (aek minum barubah manjadi darah) sabagai bukti-bukti nang jelas dan taperinci. bakal tetapi, orang-orang tu tetap manyombongkan diri dan orang-orang tu adolah kaum pandurhako.

وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قَالُوْا يٰمُوْسَى ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَكَۚ لَىِٕنْ كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ ۚ١٣٤
Wa lammā waqa‘a ‘alihimur-rijzu qālū yā mūsad‘u lanā rabbaka bimā ‘ahida ‘indak(a), la'in kasyafta ‘annar-rijza lanu'minanna laka wa lanursilanna ma‘aka banī isrā'īl(a).
[134] Katiko azab (nang lah diterangkan tu) manimpo orang-orang tu, orang-orang tu pun bakato, “Oi Musa, mohonkanlah untuk kami kapado Tuhanmu sasuai dengan janji-Nyo kapadomu. kalu engkau dapat manghilangkan azab tu dari kami, niscayo kami bakal baiman kapadomu dan pasti bakal kami biakkan Bani Israil pegi basamomu.”

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ اِلٰٓى اَجَلٍ هُمْ بَالِغُوْهُ اِذَا هُمْ يَنْكُثُوْنَ١٣٥
Falammā kasyafnā ‘anhumur-rijza ilā ajalin hum bāligūhu iżā hum yankuṡūn(a).
[135] Namun, sasudah Kami hilangkan azab tu dari orang-orang tu hingga batas waktu nang harus orang-orang tu penuhi, tanyato orang-orang tu engkar janji.

فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَاَغْرَقْنٰهُمْ فِى الْيَمِّ بِاَنَّهُمْ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَكَانُوْا عَنْهَا غٰفِلِيْنَ١٣٦
Fantaqamnā minhum fa agraqnāhum fil-yammi bi'annahum każżabū bi'āyātinā wa kānū ‘anhā gāfilīn(a).
[136] Mako, Kami mambalas orang-orang tu (dengan sikso nang lebih berat). Kami tenggelamkan orang-orang tu di laut kareno orang-orang tu sudah mandustokan ayat-ayat Kami dan orang-orang tu adolah orang-orang nang lengah tahadapnyo.

وَاَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِيْنَ كَانُوْا يُسْتَضْعَفُوْنَ مَشَارِقَ الْاَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِيْ بٰرَكْنَا فِيْهَاۗ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنٰى عَلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَۙ بِمَا صَبَرُوْاۗ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهٗ وَمَا كَانُوْا يَعْرِشُوْنَ١٣٧
Wa auraṡnal-qaumal-lażīna kānū yustaḍ‘afūna masyāriqal-arḍi wa magāribahal-latī bāraknā fīhā, wa tammat kalimatu rabbikal-ḥusnā ‘alā banī isrā'īl(a), bimā ṣabarū, wa dammarnā mā kāna yaṣna‘u fir‘aunu wa qaumuhū wa mā kānū ya‘risyūn(a).
[137] Kami wariskan kapado kaum nang salalu tertindas tu, bumi bagian timur dan bagian baratnyo 278 nang lah Kami berkahi. (Dengan demikian), lah sempurnolah firman Tuhanmu nang baik tu (sabagai janji) untuk Bani Israil disebabkan kasabaran orang-orang tu. Kami hancurkan apo pun nang lah dibuat Fir’aun dan kaumnyo serto apo pun nang lah orang-orang tu bangun. 279
278) Negeri Syam, Mesir dan negeri-negeri sakitar kaduonyo nang pernah dikuasoi Fir’aun dulu, sasudah kerajaan Fir’aun runtuh negeri-negeri tu diwarisi oleh Bani Israil. 279) Nang dimaksud dengan bangunan-bangunan Fir’aun nang dihancurkan Allah Swt. adolah bangunan-bangunan nang orang-orang tu dirikan dengan manindas Bani Israil, seperti kota Ramses, menara nang dibangun Haman atas perentah Fir’aun.

وَجَاوَزْنَا بِبَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ الْبَحْرَ فَاَتَوْا عَلٰى قَوْمٍ يَّعْكُفُوْنَ عَلٰٓى اَصْنَامٍ لَّهُمْ ۚقَالُوْا يٰمُوْسَى اجْعَلْ لَّنَآ اِلٰهًا كَمَا لَهُمْ اٰلِهَةٌ ۗقَالَ اِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُوْنَ١٣٨
Wa jāwaznā bibanī isrā'īlal-baḥra fa atau ‘alā qaumiy ya‘kufūna ‘alā aṣnāmil lahum, qālū yā mūsaj‘al lanā ilāhan kamā lahum ālihah(tun), qāla innakum qaumun tajhalūn(a).
[138] Kami manyeberangkan Bani Israil (malintasi) laut tu (dengan selamat). Katiko orang-orang tu sampai kapado suatu kaum nang masih tetap manyembah berhalo, orang-orang tu (Bani Israil) bakato, “Oi Musa, buatlah untuk kami tuhan (barupo berhalo) samacam mano tuhan-tuhan orang-orang tu.” (Musa) manjawab, “Sasungguhnyo kamu adolah kaum nang bodoh.”

اِنَّ هٰٓؤُلَاۤءِ مُتَبَّرٌ مَّا هُمْ فِيْهِ وَبٰطِلٌ مَّا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ١٣٩
Inna hā'ulā'i mutabbarum mā hum fīhi wa bāṭilum mā kānū ya‘malūn(a).
[139] Sasungguhnyo apo nang orang-orang tu anut (kamusyrikan) bakal dihancurkan dan bakal sio-sio apo nang lah orang-orang tu kerjokan.

قَالَ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْغِيْكُمْ اِلٰهًا وَّهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعٰلَمِيْنَ١٤٠
Qāla agairallāhi abgīkum ilāhaw wa huwa faḍḍalakum ‘alal-‘ālamīn(a).
[140] Dio (Musa) bakato (kapado kaumnyo), “Apokah aku mancarikan untukmu tuhan salain Allah, padohal Diolah nang lah malebihkan kamu atas sagalo umat (pado maso tu)?”

وَاِذْ اَنْجَيْنٰكُمْ مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَسُوْمُوْنَكُمْ سُوْۤءَ الْعَذَابِۚ يُقَتِّلُوْنَ اَبْنَاۤءَكُمْ وَيَسْتَحْيُوْنَ نِسَاۤءَكُمْۗ وَفِيْ ذٰلِكُمْ بَلَاۤءٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَظِيْمٌ ࣖ١٤١
Wa iż anjainākum min āli fir‘auna yasūmūnakum sū'al-‘ażāb(i), yuqattilūna abnā'akum wa yastaḥyūna nisā'akum wa fī żālikum balā'um mir rabbikum ‘aẓīm(un).
[141] (Ingatlah oi Bani Israil) katiko Kami manyelamatkan kamu dari para pengikut Fir’aun nang manyikso kamu dengan siksoan nang paling buruk. Orang-orang tu mambunuh anak-anakmu nang jantan dan mambiakkan hidup anak-anakmu nang batino. Pado nang macam tu tadapat cobaan nang besak dari Tuhanmu.

۞ وَوٰعَدْنَا مُوْسٰى ثَلٰثِيْنَ لَيْلَةً وَّاَتْمَمْنٰهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيْقَاتُ رَبِّهٖٓ اَرْبَعِيْنَ لَيْلَةً ۚوَقَالَ مُوْسٰى لِاَخِيْهِ هٰرُوْنَ اخْلُفْنِيْ فِيْ قَوْمِيْ وَاَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيْلَ الْمُفْسِدِيْنَ١٤٢
Wa wā‘adnā mūsā ṡalāṡīna lailataw wa atmamnāhā bi‘asyrin fa tamma mīqātu rabbihī arba‘īna lailah(tan), wa qāla mūsā li'akhīhi hārūnakhlufnī fī qaumī wa aṣliḥ wa lā tattabi‘ sabīlal-mufsidīn(a).
[142] Kami lah manjanjikan Musa (untuk mambagihkan kitab Taurat sasudah bamunajat salamo) tiga puluh malam. Kami sempurnokan jumlah malam tu dengan sapuluh (malam lagi). Mako, lengkaplah waktu nang lah ditentukan Tuhannyo empat puluh malam. Musa bakato kapado saudaronyo, (Yaitu) Harun, “Gantikanlah aku dalam (mamimpin) kaumku, perbaikilah (dirimu dan kaummu), dan janganlah engkau mangikuti jalan orang-orang nang babuat karusakan.”

وَلَمَّا جَاۤءَ مُوْسٰى لِمِيْقَاتِنَا وَكَلَّمَهٗ رَبُّهٗۙ قَالَ رَبِّ اَرِنِيْٓ اَنْظُرْ اِلَيْكَۗ قَالَ لَنْ تَرٰىنِيْ وَلٰكِنِ انْظُرْ اِلَى الْجَبَلِ فَاِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهٗ فَسَوْفَ تَرٰىنِيْۚ فَلَمَّا تَجَلّٰى رَبُّهٗ لِلْجَبَلِ جَعَلَهٗ دَكًّا وَّخَرَّ مُوْسٰى صَعِقًاۚ فَلَمَّآ اَفَاقَ قَالَ سُبْحٰنَكَ تُبْتُ اِلَيْكَ وَاَنَا۠ اَوَّلُ الْمُؤْمِنِيْنَ١٤٣
Wa lammā jā'a mūsā limīqātinā wa kallamahū rabbuh(ū), qāla rabbi arinī anẓur ilaik(a), qāla lan tarānī wa lākininẓur ilal-jabali fa inistaqarra makānahū fa saufa tarānī, falammā tajallā rabbuhū lil-jabali ja‘alahū dakkaw wa kharra mūsā ṣa‘iqā(n), falammā afāqa qāla subḥānaka tubtu ilaika wa ana awwalul-mu'minīn(a).
[143] Katiko Musa datang untuk (bamunajat) pado waktu nang lah Kami tentukan (salamo empat puluh ari) dan Tuhan lah bafirman (langsung) kapadonyo, (Musa) bakato, “wahai Tuhanku, tampakkanlah (diri-Mu) kapadoku agar aku dapat maliat Engkau.” (Allah) bafirman, “Engkau idak bakal (sanggup) maliat-Ku, namun liatlah ka gunung tu. kalu io tetap di genahnyo (seperti sadiokalo), niscayo engkau dapat maliat-Ku.” Mako, katiko Tuhannyo manampakkan (keagungan-Nyo) kapado gunung tu, 280 gunung tu hancur luluh dan Musa pun jatuh pingsan. Sasudah Musa sadar, dio bakato, “Mahasuci Engkau. Aku batobat kapado-Mu dan aku adolah orang nang pertamo-tamo baiman.”
280) Para mufasir ado nang bapendapat bahwa apo nang ditampakkan tersebut adolah kabesaran dan kakuasaan Allah Swt. Ado pula nang manafsirkan bahwa nang tampak tu adolah cahayo Allah Swt. Bagaimanopun jugo tampaknyo Allah Swt. tu bukanlah seperti tampaknyo makhluk, hanyo tampak nang sasuai dengan sifat-sifat Allah Swt. nang idak dapat diukur dengan ukuran manusio.

قَالَ يٰمُوْسٰٓى اِنِّى اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسٰلٰتِيْ وَبِكَلَامِيْ ۖفَخُذْ مَآ اٰتَيْتُكَ وَكُنْ مِّنَ الشّٰكِرِيْنَ١٤٤
Qāla yā mūsā inniṣṭafaituka ‘alan-nāsi birisālātī wa bikalāmī, fa khuż mā ātaituka wa kum minasy-syākirīn(a).
[144] (Allah) bafirman, “Oi Musa, sasungguhnyo Aku mamilih (malebihkan) engkau dari manusio (nang lain) untuk mambawak risalah dan ngomong (langsung) dengan-Ku. Mako, bapegang teguhlah kapado apo nang Aku bagihkan kapadomu dan jadilah kamu tamasuk orang-orang nang basyukur.”

وَكَتَبْنَا لَهٗ فِى الْاَلْوَاحِ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَّتَفْصِيْلًا لِّكُلِّ شَيْءٍۚ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَّأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوْا بِاَحْسَنِهَا ۗسَاُورِيْكُمْ دَارَ الْفٰسِقِيْنَ١٤٥
Wa katabnā lahū fil-alwāḥi min kulli syai'im mau‘iẓataw wa tafṣīlal likulli syai'(in), fa khużhā biquwwatiw wa'mur qaumaka ya'khużū bi'aḥsanihā, sa'urīkum dāral-fāsiqīn(a).
[145] Kami lah manuliskan untuk Musa pado lauh-lauh (Taurat) 281 sagalo sasuatu sabagai palajaran dan panjelasan untuk sagalo hal. Lalu, (Kami bafirman kapadonyo), “Bapegang teguhlah kapadonyo dengan sungguh-sungguh dan suruhlah kaummu bapegang kapadonyo dengan sabaik-baiknyo. 282 Aku bakal mampaliatkan kapadomu (kahancuran) negeri orang-orang fasik.” 283
281) ‘Lauh’ adolah kepingan dari batu atau kayu nang batuliskan kitab Taurat nang diterimo Nabi Musa a.s. sasudah munajat di Gunung Sinai. 282) Utamokanlah hal-hal nang wajib dulu daripado nang sunah dan mubah. 283) Allah Swt. bakal mampaliatkan negeri orang-orang fasik seperti Fir’aun, ‘Ad, dan Samud nang hancur basamo orang-orang tu akibat akhir kajahatan dan kafasikan orang-orang tu.

سَاَصْرِفُ عَنْ اٰيٰتِيَ الَّذِيْنَ يَتَكَبَّرُوْنَ فِى الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّۗ وَاِنْ يَّرَوْا كُلَّ اٰيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوْا بِهَاۚ وَاِنْ يَّرَوْا سَبِيْلَ الرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوْهُ سَبِيْلًاۚ وَاِنْ يَّرَوْا سَبِيْلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوْهُ سَبِيْلًاۗ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَكَانُوْا عَنْهَا غٰفِلِيْنَ١٤٦
Sa'aṣrifu ‘an āyātiyal-lażīna yatakabbarūna fil-arḍi bigairil-ḥaqq(i), wa iy yarau kulla āyatil lā yu'minū bihā, wa iy yarau sabīlar-rusydi lā yattakhiżūhu sabīlā(n), wa iy yarau sabīlal-gayyi yattakhiżūhu sabīlā(n), żālika bi'annahum każżabū bi'āyātinā wa kānū ‘anhā gāfilīn(a).
[146] Aku bakal mamalingkan orang-orang nang manyombongkan diri di bumi tanpa alasan nang betul dari tando-tando (kakuasoan-Ku). kalu orang-orang tu maliat semuo tando-tando tu, orang-orang tu tetap idak mau baiman kapadonyo. kalu orang-orang tu maliat jalan kabenaran, orang-orang tu tetap idak mau manempuhnyo. (Sabaliknyo), kalu orang-orang tu maliat jalan kasesatan, orang-orang tu manempuhnyo. Macam tu adolah kareno orang-orang tu mandustokan ayat-ayat Kami dan orang-orang tu salalu lengah tahadapnyo.

وَالَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَلِقَاۤءِ الْاٰخِرَةِ حَبِطَتْ اَعْمَالُهُمْۗ هَلْ يُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ ࣖ١٤٧
Wal-lażīna każżabū bi'āyātinā wa liqā'il-ākhirati ḥabiṭat a‘māluhum, hal yujzauna illā mā kānū ya‘malūn(a).
[147] Orang-orang nang mandustokan tando-tando (kakuasoan) Kami dan adonyo pertemuan akherat, sio-siolah amal orang-orang tu. Bukankah orang-orang tu (dak) bakal dibalas, kacuali (sasuai dengan) apo nang lah orang-orang tu kerjokan?

وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوْسٰى مِنْۢ بَعْدِهٖ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهٗ خُوَارٌۗ اَلَمْ يَرَوْا اَنَّهٗ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيْهِمْ سَبِيْلًاۘ اِتَّخَذُوْهُ وَكَانُوْا ظٰلِمِيْنَ١٤٨
Wattakhaża mūsā mim ba‘dihī min ḥuliyyihim ‘ijlan jasadal lahū khuwār(un), alam yarau annahū lā yukallimuhum wa lā yahdīhim sabīlā(n), ittakhażūhu wa kānū ẓālimīn(a).
[148] Kaum Musa, sasudah kapergian (Musa ka Gunung Sinai), mambuat (sembahan barupo) patung anak jawi nang batubuh dan dapat malenguh (basuaro) 284 dari perhiasan emas orang-orang tu. Apokah orang-orang tu idak mangetaui bahwa (patung) anak jawi tu idak dapat ngomong dengan orang-orang tu dan idak dapat (pulo) manunjukkan jalan (kabaikan) kapado orang-orang tu? (Bahkan), orang-orang tu manjadikannyo (sabagai sembahan). Orang-orang tu adolah orang-orang aniayo.
284) Orang-orang tu mambuat patung anak jawi dari emas. Sabagian mufasir bapendapat bahwa suaro nang mirip suaro jawi tu hanyolah disebabkan oleh angin nang masuk ka dalam rongga patung tu dengan teknik nang dikenal oleh Samiri waktu tu. Sabagian lagi ado nang manafsirkan bahwa patung nang dibuat tu kemudian menjadi tubuh nang banyawo dan mangeluarkan suaro sapi.

وَلَمَّا سُقِطَ فِيْٓ اَيْدِيْهِمْ وَرَاَوْا اَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوْاۙ قَالُوْا لَىِٕنْ لَّمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ١٤٩
Wa lammā suqiṭa fī aidīhim wa ra'au annahum qad ḍallū, qālū la'il lam yarḥamnā rabbunā wa yagfir lanā lanakūnanna minal-khāsirīn(a).
[149] Sasudah orang-orang tu (sangat) manyesali perbuatannyo dan mangetaui bahwa orang-orang tu betul-betul sesat, orang-orang tu bakato, “Sungguh, kalu Tuhan kami idak mambagih rahmat kapado kami dan idak mangampuni kami, pastilah kami manjadi orang-orang nang marugi.”

وَلَمَّا رَجَعَ مُوْسٰٓى اِلٰى قَوْمِهٖ غَضْبَانَ اَسِفًاۙ قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُوْنِيْ مِنْۢ بَعْدِيْۚ اَعَجِلْتُمْ اَمْرَ رَبِّكُمْۚ وَاَلْقَى الْاَلْوَاحَ وَاَخَذَ بِرَأْسِ اَخِيْهِ يَجُرُّهٗٓ اِلَيْهِ ۗقَالَ ابْنَ اُمَّ اِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُوْنِيْ وَكَادُوْا يَقْتُلُوْنَنِيْۖ فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْاَعْدَاۤءَ وَلَا تَجْعَلْنِيْ مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِيْنَ١٥٠
Wa lammā raja‘a mūsā ilā qaumihī gaḍbāna asifā(n), qāla bi'samā khalaftumūnī mim ba‘dī, a‘ajiltum amra rabbikum, wa alqal-alwāḥa wa akhaża bira'si akhīhi yajurruhū ilaih(i), qālabna umma innal-qaumastaḍ‘afūnī wa kādū yaqtulūnanī, falā tusymit biyal-a‘dā'a wa lā taj‘alnī ma‘al-qaumiẓ-ẓālimīn(a).
[150] Katiko Musa balik kapado kaumnyo dalam kaadaan marah lagi sedih, dio bakato, “Alangkah buruknyo perbuatan nang kamu kerjokan salamo kapergianku! Apokah kamu hendak mandului janji Tuhanmu?” 285 Musa pun malemparkan lauh-lauh (Taurat) tu dan mamegang kepalak (manjambak) saudaronyo (Harun) sambil manariknyo ka arahnyo. (Harun) bakato, “Oi anak ibuku, kaum iko lah manganggapku lemah dan hampir be orang-orang tu mambunuhku. Oleh kareno tu, janganlah engkau manjadikan musuh-musuh manyorakiku (kareno maliat palakuan kasarmu tahadapku). Janganlah engkau manjadikanku (dalam pandanganmu) basamo kaum nang aniayo.”
285) Maksud pertanyoan iko adolah mampatanyokan katidaksabaran manantik kadatangan Nabi Musa a.s. balik sasudah bamunajat kapado Tuhan, sahinggo kaumnyo mambuat patung anak jawi untuk disembah samacam mano manyembah Allah Swt.

قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِيْ وَلِاَخِيْ وَاَدْخِلْنَا فِيْ رَحْمَتِكَ ۖوَاَنْتَ اَرْحَمُ الرّٰحِمِيْنَ ࣖ١٥١
Qāla rabbigfirlī wa li'akhī wa adkhilnā fī raḥmatik(a), wa anta arḥamur-rāḥimīn(a).
[151] Dio (Musa) badoa, “Wahai Tuhanku, ampunilah aku dan saudaroku serto masukkanlah kami ka dalam rahmat-Mu. Engkaulah Maha Panyayang dari semuo nang panyayang.”

اِنَّ الَّذِيْنَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنَالُهُمْ غَضَبٌ مِّنْ رَّبِّهِمْ وَذِلَّةٌ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَاۗ وَكَذٰلِكَ نَجْزِى الْمُفْتَرِيْنَ١٥٢
Innal-lażīnattakhażul-‘ijla sayanāluhum gaḍabum mir rabbihim wa żillatun fil-ḥayātid-dun-yā, wa każālika najzil-muftarīn(a).
[152] Sasungguhnyo orang-orang nang manjadikan (patung) anak jawi (sabagai sembahan) kagi bakal manerimo kamurkoan dan kahinoan dari Tuhan orang-orang tu dalam kahidupan di dunio. Macam tulah Kami mambagih balasan kapado orang-orang nang mangado-ado.

وَالَّذِيْنَ عَمِلُوا السَّيِّاٰتِ ثُمَّ تَابُوْا مِنْۢ بَعْدِهَا وَاٰمَنُوْٓا اِنَّ رَبَّكَ مِنْۢ بَعْدِهَا لَغَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ١٥٣
Wal-lażīna ‘amilus-sayyi'āti ṡumma tābū mim ba‘dihā wa āmanū inna rabbaka mim ba‘dihā lagafūrur raḥīm(un).
[153] Orang-orang nang mangerjokan kaburukan, Kemudian sasudah tu batobat dan baiman, sasungguhnyo Tuhanmu, sasudah (tobat) tu, Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.

وَلَمَّا سَكَتَ عَنْ مُّوْسَى الْغَضَبُ اَخَذَ الْاَلْوَاحَۖ وَفِيْ نُسْخَتِهَا هُدًى وَّرَحْمَةٌ لِّلَّذِيْنَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُوْنَ١٥٤
Wa lammā sakata ‘am mūsal-gaḍabu akhażal-alwāḥ(a), wa fī nuskhatihā hudaw wa raḥmatul lil-lażīna hum lirabbihim yarhabūn(a).
[154] Sasudah amarah Musa mareda, dio mangambik (balik) lauh-lauh (Taurat) tu. Di dalam tulisannyo tadapat patunjuk dan rahmat bagi orang-orang nang takut kapado Tuhannyo.

وَاخْتَارَ مُوْسٰى قَوْمَهٗ سَبْعِيْنَ رَجُلًا لِّمِيْقَاتِنَا ۚفَلَمَّآ اَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ اَهْلَكْتَهُمْ مِّنْ قَبْلُ وَاِيَّايَۗ اَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاۤءُ مِنَّاۚ اِنْ هِيَ اِلَّا فِتْنَتُكَۗ تُضِلُّ بِهَا مَنْ تَشَاۤءُ وَتَهْدِيْ مَنْ تَشَاۤءُۗ اَنْتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَاَنْتَ خَيْرُ الْغٰفِرِيْنَ١٥٥
Wakhtāra mūsā qaumahū sab‘īna rajulal limīqātinā, falammā akhażathumur-rajfatu qāla rabbi lau syi'ta ahlaktahum min qablu wa iyyāy(a), atuhlikunā bimā fa‘alas-sufahā'u minnā, in hiya illā fitnatuk(a), tuḍillu bihā man tasyā'u wa tahdī man tasyā'(u), anta waliyyunā fagfir lanā warḥamnā wa anta khairul-gāfirīn(a).
[155] Musa mamilih tujuh puluh orang dari kaumnyo untuk (mamohon tobat kapado Kami) pado waktu nang lah Kami tentukan. Katiko orang-orang tu ditimpo gempo bumi, Musa bakato, “Wahai Tuhanku, kalu Engkau kendaki, tentulah Engkau mambinasokan orang-orang tu dan aku sabelum iko. Apokah Engkau bakal mambinasokan kami kareno perbuatan orang-orang nang kurang akal di antaro kami? (Panyembahan tahadap patung anak sapi) tu hanyolah cobaan dari-Mu. Engkau manyesatkan siapo nang Engkau kendaki dengan cobaan tu dan Engkau mambagih patunjuk siapo nang Engkau kendaki. 286 Engkaulah Palindung kami. Mako, ampunilah kami dan bagihlah kami rahmat. Engkaulah sabaik-baik Pambagih ampun.”
286) Perbuatan orang-orang tu mambuat patung anak jawi dan manyembahnyo tu adolah suatu cobaan dari Allah Swt. untuk manguji orang-orang tu, siapo nang sabenarnyo kuat imannyo dan siapo nang masih ragu-ragu. Orang nang lemah imannyo tulah nang mangikuti Samiri dan manyembah patung anak jawi tu. bakal tetapi, orang nang kuat imannyo bakal tetap dalam kaimanannyo.

۞ وَاكْتُبْ لَنَا فِيْ هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَّفِى الْاٰخِرَةِ اِنَّا هُدْنَآ اِلَيْكَۗ قَالَ عَذَابِيْٓ اُصِيْبُ بِهٖ مَنْ اَشَاۤءُۚ وَرَحْمَتِيْ وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍۗ فَسَاَكْتُبُهَا لِلَّذِيْنَ يَتَّقُوْنَ وَيُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَالَّذِيْنَ هُمْ بِاٰيٰتِنَا يُؤْمِنُوْنَۚ١٥٦
Waktub lanā fī hāżihid-dun-yā ḥasanataw wa fil-ākhirati innā hudnā ilaik(a), qāla ‘ażābī uṣību bihī man asyā'(u), wa raḥmatī wasi‘at kulla syai'(in), fa sa'aktubuhā lil-lażīna yattaqūna wa yu'tūnaz-zakāta wal-lażīna hum bi'āyātinā yu'minūn(a).
[156] Tetapkanlah untuk kami kabaikan di dunio iko dan di akherat. Sasungguhnyo kami balik (batobat) kapado Engkau. (Allah) bafirman, “Sikso-Ku bakal Aku timpokan kapado siapo nang Aku kendaki dan rahmat-Ku maliputi sagalo sasuatu. Bakal Aku tetapkan rahmat-Ku bagi orang-orang nang batakwa dan manunaikan zakat serto bagi orang-orang nang baiman kapado ayat-ayat Kami.”

اَلَّذِيْنَ يَتَّبِعُوْنَ الرَّسُوْلَ النَّبِيَّ الْاُمِّيَّ الَّذِيْ يَجِدُوْنَهٗ مَكْتُوْبًا عِنْدَهُمْ فِى التَّوْرٰىةِ وَالْاِنْجِيْلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوْفِ وَيَنْهٰىهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبٰۤىِٕثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ اِصْرَهُمْ وَالْاَغْلٰلَ الَّتِيْ كَانَتْ عَلَيْهِمْۗ فَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِهٖ وَعَزَّرُوْهُ وَنَصَرُوْهُ وَاتَّبَعُوا النُّوْرَ الَّذِيْٓ اُنْزِلَ مَعَهٗٓ ۙاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ ࣖ١٥٧
Al-lażīna yattabi‘ūnar-rasūlan nabiyyal-ummiyyal-lażī yajidūnahū maktūban ‘indahum fit-taurāti wal-injīli ya'muruhum bil-ma‘rūfi wa yanhāhum ‘anil-munkari wa yuḥillu lahumuṭ-ṭayyibāti wa yuḥarrimu ‘alaihimul-khabā'iṡa wa yaḍa‘u ‘anhum iṣrahum wal-aglālal-latī kānat ‘alaihim, fal-lażīna āmanū bihī wa ‘azzarūhu wa naṣarūhu wattaba‘un nūral-lażī unzila ma‘ah(ū), ulā'ika humul-mufliḥūn(a).
[157] (Yaitu), orang-orang nang mangikuti Rosul (Muhammad), Nabi nang umi (dak biso baco tulis) nang (namonyo) orang-orang tu temukan tatulis di dalam Taurat dan Injil nang ado pado orang-orang tu. Dio manyuruh orang-orang tu kapado nang makruf, mancegah dari nang mungkar, manghalalkan sagalo nang baik bagi orang-orang tu, mangharamkan sagalo nang buruk bagi orang-orang tu, dan mambebaskan beban-beban serto belenggu-belenggu nang ado pado orang-orang tu. 287 Adopun orang-orang nang baiman kapadonyo, mamuliokannyo, manolongnyo, dan mangikuti cahayo terang nang diturunkan basamonyo (Al-Qur’an), orang-orang tulah orang-orang baruntung.
287) Dalam syariat nang dibawak oleh Nabi Muhammad saw. tu idak ado lagi beban nang berat nang dipikulkan kapado Bani Israil, seperti mansyariatkan mambunuh diri untuk sahnyo tobat, wajib kisas pado pambunuhan, baik nang disengajo maupun dak, tanpa boleh mambayar diat (ganti rugi), mamotong anggota badan nang malakukan kasalahan, dan mambuang atau manggunting kain nang keno najis.

قُلْ يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنِّيْ رَسُوْلُ اللّٰهِ اِلَيْكُمْ جَمِيْعًا ۨالَّذِيْ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۚ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ يُحْيٖ وَيُمِيْتُۖ فَاٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهِ النَّبِيِّ الْاُمِّيِّ الَّذِيْ يُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَكَلِمٰتِهٖ وَاتَّبِعُوْهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ١٥٨
Qul yā ayyuhan-nāsu innī rasūlullāhi ilaikum jamī‘anil-lażī lahū mulkus-samāwāti wal-arḍ(i), lā ilāha illā huwa yuḥyī wa yumīt(u), fa āminū billāhi wa rasūlihin-nabiyyil-ummiyyil-lażī yu'minu billāhi wa kalimatihī wattabi‘ūhu la‘allakum tahtadūn(a).
[158] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Oi manusio, sasungguhnyo aku iko utusan Allah bagi kamu semuo, Nang mamiliki kerajaan langit dan bumi, idak ado tuhan salain Dio, serto Nang manghidupkan dan mamatikan. Mako, baimanlah kamu kapado Allah dan Rosul-Nyo, (Yaitu) nabi umi (dak biso baco tulis) nang baiman kapado Allah dan kalimat-kalimat-Nyo (kitab-kitab-Nyo). Ikutilah dio agar kamu mandapat patunjuk.”

وَمِنْ قَوْمِ مُوْسٰٓى اُمَّةٌ يَّهْدُوْنَ بِالْحَقِّ وَبِهٖ يَعْدِلُوْنَ١٥٩
Wa min qaumi mūsā ummatuy yahdūna bil-ḥaqqi wa bihī ya‘dilūn(a).
[159] Di antaro kaum Musa tadapat suatu umat nang mambagih patunjuk (kapado manusio) dengan (dasar) kabenaran dan dengan tu (pulo) orang-orang tu balaku adil. 288
288) Orang-orang tu mambagih patunjuk dan manuntun dengan bapadoman kapado patunjuk dan tuntunan nang datang dari Allah Swt. Dalam hal mangadili pakaro, orang-orang tu salalu mencari kaadilan dengan bapadoman kapado patunjuk dan tuntunan Allah Swt.

وَقَطَّعْنٰهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ اَسْبَاطًا اُمَمًاۗ وَاَوْحَيْنَآ اِلٰى مُوْسٰٓى اِذِ اسْتَسْقٰىهُ قَوْمُهٗٓ اَنِ اضْرِبْ بِّعَصَاكَ الْحَجَرَۚ فَانْۢبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًاۗ قَدْ عَلِمَ كُلُّ اُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْۗ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَاَنْزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوٰىۗ كُلُوْا مِنْ طَيِّبٰتِ مَا رَزَقْنٰكُمْۗ وَمَا ظَلَمُوْنَا وَلٰكِنْ كَانُوْٓا اَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُوْنَ١٦٠
Wa qaṭṭa‘nāhumuṡnatai ‘asyrata asbāṭan umamā(n), wa auḥainā ilā mūsā iżistasqāhu qaumuhū aniḍrib bi‘aṣākal-ḥajar(a), fambajasat minhuṡnatā ‘asyrata ‘ainā(n), qad ‘alima kullu unāsim masyrabahum, wa ẓallalnā ‘alaihimul-gamāma wa anzalnā ‘alaihimul-manna was-salwā, kulū min ṭayyibāti mā razaqnākum, wa mā ẓalamūnā wa lākin kānū anfusahum yaẓlimūn(a).
[160] Kami mambagi orang-orang tu (Bani Israil) manjadi dua belas suku nang tiap-tiap orang-orang tu bajumlah besak. Kami wahyukan kapado Musa katiko kaumnyo maminta aek kapadonyo, “Pukullah batu tu dengan tongkatmu!” Mako, mamancarlah dari (batu) tu dua belas mato aek. Sungguh, setiap suku lah mangetaui genah minumnyo masing-masing. Kami naungi orang-orang tu dengan awan dan Kami turunkan kapado orang-orang tu manna dan salwa. 289 (Kami bafirman), “Makanlah nang baik-baik dari rezeki nang lah Kami anugerahkan kapadomu.” Orang-orang tu idak mananiayo Kami, tapi orang-orang tulah nang salalu mananiayo dirinyo dewek.
289) Lihat catatan kaki surah al-Baqarah/2: 57.

وَاِذْ قِيْلَ لَهُمُ اسْكُنُوْا هٰذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُوْا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُوْلُوْا حِطَّةٌ وَّادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيْۤـٰٔتِكُمْۗ سَنَزِيْدُ الْمُحْسِنِيْنَ١٦١
Wa iżā qīla lahumuskunū hāżihil-qaryata wa kulū minhā ḥaiṡu syi'tum wa qūlū ḥiṭṭatuw wadkhulul-bāba sujjadan nagfir lakum khaṭī'ātikum, sanazīdul-muḥsinīn(a).
[161] (Ingatlah) katiko dikatokan kapado orang-orang tu (Bani Israil), “Tinggallah di negeri iko (Baitulmaqdis) dan makanlah dari (hasil bumi)-nyo di mano be kamu kendaki, serto katokanlah, ‘Bebaskanlah kami dari doso,’ lalu masukilah pintu gerbangnyo sambil mambungkuk! (Jiko kamu malakukan tu semuo), niscayo Kami mangampuni kasalahan-kasalahanmu.” Kami bakal manambah (karunio) kapado orang-orang nang babuat kabaikan.

فَبَدَّلَ الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا مِنْهُمْ قَوْلًا غَيْرَ الَّذِيْ قِيْلَ لَهُمْ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاۤءِ بِمَا كَانُوْا يَظْلِمُوْنَ ࣖ١٦٢
Fa baddalal-lażīna ẓalamū minhum qaulan gairal-lażī qīla lahum fa arsalnā ‘alaihim rijzam minas-samā'i bimā kānū yaẓlimūn(a).
[162] Mako, orang-orang nang aniayo di antaro orang-orang tu mangganti (omongan tu) dengan omongan nang idak diperintahkan kapado orang-orang tu. 290 Lalu, Kami timpokan kapado orang-orang tu azab dari langit kareno orang-orang tu salalu babuat aniayo.
290) Orang-orang tu diperentah untuk mangucap, ‘ḥiṭṭatun’ (nang artinyo ‘mohon dilepaskan dari doso’), tapi orang-orang tu mangubah sambil mancemooh dan mangucapkannyo menjadi ‘ḥinṭatun fī sya‘īrah’ (nang artinyo ‘gandum’).

وَسْـَٔلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِيْ كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِۘ اِذْ يَعْدُوْنَ فِى السَّبْتِ اِذْ تَأْتِيْهِمْ حِيْتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَّيَوْمَ لَا يَسْبِتُوْنَۙ لَا تَأْتِيْهِمْ ۛ كَذٰلِكَ ۛنَبْلُوْهُمْ بِمَا كَانُوْا يَفْسُقُوْنَ١٦٣
Was'alhum ‘anil-qaryatil-latī kānat ḥāḍiratal-baḥr(i), iż ya‘dūna fis-sabti iż ta'tīhim ḥītānuhum yauma sabtihim syurra‘aw wa yauma lā yasbitūn(a), lā ta'tīhim - każālika - nablūhum bimā kānū yafsuqūn(a).
[163] Tanyokanlah kapado orang-orang tu tentang negeri 291 nang taletak di dekat laut katiko orang-orang tu malanggar aturan pado ari Sabat, 292 (Yaitu) katiko datang kapado orang-orang tu ikan-ikan (nang barado di sakitar) orang-orang tu bamunculan di permukaan aek. Padohal, pado ari-ari nang bukan Sabat ikan-ikan tu idak datang kapado orang-orang tu. Macam tulah Kami manguji orang-orang tu kareno orang-orang tu salalu balaku fasik.
291) ‘Negeri dekat laut’ di siko adolah kota Eilah nang taletak di pantai Laut Merah, antara kota Madyan danGunung Sinai. 292) Manurut aturan, orang-orang tu idak boleh bakerjo pado ari Sabat, kareno ari Sabat tu dikhususkan hanyo untuk baibadah. Aturan iko ditetapkan oleh Allah Swt. kapado orang-orang Yahudi sasuai dengan parmintaan orang-orang tu. Orang-orang tu dilarang mangail ikan pado ari tu, tapi sabagian dari orang-orang tu melanggar dengan caro nang licik. Orang-orang tu idak mangail tapi mambendung ikan dengan manggali kolam, sahinggo air masuk basamo ikan ka dalam kolam tu, dan orang-orang tu kemudian manangkapnyo di ari nang lain.

وَاِذْ قَالَتْ اُمَّةٌ مِّنْهُمْ لِمَ تَعِظُوْنَ قَوْمًاۙ ۨاللّٰهُ مُهْلِكُهُمْ اَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيْدًاۗ قَالُوْا مَعْذِرَةً اِلٰى رَبِّكُمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَّقُوْنَ١٦٤
Wa iż qālat ummatum minhum lima ta‘iẓūna qaumā(n), allāhu muhlikuhum au mu‘ażżibuhum ‘ażāban syadīdā(n), qālū ma‘żiratan ilā rabbikum wa la‘allahum yattaqūn(a).
[164] (Ingatlah) katiko salah sikok golongan di antaro orang-orang tu bakato, “Mangapo kamu manasihati kaum nang bakal dibinasokan atau diazab Allah dengan azab nang sangat keras?” Orang-orang tu manjawab, “Agar kami mampunyoi alasan (lepas tanggung jawab) kapado Tuhanmu 293 dan agar orang-orang tu batakwa.”
293) Alasan orang-orang tu adolah bahwa orang-orang tu sudah melaksanakan perentah Allah Swt. untuk mambagih peringatan

فَلَمَّا نَسُوْا مَا ذُكِّرُوْا بِهٖٓ اَنْجَيْنَا الَّذِيْنَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوْۤءِ وَاَخَذْنَا الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا بِعَذَابٍۢ بَـِٔيْسٍۢ بِمَا كَانُوْا يَفْسُقُوْنَ١٦٥
Falammā nasū mā żukkirū bihī anjainal-lażīna yanhauna ‘anis-sū'i wa akhażnal-lażīna ẓalamū bi‘ażābim ba'īsim bimā kānū yafsuqūn(a).
[165] Mako, sasudah orang-orang tu malupokan apo nang diparingatkan kapado orang-orang tu, Kami selamatkan orang-orang nang mancegah (orang babuat) kaburukan dan Kami timpokan kapado orang-orang nang aniayo azab nang keras kareno orang-orang tu salalu babuat fasik.

فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَّا نُهُوْا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُوْنُوْا قِرَدَةً خٰسِـِٕيْنَ١٦٦
Falammā ‘atau ‘am mā nuhū ‘anhu qulnā lahum kūnū qiradatan khāsi'īn(a).
[166] Kemudian, katiko orang-orang tu bersikeras (malampaui batas) tahadap sagalo nang dilarang, Kami katokan kapado orang-orang tu, “Jadilah kamu beruk nang hino!”

وَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ يَّسُوْمُهُمْ سُوْۤءَ الْعَذَابِۗ اِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيْعُ الْعِقَابِۖ وَاِنَّهٗ لَغَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ١٦٧
Wa iż ta'ażżana rabbuka layab‘aṡanna ‘alaihim ilā yaumil-qiyāmati may yasūmuhum sū'al-‘ażāb(i), inna rabbaka lasarī‘ul-‘iqāb(i), wa innahū lagafūrur raḥīm(un).
[167] (Ingatlah) katiko Tuhanmu mamberitahukan bahwa sungguh Dio bakal mangirimkan kapado orang-orang tu (Bani Israil) orang-orang nang bakal manimpokan saburuk-buruk azab kapado orang-orang tu sampai ari Kiamat. Sasungguhnyo Tuhanmu sangat cepat hukuman-Nyo dan sasungguhnyo Dio Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.

وَقَطَّعْنٰهُمْ فِى الْاَرْضِ اُمَمًاۚ مِنْهُمُ الصّٰلِحُوْنَ وَمِنْهُمْ دُوْنَ ذٰلِكَ ۖوَبَلَوْنٰهُمْ بِالْحَسَنٰتِ وَالسَّيِّاٰتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُوْنَ١٦٨
Wa qaṭṭa‘nāhum fil-arḍi umamā(n), minhumuṣ-ṣāliḥūna wa minhum dūna żālik(a), wa balaunāhum bil-ḥasanāti was-sayyi'āti la‘allahum yarji‘ūn(a).
[168] Kami mambagi orang-orang tu di bumi iko manjadi baberapo golongan. Di antaronyo ado orang-orang nang saleh dan ado (pulo) nang dak. Kami manguji orang-orang tu dengan berbagai kabaikan dan (jugo dengan) berbagai kaburukan agar orang-orang tu balik (kapado kabenaran).

فَخَلَفَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَّرِثُوا الْكِتٰبَ يَأْخُذُوْنَ عَرَضَ هٰذَا الْاَدْنٰى وَيَقُوْلُوْنَ سَيُغْفَرُ لَنَاۚ وَاِنْ يَّأْتِهِمْ عَرَضٌ مِّثْلُهٗ يَأْخُذُوْهُۗ اَلَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ مِّيْثَاقُ الْكِتٰبِ اَنْ لَّا يَقُوْلُوْا عَلَى اللّٰهِ اِلَّا الْحَقَّ وَدَرَسُوْا مَا فِيْهِۗ وَالدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِيْنَ يَتَّقُوْنَۗ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ١٦٩
Fa khalafa mim ba‘dihim khalfuw wariṡul-kitāba ya'khużūna ‘araḍa hāżal-adnā wa yaqūlūna sayugfaru lanā, wa iy ya'tihim ‘araḍum miṡluhū ya'khużūh(u), alam yu'khaż ‘alaihim mīṡāqul-kitābi allā yaqūlū ‘alallāhi illal-ḥaqqa wa darasū mā fīh(i), wad-dārul-ākhiratu khairul lil-lażīna yattaqūn(a), afalā ta‘qilūn(a).
[169] Kemudian, sasudah orang-orang tu, datanglah generasi (nang lebih buruk) nang mawarisi kitab suci (Taurat). Orang-orang tu mangambik harto bendo (duniowi) nang rendah iko (sabagai ganti dari kabenaran). Lalu, orang-orang tu bakato, “Kami bakal diampuni.” Kalu kagek harto bendo (duniawi) datang kapado orang-orang tu sebanyak tu, niscayo orang-orang tu bakal mangambiknyo (jugo). (Orang-orang tu dicerca), Bukankah orang-orang tu sudah taikat pajanjian dalam kitab suci (Taurat) bahwa orang-orang tu idak bakal mangatokan kapado Allah, kacuali nang betul, padohal orang-orang tu sudah mampelajari apo nang tasebut di dalamnyo? Negeri akherat tu lebih baik bagi orang-orang tu nang batakwa. Mako, dakkah kamu mangerti?

وَالَّذِيْنَ يُمَسِّكُوْنَ بِالْكِتٰبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَۗ اِنَّا لَا نُضِيْعُ اَجْرَ الْمُصْلِحِيْنَ١٧٠
Wal-lażīna yumassikūna bil-kitābi wa aqāmuṣ-ṣalāh(ta), innā lā nuḍī‘u ajral-muṣliḥīn(a).
[170] Orang-orang nang bapegang teguh pado kitab suci (Taurat) dan malaksanokan salat, sasungguhnyo Kami idak bakal manyio-nyiokan pahalo orang-orang saleh.

۞ وَاِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَاَنَّهٗ ظُلَّةٌ وَّظَنُّوْٓا اَنَّهٗ وَاقِعٌۢ بِهِمْۚ خُذُوْا مَآ اٰتَيْنٰكُمْ بِقُوَّةٍ وَّاذْكُرُوْا مَا فِيْهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ ࣖ١٧١
Wa iż nataqnal-jabala fauqahum ka'annahum ẓullatuw wa ẓannū annahū wāqi‘um bihim, khużū mā ātainākum biquwwatiw ważkurū mā fīhi la‘allakum tattaqūn(a).
[171] (Ingatlah) katiko Kami mangangkat gunung (dari akarnyo) ka atas orang-orang tu, seakan-akan (gunung) tu awan dan orang-orang tu yakin bahwa (gunung) tu bakal jatuh manimpo orang-orang tu. (Kami bafirman kapado orang-orang tu), “Peganglah dengan teguh apo nang lah Kami anugerahkan kapadomu serto ingatlah salalu (amalkanlah) apo nang tasebut di dalamnyo agar kamu manjadi orang-orang nang batakwa.”

وَاِذْ اَخَذَ رَبُّكَ مِنْۢ بَنِيْٓ اٰدَمَ مِنْ ظُهُوْرِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَاَشْهَدَهُمْ عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْۚ اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْۗ قَالُوْا بَلٰىۛ شَهِدْنَا ۛاَنْ تَقُوْلُوْا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ اِنَّا كُنَّا عَنْ هٰذَا غٰفِلِيْنَۙ١٧٢
Wa iż akhaża rabbuka mim banī ādama min ẓuhūrihim żurriyyatahum wa asyhadahum ‘alā anfusihim, alastu birabbikum, qālū balā - syahidnā - an taqūlū yaumal-qiyāmati innā kunnā ‘an hāżā gāfilīn(a).
[172] (Ingatlah) katiko Tuhanmu mangeluarkan dari tulang punggung anak cucu Adam, katurunan orang-orang tu dan Allah mangambik kasaksiannyo tahadap diri orang-orang tu dewek (serayo bafirman), “Bukankah Aku iko Tuhanmu?” Orang-orang tu manjawab, “Betul (Engkau Tuhan kami), kami basaksi.” (Kami malakukannyo) agar di ari Kiamat kamu (dak) mangatokan, “Sasungguhnyo kami lengah tahadap hal iko.”

اَوْ تَقُوْلُوْٓا اِنَّمَآ اَشْرَكَ اٰبَاۤؤُنَا مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةً مِّنْۢ بَعْدِهِمْۚ اَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُوْنَ١٧٣
Au taqūlū innamā asyraka ābā'unā min qablu wa kunnā żurriyyatam mim ba‘dihim, afatuhlikunā bimā fa‘alal-mubṭilūn(a).
[173] (Hal tu biso jugo) agar kamu (dak) manga-tokan, “Sasungguhnyo nenek moyang kami lah mampasakutukan (Tuhan) sejak dulu, sedang kami adolah katurunan nang (datang) sasudah orang-orang tu. Mako, apokah Engkau bakal manyikso kami kareno perbuatan para pelaku kabatilan?” 294
294) Supaya orang-orang musyrik tu jangan mangatokan bahwa nenek moyang orang-orang tu dulu lah mampasakutukan Tuhan, sedangkan orang-orang tu idak tahu-menahu bahwa mampasakutukan Tuhan tu salah. Idak ado jalan lagi bagi orang-orang tu, hanyo meniru nenek moyang orang-orang tu nang mampasakutukan Tuhan. Oleh kareno tu, orang-orang tu manganggap orang-orang tu idak patut disikso kareno kasalahan nenek moyang orang-orang tu.

وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُوْنَ١٧٤
Wa każālika nufaṣṣilul-āyāti wa la‘allahum yarji‘ūn(a).
[174] Macam tulah Kami manjelaskan secaro taperinci ayat-ayat tu dan agar orang-orang tu balik (kapado kabenaran).

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ الَّذِيْٓ اٰتَيْنٰهُ اٰيٰتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَاَتْبَعَهُ الشَّيْطٰنُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِيْنَ١٧٥
Watlu ‘alaihim naba'al-lażī ātaināhu āyātinā fansalakha minhā fa atba‘ahusy-syaiṭānu fa kāna minal-gāwīn(a).
[175] Bacokanlah (Nabi Muhammad) kapado orang-orang tu (tentang) barito orang nang lah Kami anugerahkan ayat-ayat Kami kapadonyo. Kemudian, dio malepaskan diri dari (ayat-ayat) tu lalu setan mangikutinyo (sampai berhasil manggodanyo). Mako, dio tamasuk orang nang sesat.

وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنٰهُ بِهَا وَلٰكِنَّهٗٓ اَخْلَدَ اِلَى الْاَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوٰىهُۚ فَمَثَلُهٗ كَمَثَلِ الْكَلْبِۚ اِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ اَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْۗ ذٰلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَاۚ فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُوْنَ١٧٦
Wa lau syi'nā larafa‘nāhu bihā wa lākinnahū akhlada ilal-arḍi wattaba‘a hawāh(u), fa maṡaluhū kamaṡalil-kalb(i), in taḥmil ‘alaihi yalhaṡ au tatrukūhu yalhaṡ, żālika maṡalul-qaumil-lażīna każżabū bi'āyātinā, faqṣuṣil-qaṣaṣa la‘allahum yatafakkarūn(a).
[176] Saandainyo Kami mangendaki, niscayo Kami tinggikan (derajat)-nyo dengan (ayat-ayat) tu, tapi dio cenderung kapado dunio dan mangikuti hawa nafsunyo. Mako, perumpamoannyo seperti anjing. kalu kamu manghalaunyo, io manjulurkan lidahnyo dan kalu kamu mambiakkannyo, dio manjulurkan lidahnyo (jugo). Macam tu adolah perumpamoan orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami. Mako, caritokanlah kisah-kisah tu agar orang-orang tu bapikir.

سَاۤءَ مَثَلًا ۨالْقَوْمُ الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا وَاَنْفُسَهُمْ كَانُوْا يَظْلِمُوْنَ١٧٧
Sā'a maṡalanil-qaumul-lażīna każżabū bi'āyātinā wa anfusahum kānū yaẓlimūn(a).
[177] Sangat buruk perumpamoan kaum nang mandustokan ayat-ayat Kami. Orang-orang tu hanyo mananiayo diri orang-orang tu dewek.

مَنْ يَّهْدِ اللّٰهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِيْۚ وَمَنْ يُّضْلِلْ فَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ١٧٨
May yahdillāhu fa huwal-muhtadī, wa may yuḍlil fa ulā'ika humul-khāsirūn(a).
[178] Siapo be nang Allah bagih patunjuk, diolah nang mandapat patunjuk dan siapo be nang Allah sesatkan, orang-orang tulah orang-orang nang marugi.

وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيْرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِۖ لَهُمْ قُلُوْبٌ لَّا يَفْقَهُوْنَ بِهَاۖ وَلَهُمْ اَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُوْنَ بِهَاۖ وَلَهُمْ اٰذَانٌ لَّا يَسْمَعُوْنَ بِهَاۗ اُولٰۤىِٕكَ كَالْاَنْعَامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّ ۗ اُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْغٰفِلُوْنَ١٧٩
Wa laqad żara'nā lijahannama kaṡīram minal-jinni wal-ins(i), lahum qulūbul lā yafqahūna bihā wa lahum a‘yunul lā yabṣirūna bihā wa lahum āżānul lā yasma‘ūna bihā, ulā'ika kal-an‘āmi bal hum aḍall(u), ulā'ika humul-gāfilūn(a).
[179] Sungguh, Kami betul-betul lah manciptokan banyak dari kalangan jin dan manusio untuk (masuk nerako) Jahanam (kareno kasesatan orang-orang tu). Orang-orang tu mamiliki hati nang idak orang-orang tu pergunokan untuk mamahami (ayat-ayat Allah) dan mamiliki mato nang idak orang-orang tu pergunokan untuk maliat (ayat-ayat Allah), serto mamiliki kuping nang idak orang-orang tu pagunokan untuk manganingkan (ayat-ayat Allah). Orang-orang tu seperti hewan ternak, bahkan lebih sesat lagi. Orang-orang tulah orang-orang nang lengah.

وَلِلّٰهِ الْاَسْمَاۤءُ الْحُسْنٰى فَادْعُوْهُ بِهَاۖ وَذَرُوا الَّذِيْنَ يُلْحِدُوْنَ فِيْٓ اَسْمَاۤىِٕهٖۗ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ ۖ١٨٠
Wa lillāhil-asmā'ul-ḥusnā fad‘ūhu bihā, wa żarul-lażīna yulḥidūna fī asmā'ih(ī), sayujzauna mā kānū ya‘malūn(a).
[180] Allah mamiliki Asmaulhusna (namo-namo nang tabaik). Mako, bamohonlah kapado-Nyo dengan manyebut (Asmaulhusna) tu dan tinggalkanlah orang-orang nang manyalahartikan namo-namo-Nyo. 295 Orang-orang tu kagi bakal mandapat balasan tahadap apo nang lah orang-orang tu kerjokan.
295) Jangan dihiraukan orang-orang nang manyembah Allah Swt. dengan manyebut namo-namo nang idak sasuai dengan sifat-sifat kaagungan Allah Swt., atau dengan memakai Asmaulhusna, tapi dengan maksud manodai namo Allah Swt. atau mampagunokan Asmaulhusna untuk namo-namo salain Allah Swt.

وَمِمَّنْ خَلَقْنَآ اُمَّةٌ يَّهْدُوْنَ بِالْحَقِّ وَبِهٖ يَعْدِلُوْنَ ࣖ١٨١
Wa mimman khalaqnā ummatuy yahdūna bil-ḥaqqi wa bihī ya‘dilūn(a).
[181] Di antaro orang-orang nang lah Kami ciptokan ado umat nang mambagih patunjuk dengan (dasar) kabenaran dan dengan tu (pulo) orang-orang tu balaku adil.

وَالَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُوْنَ١٨٢
Wal-lażīna każżabū bi'āyātinā sanastadrijuhum min ḥaiṡu lā ya‘lamūn(a).
[182] Orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami bakal Kami biakkan orang-orang tu baangsur-angsur (manuju kabinasoan) dari arah nang idak orang-orang tu ketaui. 296
296) Pembiaran tersebut dicontohkan seperti orang nang babuat maksiat, tapi hidupnyo kaliatan makin sukses, sahinggo dio makin berani babuat maksiat. Dio idak sadar bahwa apo nang dio lakukan manuntunnyo manuju kabinasoan.

وَاُمْلِيْ لَهُمْ ۗاِنَّ كَيْدِيْ مَتِيْنٌ١٨٣
Wa umlī lahum, inna kaidī matīn(un).
[183] Aku mambagih tenggang waktu kapado orang-orang tu. Sasungguhnyo rencano-Ku sangat teguh.

اَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوْا مَا بِصَاحِبِهِمْ مِّنْ جِنَّةٍۗ اِنْ هُوَ اِلَّا نَذِيْرٌ مُّبِيْنٌ١٨٤
Awalam yatafakkarū mā biṣāḥibihim min jinnah(tin), in huwa illā nażīrum mubīn(un).
[184] Apokah orang-orang tu idak marenungkan bahwa teman orang-orang tu (Nabi Muhammad) idak gilo sadikit pun? Dio hanyolah saorang pambagih peringatan nang jelas.

اَوَلَمْ يَنْظُرُوْا فِيْ مَلَكُوْتِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ مِنْ شَيْءٍ وَّاَنْ عَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنَ قَدِ اقْتَرَبَ اَجَلُهُمْۖ فَبِاَيِّ حَدِيْثٍۢ بَعْدَهٗ يُؤْمِنُوْنَ١٨٥
Awalam yanẓurū fī malakūtis-samāwāti wal-arḍi wa mā khalaqallāhu min syai'iw wa an ‘asā ay yakūna qadiqtaraba ajaluhum, fa bi'ayyi ḥadīṡim ba‘dahū yu'minūn(a).
[185] Apokah orang-orang tu idak mampahatikan kerajaan langit dan bumi dan sagalo apo nang Allah ciptokan dan kamungkinan lah makin dekatnyo waktu (kabinasoan) orang-orang tu? Lalu, barito mano lagi sasudah iko nang bakal orang-orang tu percayoi?

مَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَلَا هَادِيَ لَهٗ ۖوَيَذَرُهُمْ فِيْ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُوْنَ١٨٦
May yuḍlilillāhu falā hādiya lah(ū), wa yażaruhum fī ṭugyānihim ya‘mahūn(a).
[186] Siapo be nang Allah sesatkan, idak ado nang mampu mambagihnyo patunjuk. Allah mambiakkannyo taombang-ambing dalam kasesatan. 297
297) Lihat catatan kaki surah al-Baqarah/2: 26.

يَسْـَٔلُوْنَكَ عَنِ السَّاعَةِ اَيَّانَ مُرْسٰىهَاۗ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّيْۚ لَا يُجَلِّيْهَا لِوَقْتِهَآ اِلَّا هُوَۘ ثَقُلَتْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ لَا تَأْتِيْكُمْ اِلَّا بَغْتَةً ۗيَسْـَٔلُوْنَكَ كَاَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَاۗ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللّٰهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُوْنَ١٨٧
Yas'alūnaka ‘anis-sā‘ati ayyāna mursāhā, qul innamā ‘ilmuhā ‘inda rabbī, lā yujallīhā liwaqtihā illā huw(a), ṡaqulat fis-samāwāti wal-arḍ(i), lā ta'tīkum illā bagtah(tan), yas'alūnaka ka'annaka ḥafiyyun ‘anhā, qul innamā ‘ilmuhā ‘indallāhi wa lākinna akṡaran nāsi lā ya‘lamūn(a).
[187] Orang-orang tu mananyokan kapadomu (Nabi Muhammad) tentang kiamat, “Kapan tajadi?” Katokanlah, “Sasungguhnyo pangetauan tentang kiamat tu hanyo ado pado Tuhanku. Idak ado (saorang pun) nang dapat manjelaskan waktu tajadinyo salain Dio. (Kiamat) tu sangat berat (huru-haranyo bagi makhluk nang) di langit dan di bumi. Io idak bakal datang kapadomu kacuali secaro tibo-tibo.” Orang-orang tu batanyo kapadomu seakan-akan engkau mangetauinyo. Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo pangetauan tentang (ari Kiamat) tu hanyo ado pado Allah, tapi kabanyakan manusio idak mangetaui.”

قُلْ لَّآ اَمْلِكُ لِنَفْسِيْ نَفْعًا وَّلَا ضَرًّا اِلَّا مَا شَاۤءَ اللّٰهُ ۗوَلَوْ كُنْتُ اَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِۛ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوْۤءُ ۛاِنْ اَنَا۠ اِلَّا نَذِيْرٌ وَّبَشِيْرٌ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ ࣖ١٨٨
Qul lā amliku linafsī naf‘aw wa lā ḍarran illā mā syā'allāh(u), wa lau kuntu a‘lamul gaiba-lastakṡartu minal-khair(i) - wa mā massaniyas-sū'(u) - in ana illā nażīruw wa basyīrul liqaumiy yu'minūn(a).
[188] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Aku idak kuaso mandatangkan manfaat maupun manolak mudarat bagi diriku, kacuali apo nang Allah kendaki. Saandainyo aku mangetaui nang gaib, niscayo aku bakal mambuat kabajikan sebanyak-banyaknyo dan bahayo idak bakal manimpoku. Aku hanyolah pambagih peringatan dan pembawak barito gembira bagi kaum nang baiman.”

۞ هُوَ الَّذِيْ خَلَقَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ وَّجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ اِلَيْهَاۚ فَلَمَّا تَغَشّٰىهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيْفًا فَمَرَّتْ بِهٖ ۚفَلَمَّآ اَثْقَلَتْ دَّعَوَا اللّٰهَ رَبَّهُمَا لَىِٕنْ اٰتَيْتَنَا صَالِحًا لَّنَكُوْنَنَّ مِنَ الشّٰكِرِيْنَ١٨٩
Huwal-lażī khalaqakum min nafsiw wāḥidatiw waja‘ala minhā zaujahā liyaskuna ilaihā, falammā tagasysyāhā ḥamalat ḥamlan khafīfan fa marrat bih(ī), falammā aṡqalad da‘awallāha rabbahumā la'in ātaitanā ṣāliḥan lanakūnanna minasy-syākirīn(a).
[189] Diolah nang manciptokan kamu dari jiwo nang sikok (Adam) dan darinyo Dio manjadikan pasangannyo agar dio cenderung dan maraso tenteram kapadonyo. Kemudian, sasudah io mancampurinyo, dio (istrinyo) mangandung dengan ringan. Mako, io pun malewatinyo dengan mudah. Kemudian, katiko dio maraso berat, kaduanyo (suami istri) mamohon kapado Allah, Tuhan orang-orang tu, “Sungguh, kalu Engkau mambagih kami anak nang saleh, pasti kami tamasuk orang-orang nang basyukur.” 298
298) Peristiwa iko idak bakenaan dengan Nabi Adam a.s., melainkan dengan sabagian katurunannyo.

فَلَمَّآ اٰتٰىهُمَا صَالِحًا جَعَلَا لَهٗ شُرَكَاۤءَ فِيْمَآ اٰتٰىهُمَا ۚفَتَعٰلَى اللّٰهُ عَمَّا يُشْرِكُوْنَ١٩٠
Falammā ātāhumā ṣāliḥan ja‘alā lahū syurakā'a fīmā ātāhumā, fa ta‘ālallāhu ‘ammā yusyrikūn(a).
[190] Kemudian, sasudah Dio mambagih kaduanyo saorang anak nang saleh, orang-orang tu manjadikan sekutu bagi Allah 299 dalam (penciptoan) anak nang lah Dio anugerahkan. Mako, Maha Tinggi Allah dari apo nang orang-orang tu persekutukan.
299) Dalam pandangan orang musyrik, kalahiran anak orang-orang tu bukan semato-mato karunia Allah Swt., tapi jugo atas berkat berhalo-berhalo nang orang-orang tu sembah. Oleh kareno tulah, orang-orang tu manamokan anak-anak orang-orang tu dengan Abdul Uzza, Abdu Manat, Abdus Syams, dan sabagainyo.

اَيُشْرِكُوْنَ مَا لَا يَخْلُقُ شَيْـًٔا وَّهُمْ يُخْلَقُوْنَۖ١٩١
Ayusyrikūna mā lā yakhluqu syai'aw wa hum yukhlaqūn(a).
[191] Apokah orang-orang tu mampasakutukan (Allah dengan) sasuatu (berhalo) nang idak dapat manciptokan sasuatu apo pun, padohal io (berhalo) dewek diciptokan?

وَلَا يَسْتَطِيْعُوْنَ لَهُمْ نَصْرًا وَّلَآ اَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُوْنَ١٩٢
Wa lā yastaṭī‘ūna lahum naṣraw wa lā anfusahum yanṣurūn(a).
[192] (Berhalo) tu idak dapat mambagihkan patolongan kapado orang-orang tu (para panyembahnyo) dan (bahkan) kapado dirinyo dewek pun io idak dapat mambagih pertolongan.

وَاِنْ تَدْعُوْهُمْ اِلَى الْهُدٰى لَا يَتَّبِعُوْكُمْۗ سَوَۤاءٌ عَلَيْكُمْ اَدَعَوْتُمُوْهُمْ اَمْ اَنْتُمْ صٰمِتُوْنَ١٩٣
Wa in tad‘ūhum ilal-hudā lā yattabi‘ūkum, sawā'un ‘alaikum ada‘autumūhum am antum ṣāmitūn(a).
[193] Jiko kamu (orang-orang musyrik) manyeru orang-orang tu (berhalo-berhalo tu) untuk mambagih patunjuk kapadomu, berhalo-berhalo tu idak dapat mamenuhi seruanmu. Samo be (hasilnyo) buatmu, apokah kamu manyeru orang-orang tu atau badiam diri.

اِنَّ الَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ عِبَادٌ اَمْثَالُكُمْ فَادْعُوْهُمْ فَلْيَسْتَجِيْبُوْا لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ١٩٤
Innal-lażīna tad‘ūna min dūnillāhi ‘ibādun amṡālukum fad‘ūhum falyastajībū lakum in kuntum ṣādiqīn(a).
[194] Sasungguhnyo berhalo-berhalo nang kamu seru salain Allah adolah makhluk (nang lemah) seperti kamu. Mako, serulah orang-orang tu lalu biaklah orang-orang tu mamenuhi seruanmu kalu kamu orang nang betul.

اَلَهُمْ اَرْجُلٌ يَّمْشُوْنَ بِهَآ ۖ اَمْ لَهُمْ اَيْدٍ يَّبْطِشُوْنَ بِهَآ ۖ اَمْ لَهُمْ اَعْيُنٌ يُّبْصِرُوْنَ بِهَآ ۖ اَمْ لَهُمْ اٰذَانٌ يَّسْمَعُوْنَ بِهَاۗ قُلِ ادْعُوْا شُرَكَاۤءَكُمْ ثُمَّ كِيْدُوْنِ فَلَا تُنْظِرُوْنِ١٩٥
Alahum arjuluy yamsyūna bihā am lahum aidiy yabṭisyūna bihā am lahum a‘yunuy yubṣirūna bihā am lahum āżānuy yasma‘ūna bihā, qulid‘ū syurakā'akum ṡumma kīdūni falā tunẓirūn(i).
[195] Apokah io (berhalo) mampunyoi kaki untuk bajalan, mampunyoi tangan untuk mamegang dengan keras, 300 mampunyoi mato untuk maliat, atau mampunyoi kuping untuk manganing? Katokanlah (Nabi Muhammad), “Imbaulah (berhalo-berhalomu) nang kamu anggap sekutu Allah Kemudian lakukanlah tipu dayo (untuk mancelakokan)-ku dan jangan kamu tunda lagi.
300) Kato yabṭisyūn di siko bamakna ‘keras’, maksudnyo manampar, marusak, memukul dengan kasar, dan sabagainyo.

اِنَّ وَلِيِّ َۧ اللّٰهُ الَّذِيْ نَزَّلَ الْكِتٰبَۖ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصّٰلِحِيْنَ١٩٦
Inna waliyyiyallāhul-lażī nazzalal-kitāb(a), wa huwa yatawallaṣ-ṣāliḥīn(a).
[196] Sasungguhnyo perlindungku adolah Allah nang lah manurunkan kitab suci (Al-Qur’an). Dio malindungi orang-orang saleh.

وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ لَا يَسْتَطِيْعُوْنَ نَصْرَكُمْ وَلَآ اَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُوْنَ١٩٧
Wal-lażīna tad‘ūna min dūnihī lā yastaṭī‘ūna naṣrakum wa lā anfusahum yanṣurūn(a).
[197] Berhalo-berhalo nang kamu seru salain Allah idaklah sanggup manolongmu, bahkan idak dapat manolong dirinyo dewek.”

وَاِنْ تَدْعُوْهُمْ اِلَى الْهُدٰى لَا يَسْمَعُوْاۗ وَتَرٰىهُمْ يَنْظُرُوْنَ اِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُوْنَ١٩٨
Wa in tad‘ūhum ilal-hudā lā yasma‘ū, wa tarāhum yanẓurūna ilaika wa hum lā yubṣirūn(a).
[198] Jiko kamu manyeru orang-orang tu (berhalo-berhalo) untuk mambagih patunjuk, orang-orang tu idak dapat manganingnyo. Kamu mangiro orang-orang tu mampahatikanmu, padohal orang-orang tu idak maliat.

خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَاَعْرِضْ عَنِ الْجٰهِلِيْنَ١٩٩
Khużil-‘afwa wa'mur bil-‘urfi wa a‘riḍ ‘anil-jāhilīn(a).
[199] Jadilah pemaaf, perintahlah (orang-orang) kapado nang makruf, dan bapalinglah dari orang-orang bodoh.

وَاِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطٰنِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ ۗاِنَّهٗ سَمِيْعٌ عَلِيْمٌ٢٠٠
Wa immā yanzagannaka minasy-syaiṭāni nazgun fasta‘iż billāh(i), innahū samī‘un ‘alīm(un).
[200] Jiko setan betul-betul manggodamu dengan halus, balindunglah kapado Allah. 301 Sasungguhnyo Dio Maha Manganing lagi Maha Mangetaui.
301) Balindung dengan mambaco aʻużu billāhi minasy syaiṭānir rajīm.

اِنَّ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا اِذَا مَسَّهُمْ طٰۤىِٕفٌ مِّنَ الشَّيْطٰنِ تَذَكَّرُوْا فَاِذَا هُمْ مُّبْصِرُوْنَۚ٢٠١
Innal-lażīnattaqau iżā massahum ṭā'ifum minasy-syaiṭāni tażakkarū fa iżā hum mubṣirūn(a).
[201] Sasungguhnyo orang-orang nang batakwa, kalu orang-orang tu dibayang-bayangi pikiran jahat (babuat doso) dari setan, orang-orang tu pun sagero ingat kapado Allah. Mako, sakatiko tu jugo orang-orang tu maliat (kasalahan-kasalahannyo).

وَاِخْوَانُهُمْ يَمُدُّوْنَهُمْ فِى الْغَيِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُوْنَ٢٠٢
Wa ikhwānuhum yamuddūnahum fil-gayyi ṡumma lā yuqṣirūn(a).
[202] Teman-teman orang-orang tu (orang kafir dan fasik) mambantu setan-setan dalam kasesatan, Kemudian orang-orang tu idak henti-hentinyo (manyesatkan).

وَاِذَا لَمْ تَأْتِهِمْ بِاٰيَةٍ قَالُوْا لَوْلَا اجْتَبَيْتَهَاۗ قُلْ اِنَّمَآ اَتَّبِعُ مَا يُوْحٰٓى اِلَيَّ مِنْ رَّبِّيْۗ هٰذَا بَصَاۤىِٕرُ مِنْ رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَّرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ٢٠٣
Wa iżā lam ta'tihim bi'āyatin qālū lau lajtabaitahā, qul inamā attabi‘u mā yūḥā ilayya mir rabbī, hāżā baṣā'iru mir rabbikum wa hudaw wa raḥmatul liqaumiy yu'minūn(a).
[203] Jiko engkau (Nabi Muhammad) idak mambacokan sikok ayat kapado orang-orang tu, orang-orang tu bakato, “Mangapo idak engkau buat dewek ayat tu?” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo aku hanyo mangikuti apo nang diwahyukan Tuhanku kapadoku. (Al-Qur’an) iko adolah bukti-bukti nang nyato dari Tuhanmu, patunjuk, dan rahmat bagi kaum nang baiman.”

وَاِذَا قُرِئَ الْقُرْاٰنُ فَاسْتَمِعُوْا لَهٗ وَاَنْصِتُوْا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ٢٠٤
Wa iżā quri'al-qur'ānu fastami‘ū lahū wa anṣitū la‘allakum turḥamūn(a).
[204] Jiko dibacokan Al-Qur’an, aningkanlah (dengan saksamo) dan diamlah agar kamu dirahmati.

وَاذْكُرْ رَّبَّكَ فِيْ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَّخِيْفَةً وَّدُوْنَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْاٰصَالِ وَلَا تَكُنْ مِّنَ الْغٰفِلِيْنَ٢٠٥
Ważkur rabbaka fī nafsika taḍarru‘aw wa khīfataw wa dūnal-jahri minal-qauli bil-guduwwi wal-āṣāli wa lā takum minal-gāfilīn(a).
[205] Ingatlah Tuhanmu dalam hatimu dengan rendah hati dan raso takut pado waktu pagi dan petang, dengan idak mangeraskan suaro, dan janganlah kamu tamasuk orang-orang nang lengah.

اِنَّ الَّذِيْنَ عِنْدَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُوْنَ عَنْ عِبَادَتِهٖ وَيُسَبِّحُوْنَهٗ وَلَهٗ يَسْجُدُوْنَ ࣖ ۩٢٠٦
Innal-lażīna ‘inda rabbika lā yastakbirūna ‘an ‘ibādatihī wa yusabbiḥūnahū wa lahū yasjudūn(a).
[206] Sasungguhnyo malaikat nang ado di sisi Tuhanmu idak manyombongkan diri dari ibadah kapado Allah dan orang-orang tu manyucikan-Nyo. Hanyo kapado-Nyo orang-orang tu basujud. 302
302) Ko adolah salah sikok ayat sajadah nang disunahkan bagi kito untuk basujud sasudah pambacaannyo atau manganingnyo baik di dalam sembahyang maupun di luar sembahyang. Sujud ko dinamokan sujud tilawah.