Surah Ali `Imran

Daftar Surah

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
الۤمّۤ١
Alif lām mīm.
[1] Alif Lām Mīm

اَللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّوْمُۗ٢
Allāhu lā ilāha illā huwal-ḥayyul-qayyūm(u).
[2] Allah, idak ado Tuhan selain Dio, Nang Mahahidup lagi Maha Mangurus (makhluk-Nyo) secaro terus-menerus.

نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَاَنْزَلَ التَّوْرٰىةَ وَالْاِنْجِيْلَۙ٣
Nazzala ‘alaikal-kitāba bil-ḥaqqi muṣaddiqal limā baina yadaihi wa anzalat-taurāta wal-injīl(a).
[3] Dio menurunkan Kitab kapadomu (Nabi Muhammad) Kitab (Al-Qur’an) dengan hak, mambenarkan (kitab-kitab) sabelumnyo, serto lah manurunkan Taurat dan Injil.

مِنْ قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَاَنْزَلَ الْفُرْقَانَ ەۗ اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۗوَاللّٰهُ عَزِيْزٌ ذُو انْتِقَامٍۗ٤
Min qablu hudal lin-nāsi wa anzalal-furqān(a), innal-lażīna kafarū bi āyātillāhi lahum ‘ażābun syadīd(un), wallāhu ‘azīzun żuntiqām(in).
[4] Sabelum (turunnyo Al-Qur’an) sabagai patunjuk bagi manusio, dan manurunkan Al-Furqān (pambeda nang hak dan nang batil). Sasungguhnyo orang-orang nang engkar tahadap ayat-ayat Allah, bagi orang-orang tu azab nang keras nian. Allah Maha Perkaso lagi mampunyoi balasan (siksa).

اِنَّ اللّٰهَ لَا يَخْفٰى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِى الْاَرْضِ وَلَا فِى السَّمَاۤءِ٥
Innallāha lā yakhfā ‘alaihi syai'un fil-arḍi wa lā fis-samā'(i).
[5] Sasungguhnya bagi Allah idak ado sasuatu pun nang tasingitkan di bumi dan idak pulak di langit.

هُوَ الَّذِيْ يُصَوِّرُكُمْ فِى الْاَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاۤءُ ۗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ٦
Huwal-lażī yuṣawwirukum fil-arḥāmi kaifa yasyā'(u), lā ilāha illā huwal-‘azīzul-ḥakīm(u).
[6] Diolah (Allah) nang mambentuk kamu dalam rahim manurut nang Dio kendaki. 83 Idak ado Tuhan selain Dio. Nang Mahaperkaso lagi Mahabijaksano.
83) Patumbuhan janin dari sel telur nang dibuahi lalu secaro batahap mambentuk organ-organ tubuh di dalam rahim.

هُوَ الَّذِيْٓ اَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ مِنْهُ اٰيٰتٌ مُّحْكَمٰتٌ هُنَّ اُمُّ الْكِتٰبِ وَاُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ ۗ فَاَمَّا الَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُوْنَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاۤءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاۤءَ تَأْوِيْلِهٖۚ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيْلَهٗٓ اِلَّا اللّٰهُ ۘوَالرّٰسِخُوْنَ فِى الْعِلْمِ يَقُوْلُوْنَ اٰمَنَّا بِهٖۙ كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۚ وَمَا يَذَّكَّرُ اِلَّآ اُولُوا الْاَلْبَابِ٧
Huwal-lażī anzala ‘alaikal-kitāba minhu āyātum muḥkamātun hunna ummul-kitābi wa ukharu mutasyābihāt(un), fa'ammal-lażīna fī qulūbihim zaigun fayattabi‘ūna mā tasyābaha minhubtigā'al-fitnati wabtigā'a ta'wīlih(ī), wa mā ya‘lamu ta'wīlahū illallāh(u), war-rāsikhūna fil-‘ilmi yaqūlūna āmannā bih(ī), kullum min ‘indi rabbinā, wa mā yażżakkaru illā ulul-albāb(i).
[7] Diolah (Allah) nang menurunkan Kitab (Al-Qur’an) kapadomu (Nabi Muhammad). Di antaro ayat-ayatnyo ado nang muhkamat, 84 tulah pokok-pokok isi Kitab (Al-Qur’an) dan nang lain mutasyabihat. 85 Adopun orang nang dalam hatinyo ado kacenderungan pado kasesatan, orang-orang tu mangikuti ayat-ayat nang mutasyabihat untuk manimbulkan fitnah (kakacauan dan karaguan) dan untuk mancari-cari takwilnyo. Padohal, idak ado nang mangataui takwilnyo kacuali Allah. Orang-orang nang ilmunyo mandalam bakato, “Kami baiman kapadonyo (Al-Qur’an), sagalonyo dari Tuhan kami.” Idak ado nang dapat mangambek pelajaran, kacuali orang nang baakal sehat.
84) ‘Ayat Muhkamat’ iolah ayat nang maksudnyo terang, tegas, dan dapat dipahami dengan mudah. 85) ‘Ayat mutasyabihat’ iolah aya nang mengandung baberapo maksud, sulit dipahami atau hanyo Allah nang Mengetahui.

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَّدُنْكَ رَحْمَةً ۚاِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ٨
Rabbanā lā tuzig qulūbanā ba‘da iż hadaitanā wa hab lanā mil ladunka raḥmah(tan), innaka antal-wahhāb(u).
[8] (Orang-orang tu badoa), “Wahai Tuhan kami, janganlah Engkau jadikan hati-hati kami bapalinng sasudah Engkau bagihkan patunjuk kapado kami dan karuniokanlah kapado kami rahmat dari sisi-Mu. Sasungguhnya Engkau Maha Pambagih.”

رَبَّنَآ اِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيْهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيْعَادَ ࣖ٩
Rabbanā innaka jāmi‘un-nāsi liyaumil lā raiba fīh(i), innallāha lā yukhliful-mī‘ād(a).
[9] “Wahai Tuhan kami, Engkaulah nang mangumpulkan manusio pado hari nang idak ado karaguan padonyo.” Sasungguhnya Allah idak manyalahi janji.

اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَآ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَيْـًٔا ۗوَاُولٰۤىِٕكَ هُمْ وَقُوْدُ النَّارِۗ١٠
Innal-lażīna kafarū lan tugniya ‘anhum amwāluhum wa lā aulāduhum minallāhi syai'ā(n), wa ulā'ika hum waqūdun-nār(i).
[10] Sasungguhnyo orang-orang nang kufur, idak bakal baguno bagi orang-orang tu sadikitpun harto bendo dan anak-anak orang-orang tu (untuk manyelamatkan diri) dari (sikso) Allah. Orang-orang tulah bahan bakar api nerako.

كَدَأْبِ اٰلِ فِرْعَوْنَۙ وَالَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْۗ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَاۚ فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ ۗ وَاللّٰهُ شَدِيْدُ الْعِقَابِ١١
Kada'bi āli fir‘aun(a), wal-lażīna min qablihim, każżabū bi'āyātinā, fa'akhażahumullāhu biżunūbihim, wallāhu syadīdul-‘iqāb(i).
[11] (Kaadoan orang-orang tu) seperti kaadoan pangikut Fir’aun dan orang-orang sabelum orang-orang tu. Orang-orang tu mandustakan ayat-ayat Kami. Oleh sebab tu, Allah manyikso orang-orang tu kareno doso-dosonyo. Allah keras nian hukuman-Nyo.

قُلْ لِّلَّذِيْنَ كَفَرُوْا سَتُغْلَبُوْنَ وَتُحْشَرُوْنَ اِلٰى جَهَنَّمَ ۗ وَبِئْسَ الْمِهَادُ١٢
Qul lil-lażīna kafarū satuglabūna wa tuḥsyarūna ilā jahannam(a), wa bi'sal-mihād(u).
[12] Katokanlah (Nabi Muhammad) kapado orang-orang nang kufur, “Kamu (pasti) bakal dikalahkan dan digiring ka dalam (nerako) Jahannam. Tulah saburuk-buruk genah badiam.

قَدْ كَانَ لَكُمْ اٰيَةٌ فِيْ فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا ۗفِئَةٌ تُقَاتِلُ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَاُخْرٰى كَافِرَةٌ يَّرَوْنَهُمْ مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ ۗوَاللّٰهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّاُولِى الْاَبْصَارِ١٣
Qad kāna lakum āyatun fī fi'atainil taqatā, fi'atun tuqātilu fī sabīlillāhi wa ukhrā kāfiratuy yaraunahum miṡlaihim ra'yal-‘ain(i), wallāhu yu'ayyidu binaṣrihī may yasyā'(u), inna fī żālika la‘ibratal li'ulil-abṣār(i).
[13] Sungguh, lah ado tando (bukti) bagimu pado duo golongan nang batemu (dalam patempuran). 86 Sikok golongan baperang di jalan Allah dan (golongan) nang lain kafir nang manengok dengan mato kepalo bahwa orang-orang tu (golongan Muslim) duo kali lipat jumlahnyo. Allah manguatkan siapo nang Dio kendaki dengan patolongan-Nyo. Sasungguhnya pado nang macam tu benr-benar tadapat pelajaran bagi orang-orang nang mampunyai pangliatan (mato hati).
86) Patemuan antaro duo golongan nang dimaksud oleh ayat ini tajadi antaro kaum Muslimin dan kaum musyrikin pado Perang Badar tahun ke-2 Hijriyah di barat daya Madinah.

زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّسَاۤءِ وَالْبَنِيْنَ وَالْقَنَاطِيْرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْاَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۗوَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الْمَاٰبِ١٤
Zuyyina lin-nāsi ḥubbusy-syahawāti minan-nisā'i wal-banīna wal-qanāṭīril-muqanṭarati minaż-żahabi wal-fiḍḍati wal-khailil-musawwamati wal-an‘āmi wal-ḥarṡ(i), żālika matā‘ul-ḥayātid-dun-yā, wallāhu ‘indahū ḥusnul-ma'āb(i).
[14] Dijadikan indah bagi manusio kacintoan pado aneka kasenangan nang barupo perempuan, budak-budak kecik, harto bendo nang batumpuk tak tahinggo berupo emas, perak, kudo pilihan, binatang ternak, dan sawah ladang. Tulah kasenangan hidup di dunio dan di sisi Allahlah genah balik nang baik.

۞ قُلْ اَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِّنْ ذٰلِكُمْ ۗ لِلَّذِيْنَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّٰتٌ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا وَاَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَّرِضْوَانٌ مِّنَ اللّٰهِ ۗ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِۚ١٥
Qul a'unabbi'ukum bikhairim min żālikum, lil-lażīnattaqau ‘inda rabbihim jannātun tajrī min taḥtihal-anhāru khālidīna fīhā wa azwājum muṭahharatuw wa riḍwānum minallāh(i), wallāhu baṣīrum bil-‘ibād(i).
[15] Katokanlah, “Maukah aku bagih taukan kapadomu sasuatu nang lebih baik daripado nang macam tu?” Untuk orang-orang nang batakwa, di sisi Tuhan orang-orang tu surgo nang mangalir di bawahnyo sungei-sungei. Orang-orang tu kekal di dalamnyo dan (untuk orang-orang tu) pasangan nang disucikan serto rido Allah. Allah Maha Mangimak hambo-hambo-Nyo.

اَلَّذِيْنَ يَقُوْلُوْنَ رَبَّنَآ اِنَّنَآ اٰمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِۚ١٦
Allażīna yaqūlūna rabbanā innanā āmannā fagfir lanā żunūbanā wa qinā ‘ażāban-nār(i).
[16] (Yaitu) orang-orang nang badoa, “Wahai Tuhan kami, sasungguhnya kami benar-benar lah baiman. Mako, ampunilah doso-doso kami dan selamatkanlah kami dari azab nerako.

اَلصّٰبِرِيْنَ وَالصّٰدِقِيْنَ وَالْقٰنِتِيْنَ وَالْمُنْفِقِيْنَ وَالْمُسْتَغْفِرِيْنَ بِالْاَسْحَارِ١٧
Aṣ-ṣābirīna waṣ-ṣādiqīna wal-qāniṭīna wal-munfiqīna wal-mustagfirīna bil-asḥār(i).
[17] (Jugo) orang-orang nang sabar, benar, taat, dan bainfak, serto mamohon ampunan pado waktu akhir malam.

شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهٗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۙ وَالْمَلٰۤىِٕكَةُ وَاُولُوا الْعِلْمِ قَاۤىِٕمًاۢ بِالْقِسْطِۗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ١٨
Syahidallāhu annahū lā ilāha illā huw(a), wal-malā'ikatu wa ulul-‘ilmi qā'imam bil-qisṭ(i), lā ilāha illā huwal-‘azīzul-ḥakīm(u).
[18] Sasungguhnyo ugamo (nang diridai) di sisi Allah iolah Islam. Orang-orang nang dibagih kitab idak baselisih, kacuali sasudah datang pangetahuan kapado orang-orang tu kareno kadengkian di antaro orang-orang tu. Siapo nang kufur tahadap ayat-ayat Allah, sasungguhnya Allah cepat nian pahitungan(-Nyo).

اِنَّ الدِّيْنَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَامُ ۗ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ مَا جَاۤءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًاۢ بَيْنَهُمْ ۗوَمَنْ يَّكْفُرْ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ فَاِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْحِسَابِ١٩
Innad-dīna ‘indallāhil-islām(u), wa makhtalafal-lażīna ūtul-kitāba illā mim ba‘di mā jā'ahumul-‘ilmu bagyam bainahum, wa may yakfur bi'āyātillāhi fa innallāha sarī‘ul-ḥisāb(i).
[19] Sasungguhnyo ugamo (nang diridai) di sisi Allah iolah Islam. Orang-orang nang dibagih kitab idak baselisih, kacuali sasudah datang pangetahuan kapado orang-orang tu kareno kadengkian di antaro orang-orang tu. Siapo nang kufur tahadap ayat-ayat Allah, sasungguhnya Allah cepat nian pahitungan(-Nyo).

فَاِنْ حَاۤجُّوْكَ فَقُلْ اَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلّٰهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ ۗوَقُلْ لِّلَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ وَالْاُمِّيّٖنَ ءَاَسْلَمْتُمْ ۗ فَاِنْ اَسْلَمُوْا فَقَدِ اهْتَدَوْا ۚ وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلٰغُ ۗ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِ ࣖ٢٠
Fa'in ḥājjūka fa qul aslamtu wajhiya lillāhi wa manittaba‘an(i), wa qul lil-lażīna ūtul-kitāba wal-ummiyyīna a'aslamtum, fa'in aslamū faqadihtadau, wa in tawallau fa'innamā ‘alaikal-balāg(u), wallāhu baṣīrum bil-‘ibād(i).
[20] Kalu orang-orang tu mandebat kamu (Nabi Muhammad) katokanlah, “Aku beserah diri kapado Allah dan (demikian pulak) orang-orang nang mengikutiku” Katokanlah kapado orang-orang (Yahudi dan Nasrani) nang lah dibagih Kitab (tauran dan Injil) dan kapado orang-orang nang umi, 87 “Sudahkah kamu masuk Islam?” Kalu orang-orang tu lah masuk Islam, sungguh orang-orang tu lah mendapat petunjuk. Tapi, kalu orang-orang tu bapaling, sasungguhnya kewajibanmu hanyolah menyampaikan. Allah Maha mangimak hambo-hambo-Nyo.
87) Kata ‘umi’ nang dimaksud dalam ayat ini iolah orang nang idak mandapat kitab suci.

اِنَّ الَّذِيْنَ يَكْفُرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ وَيَقْتُلُوْنَ النَّبِيّٖنَ بِغَيْرِحَقٍّۖ وَّيَقْتُلُوْنَ الَّذِيْنَ يَأْمُرُوْنَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِۙ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ اَلِيْمٍ٢١
Innal-lażīna yakfurūna bi'āyātillāhi wa yaqtulūnan nabiyyīna bigairi ḥaqq(in), wa yaqtulūnal-lażīna ya'murūna bil-qisṭi minan-nās(i), fabasysyirhum bi‘ażābin alīm(in).
[21] Sasungguhnyo orang-orang nang kufur tahadap ayat-ayat Allah, mambunuh paro nabi tanpa hak (alasan nang benar), dan mambunuh manusio nang manyuruh babuat adil, sampaikanlah kapado orang-orang tu kabar ‘gembiro’ yaitu sikso nang pedih.

اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ حَبِطَتْ اَعْمَالُهُمْ فِى الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ ۖ وَمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِيْنَ٢٢
Ulā'ikal-lażīna ḥabiṭat a‘māluhum fid-dun-yā wal-ākhirah(ti), wa mā lahum min nāṣirīn(a).
[22] Orang-orang tulah orang-orang nang sio-sio gaweannyo di dunio dan di akherat idak ado bagi orang-orang tu saorang penolong pun.

اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ اُوْتُوْا نَصِيْبًا مِّنَ الْكِتٰبِ يُدْعَوْنَ اِلٰى كِتٰبِ اللّٰهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلّٰى فَرِيْقٌ مِّنْهُمْ وَهُمْ مُّعْرِضُوْنَ٢٣
Alam tara ilal-lażīna ūtū naṣībam minal-kitābi yud‘auna ilā kitābillāhi liyaḥkuma bainahum ṡumma yatawallā farīqum minhum wa hum mu‘riḍūn(a).
[23] Idakkah kamu (Nabi Muhammad) mameratikan orang-orang (Yahudi) nang lah dibagih bagian (pangetauan) Kitab (Taurat)? Orang-orang tu diajak (bapegang) pado kitab Allah untuk mamutuskan (pakaro) di antaro orang-orang tu, kemudian sagolongan dari orang-orang tu bapaling dan manolak (kabenaran).

ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَالُوْا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ اِلَّآ اَيَّامًا مَّعْدُوْدٰتٍ ۖ وَّغَرَّهُمْ فِيْ دِيْنِهِمْ مَّا كَانُوْا يَفْتَرُوْنَ٢٤
Żālika bi'annahum qālū lan tamassanan nāru illā ayyāmam ma‘dūdāt(in), wa garrahum fī dīnihim mā kānū yaftarūn(a).
[24] Macam tu disebabkan bahwa orang-orang tu bakato, “Api nerako idak bakal manyentuh kami, kacuali baberapo itungan hari bae.” Orang-orang tu tapedayo dalam ugamonyo oleh apo nang orang-orang tu ado-adokan.

فَكَيْفَ اِذَا جَمَعْنٰهُمْ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيْهِۗ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُوْنَ٢٥
Fakaifa iżā jama‘nāhum liyaumil lā raiba fīh(i), wa wuffiyat kullu nafsim mā kasabat wa hum lā yuẓlamūn(a).
[25] Macam mano (kelak) kalu orang-orang tu Kami kumpulkan pado hari (Kiamat) nang idak karaguan padonyo dan satiap jiwo dibagih balasan nang sempurno sesuai dengan apo nang lah dikerjokannyo tanpo dizalimi ?

قُلِ اللّٰهُمَّ مٰلِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِى الْمُلْكَ مَنْ تَشَاۤءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاۤءُۖ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاۤءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاۤءُ ۗ بِيَدِكَ الْخَيْرُ ۗ اِنَّكَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ٢٦
Qulillāhumma mālikal-mulki tu'til-mulka man tasyā'u wa tanzi‘ul-mulka mim man tasyā'(u), wa tu‘izzu man tasyā'u wa tużillu man tasyā'(u), biyadikal-khair(u), innaka ‘alā kulli syai'in qadīr(un).
[26] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Wahai Tuhan, pamilik kakuasoan, Engkau bagihkan kakuasoan kapado siapo nang Engkau kendaki dan Engkau cabut kakuasoan dari siapo nang Engkau kendaki, Engkau muliokan siapo nang Engkau kendaki dan Engkau hinokan siapo nang Engkau kendaki. Di tangan Engkau-lah sagalo kebajikan. Sasungguhnyo Engkau Maha Kuaso atas sagalo sasuatu.

تُوْلِجُ الَّيْلَ فِى النَّهَارِ وَتُوْلِجُ النَّهَارَ فِى الَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاۤءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ٢٧
Tūlijul-laila fin-nahāri wa tūlijun-nahāra fil-laili wa tukhrijul-ḥayya minal-mayyiti wa tukhrijul-mayyita minal-ḥayyi wa tarzuqu man tasyā'u bigairi ḥisāb(in).
[27] Engkau masukkan malam ka dalam siang dan Engkau masukkan siang ka dalam malam. Engkau kaluarkan nang hidup dari nang mati dan Engkau kaluarkan nang mati dari nang hidup. Engkau bagihkan rezeki kapado siapo nang Engkau kendaki tanpa pahitungan.”

لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُوْنَ الْكٰفِرِيْنَ اَوْلِيَاۤءَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِيْنَۚ وَمَنْ يَّفْعَلْ ذٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللّٰهِ فِيْ شَيْءٍ اِلَّآ اَنْ تَتَّقُوْا مِنْهُمْ تُقٰىةً ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللّٰهُ نَفْسَهٗ ۗ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ٢٨
Lā yattakhiżil-mu'minūnal-kāfirīna auliyā'a min dūnil-mu'minīn(a), wa may yaf‘al żālika falaisa minallāhi fī syai'(in), illā an tattaqū minhum tuqāh(tan), wa yuḥażżirukumullāhu nafsah(ū), wa ilallāhil-maṣīr(u).
[28] Janganlah orang-orang nang baiman menjadikan orang kafir sabagai paro wali 88 dengan mangasampinkan orang-orang mukmin. Siapo nang babuat macam tu, hal tu samo sakali bukan dari (ajaran) Allah, kacuali untuk manjago diri dari sesuatu nang kamu takuti dari orang-orang tu. Allah mamperingatkan tentang diri-Nyo (sikso-Nyo). Hanyo kapado Allah genah balik.
88) Kata ‘auliyā’’ adolah bentuk jamak dari kato ‘waliy’. Secaro harfiah kato ko baarti dekat sahingga manunjukkan makno teman dekat, teman akrab, teman setio, kakasih, panolong, sakutu, palindung, pambela, dan pamimpin. Kato ‘waliy’ dan ‘auliya’’ dalam Al-Qur’an diulang 41 kali. Maknonyo babeda-beda sasuai dengan konteks ayat.

قُلْ اِنْ تُخْفُوْا مَا فِيْ صُدُوْرِكُمْ اَوْ تُبْدُوْهُ يَعْلَمْهُ اللّٰهُ ۗوَيَعْلَمُ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الْاَرْضِۗ وَاللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ٢٩
Qul in tukhfū mā fī ṣudūrikum au tubdūhu ya‘lamhullāh(u), wa ya‘lamu mā fis-samāwāti wa mā fil-arḍ(i), wallāhu ‘alā kulli syai'in qadīr(un).
[29] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Kalu kamu manyingitkan apo nang ado dalam hatimu atau kamu manampakkannyo, Allah pasti mangetauinyo.” Dio mangetaui apo nang ado di langit dan apo nang ado di bumi. Allah Maha Kuaso atas sagalo sasuatu.

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُّحْضَرًا ۛوَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوْۤءٍ ۛ تَوَدُّ لَوْ اَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهٗٓ اَمَدًاۢ بَعِيْدًا ۗوَيُحَذِّرُكُمُ اللّٰهُ نَفْسَهٗ ۗوَاللّٰهُ رَءُوْفٌۢ بِالْعِبَادِ ࣖ٣٠
Yauma tajidu kullu nafsim mā ‘amilat min khairim muḥḍarā(n), wa mā ‘amilat min sū'(in), tawaddu lau anna bainahā wa bainahū amadam ba‘īdā(n), wa yuḥażżirukumullāhu nafsah(ū), wallāhu ra'ūfum bil-‘ibād(i).
[30] (Ingatlah) pado hari (katiko) satiap jiwo mandapatkan (balasan) atas kebajikan nang lah digawekannyo dihadirkan, (macam tu pulak balasan) atas kejahatan nang lah dio gawekan. Dio baharap sekironyo ado jarak nang jauh antaro dio dengan hari tu. Allah mamperingatkan kamu bakal (sikso)-Nyo. Allah Maha Panyayang tahadap hambo-hambo-Nyo.

قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّوْنَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُوْنِيْ يُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوْبَكُمْ ۗ وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ٣١
Qul in kuntum tuḥibbūnallāha fattabi‘ūnī yuḥbibkumullāhu wa yagfir lakum żunūbakum, wallāhu gafūrur raḥīm(un).
[31] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Kalu kamu mencintoi Allah, ikutilah sayo, niscayo Allah mencintoimu dan mangampuni doso-dosomu.” Allah Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.

قُلْ اَطِيْعُوا اللّٰهَ وَالرَّسُوْلَ ۚ فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْكٰفِرِيْنَ٣٢
Qul aṭī‘ullāha war-rasūl(a), fa'in tawallau fa innallāha lā yuḥibbul-kāfirīn(a).
[32] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Taatilah Allah dan Rasul(-Nyo). Kalu kamu bapaling, sasungguhnya Allah idak manyukoi orang-orang kafir.”

۞ اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰىٓ اٰدَمَ وَنُوْحًا وَّاٰلَ اِبْرٰهِيْمَ وَاٰلَ عِمْرٰنَ عَلَى الْعٰلَمِيْنَۙ٣٣
Innallāhaṣṭafā ādama wa nūḥaw wa āla ibrāhīma wa āla ‘imrāna ‘alal-‘ālamīn(a).
[33] Sasungguhnyo Allah lah mamilih Adam, Nuh, keluargo Ibrahim, dan keluargo Imran atas sagalo alam (manusio pado zamannyo dewek-dewek).

ذُرِّيَّةً ۢ بَعْضُهَا مِنْۢ بَعْضٍۗ وَاللّٰهُ سَمِيْعٌ عَلِيْمٌۚ٣٤
Żurriyyatam ba‘ḍuhā mim ba‘ḍ(in), wallāhu samī‘un ‘alīm(un).
[34] (Orang-orang tu) sikok katurunan, sabagiannyo adolah (katurunan) dari sabagian nang lain. Allah Maha Manganing lagi Maha Mangetaui.

اِذْ قَالَتِ امْرَاَتُ عِمْرٰنَ رَبِّ اِنِّيْ نَذَرْتُ لَكَ مَا فِيْ بَطْنِيْ مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّيْ ۚ اِنَّكَ اَنْتَ السَّمِيْعُ الْعَلِيْمُ٣٥
Iż qālatimra'atu ‘imrāna rabbi innī nażartu laka mā fī baṭnī muḥarraran fataqabbal minnī, innaka antas-samī‘ul-‘alīm(u).
[35] (Ingatlah) katiko bini Imran 89 bakato, “Wahai Tuhan-ku, sasungguhnyo sayo manazarkan kapado-Mu apo nang ado di dalam kandunganku murni untuk-Mu (bakhidmat di Baitulmaqdis). Mako, terimolah (nazar tu) dariku. Sasungguhnyo Engkaulah Nang Maha Manganing lagi Maha Mangetaui.
89) Bini Imran nang marupokan mamak Maryam adolah Hanna binti Faqud. Nabi Zakaria a.s. manikahi saudaro perempuan Hanna sahinggo Maryam adolah kaponakannyo.

فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ اِنِّيْ وَضَعْتُهَآ اُنْثٰىۗ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْۗ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْاُنْثٰى ۚ وَاِنِّيْ سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَاِنِّيْٓ اُعِيْذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطٰنِ الرَّجِيْمِ٣٦
Falammā waḍa‘athā qālat rabbi innī waḍa‘tuhā unṡā, wallāhu a‘lamu bimā waḍa‘at, wa laisaż-żakaru kal-unṡā, wa innī sammaituhā maryama wa innī u‘īżuhā bika wa żurriyyatahā minasy-syaiṭānir-rajīm(i).
[36] Katiko malahirkannyo, dio bakato, “Wahai Tuhan-ku, sayo lah malahirkan anak perempuan.” Padohal, Allah lebih tau apo nang dio (istri Imran) lahirkan. “Anak laki-laki idak samo dengan anak perempuan. Aku mamberinyo namo Maryam serto mamohon palindungan-Mu untuknyo dan anak cucunyo dari setan nang terkutuk.”

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُوْلٍ حَسَنٍ وَّاَنْۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًاۖ وَّكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا ۗ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَۙ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا ۚ قَالَ يٰمَرْيَمُ اَنّٰى لَكِ هٰذَا ۗ قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۗ اِنَّ اللّٰهَ يَرْزُقُ مَنْ يَّشَاۤءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ٣٧
Fataqabbalahā rabbuhā biqabūlin ḥasaniw wa ambatahā nabātan ḥasanā(n), wa kaffalahā zakariyyā, kullamā dakhala ‘alaihā zakariyyal-miḥrāba wajada ‘indahā rizqā(n), qāla yā maryama annā laki hāżā, qālat huwa min ‘indillāh(i), innallāha yarzuqu may yasyā'u bigairi ḥisāb(in).
[37] Dio (Allah) manerimonyo dengan panerimoan nang baik, mambesarkannyo dengan patumbuhan nang baik, dan manyerahkan pameliharoannyo kapado Zakaria. Satiap kali Zakaria masuk manemuinyo di mihrabnyo, dio mandapati makanan di sisinyo. Dio bakato, “Wahai Maryam dari mano iko kau paroleh? Dio (Maryam) manjawab, “Tu dari Allah.” “Sasungguhnyo Allah membagih rezeki kapado siapo nang Dio kendaki tanpa pahitungan.

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهٗ ۚ قَالَ رَبِّ هَبْ لِيْ مِنْ لَّدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۚ اِنَّكَ سَمِيْعُ الدُّعَاۤءِ٣٨
Hunālika da‘ā zakariyyā rabbahū qāla rabbi hab lī mil ladunka żurriyyatan ṭayyibah(tan), innaka samī‘ud-du‘ā'(i).
[38] Di sanolah Zakaria badoa kapado Tuhan-nyo. Dio bakato, “Wahai Tuhan-ku, karuniokanlah kapadoku katurunan nang baik dari sisi-Mu. Sasungguhnya Engkau Maha Manganing doa.”

فَنَادَتْهُ الْمَلٰۤىِٕكَةُ وَهُوَ قَاۤىِٕمٌ يُّصَلِّيْ فِى الْمِحْرَابِۙ اَنَّ اللّٰهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيٰى مُصَدِّقًاۢ بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَسَيِّدًا وَّحَصُوْرًا وَّنَبِيًّا مِّنَ الصّٰلِحِيْنَ٣٩
Fanādathul-malā'ikatu wa huwa qā'imuy yuṣallī fil-miḥrāb(i), annallāha yubasysyiruka biyaḥyā muṣaddiqam bikalimatim minallāhi wa sayyidaw wa ḥaṣūraw wa nabiyyam minaṣ-ṣāliḥīn(a).
[39] Lalu, malaikat (Jibril) mamanggilnyo katiko dio tegak malaksanokan sembahyang di mihrab, “Allah manyampaikan berito gembiro kapadomu dengan (kalahiran) Yahya nang mambenarkan kalimat dari Allah, 90 (manjadi) anutan, manahan diri (dari hawo nafsu), dan saorang nabi di antaro orang-orang saleh.”
90) Mambenarkan kadatangan saorang nabi nang diciptokan dengan kata ‘kun’ (jadilah) tanpo ayah yaitu Nabi Isa a.s.

قَالَ رَبِّ اَنّٰى يَكُوْنُ لِيْ غُلٰمٌ وَّقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَاَتِيْ عَاقِرٌ ۗ قَالَ كَذٰلِكَ اللّٰهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاۤءُ٤٠
Qāla rabbi annā yakūnu lī gulāmuw wa qad balaganīyal-kibaru wamra'atī ‘āqir(un), qāla każālikallāhu yaf‘alu mā yasyā'(u).
[40] Dio (Zakaria) bakato, “Wahai Tuhanku, bagaimano sayo biso mandapat anak, sedangkan aku lah tuo nian dan biniku jugo mandul?” (Allah) bafirman, “Macam tulah, Allah babuat apo nang Dio kendaki.”

قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِّيْٓ اٰيَةً ۗ قَالَ اٰيَتُكَ اَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلٰثَةَ اَيَّامٍ اِلَّا رَمْزًا ۗ وَاذْكُرْ رَّبَّكَ كَثِيْرًا وَّسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالْاِبْكَارِ ࣖ٤١
Qāla rabbij‘al lī āyah(tan), qāla āyatuka allā tukalliman-nāsa ṡalāṡata ayyāmin illā ramzā(n), ważkur rabbaka kaṡīraw wa sabbiḥ bil-‘asyiyyi wal-ibkār(i).
[41] Dio (Zakaria) bakato, “Wahai Tuhanku, bagihlah sayo suatu tando (kahamilan biniku).” Allah bafirman, “Tandonyo bagimu adolah kami idak (dapat) babicaro dengan manusio salamo tigo hari, kacuali dengan isyarat. Sebutlah (namo) Tuhanmu sabanyak-banyaknyo dan batasbihlah pado waktu petang dan pagi hari.”

وَاِذْ قَالَتِ الْمَلٰۤىِٕكَةُ يٰمَرْيَمُ اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰىكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفٰىكِ عَلٰى نِسَاۤءِ الْعٰلَمِيْنَ٤٢
Wa iż qālatil-malā'ikatu yā maryama innallāhaṣṭafāki wa ṭahharaki waṣṭafāki ‘alā nisā'il-‘ālamīn(a).
[42] (Ingatlah) katiko malaikat (Jibril) bakato, “Oi Maryam, sasungguhyo Allah lah mamilihmu, manyucikanmu, dan malebihkanmu di atas sagalo perempuan di saluruh alam (pado maso tu).

يٰمَرْيَمُ اقْنُتِيْ لِرَبِّكِ وَاسْجُدِيْ وَارْكَعِيْ مَعَ الرّٰكِعِيْنَ٤٣
Yā maryamuqnutī lirabbiki wasjudī warka‘ī ma‘ar-rāki‘īn(a).
[43] Oi Maryam, taatlah kapado Tuhan-mu, sujudlah, dan rukuklah basamo orang-orang nang rukuk.”

ذٰلِكَ مِنْ اَنْۢبَاۤءِ الْغَيْبِ نُوْحِيْهِ اِلَيْكَ ۗوَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ اِذْ يُلْقُوْنَ اَقْلَامَهُمْ اَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَۖ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ اِذْ يَخْتَصِمُوْنَ٤٤
Żālika min ambā'il-gaibi nūḥīhi ilaik(a), wa mā kunta ladaihim iż yulqūna aqlāmahum ayyuhum yakfulu maryam(a), wa mā kunta ladaihim iż yakhtaṣimūn(a).
[44] Tulah sabagian dari berito-berito gaib nang Kami wahyukan kapadomu (Nabi Muhammad). Padohal, kamu idak basamo orang-orang tu katiko orang-orang tu malemparkan pena 91 orang-orang tu (untuk mangundi) siapo di antaro orang-orang tu nang bakal mameliharo Maryam dan kamu idak basamo orang-orang tu katiko orang-orang tu basengketo.
91) Maksudnyo adolah bahwa kaluarga Maryam mangundi siapo nang bakal mangurus Maryam dengan malemparkan pena nang biaso orang-orang tu gunokan untuk manulis Taurat atau dengan malempar anak panah.

اِذْ قَالَتِ الْمَلٰۤىِٕكَةُ يٰمَرْيَمُ اِنَّ اللّٰهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُۖ اسْمُهُ الْمَسِيْحُ عِيْسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيْهًا فِى الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِيْنَۙ٤٥
Iż qālatil-malā'ikatu yā maryama innallāha yubasysyiruki bikalimatim minhusmuhul-masīḥu ‘īsabnu maryama wajīhan fid-dun-yā wal-ākhirati wa minal-muqarrabīn(a).
[45] (Ingatlah), katiko malaikat bakato, “Oi Maryam, sasungguhnyo Allah manyampaikan berito gembiro kapadomu tentang (kalahiran anak nang diciptokan) dengan kalimat dari-Nyo, namonyo Isa Almasih anak laki-laki Maryam, saorang takemuko di dunio dan di akherat serto tamasuk orang-orang nang didekatkan (kapado Allah).

وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِى الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَّمِنَ الصّٰلِحِيْنَ٤٦
Wa yukallimun nāsa fil-mahdi wa kahlaw wa minaṣ-ṣāliḥīn(a).
[46] Dio babicaro dengan manusio (sawaktu) dalam buaian dan katiko lah besak serta tamasuk orang-orang saleh.

قَالَتْ رَبِّ اَنّٰى يَكُوْنُ لِيْ وَلَدٌ وَّلَمْ يَمْسَسْنِيْ بَشَرٌ ۗ قَالَ كَذٰلِكِ اللّٰهُ يَخْلُقُ مَا يَشَاۤءُ ۗاِذَا قَضٰٓى اَمْرًا فَاِنَّمَا يَقُوْلُ لَهٗ كُنْ فَيَكُوْنُ٤٧
Qālat rabbi annā yakūnu lī waladuw wa lam yamsasnī basyar(un), qāla każālikillāhu yakhluqu mā yasyā'(u), iżā qaḍā amran fa'innamā yaqūlu lahū kun fayakūn(u).
[47] Dio (Maryam) bakato, “Wahai Tuhan-ku, bagaimano mungkin sayo bakal mampunyoi anak, padohal idak ado saorang laki-laki pun nang manyentuhku?” Dio (Allah) bafirman, “Macam tulah Allah manciptokan apo nang Dio kendaki.” Apobilo Dio ingin manetapkan sasuatu, Dio hanyo bakato kapadonyo, “Jadilah!” Mako, jadilah sasuatu tu.

وَيُعَلِّمُهُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرٰىةَ وَالْاِنْجِيْلَۚ٤٨
Wa ya‘allimuhul-kitāba wal-ḥikmata wat-taurāta wal-injīl(a).
[48] Dio (Allah) mangajarkan kapadonyo (Isa) kitab, 92 Hikmah, 93 Taurat, dan Injil
92) Maksud ‘kitab’ di siko adolah manulis dengan tangan. 93) Lihat catatan kaki surah al-Baqarah/2: 129.

وَرَسُوْلًا اِلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ ەۙ اَنِّيْ قَدْ جِئْتُكُمْ بِاٰيَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ ۙاَنِّيْٓ اَخْلُقُ لَكُمْ مِّنَ الطِّيْنِ كَهَيْـَٔةِ الطَّيْرِ فَاَنْفُخُ فِيْهِ فَيَكُوْنُ طَيْرًاۢ بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚوَاُبْرِئُ الْاَكْمَهَ وَالْاَبْرَصَ وَاُحْيِ الْمَوْتٰى بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚوَاُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُوْنَ وَمَا تَدَّخِرُوْنَ ۙفِيْ بُيُوْتِكُمْ ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيَةً لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَۚ٤٩
Wa rasūlan ilā banī isrā'īl(a), annī qad ji'tukum bi'āyatim mir rabbikum, annī akhluqu lakum minaṭ-ṭīni kahai'atiṭ-ṭairi fa'anfukhu fihi fayakūnu ṭairam bi'iżnillāh(i), wa ubarri'ul-akmaha wal-abraṣa wa uḥyil-mautā bi'iżnillāh(i), wa unabbi'ukum bimā ta'kulūna wa mā taddakhirūna fī buyūtikum, inna fī żālika la'āyatal lakum in kuntum mu'minīn(a).
[49] (Allah bakal manjadikannyo) sabagai saorang rasul kapado Bani Isroil. (Isa bakato), “Sasungguhnyo sayao lah datang kapadomu dengan tando (mukjizat) dari Tuhanmu, sasungguhnyo sayo membuatkan bagimu (sasuatu) dari tanah nang babentuk macam burung. Lalu, sayo meniupnyo sahinggo manjadi saekor burung dengan izin Allah. Sayo manyehatkan orang nang buto sejak dari lahir dan orang nang bapenyakit buras (belang). Sayo manghidupkan orang mati dengan izin Allah. Sayo bagih taukan kapadomu apo nang kamu makan dan apo nang kamu simpan di rumahmu. Sasungguhnyo pado nang macam tu benar-benar tadapat tando (kerasulanku) bagimu kalu kamu orang-orang mukmin.

وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرٰىةِ وَلِاُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِيْ حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُمْ بِاٰيَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْۗ فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَطِيْعُوْنِ٥٠
Wa muṣaddiqal limā baina yadayya minat-taurāti wa li'uḥilla lakum ba‘ḍal-lażī ḥurrima ‘alaikum wa ji'tukum bi'āyatim mir rabbikum, fattaqullāha wa aṭī‘ūn(i).
[50] (Aku diutus untuk) mambenarkan Taurat nang (diturunkan) sabelum sayo, dan supayo sayo menghalalkan bagi kamu sabagian perkaro nang lah diharamkan untukmu. Sayo datang kapadomu dengan mambawak tando (mukjizat) dari Tuhanmu. Kareno tu, batakwalah kapado Allah dan taatlah kapadoku.

اِنَّ اللّٰهَ رَبِّيْ وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ۗهٰذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيْمٌ٥١
Innallāha rabbī wa rabbukum fa‘budūh(u), hāżā ṣirāṭum mustaqīm(un).
[51] Sasungguhnyo Allah tu Tuhan-ku dan Tuhan-mu. Kareno tu, sembahlah Dio. Ikolah jalan nang lurus.”

۞ فَلَمَّآ اَحَسَّ عِيْسٰى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ اَنْصَارِيْٓ اِلَى اللّٰهِ ۗ قَالَ الْحَوَارِيُّوْنَ نَحْنُ اَنْصَارُ اللّٰهِ ۚ اٰمَنَّا بِاللّٰهِ ۚ وَاشْهَدْ بِاَنَّا مُسْلِمُوْنَ٥٢
Falammā aḥassa ‘īsā minhumul-kufra qāla man anṣārī ilallāh(i), qālal-ḥawāriyyūna naḥnu anṣārullāh(i), āmannā billāh(i), wasyhad bi'annā muslimūn(a).
[52] Katiko Isa marasokan kakufuran orang-orang tu (Bani Isroil), dio bakato, “Siapokah nang bakal manjadi panolongku untuk (manegakkan ugamo) Allah?” paro hawari (sahabat setionyo) manjawab, “Kamilah panolong (ugamo) Allah. Kami baiman kapado Allah dan saksikanlah sasungguhnyo kami adolah orang-orang muslim.

رَبَّنَآ اٰمَنَّا بِمَآ اَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُوْلَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشّٰهِدِيْنَ٥٣
Rabbanā āmannā bimā anzalta wattaba‘nar-rasūla faktubnā ma‘asy-syāhidīn(a).
[53] Wahai Tuhan kami, kami lah baiman kapado apo nang Engkau turunkan dan kami lah mangikuti Rasul. Kareno tu, tetapkanlah kami basamo orang-orang nang mamberikan kasaksian.”

وَمَكَرُوْا وَمَكَرَ اللّٰهُ ۗوَاللّٰهُ خَيْرُ الْمٰكِرِيْنَ ࣖ٥٤
Wa makarū wa makarallāh(u), wallāhu khairul-mākirīn(a).
[54] Orang-orang tu (orang-orang kafir) mambuat tipu dayo dan Allah pun mambalas tipu dayo (orang-orang tu). Allah sabaik-baik pambalas tipu dayo.

اِذْ قَالَ اللّٰهُ يٰعِيْسٰٓى اِنِّيْ مُتَوَفِّيْكَ وَرَافِعُكَ اِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَجَاعِلُ الَّذِيْنَ اتَّبَعُوْكَ فَوْقَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ ۚ ثُمَّ اِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَاَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيْمَا كُنْتُمْ فِيْهِ تَخْتَلِفُوْنَ٥٥
Iż qālallāhu yā ‘īsā innī mutawaffīka wa rāfi‘uka ilayya wa muṭahhiruka minal-lażīna kafarū wa jā‘ilul-lażīnattaba‘ūka fauqal-lażīna kafarū ilā yaumil-qiyāmah(ti), ṡumma ilayya marji‘ukum fa aḥkumu bainakum fīmā kuntum fīhi takhtalifūn(a).
[55] (Ingatlah), katiko Allah bafirman: “Oi Isa, Aku mangambekmu, mangangkatmu kapado-Ku, manyucikanmu dari orang-orang nang kufur, dan manjadikan orang-orang nang mangikutimu lebih unggul daripado orang-orang nang kufur hinggo hari Kiamat. Kemudian, kapado-Kulah kamu balik, lalu Aku bagih kaputusan tentang apo nang selalu kamu paselisihkan.

فَاَمَّا الَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَاُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيْدًا فِى الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِۖ وَمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِيْنَ٥٦
Fa ammal-lażīna kafarū fa u‘ażżibuhum ‘ażāban syadīdan fid-dun-yā wal-ākhirah(ti), wa mā lahum min nāṣirīn(a).
[56] Adopun orang-orang nang kufur bakal Aku azab orang-orang tu dengan sikso nang keras nian di dunio dan di akherat dan sekali-kali idak ado panolong bagi orang-orang tu.

وَاَمَّا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَيُوَفِّيْهِمْ اُجُوْرَهُمْ ۗ وَاللّٰهُ لَا يُحِبُّ الظّٰلِمِيْنَ٥٧
Wa ammal-lażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti fa yuwaffīhim ujūrahum, wallāhu lā yuḥibbuẓ-ẓālimīn(a).
[57] Sementaro tu, orang-orang nang baiman dan mangerjokan kabajikan bakal Dio bagihkan pahalo orang-orang tu dengan sempurno. Allah idak manyukoi orang aniayo.

ذٰلِكَ نَتْلُوْهُ عَلَيْكَ مِنَ الْاٰيٰتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ٥٨
Żālika natlūhu ‘alaika minal-āyāti waż-żikril-ḥakīm(i).
[58] Tulah (kisah Isa) nang Kami bacokan kapadomu (Nabi Muhammad) sabagian bukti-bukti (kabenaranmu sabagai rasul) dan paringatan nang penuh hikmah (Al-Qur’an).

اِنَّ مَثَلَ عِيْسٰى عِنْدَ اللّٰهِ كَمَثَلِ اٰدَمَ ۗ خَلَقَهٗ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهٗ كُنْ فَيَكُوْنُ٥٩
Inna maṡala ‘īsā ‘indallāhi kamaṡali ādam(a), khalaqahū min turābin ṡumma qāla lahū kun fayakūn(u).
[59] Sasungguhnyo paumpamoan (panciptoan) Isa bagi Allah macam (panciptoan) Adam. Dio manciptokannyo dari tanah kemudian bafirman kapadonyo, “Jadilah!” Mako, jadilah sasuatu tu.”

اَلْحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ فَلَا تَكُنْ مِّنَ الْمُمْتَرِيْنَ٦٠
Al-ḥaqqu mir rabbika falā takum minal-mumtarīn(a).
[60] Kabenaran tu dari Tuhanmu. Kareno tu, janganlah kamu (Nabi Muhammad) tamasuk orang-orang nang ragu.

فَمَنْ حَاۤجَّكَ فِيْهِ مِنْۢ بَعْدِ مَا جَاۤءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ اَبْنَاۤءَنَا وَاَبْنَاۤءَكُمْ وَنِسَاۤءَنَا وَنِسَاۤءَكُمْ وَاَنْفُسَنَا وَاَنْفُسَكُمْۗ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَّعْنَتَ اللّٰهِ عَلَى الْكٰذِبِيْنَ٦١
Faman ḥājjaka fīhi mim ba‘di mā jā'aka minal-‘ilmi faqul ta‘ālau nad‘u abnā'anā wa abnā'akum wa nisā'anā wa nisā'akum wa anfusanā wa anfusakum, ṡumma nabtahil fanaj‘al la‘natallāhi ‘alal-kāżibīn(a).
[61] Siapo nang membantahmu dalam hal iko sasudah datang ilmu kapadomu, mako katokanlah (Nabi Muhammad), “Marilah kito panggil anak-anak kami dan anak-anak kamu, bini-bini kami dan bini-bini kamu, diri kami dan diri kamu, kemudian marilah kito bamubahalah 94 supayo laknat Allah ditimpokan kapado paro pandusto.”
94) ‘Mubāhalah’ baarti satiap pihak nang baselisih badoa dengan sungguh-sungguh supayo Allah Swt. manimpokan laknat kapada pihak nang badusto. Nabi Muhammad saw. mangajak utusan Nasrani Najran ber-mubāhalah, tapi orang-orang tu idak berani. Hal ko manjadi bukti kabenaran akidah Islam tentang Isa a.s.

اِنَّ هٰذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ ۚ وَمَا مِنْ اِلٰهٍ اِلَّا اللّٰهُ ۗوَاِنَّ اللّٰهَ لَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ٦٢
Inna hāżā lahuwal-qaṣaṣul-ḥaqq(u), wa mā min ilāhin illallāh(u), wa innallāha lahuwal-‘azīzul-ḥakīm(u).
[62] Sasungguhnyo iko benar-benar kisah nang benar. Idak ado Tuhan selain Allah, dan sasungguhnyo Allahlah nang benar-benar Maha Perkaso lagi Maha Bijaksano.

فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّ اللّٰهَ عَلِيْمٌ ۢبِالْمُفْسِدِيْنَ ࣖ٦٣
Fa in tawallau fa innallāha ‘alīmum bil-mufsidīn(a).
[63] Kalu orang-orang tu bapaling, (katauilah) bahwa sasungguhnyo Allah Maha Mangetaui orang-orang nang babuat karusakan.

قُلْ يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ تَعَالَوْا اِلٰى كَلِمَةٍ سَوَاۤءٍۢ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ اَلَّا نَعْبُدَ اِلَّا اللّٰهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهٖ شَيْـًٔا وَّلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا اَرْبَابًا مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۗ فَاِنْ تَوَلَّوْا فَقُوْلُوا اشْهَدُوْا بِاَنَّا مُسْلِمُوْنَ٦٤
Qul yā ahlal-kitābi ta‘ālau ilā kalimatin sawā'im bainanā wa bainakum allā na‘buda illallāha wa lā nusyrika bihī syai'aw wa lā yattakhiża ba‘ḍunā ba‘ḍan arbābam min dūnillāh(i), fa in tawallau fa qūlusyhadū bi'annā muslimūn(a).
[64] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Oi Ahlulkitab, ayolah (kito) menuju kapado sikok kalimat (pegangan) nang samo antaro kami dan kamu, (yakni) kito idak manyembah selain Allah dan kito idak mampesekutukan-Nyo dengan apo pun, dan idak (pulak) sabagian manjadikan sabagian nang lain sabagai tuhan-tuhan selain Allah. Kalu orang-orang tu bepaling, katokanlah (kapado orang-orang tu), “Saksikanlah bahwa sasungguhnya kami adolah orang Muslim.”

يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تُحَاۤجُّوْنَ فِيْٓ اِبْرٰهِيْمَ وَمَآ اُنْزِلَتِ التَّوْرٰىةُ وَالْاِنْجِيْلُ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِهٖۗ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ٦٥
Yā ahlal-kitābi lima tuḥājjūna fī ibrāhīma wa mā unzilatit-taurātu wal-injīlu illā mim ba‘dih(ī), afalā ta‘qilūn(a).
[65] Oi Ahlulkitab, ngapo kamu babantah-bantahan 95 tentang Ibrahim ? Padohal, Taurat dan Injil idak diturunkan sasudah, kacuali sasudah dio (Ibrahim). Apokah idak mangerti?
95) Orang Yahudi dan Nasrani masing-masing manganggap Nabi Ibrahim a.s. tu dari golongannyo. Lalu Allah Swt. membantah orang-orang tu dengan alasan bahwa Nabi Ibrahim a.s. tu datang sabelum orang-orang tu.

هٰٓاَنْتُمْ هٰٓؤُلَاۤءِ حَاجَجْتُمْ فِيْمَا لَكُمْ بِهٖ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاۤجُّوْنَ فِيْمَا لَيْسَ لَكُمْ بِهٖ عِلْمٌ ۗ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ وَاَنْتُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ٦٦
Hā antum hā'ulā'i ḥājajtum fīmā lakum bihī ‘ilmun falima tuḥājjūna fīmā laisa lakum bihī ‘ilm(un), wallāhu ya‘lamu wa antum lā ta‘lamūn(a).
[66] Macam tulah kamu. Kamu babantah-bantah tentang apo nang kamu kataui, 96 tapi ngapo kamu babantah-bantahan (jugo) tentang apo nang idak kamu kataui ? 97 Allah mangetaui sedang kamu idak mangetaui.
96) Perkaro nang idak dikataui oleh Ahlulkitab adolah tentang Nabi Musa a.s. Nabi Isa a.s. dan Nabi Muhammad SAW. 97) Perkaro nang idak dikataui oleh Ahlulkitab tentang Nabi Ibrahim a.s.

مَاكَانَ اِبْرٰهِيْمُ يَهُوْدِيًّا وَّلَا نَصْرَانِيًّا وَّلٰكِنْ كَانَ حَنِيْفًا مُّسْلِمًاۗ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِيْنَ٦٧
Wa mā kāna ibrāhīmu yahūdiyyaw wa lā naṣrāniyyaw wa lākin kāna ḥanīfam muslimā(n), wa mā kāna minal-musyrikīn(a).
[67] Ibrahim bukanlah saorang Yahudi dan bukan pulak saorang Nasrani, malainkan dio adolah seorang nang hanif, 98 lagi baserah diri (muslim). Dio bukan pulak tamasuk (golongan) orang-orang musyrik.
98) ‘Hanif’ baarti jauh dari syirik (mampersukutukan Allah Swt.) dan jauh dari kasesatan.

اِنَّ اَوْلَى النَّاسِ بِاِبْرٰهِيْمَ لَلَّذِيْنَ اتَّبَعُوْهُ وَهٰذَا النَّبِيُّ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا ۗ وَاللّٰهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِيْنَ٦٨
Inna aulan-nāsi bi'ibrāhīma lal-lażīnattaba‘ūhu wa hāżan-nabiyyu wal-lażīna āmanū, wallāhu waliyyul-mu'minīn(a).
[68] Sasungguhnya orang nang paling dekat dengan Ibrahim adolah orang-orang nang mangikutinyo, Nabi iko (Nabi Muhammad), dan orang-orang nang baiman. Allah adolah palindung orang-orang mukmin.

وَدَّتْ طَّاۤىِٕفَةٌ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَوْ يُضِلُّوْنَكُمْۗ وَمَا يُضِلُّوْنَ اِلَّآ اَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُوْنَ٦٩
Waddaṭ-ṭā'ifatum min ahlil-kitābi lau yuḍillūnakum, wa mā yuḍillūna illā anfusahum wa mā yasy‘urūn(a).
[69] Sagolongan Ahlulkitab ingin manyesatkan kamu. Padohal, orang-orang tu idak manyesatkan (siapo pun), kacuali diri orang-orang tu dewek. Tapi, orang-orang tu idak sadar.

يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَكْفُرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ وَاَنْتُمْ تَشْهَدُوْنَ٧٠
Yā ahlal-kitābi lima takfurūna bi'āyātillāhi wa antum tasyhadūn(a).
[70] Oi Ahlulkitab! ngapo kamu mengengkari ayat-ayat Allah 99 padohal kamu mangetaui (kabenarannyo) ?
99) Maksudnyo adolah ayat-ayat Allah Swt. Nang nang turunkan kapado Nabi Muhammad Saw.

يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَلْبِسُوْنَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوْنَ الْحَقَّ وَاَنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ࣖ٧١
Yā ahlal-kitābi lima talbisūnal-ḥaqqa bil-bāṭili wa taktumūnal-ḥaqqa wa antum ta‘lamūn.
[71] Oi Ahlulkitab! ngapo kamu mancampur-adukkan nang hak dengan nang batil 100 dan kamu manyingitkan kabenaran, 101 padohal kamu mangetaui?
100) ‘Mancampuradukkan antaro hak dan batil’ maksudnyo adolah mancampuradukkan antaro ayat-ayat Tuhan nang disampaikan oleh paro nabi dengan takwilan-takwilan batil nang diberikan oleh paro pamuko ugamo orang-orang tu. 101) Nang dimaksud dengan ‘manyingitkan kabenaran’ adolah manutupi firman Tuhan nang dibawak oleh paro nabi, barupo tauhid dan berito gembiro tentang bakal datangnyo Nabi Muhammad Saw. Nang disebut dalam Taurat jugo Injil.

وَقَالَتْ طَّاۤىِٕفَةٌ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ اٰمِنُوْا بِالَّذِيْٓ اُنْزِلَ عَلَى الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوْٓا اٰخِرَهٗ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُوْنَۚ٧٢
Wa qālaṭ-ṭā'ifatum min ahlil-kitābi āminū bil-lażī unzila ‘alal-lażīna āmanū wajhan-nahāri wakfurū ākhirahū la‘allahum yarji‘ūn(a).
[72] Sagolongan Ahlulkitab bakato (kapado sasamonyo), “Baimanlah kamu kapado apo nang diturunkan kapado orang-orang nang baiman pado awal siang dan engkarilah pado akhir (siang) supayo orang-orang tu balik (pado kakufuran).

وَلَا تُؤْمِنُوْٓا اِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِيْنَكُمْ ۗ قُلْ اِنَّ الْهُدٰى هُدَى اللّٰهِ ۙ اَنْ يُّؤْتٰىٓ اَحَدٌ مِّثْلَ مَآ اُوْتِيْتُمْ اَوْ يُحَاۤجُّوْكُمْ عِنْدَ رَبِّكُمْ ۗ قُلْ اِنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللّٰهِ ۚ يُؤْتِيْهِ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗوَاللّٰهُ وَاسِعٌ عَلِيْمٌ ۚ٧٣
Wa lā tu'minū illā liman tabi‘a dīnakum, qul innal-hudā hudallāh(i), ay yu'tā aḥadum miṡla mā ūtītum au yuḥājjūkum ‘inda rabbikum, qul innal-faḍla biyadillāh(i), yu'tīhi may yasyā'(u), wallāhu wāsi‘un ‘alīm(un).
[73] Janganlah kamu pacayo selain kapado orang nang mengikuti ugamomu.” 102 Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo petunjuk (nang sempurno) tu hanyolah petunjuk Allah. (Janganlah kamu pecayo) bahwa saseorang bakal dibagih seperti apo nang dibagihkan kapado kamu atau orang-orang tu bakal manyanggah kamu di hadapan Tuhanmu.” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo karunio itu di tangan Allah. Dio mambagihkannyo kapado siapo nang Dio kendaki, Allah Mahaluas lagi Maha Mangetaui.
102) Kapado orang nang saugamo dengan kamu (Yahudi atau Nasrani) supayo orang-orang tu idak jadi masuk Islam atau kapado orang-orang Islam nang barasal dari ugamomu supayo guncang iman orang-orang tu dan balik kapado kekafiran.

يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗوَاللّٰهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيْمِ٧٤
Yakhtaṣṣu biraḥmatihī may yasyā'(u), wallāhu żul-faḍlil-‘aẓīm(i).
[74] Dio manentukan rahmat-Nyo kapado siapo nang Dio kendaki dan Allah mamiliki karunio nang besak.

۞ وَمِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مَنْ اِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ يُّؤَدِّهٖٓ اِلَيْكَۚ وَمِنْهُمْ مَّنْ اِنْ تَأْمَنْهُ بِدِيْنَارٍ لَّا يُؤَدِّهٖٓ اِلَيْكَ اِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَاۤىِٕمًا ۗ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَالُوْا لَيْسَ عَلَيْنَا فِى الْاُمِّيّٖنَ سَبِيْلٌۚ وَيَقُوْلُوْنَ عَلَى اللّٰهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُوْنَ٧٥
Wa min ahlil-kitābi man in ta'manhu bi qinṭārin yu'addīhi ilaik(a), wa minhum man in ta'manhu bidīnāril lā yu'addīhi ilaika illā mā dumta ‘alaihi qā'imā(n), żālika bi'annahum qālū laisa ‘alainā fil-ummiyyīna sabīl(un), wa yaqūlūna ‘alallāhil-każiba wa hum ya‘lamūn(a).
[75] Di antaro Ahlulkitab ado orang nang kalu kamu pecayokan kapadonyo harta nang banyak, niscayo dio mangembalikannyo kapadomu. Tapi, ado (pulak) di antaro orang-orang tu nang kalu jamu pecayokan kapadonyo sikok dinar, dio idak mangembalikannyo kapadomu, kacuali kalu kamu selalu menagihnyo. Nang macam tu disebabkan orang-orang tu bakato, “Idak ado doso bagi kami tahadap orang-orang umi.” 103 Orang-orang tu mengatokan hal nang dusto tahadap Allah, padohal orang-orang tu mangetaui.
103) Pangertian ‘umi’ dapat diliat pado catatan kaki ayat ke-20. Orang-orang tu baanggapan bahwa orang-orang tu boleh mamperoleh harto dengan cara manipu orang-orang nang idak saugamo dengan orang-orang tu. Menurut orang-orang tu, idak badoso malakukannyo kareno Allah Swt. mambolehkannyo, padohal manipu adolah pabuatan nang idak dibenarkan di dalam ugamo.

بَلٰى مَنْ اَوْفٰى بِعَهْدِهٖ وَاتَّقٰى فَاِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِيْنَ٧٦
Balā man aufā bi‘ahdihī wattaqā fa innallāha yuḥibbul-muttaqīn(a).
[76] Idak macam tu, (nang benar) siapo nang manepati janji dan batakwa, sasungguhnya Allah mancintoi orang-orang nang batakwa.

اِنَّ الَّذِيْنَ يَشْتَرُوْنَ بِعَهْدِ اللّٰهِ وَاَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيْلًا اُولٰۤىِٕكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِى الْاٰخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللّٰهُ وَلَا يَنْظُرُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيْهِمْ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ٧٧
Innal-lażīna yasytarūna bi‘ahdillāhi wa aimānihim ṡamanan qalīlan ulā'ika lā khalāqa lahum fil-ākhirati wa lā yukallimuhumullāhu wa lā yanẓuru ilaihim yaumal-qiyāmati wa lā yuzakkīhim, wa lahum ‘ażābun alīm(un).
[77] Sasunggguhnyo orang-orang nang mampejualbelikan janji Allah dan sumpah-sumpah orang-orang tu dengan hargo murah, orang-orang tu idak mamperoleh bagian di akherat, Allah idak bakal manyapo orang-orang tu, idak bakal mamperatikan orang-orang tu pado hari Kiamat, dan idak bakal manyucikan orang-orang tu. Bagi orang-orang tu azab nang pedih.

وَاِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيْقًا يَّلْوٗنَ اَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتٰبِ لِتَحْسَبُوْهُ مِنَ الْكِتٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتٰبِۚ وَيَقُوْلُوْنَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۚ وَيَقُوْلُوْنَ عَلَى اللّٰهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُوْنَ٧٨
Wa inna minhum lafarīqay yalwūna alsinatahum bil-kitābi litaḥsabūhu minal-kitābi wa mā huwa minal-kitāb(i), wa yaqūlūna huwa min ‘indillāhi wa mā huwa min ‘indillāh(i), wa yaqūlūna ‘alallāhil-każiba wa hum ya‘lamūn(a).
[78] Sasungguhnyo di antaro orang-orang tu (Bani Israil) ado sagolongan nang mamutar-mutar lidahnyo (katiko mambaco) Alkitab suapyo kamu manyangko (nang orang-orang tu baco) tu sabagian dari Alkitab. Padohal, tu bukan dari Alkitab. Orang-orang tu bakato, “Itu dari Allah”, Padohal tu bukan dari Allah. Orang-orang tu mangatokan hal nang dusto tehadap Allah, sedangkan orang-orang tu mangetaui.

مَا كَانَ لِبَشَرٍ اَنْ يُّؤْتِيَهُ اللّٰهُ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُوْلَ لِلنَّاسِ كُوْنُوْا عِبَادًا لِّيْ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلٰكِنْ كُوْنُوْا رَبَّانِيّٖنَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُوْنَ الْكِتٰبَ وَبِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُوْنَ ۙ٧٩
Mā kāna libasyarin ay yu'tiyahullāhul-kitāba wal-ḥukma wan-nubuwwata ṡumma yaqūla lin-nāsi kūnū ‘ibādal lī min dūnillāhi wa lākin kūnū rabbāniyyīna bimā kuntum tu‘allimūnal-kitāba wa bimā kuntum tadrusūn(a).
[79] Idak sapatutnyo sasaorang dibagih Alkitab, hukum, dan kanabian oleh Allah, kemudian dio bakato kapado manusio, “Jadilah kamu paro panyembahku, bukan (panyembah) Allah,” tapi (hendaknyo dio bakato), “Jadilah kamu paro pengabdi Allah kareno kamu selalu mangajarkan kitab dan mampelajarinyo !”

وَلَا يَأْمُرَكُمْ اَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلٰۤىِٕكَةَ وَالنَّبِيّٖنَ اَرْبَابًا ۗ اَيَأْمُرُكُمْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ اِذْ اَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ ࣖ٨٠
Wa lā ya'murakum an tattakhiżul-malā'ikata wan-nabiyyīna arbābā(n), aya'murukum bil-kufri ba‘da iż antum muslimūn(a).
[80] Idak (sapatutnyo) pulak dio manyuruh kamu manjadikan paro malaikat dan paro nabi sabagai tuhan. Apokah (Patut) dio manyuruh kamu (babuat) kakufuran sasudah kamu menjadi muslim?

وَاِذْ اَخَذَ اللّٰهُ مِيْثَاقَ النَّبِيّٖنَ لَمَآ اٰتَيْتُكُمْ مِّنْ كِتٰبٍ وَّحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاۤءَكُمْ رَسُوْلٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهٖ وَلَتَنْصُرُنَّهٗ ۗ قَالَ ءَاَقْرَرْتُمْ وَاَخَذْتُمْ عَلٰى ذٰلِكُمْ اِصْرِيْ ۗ قَالُوْٓا اَقْرَرْنَا ۗ قَالَ فَاشْهَدُوْا وَاَنَا۠ مَعَكُمْ مِّنَ الشّٰهِدِيْنَ٨١
Wa iż akhażallāhu mīṡāqan-nabiyyīna lamā ātaitukum min kitābiw wa ḥikmatin ṡumma jā'akum rasūlum muṣaddiqul limā ma‘akum latu'minunna bihī wa latanṣurunnah(ū), qāla a'aqrartum wa akhażtum ‘alā żālikum iṣrī, qālū aqrarnā, qāla fasyhadū wa ana ma‘akum minasy-syāhidīn(a).
[81] (Ingatlah) katiko Allah mengambek pajanjian dari paro nabi, “Katiko Aku mambagihkan kitab dan hikmah kapadomu, lalu datang kapado kamu saorang rasul nang mambenarkan apo nang ado pado kamu, niscayo kamu bakal benar-benar baiman kapadonyo dan manolongnyo.” 104 Allah bafirman, “Apokah kamu mangakui dan manerimo pajanjian dengan-Ku atas nang macam tu?” Orang-orang tu manjawab, “Kami mangakui.” Allah bafirman, “Kalu bagitu, basaksilah kamu (para Nabi) dan Aku manjadi saksi (pulak) basamo kamu.”
104) paro Nabi bajanji kapado Allah Swt. bahwa apobilo datang saorang Rasul banamo Muhammad, orang-orang tu bakal baiman kapadonyo dan menolongnyo. Pajanjian paro nabi ko mangikat pulak umatnyo.

فَمَنْ تَوَلّٰى بَعْدَ ذٰلِكَ فَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْفٰسِقُوْنَ٨٢
Faman tawallā ba‘da żālika fa ulā'ika humul-fāsiqūn(a).
[82] Siapo nang bapaling sasudah tu, orang-orang tulah orang nang fasik.

اَفَغَيْرَ دِيْنِ اللّٰهِ يَبْغُوْنَ وَلَهٗ ٓ اَسْلَمَ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ طَوْعًا وَّكَرْهًا وَّاِلَيْهِ يُرْجَعُوْنَ٨٣
Afagaira dīnillāhi yabgūna wa lahū aslama man fis-samāwāti wal-arḍi ṭau‘aw wa ilaihi yurja‘ūn(a).
[83] Mangapo orang-orang tu mancari ugamo selain ugamo Allah ? Padohal, hanyo kapado-Nyo apo nang ado di langit dan di bumi baserah diri, baik dengan kerelaan maupun tapakso, dan hanyo kapado-Nyo orang-orang tu dibalikan.

قُلْ اٰمَنَّا بِاللّٰهِ وَمَآ اُنْزِلَ عَلَيْنَا وَمَآ اُنْزِلَ عَلٰٓى اِبْرٰهِيْمَ وَاِسْمٰعِيْلَ وَاِسْحٰقَ وَيَعْقُوْبَ وَالْاَسْبَاطِ وَمَآ اُوْتِيَ مُوْسٰى وَعِيْسٰى وَالنَّبِيُّوْنَ مِنْ رَّبِّهِمْۖ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ اَحَدٍ مِّنْهُمْۖ وَنَحْنُ لَهٗ مُسْلِمُوْنَ٨٤
Qul āmannā billāhi wa mā unzila ‘alainā wa mā unzila ‘alā ibrāhīma wa ismā‘īla wa isḥāqa wa ya‘qūba wal-asbāṭi wa mā ūtiya mūsā wa ‘īsā wan-nabiyyūna mir rabbihim, lā nufarriqu baina aḥadim minhum, wa naḥnu lahū muslimūn(a).
[84] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Kami baiman kapado Allah dan kapado apo nang diturunkan kapado kami dan nang diturunkan kapado Ibrahim, Ismail, Ishaq, Ya‘qub baserto anak cucunyo, dan apo nang dibagihkan kapado Musa, Isa, serto paro Nabi dari Tuhan orang-orang tu. Kami idak mambeda-bedakan saorang pun di antaro orang-orang tu dan hanyo kapado-Nyo kami baserah diri.

وَمَنْ يَّبْتَغِ غَيْرَ الْاِسْلَامِ دِيْنًا فَلَنْ يُّقْبَلَ مِنْهُۚ وَهُوَ فِى الْاٰخِرَةِ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ٨٥
Wa may yabtagi gairal-islāmi dīnan falay yuqbala minh(u), wa huwa fil-ākhirati minal khāsirīn(a).
[85] Siapo nang mancari ugamo selain Islam, sekali-kali (ugamonyo) idak bakal diterimo darinyo dan di akherat dio temasuk orang nang rugi.

كَيْفَ يَهْدِى اللّٰهُ قَوْمًا كَفَرُوْا بَعْدَ اِيْمَانِهِمْ وَشَهِدُوْٓا اَنَّ الرَّسُوْلَ حَقٌّ وَّجَاۤءَهُمُ الْبَيِّنٰتُ ۗ وَاللّٰهُ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظّٰلِمِيْنَ٨٦
Kaifa yahdillāhu qauman kafarū ba‘da īmānihim wa syahidū annar-rasūla ḥaqquw wa jā'ahumul-bayyināt(u), wallāhu lā yahdil-qaumaẓ-ẓālimīn(a).
[86] Bagaimano (mungkin) Allah bakal mambagih petunjuk kapado suatu kaum nang kufur sasudah orang-orang tu baiman dan mangakui bahwa Rasul (Muhammad) tu benar dan bukti-bukti nang jelas lah sampai kapado orang-orang tu? Allah idak mambagih patunjuk kapado kaum nang aniayo.

اُولٰۤىِٕكَ جَزَاۤؤُهُمْ اَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللّٰهِ وَالْمَلٰۤىِٕكَةِ وَالنَّاسِ اَجْمَعِيْنَۙ٨٧
Ulā'ika jazā'uhum anna ‘alaihim la‘natallāhi wal-malā'ikati wan-nāsi ajma‘īn(a).
[87] Orang-orang tu, balasannyo iyolah ditimpo laknat Allah, paro malaikat, dan manusio sagalonyo.

خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۚ لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُوْنَۙ٨٨
Khālidīna fihā, lā yukhaffafu ‘anhumul-‘ażābu wa lā hum yunẓarūn(a).
[88] Orang-orang tu kekal di dalamnyo (laknat). Idak bakal diringankan sikso dari orang-orang tu, dan orang-orang tu idak dibagih panangguhan,

اِلَّا الَّذِيْنَ تَابُوْا مِنْۢ بَعْدِ ذٰلِكَ وَاَصْلَحُوْاۗ فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ٨٩
Illal-lażīna tābū mim ba‘di żālika wa aṣlaḥū, fa'innallāha gafūrur raḥīm(un).
[89] Kacuali orang-orang nang batobat sasudah tu dan mamperbaiki (dirinyo). Sasungguhnyo Allah Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.

اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بَعْدَ اِيْمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوْا كُفْرًا لَّنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ ۚ وَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الضَّاۤلُّوْنَ٩٠
Innal-lażīna kafarū ba‘da īmānihim ṡummazdādū kufral lan tuqbala taubatuhum, wa ulā'ika humuḍ-ḍāllūn(a).
[90] Sasungguhnyo orang-orang nang kufur sasudah baiman, kemudian batambah kakufurannyo, idak bakal diterimo taubatnyo dan orang-orang tulah orang-orang sesat.

اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَمَاتُوْا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يُّقْبَلَ مِنْ اَحَدِهِمْ مِّلْءُ الْاَرْضِ ذَهَبًا وَّلَوِ افْتَدٰى بِهٖۗ اُولٰۤىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ وَّمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِيْنَ ࣖ ۔٩١
Innal-lażīna kafarū wa mātū wa hum kuffārun falay yuqbala min aḥadihim mil'ul-arḍi żahabaw wa lawiftadā bih(ī), ulā'ika lahum ‘ażābun alīmuw wa mā lahum min nāṣirīn(a).
[91] Sasungguhnyo orang-orang nang kufur dan mati sabagai orang-orang kafir idak bakal diterimo (tebusan) dari sasaorang di antaro orang-orang tu sekalipun (barupa) emas sapenuh bumi, sakironyo dia hendak manebus diri dengannyo. Orang-orang tulah orang-orang nang mendapat azab nang pedih dan idak ado panolong bagi orang-orang tu.

لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتّٰى تُنْفِقُوْا مِمَّا تُحِبُّوْنَ ۗوَمَا تُنْفِقُوْا مِنْ شَيْءٍ فَاِنَّ اللّٰهَ بِهٖ عَلِيْمٌ٩٢
Lan tanālul-birra ḥattā tunfiqū mimmā tuḥibbūn(a), wa mā tunfiqū min syai'in fa innallāha bihī ‘alīm(un).
[92] Kamu sekali-kali idak bakal mamperoleh kabajikan (nnang sempurno) sabelum kamu menginfakkan sabagian harto nang kamu cintoi. Apo bae nang kamu infakkan, sasungguhnyo Allah Maha Mangetaui tentangnyo.

۞ كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِّبَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اِلَّا مَا حَرَّمَ اِسْرَاۤءِيْلُ عَلٰى نَفْسِهٖ مِنْ قَبْلِ اَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرٰىةُ ۗ قُلْ فَأْتُوْا بِالتَّوْرٰىةِ فَاتْلُوْهَآ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٩٣
Kulluṭ-ṭa‘āmi kāna ḥillal libanī isrā'īla illā mā ḥarrama isrā'īlu ‘alā nafsihī min qabli an tunazzalat-taurāh(tu), qul fa'tū bit-taurāti fatlūhā in kuntum ṣādiqīn(a).
[93] Sagalo makanan adolah halal bagi Bani Israil kacuali makanan nang diharamkan oleh Israil (Ya´qub) untuk dirinyo dewek sabelum Taurat diturunkan. 105 Katokanlah (Nabi Muhammad), “Bawaklah Taurat lalu baco, kalu kamu orang-orang nang benar."
105) Sasudah Taurat diturunkan, ado baberapo makanan nang diharamkan bagi Bani Israil sabagai hukuman. Imak Surah Annisa/4: 160 dan Surah Al An’am/6: 146.

فَمَنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ الْكَذِبَ مِنْۢ بَعْدِ ذٰلِكَ فَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ٩٤
Fa maniftarā ‘alallāhil-każiba mim ba‘di żālika fa ulā'ika humuẓ-ẓālimūn(a).
[94] Mako, siapo nang mangado-adokan kabohongan tahadap Allah 106 sasudah tu, orang-orang tulah orang-orang aniayo.
106) Kabohongan tahadap Allah Swt. iolah pernyatoan bahwa sabelum Taurat diturunkan, Allah Swt. lah mangharamkan babarapo makanan kapado Bani Israil.

قُلْ صَدَقَ اللّٰهُ ۗ فَاتَّبِعُوْا مِلَّةَ اِبْرٰهِيْمَ حَنِيْفًاۗ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِيْنَ٩٥
Qul ṣadaqallāh(u), fattabi‘ū millata ibrāhīma ḥanīfā(n), wa mā kāna minal-musyrikīn(a).
[95] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Mahabenar Allah (dalam firman-Nyo).” Mako, ikutilah ugamo Ibrahim nang hanif, dan dio idaklah tamasuk orang-orang musyrik.

اِنَّ اَوَّلَ بَيْتٍ وُّضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِيْ بِبَكَّةَ مُبٰرَكًا وَّهُدًى لِّلْعٰلَمِيْنَۚ٩٦
Inna awwala baitiw wuḍi‘a lin-nāsi lal-lażī bibakkata mubārakaw wa hudal lil-‘ālamīn(a).
[96] Sasungguhnyo rumah (ibadah) pertamo dibangun untuk manusio iolah (Baitullah) nang (barado) di Bakkah (Makkah) 107 nang dibarokahi dan menjadi patunjuk bagi sagalo alam.
107) Ahlulkitab mengatokan bahwa rumah ibadah nang pertamo di bangun adolah nang berado di Baitulmaqdis. Kareno tu, Allah Swt. mambantahnyo kareno nang benar adolah nang ado di Makkah.

فِيْهِ اٰيٰتٌۢ بَيِّنٰتٌ مَّقَامُ اِبْرٰهِيْمَ ەۚ وَمَنْ دَخَلَهٗ كَانَ اٰمِنًا ۗ وَلِلّٰهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ اِلَيْهِ سَبِيْلًا ۗ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعٰلَمِيْنَ٩٧
Fīhi āyātum bayyinātum maqāmu ibrāhīm(a), wa man dakhalahū kāna āminā(n), wa lillāhi ‘alan-nāsi ḥijjul-baiti manistaṭā‘a ilaihi sabīlā(n), wa man kafara fa innallāha ganiyyun ‘anil-‘ālamīn(a).
[97] Di dalamnyo tadapat tando-tando nang nyato, (di antaronyo) maqom Ibrohim. 108 Siapo mamasukinyo (Baitullah), mako amanlah dio. (Di antaro) kawajiban manusio tahadap Allah iolah mangerjokan haji ke Baitullah, (yaitu bagi) orang nang sanggup 109 mangadokan perjalanan ka sano. Siapo nang mangengkari (kawajiban haji), mako katauilah bahwa Allah Mahakayo (idak mamerlukan sasuatu) dari sagalo alam.
108) Lihat catatan kaki Surah Albaqoroh/2: 125. 109) Kriteria mampu adolah sanggup mandapatkan perbekalan, alat transportasi, sehat jasmani, perjalanan aman, dan kaluarga nang ditinggalkan tajamin kahidupannyo.

قُلْ يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَكْفُرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ وَاللّٰهُ شَهِيْدٌ عَلٰى مَا تَعْمَلُوْنَ٩٨
Qul yā ahlal-kitābi lima takfurūna bi'āyātillāh(i), wallāhu syahīdun ‘alā mā ta‘malūn(a).
[98] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Oi Ahlulkitab, mangapo kamu terus-manerus mengengkari ayat-ayat Allah, padohal Allah Maha Manyaksikan apo nang kamu kerjokan?”

قُلْ يٰٓاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ تَبْغُوْنَهَا عِوَجًا وَّاَنْتُمْ شُهَدَاۤءُ ۗ وَمَا اللّٰهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ٩٩
Qul yā ahlal-kitābi lima taṣuddūna ‘an sabīlillāhi man āmana tabgūnahā ‘iwajaw wa antum syuhadā'(u), wa mallāhu bigāfilin ‘ammā ta‘malūn(a).
[99] Katokanlah (Nabi Muhammad), “Oi Ahlulkitab, mangapo kamu terus-menerus manghalang-halangi orang-orang nang baiman dari jalan Allah? Kamu (memang) mangendakinyo (jalan Allah tu) manjadi bengkok, sedangkan kamu manyaksikan.” 110
110) Maksud ‘manyaksikan’ adolah mangetaui bahwasanyo ugamo nang diridoi Allah Swt. adolah ugamo Islam.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِنْ تُطِيْعُوْا فَرِيْقًا مِّنَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ يَرُدُّوْكُمْ بَعْدَ اِيْمَانِكُمْ كٰفِرِيْنَ١٠٠
Yā ayyuhal-lażīna āmanū in tuṭī‘ū farīqam minal-lażīna ūtul-kitāba yaruddūkum ba‘da īmānikum kāfirīn(a).
[100] Oi orang-orang nang baiman, kalu kamu mangikuti sagolongan dari orang-orang nang dibagih Alkitab, niscayo orang-orang tu bakal mangembalikan kamu manjadi orang kafir sesudah baiman.

وَكَيْفَ تَكْفُرُوْنَ وَاَنْتُمْ تُتْلٰى عَلَيْكُمْ اٰيٰتُ اللّٰهِ وَفِيْكُمْ رَسُوْلُهٗ ۗ وَمَنْ يَّعْتَصِمْ بِاللّٰهِ فَقَدْ هُدِيَ اِلٰى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيْمٍ ࣖ١٠١
Wa kaifa takfurūna wa antum tutlā ‘alaikum āyātullāhi wa fīkum rasūluh(ū), wa may ya‘taṣim billāhi faqad hudiya ilā ṣirāṭim mustaqīm(in).
[101] Bagaimano kamu (sampai) manjadi kafir, padohal ayat-ayat Allah dibacokan kapado kamu dan Rasul-Nyo (Nabi Muhammad) pun barado di tengah-tengah kamu? Siapo nang bapegang teguh kapado (ugamo) Allah, sungguh dio dibagih patunjuk ka jalan nang lurus.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ حَقَّ تُقٰىتِهٖ وَلَا تَمُوْتُنَّ اِلَّا وَاَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ١٠٢
Yā ayyuhal-lażīna āmanuttaqullāha ḥaqqa tuqātihī wa lā tamūtunna illā wa antum muslimūn(a).
[102] Oi orang-orang nang baiman, batakwalah kapado Allah sabenar-benar takwa kapado-Nyo dan janganlah kamu mati kacuali dalam keadaan muslim.

وَاعْتَصِمُوْا بِحَبْلِ اللّٰهِ جَمِيْعًا وَّلَا تَفَرَّقُوْا ۖوَاذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ كُنْتُمْ اَعْدَاۤءً فَاَلَّفَ بَيْنَ قُلُوْبِكُمْ فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهٖٓ اِخْوَانًاۚ وَكُنْتُمْ عَلٰى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَاَنْقَذَكُمْ مِّنْهَا ۗ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اٰيٰتِهٖ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ١٠٣
Wa‘taṣimū biḥablillāhi jamī‘aw wa lā tafarraqū, ważkurū ni‘matallāhi ‘alaikum iż kuntum a‘dā'an fa allafa baina qulūbikum fa aṣbaḥtum bi ni‘matihī ikhwānā(n), wa kuntum ‘alā syafā ḥufratim minan-nāri fa anqażakum minhā, każālika yubayyinullāhu lakum āyātihī la‘allakum tahtadūn(a).
[103] Bapegang teguhlah kamu sagalonyo pado tali (ugamo) Allah, janganlah kamu bacerai berai, dan ingatlah nikmat Allah kapadomu katiko kamu dahulu bamusuhan, lalu Allah mampersatukan hatimu sahinggo dengan karunio-Nyo kamu manjadi basaudaro. (Ingatlah pulak katiko tu) kamu barado di tepi jurang nerako, lalu Allah manyelamatkan kamu daripadonyo. Macam tulah Allah manerangkan ayat-ayat-Nyo kapadomu supayo kamu mandapat patunjuk.

وَلْتَكُنْ مِّنْكُمْ اُمَّةٌ يَّدْعُوْنَ اِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۗ وَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ١٠٤
Waltakum minkum ummatuy yad‘ūna ilal-khairi wa ya'murūna bil-ma‘rūfi wa yanhauna ‘anil-munkar(i), wa ulā'ika humul-mufliḥūn(a).
[104] Hendaklah ado di antaro kamu sagolongan orang nang manyeru kapado kabajikan, manyuruh (babuat) nang ma´ruf, dan mancegah dari nang mungkar. 111 Orang-orang tu lah orang-orang nang bauntung.
111) ‘Ma’ruf’ adolah sagalo kabaikan nang diperentahkan di dalam ugamo serto berfaedah untuk kebaikan diri dewek dan masyarakat. Mungkar adolah satiap kaburukan nang dilarang ugamo dan marusak kahidupan diri dewek dan masyarakat.

وَلَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ تَفَرَّقُوْا وَاخْتَلَفُوْا مِنْۢ بَعْدِ مَا جَاۤءَهُمُ الْبَيِّنٰتُ ۗ وَاُولٰۤىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيْمٌ ۙ١٠٥
Wa lā takūnū kal-lażīna tafarraqū wakhtalafū mim ba‘di mā jā'ahumul-bayyināt(u), wa ulā'ika lahum ‘ażābun ‘aẓīm(un).
[105] Janganlah kamu manyerupoi orang-orang nang bacerai-berai dan baselisih sasudah datang kapado orang-orang tu katerangan nang jelas. Orang-orang tulah orang-orang nang mandapat sikso nang berat nian.

يَّوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوْهٌ وَّتَسْوَدُّ وُجُوْهٌ ۚ فَاَمَّا الَّذِيْنَ اسْوَدَّتْ وُجُوْهُهُمْۗ اَ كَفَرْتُمْ بَعْدَ اِيْمَانِكُمْ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ١٠٦
Yauma tabyaḍḍu wujūhuw wa taswaddu wujūh(un), fa ammal-lażīnaswaddat wujūhuhum, akafartum ba‘da īmānikum fa żūqul-‘ażāba bimā kuntum takfurūn(a).
[106] (Azab tu tajadi) pado hari katiko tu ado muko nang putih baseri dan ado pulak muko nang itam muram. Adopun orang-orang nang itam muram mukonyo (kapado orang-orang tu dikatokan), “Mangapo kamu kafir sasudah kamu baiman? Kareno tu, rasokanlah azab disebabkan kakafiranmu.”

وَاَمَّا الَّذِيْنَ ابْيَضَّتْ وُجُوْهُهُمْ فَفِيْ رَحْمَةِ اللّٰهِ ۗ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ١٠٧
Wa ammal lażīnabyaḍḍat wujūhuhum fafī raḥmatillāh(i), hum fīhā khālidūn(a).
[107] Adopun orang-orang nang putih baseri mukonyo, orang-orang tu barado dalam rahmat Allah (surgo). Orang-orang tu kekal di dalamnyo.

تِلْكَ اٰيٰتُ اللّٰهِ نَتْلُوْهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ ۗ وَمَا اللّٰهُ يُرِيْدُ ظُلْمًا لِّلْعٰلَمِيْنَ١٠٨
Tilka āyātullāhi natlūhā ‘alaika bil-ḥaqq(i), wa mallāhu yurīdu ẓulmal lil-‘ālamīn(a).
[108] Tulah ayat-ayat Allah nang Kami bacokan kapadomu dengan benar dan Idaklah Allah bakendak mangerjokan kezaliman pado sagalo alam.

وَلِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الْاَرْضِ ۗوَاِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ ࣖ١٠٩
Wa lillāhi mā fis-samāwāti wa mā fil-arḍ(i), wa ilallāhi turja‘ul-umūr(u).
[109] Kapunyoan Allahlah apo nang ado di langit dan di bumi dan hanyo kapado Allah sagalo urusan dibalikan.

كُنْتُمْ خَيْرَ اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ ۗ وَلَوْ اٰمَنَ اَهْلُ الْكِتٰبِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ ۗ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُوْنَ وَاَكْثَرُهُمُ الْفٰسِقُوْنَ١١٠
Kuntum khaira ummatin ukhrijat lin-nāsi ta'murūna bil-ma‘rūfi wa tanhauna ‘anil-munkari wa tu'minūna billāh(i), wa lau āmana ahlul-kitābi lakāna khairal lahum, minhumul-mu'minūna wa akṡaruhumul-fāsiqūn(a).
[110] Kamu (umat Islam) adolah umat nang tabaik nang dilahirkan untuk manusio (selamo) kamu manyuruh (babuat) nang ma´ruf, mancegah dari nang mungkar, dan baiman kapado Allah. Sakironyo Ahlulkitab baiman, tentulah tu lebih baik bagi orang-orang tu. Di antaro orang-orang tu ado nang baiman dan kabanyakan orang-orang tu adolah orang-orang nang fasik.

لَنْ يَّضُرُّوْكُمْ اِلَّآ اَذًىۗ وَاِنْ يُّقَاتِلُوْكُمْ يُوَلُّوْكُمُ الْاَدْبَارَۗ ثُمَّ لَا يُنْصَرُوْنَ١١١
Lay yaḍurrūkum illā ażā(n), wa iy yuqātilūkum yuwallūkumul-adbār(a), ṡumma lā yunṣarūn(a).
[111] Orang-orang tu idak bakal mambahayo-kanmu, kacuali gangguan-gangguan kecil bae. Kalu orang-orang tu mamerangi kamu, niscayo orang-orang tu babalik ka balakang (kalah), kemudian orang-orang tu idak mandapat patolongan.

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ اَيْنَ مَا ثُقِفُوْٓا اِلَّا بِحَبْلٍ مِّنَ اللّٰهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَاۤءُوْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللّٰهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ۗ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَانُوْا يَكْفُرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ وَيَقْتُلُوْنَ الْاَنْبِۢيَاۤءَ بِغَيْرِ حَقٍّۗ ذٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَّكَانُوْا يَعْتَدُوْنَ١١٢
Ḍuribat ‘alaihimuż-żillatu aina mā ṡuqifū illā biḥablim minallāhi wa ḥablim minan-nāsi wa bā'ū bigaḍabim minallāhi wa ḍuribat ‘alaihimul-maskanah(tu), żālika bi'annahum kānū yakfurūna bi'āyātillāhi wa yaqtulūnal-ambiyā'a bigairi ḥaqq(in), żālika bimā ‘aṣaw wa kānū ya‘tadūn(a).
[112] Kahinoan ditimpokan kapado orang-orang tu di mano bae orang-orang tu barado, kacuali kalu orang-orang tu (bapegang) pado tali (ugamo) Allah dan tali (pajanjian) dengan manusio. Orang-orang tu pasti mandapat murko dari Allah dan kasengsaroan ditimpokan kapado orang-orang tu. Nang macam tu kareno orang-orang tu mengengkari ayat-ayat Allah dan mambunuh paro nabi tanpa hak (alasan nang benar). Nang macam tu kareno disebabkan orang-orang tu durhako dan malampaui batas.

۞ لَيْسُوْا سَوَاۤءً ۗ مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ اُمَّةٌ قَاۤىِٕمَةٌ يَّتْلُوْنَ اٰيٰتِ اللّٰهِ اٰنَاۤءَ الَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُوْنَ١١٣
Laisū sawā'ā(n), min ahlil-kitābi ummatun qā'imatuy yatlūna āyātillāhi ānā'al-laili wa hum yasjudūn(a).
[113] Orang-orang tu idak samo. Di antaro Ahlulkitab tu ado golongan nang balaku lurus. 112 Orang-orang tu mambaco ayat-ayat Allah pado babarapo waktu di malam hari dalam keadaan basujud (sembahyang).
112) Golongan Ahlulkitab nang dimaksudkan di siko adolah orang-orang nang sudah mameluk ugamo Islam.

يُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَيَأْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُوْنَ فِى الْخَيْرٰتِۗ وَاُولٰۤىِٕكَ مِنَ الصّٰلِحِيْنَ١١٤
Yu'minūna billāhi wal-yaumil-ākhiri wa ya'murūna bil-ma‘rūfi wa yanhauna ‘anil-munkari wa yusāri‘ūna fil-khairāt(i), wa ulā'ika minaṣ-ṣāliḥīn(a).
[114] Orang-orang tu baiman kapado Allah dan hari akhir, manyuruh (babuat) nang makruf, mancegah dari nang mungkar dan basegero (mangerjokan) babagai kabajikan. Orang-orang tu tamasuk orang-orang soleh.

وَمَا يَفْعَلُوْا مِنْ خَيْرٍ فَلَنْ يُّكْفَرُوْهُ ۗ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ ۢبِالْمُتَّقِيْنَ١١٥
Wa mā yaf‘alūna min khairin falay yukfarūh(u), wallāhu ‘alīmum bil-muttaqīn(a).
[115] Kabaikan apo bae nang orang-orang tu kerjokan, orang-orang tu sekali-kali idak bakal dihalangi dari (pahalo)-nyo. Allah Maha Mangetaui orang-orang batakwa.

اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَآ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَيْـًٔا ۗ وَاُولٰۤىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِ ۚ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ١١٦
Innal-lażīna kafarū lan tugniya ‘anhum amwāluhum wa lā aulāduhum minallāhi syai'ā(n), wa ulā'ika aṣḥābun-nār(i), hum fīhā khālidūn(a).
[116] Sasungguhnyo orang-orang nang kufur, baik harto maupun anak-anaknyo, sadikit pun idak dapat manolak (sikso) Allah. Orang-orang tu panghuni nerako. Orang-orang tu kekal di dalamnyo.

مَثَلُ مَا يُنْفِقُوْنَ فِيْ هٰذِهِ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيْحٍ فِيْهَا صِرٌّ اَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوْٓا اَنْفُسَهُمْ فَاَهْلَكَتْهُ ۗ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّٰهُ وَلٰكِنْ اَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُوْنَ١١٧
Maṡalu mā yunfiqūna fī hāżihil-ḥayātid-dun-yā kamaṡali rīḥin fihā ṣirrun aṣābat ḥarṡa qaumin ẓalamū anfusahum fa ahlakath(u), wa mā ẓalamahumullāhu wa lākin anfusahum yaẓlimūn(a).
[117] Paumpamoan harto nang orang-orang tu infakkan di dalam kahidupan dunio ko adolah macam angin nang mangandung hawo nang dingin nian nang manimpo tanaman (milik) suatu kaum nang manganiayo diri dewek, lalu angin tu marusaknyo. Allah idak manganiayo orang-orang tu, tapi orang-orang tulah nang manganiayo diri dewek.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَّخِذُوْا بِطَانَةً مِّنْ دُوْنِكُمْ لَا يَأْلُوْنَكُمْ خَبَالًاۗ وَدُّوْا مَا عَنِتُّمْۚ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاۤءُ مِنْ اَفْوَاهِهِمْۖ وَمَا تُخْفِيْ صُدُوْرُهُمْ اَكْبَرُ ۗ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْاٰيٰتِ اِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُوْنَ١١٨
Yā ayyuhal-lażīna āmanū lā tattakhiżū biṭānatam min dūnikum lā ya'lūnakum khabālā(n), waddū mā ‘anittum, qad badatil-bagḍā'u min afwāhihim, wa mā tukhfī ṣudūruhum akbar(u), qad bayyannā lakumul-āyāti in kuntum ta‘qilūn(a).
[118] Oi orang-orang nang baiman, janganlah kamu mangambik kanti kapecayoan dari orang-orang di luar kalangan (ugamo)-mu (kareno) orang-orang tu idak henti-hentinyo (mandatangkan) kamudorotan bagimu. Orang-orang tu mangendaki apo nang manyusahkanmu. Sungguh, lah nyato kabencian dari mulut orang-orang tu dan apo nang disingitkan dalam hati lebih besak. Sungguh, Kami lah manerangkan kapadomu ayat-ayat (Kami), kalu kamu bapikir.

هٰٓاَنْتُمْ اُولَاۤءِ تُحِبُّوْنَهُمْ وَلَا يُحِبُّوْنَكُمْ وَتُؤْمِنُوْنَ بِالْكِتٰبِ كُلِّهٖۚ وَاِذَا لَقُوْكُمْ قَالُوْٓا اٰمَنَّاۖ وَاِذَا خَلَوْا عَضُّوْا عَلَيْكُمُ الْاَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ۗ قُلْ مُوْتُوْا بِغَيْظِكُمْ ۗ اِنَّ اللّٰهَ عَلِيْمٌ ۢبِذَاتِ الصُّدُوْرِ١١٩
Hā antum ulā'i tuḥibbūnahum wa lā yuḥibbūnakum wa tu'minūna bil-kitābi kullih(ī), wa iżā laqūkum qālū āmannā, wa iżā khalau ‘aḍḍū ‘alaikumul-anāmila minal-gaiẓ(i), qul mūtū bigaiẓikum, innallāha ‘alīmum biżātiṣ-ṣudūr(i).
[119] Macam tulah kamu. Kamu manyukoi orang-orang tu, padohal orang-orang tu idak manyukoi kamu, dan kamu baiman pado sagalo kitab. Apobilo orang-orang tu bajumpo denganmu, orang-orang tu bakato, “Kami baiman.” Apobilo orang-orang tu manyandiri, orang-orang tu manggigit jari kareno kareno murko kapadomu. Katokanlah, “Matilah kamu kareno kamurkoanmu tu !” Sasungguhnyo Allah Maha Mangetaui sagalo isi hati.

اِنْ تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْۖ وَاِنْ تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَّفْرَحُوْا بِهَا ۗ وَاِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْـًٔا ۗ اِنَّ اللّٰهَ بِمَا يَعْمَلُوْنَ مُحِيْطٌ ࣖ١٢٠
In tamsaskum ḥasanatun tasu'hum, wa in tuṣibkum sayyi'atuy yafraḥū bihā, wa in taṣbirū wa tattaqū lā yaḍurrukum kaiduhum syai'ā(n), innallāha bimā ya‘malūna muḥīṭ(un).
[120] Kalu kamu mamperoleh kabaikan, (niscayo) orang-orang tu basedih hati. Adopun kalu kamu tatimpo bencano, orang-orang tu bagembira karenonyo. Kalu kamu basabar dan batakwa, tipu dayo orang-orang idak bakal manyusahkan kamu sadikit pun. Sasungguhnyo Allah Maha Maliputi sagalo nang orang-orang tu kerjokan.

وَاِذْ غَدَوْتَ مِنْ اَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِيْنَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ ۗ وَاللّٰهُ سَمِيْعٌ عَلِيْمٌۙ١٢١
Wa iż gadauka min ahlika tubawwi'ul-mu'minīna maqā‘ida lil-qitāl(i), wallāhu samī‘un ‘alīm(un).
[121] (Ingatlah), katiko kamu (Nabi Muhammad) barangkat pado pagi hari maninggalkan keluargomu untuk mangatur orang-orang mukmin pado pos-pos baperangan. 113 Allah Maha Manganing lagi Maha Mangetaui.
113) Peristiwa ko tajadi pado Perang Uhud pado tahun ke-3 Hijriah.

اِذْ هَمَّتْ طَّۤاىِٕفَتٰنِ مِنْكُمْ اَنْ تَفْشَلَاۙ وَاللّٰهُ وَلِيُّهُمَا ۗ وَعَلَى اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ١٢٢
Iż hammat-ṭā'ifatāni minkum an tafsyalā, wallāhu waliyyuhumā, wa ‘alallāhi falyatawakkalil-mu'minūn(a).
[122] (Ingatlah) katiko duo golongan dari pihakmu 114 ingin (mundur) kareno takut, padohal Allah adolah panolong orang-orang tu. Kareno tu, hendaklah kapado Allah bae orang-orang mukmin batawakal.
114) Nang dimaksud dengan ‘dua golongan’ adolah Bani Salamah dari suku Khazraj dan Bani Harisah dari suku Aus. Kaduanyo marupokan bagian dari barisan kaum muslim.

وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّٰهُ بِبَدْرٍ وَّاَنْتُمْ اَذِلَّةٌ ۚ فَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ١٢٣
Wa laqad naṣarakumullāhu bibadriw wa antum ażillah(tun), fattaqullāha la‘allakum tasykurūn(a).
[123] Sungguh, Allah benar-benar lah manolong kamu dalam Perang Badar, padohal kamu (pado saat tu) adolah orang-orang lemah. 115 Kareno tu, batakwalah kapado Allah supayo kamu bansyukur.
115) Perang Badar tajadi katiko umat Islam jumlahnyo sadikit dan palengkapan perangnyo kurang.

اِذْ تَقُوْلُ لِلْمُؤْمِنِيْنَ اَلَنْ يَّكْفِيَكُمْ اَنْ يُّمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلٰثَةِ اٰلَافٍ مِّنَ الْمَلٰۤىِٕكَةِ مُنْزَلِيْنَۗ١٢٤
Iż taqūlu lil-mu'minīna alay yakfiyakum ay yumiddakum rabbukum biṡalāṡati ālāfim minal-malā'ikati munzalīn(a).
[124] (Ingatlah) katiko kamu (Nabi Muhammad) mangatokan kapado orang-orang mukmin, “Apokah idak cukup bagimu bahwa Tuhanmu mambantumu dengan tigo ribu malaikat nang diturunkan (dari langit)?”

بَلٰٓى ۙاِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا وَيَأْتُوْكُمْ مِّنْ فَوْرِهِمْ هٰذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ اٰلَافٍ مِّنَ الْمَلٰۤىِٕكَةِ مُسَوِّمِيْنَ١٢٥
Balā, in taṣbirū wa tattaqū wa ya'tūkum min faurihim hāżā yumdidkum rabbukum bikhamsati ālāfim minal-malā'ikati musawwimīn(a).
[125] “Yo (cukup).” Kalu kamu basabar dan batakwa, lalu katiko orang-orang tu datang manyerang kamu dengan sakatiko, niscayo Allah manolongmu dengan limo ribu malaikat nang mamakai tando.

وَمَا جَعَلَهُ اللّٰهُ اِلَّا بُشْرٰى لَكُمْ وَلِتَطْمَىِٕنَّ قُلُوْبُكُمْ بِهٖ ۗ وَمَا النَّصْرُ اِلَّا مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْحَكِيْمِۙ١٢٦
Wa mā ja‘alahullāhu illā busyrā lakum wa litaṭma'inna qulūbukum bih(ī), wa man-naṣru illā min ‘indillāhil-‘azīzil-ḥakīm(i).
[126] Allah idak manjadikannyo (patolongan tu) kacuali hanyo sabagai khabar gembira bagi (kamenangan)-mu dan supayo hatimu tenteram karenonyo. Idak ado kamenangan selain dari Allah Nang Maha Perkaso lagi Maha Bijaksano.

لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنْقَلِبُوْا خَاۤىِٕبِيْنَ١٢٧
Liyaqṭa‘a ṭarafam minal-lażīna kafarū au yakbitahum fa yanqalibū khā'ibīn(a).
[127] (Hal tu dikerjokan) untuk mambinasokan sagolongan orang nang kufur 116 atau untuk manjadikan orang-orang tu hino sahinggo orang-orang tu balik tanpo mamperoleh apo-apo.
116) Maksudnyo adolah bahwa tujuh puluh pamimpin kafir tabunuh dan tujuh puluh orang lainnyo ditawan.

لَيْسَ لَكَ مِنَ الْاَمْرِ شَيْءٌ اَوْ يَتُوْبَ عَلَيْهِمْ اَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَاِنَّهُمْ ظٰلِمُوْنَ١٢٨
Laisa laka minal-amri syai'un au yatūba ‘alaihim au yu‘ażżibahum fa innahum ẓālimūn(a).
[128] Hal tu samo sekali bukan urusanmu (Nabi Muhammad), 117 apokah Allah manerimo tobat orang-orang tu atau mangazabnyo kareno sasungguhnyo orang-orang tu orang-orang aniayo.
117) Menurut riwayat al-Bukhari, ayat ko turun kareno Nabi Muhammad saw. badoa kapado Allah Swt. supayo manyelamatkan sabagian pamuka musyrikin dan mambinasakan sabagian lainnyo.

وَلِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الْاَرْضِۗ يَغْفِرُ لِمَنْ يَّشَاۤءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗ وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ ࣖ١٢٩
Wa lillāhi mā fis-samāwāti wa mā fil-arḍ(i), yagfiru limay yasyā'u wa yu‘ażżibu may yasyā'(u), wallāhu gafūrur raḥīm(un).
[129] Kapunyoan Allahlah sagalo nang ado di langit dan sagalo nang ado di bumi. Dio mangampuni siapo nang Dio kendaki dan mangazab siapo nang Dio kendaki. Allah Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَأْكُلُوا الرِّبٰوٓا اَضْعَافًا مُّضٰعَفَةً ۖوَّاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَۚ١٣٠
Yā ayyuhal-lażīna āmanū lā ta'kulur-ribā aḍ‘āfam muḍā‘afah(tan), wattaqullāha la‘allakum tufliḥūn(a).
[130] Oi orang-orang nang baiman, janganlah kamu mamakan riba dengan balipat gando 118 dan batakwalah kamu kapado Allah supayo kamu bauntung.
118) Riba dalam ayat ko dimaksudkan sabagai utang-piutang nang katika idak biso dibayar pado waktu jatuh tempo, dio dibagihan tengat waktu untuk mambayar utangnyo, tapi dengan panambahan jumlah nang harus dibayarkan. Manurut paro ulama, riba nasiah ko haram walaupun jumlah panambahannyo idak balipat gando.

وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِيْٓ اُعِدَّتْ لِلْكٰفِرِيْنَ ۚ١٣١
Wattaqun-nāral latī u‘iddat lil-kāfirīn(a).
[131] Peliharolah dirimu dari api nerako nang disediokan bagi orang-orang kafir.

وَاَطِيْعُوا اللّٰهَ وَالرَّسُوْلَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَۚ١٣٢
Wa aṭī‘ullāha war-rasūla la‘allakum turḥamūn(a).
[132] Taatilah Allah dan Rasul (Nabi Muhammad) supayo kamu dibagih rahmat.

۞ وَسَارِعُوْٓا اِلٰى مَغْفِرَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمٰوٰتُ وَالْاَرْضُۙ اُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِيْنَۙ١٣٣
Wa sāri‘ū ilā magfiratim mir rabbikum wa jannatin ‘arḍuhas-samāwātu wal-arḍ(u), u‘iddat lil-muttaqīn(a).
[133] Basegerolah kamu kapado ampunan dari Tuhanmu dan surgo (nang) luasnyo (macam) langit dan bumi nang disediokan untuk orang-orang nang batakwa,

الَّذِيْنَ يُنْفِقُوْنَ فِى السَّرَّۤاءِ وَالضَّرَّۤاءِ وَالْكٰظِمِيْنَ الْغَيْظَ وَالْعَافِيْنَ عَنِ النَّاسِۗ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِيْنَۚ١٣٤
Al-lażīna yunfiqūna fis-sarrā'i waḍ-ḍarrā'i wal-kāẓimīnal gaiẓa wal-‘āfīna ‘anin-nās(i), wallāhu yuḥibbul-muḥsinīn(a).
[134] (Yaitu) orang-orang nang selalu manafkahkan (hartonyo), baik di waktu lapang maupun sempit, orang-orang nang manahan amarahnyo, dan orang-orang nang mamaafkan (kasalahan) orang lain. Allah mancintoi orang-orang nang babuat kabaikan.

وَالَّذِيْنَ اِذَا فَعَلُوْا فَاحِشَةً اَوْ ظَلَمُوْٓا اَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوْا لِذُنُوْبِهِمْۗ وَمَنْ يَّغْفِرُ الذُّنُوْبَ اِلَّا اللّٰهُ ۗ وَلَمْ يُصِرُّوْا عَلٰى مَا فَعَلُوْا وَهُمْ يَعْلَمُوْنَ١٣٥
Wal-lażīna iżā fa‘alū fāḥisyatan au ẓalamū anfusahum żakarullāha fastagfarū liżunūbihim, wa may yagfiruż-żunūba illallāh(u), wa lam yuṣirrū ‘alā mā fa‘alū wa hum ya‘lamūn(a).
[135] Dan (jugo) orang-orang nang apobilo mangerjokan perbuatan keji atau manganiayo diri dewek, 119 orang-orang tu (segero) maingat Allah lalu mamohon ampunan atas doso-dosonyo. Siapo (lagi) nang dapat mangampuni doso-doso selain Allah? Orang-orang tu idak maneruskan apo nang orang-orang tu kerjokan (perbuatan doso tu) dan orang-orang tu mangetaui(-nyo).
119) ‘Perbuatan keji (fāḥisyah)’ adolah dosa besar nang akibatnyo idak hanyo manimpa diri dewek, tapi jugo manimpa orang lain seperti zina dan riba. Mananiayo diri dewek adolah pabuatan dosa nang akibatnyo hanyo manimpa diri dewek, baik besak maupun kecik.

اُولٰۤىِٕكَ جَزَاۤؤُهُمْ مَّغْفِرَةٌ مِّنْ رَّبِّهِمْ وَجَنّٰتٌ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۗ وَنِعْمَ اَجْرُ الْعٰمِلِيْنَۗ١٣٦
Ulā'ika jazā'uhum magfiratum mir rabbihim wa jannātun tajrī min taḥtihal-anhāru khālidīna fīhā, wa ni‘ma ajrul-‘āmilīn(a).
[136] Orang-orang tu balasannyo adolah ampunan dari Tuhan orang-orang tu dan surgo-surgo nang mangalir di bawahnyo sungei-sungei, Orang-orang tu kekal di dalamnyo. (Tulah) sabaik-baik pahalo bagi orang-orang nang mangerjokan amal-amal saleh.

قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌۙ فَسِيْرُوْا فِى الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِيْنَ١٣٧
Qad khalat min qablikum sunan(un), fa sīrū fil-arḍi fanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-mukażżibīn(a).
[137] Sungguh, lah balalu sabelum kamu sunnah-sunnah (Allah). 120 Kareno tu, bajalanlah kamu di (sagenap panjuru) bumi dan peratikanlah bagaimano kasudahan paro pandusto (rasul-rasul).
120) Nang dimaksud dengan ‘sunah Allah Swt.’ di siko adolah kendak dan hukum Allah Swt. nang balaku dalam kahidupan manusio.

هٰذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَّمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِيْنَ١٣٨
Hāżā bayānul lin-nāsi wa hudaw wa mau‘iẓatul lil-muttaqīn(a).
[138] Kolah (Al-Qur'an) suatu katerangan nang jemas bagi sagalo manusio, patunjuk, dan palajaran bagi orang-orang nang batakwa.

وَلَا تَهِنُوْا وَلَا تَحْزَنُوْا وَاَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ١٣٩
Wa lā tahinū wa lā taḥzanū wa antumul-a‘launa in kuntum mu'minīn(a).
[139] Janganlah kamu (meraso) lemah dan jangan (pulak) basedih hati, padohal kamu paling tinggi (darajatnyo) kalu kamu orang-orang mukmin.

اِنْ يَّمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهٗ ۗوَتِلْكَ الْاَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِۚ وَلِيَعْلَمَ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَيَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَاۤءَ ۗوَاللّٰهُ لَا يُحِبُّ الظّٰلِمِيْنَۙ١٤٠
Iy yamsaskum qarḥun faqad massal-qauma qarḥum miṡluh(ū), wa tilkal-ayyāmu nudāwiluhā binan-nās(i), wa liya‘lamallāhul-lażīna āmanū wa yattakhiża minkum syuhadā'(u), wallāhu lā yuḥibbuẓ-ẓālimīn(a).
[140] Kalu kamu (pado perang Uhud) mandapat luko, mako orang-orang tu pun (pado perang Badar) mandapat luko nang sarupo. Maso (kajayoan dan kahancuran) tu Kami pergilirkan di antaro manusio (supayo orang-orang tu mandapat palajaran) dan Allah mangetaui orang-orang nang baiman (nang sejati) dan sabagian kamu dijadikan-Nyo (gugur sabagai) syuhada. Allah idak manyukoi orang-orang aniayo.

وَلِيُمَحِّصَ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَيَمْحَقَ الْكٰفِرِيْنَ١٤١
Wa liyumaḥḥiṣallāhul-lażīna āmanū wa yamḥaqal-kāfirīn(a).
[141] (Pagiliran tasebut jugo) supayo Allah mambersihkan orang-orang nang baiman (dari doso orang-orang tu) dan mambinasokan orang-orang kafir.

اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللّٰهُ الَّذِيْنَ جَاهَدُوْا مِنْكُمْ وَيَعْلَمَ الصّٰبِرِيْنَ١٤٢
Am ḥasibtum an tadkhulul-jannata wa lammā ya‘lamillāhul-lażīna jāhadū minkum wa ya‘lamaṣ-ṣābirīn(a).
[142] Apokah kamu mangiro bakal masuk surgo, padohal belum nyato bagi Allah orang-orang nang bajihad 121 di antaro kamu dan belum nyato orang-orang nang sabar.
121) Imak catatan kaki surah al-Baqarah/2: 218.

وَلَقَدْ كُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَلْقَوْهُۖ فَقَدْ رَاَيْتُمُوْهُ وَاَنْتُمْ تَنْظُرُوْنَ ࣖ١٤٣
Wa laqad kuntum tamannaunal-mauta min qabli an talqauh(u), faqad ra'aitumūhu wa antum tanẓurūn(a).
[143] Sungguh, kamu benar-benar mangarapkan mati (syahid) sabelum kamu mangadapinyo (paperangan). Mako, (sekarang) kamu sungguh lah mangimak (paperangan tu) dan manyaksikan (kamatian).

وَمَا مُحَمَّدٌ اِلَّا رَسُوْلٌۚ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ ۗ اَفَا۟ىِٕنْ مَّاتَ اَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلٰٓى اَعْقَابِكُمْ ۗ وَمَنْ يَّنْقَلِبْ عَلٰى عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَّضُرَّ اللّٰهَ شَيْـًٔا ۗوَسَيَجْزِى اللّٰهُ الشّٰكِرِيْنَ١٤٤
Wa mā muḥammadun illā rasūl(un), qad khalat min qablihir-rusul(u), afa'im māta au qutilanqalabtum ‘alā a‘qābikum, wa may yanqalib ‘alā ‘aqibaihi falay yaḍurrallāha syai'ā(n), wa sayajzillāhusy-syākirīn(a).
[144] (Nabi) Muhammad hanyolah saorang rasul. Sabelumnyo lah balalu babarapo rasul. 122 Apokah kalu dio wafat atau dibunuh, kamu babalik ka belakang (murtad)? Siapo nang babalik ka balakang, mako io idak bakal mandatangkan mudorot kapado Allah sadikit pun. Allah bakal mamberi balasan kapado orang-orang nang basyukur.
122) Nabi Muhammad saw. adolah salah saorang utusan Allah Swt. paro rasul sabelumnya lah wafat. Kareno tu, Nabi Muhammad saw. jugo bakal wafat seperti halnyo paro rasul tadahulu. Pado waktu perang Uhud bakecamuk, tasiar berito bahwa Nabi Muhammad saw. Wafat tabunuh. Berito ni mangacaukan umat Islam sahingga ado nang ingin maminta palindungan Abu Sufyan (pamimpin kaum Quraisy). Sementara tu, orang-orang munafik mangatokan bahwa kalu Muhammad saw. itu benar saorang Nabi, tentu idak bakal wafat tabunuh. Mako, Allah Swt. manurunkan ayat ko untuk manenteramkan kaum muslim dan mambantah pakatoan orang munafik (sahih Bukhari, bab Jihad).

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ اَنْ تَمُوْتَ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ كِتٰبًا مُّؤَجَّلًا ۗ وَمَنْ يُّرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهٖ مِنْهَاۚ وَمَنْ يُّرِدْ ثَوَابَ الْاٰخِرَةِ نُؤْتِهٖ مِنْهَا ۗ وَسَنَجْزِى الشّٰكِرِيْنَ١٤٥
Wa mā kāna linafsin an tamūta illā bi'iżnillāhi kitābam mu'ajjalā(n), wa may yurid ṡawābad-dun-yā nu'tihī minhā, wa may yurid ṡawābal-ākhirati nu'tihī minhā, wa sanajzisy-syākirīn(a).
[145] Setiap nang banyawo idak bakal mati, malainkan dengan izin Allah sabagai katetapan nang lah ditentukan waktunyo. Siapo nang mengendaki pahalo dunio, niscayo Kami bagihkan kapadonyo pahalo (dunio) tu dan siapo nang mangendaki pahalo akherat, Kami bagihkan (pulak) kapadonyo pahalo (akherat) tu. Kami bakal mambagih balasan kapado orang-orang nang basyukur.

وَكَاَيِّنْ مِّنْ نَّبِيٍّ قٰتَلَۙ مَعَهٗ رِبِّيُّوْنَ كَثِيْرٌۚ فَمَا وَهَنُوْا لِمَآ اَصَابَهُمْ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَمَا ضَعُفُوْا وَمَا اسْتَكَانُوْا ۗ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الصّٰبِرِيْنَ١٤٦
Wa ka'ayyim min nabiyyin qātal(a), ma‘ahū ribbiyyūna kaṡīr(un), famā wahanū limā aṣābahum fī sabīlillāhi wa mā ḍa‘ufū wa mastakānū, wallāhu yuḥibbuṣ-ṣābirīn(a).
[146] Batapo banyak nabi nang baperang didampingi sajumlah besak dari pangikut(nyo) nang batakwa. Orang-orang tu idak (manjadi) lemah kareno bencano nang manimponyo di jalan Allah, idak patah semangat, dan idak (pulak) manyerah (kapado musuh). Allah mancintoi orang-orang nang sabar.

وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ اِلَّآ اَنْ قَالُوْا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَاِسْرَافَنَا فِيْٓ اَمْرِنَا وَثَبِّتْ اَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكٰفِرِيْنَ١٤٧
Wa mā kāna qauluhum illā an qālū rabbanagfir lanā żunūbanā wa isrāfanā fī amrinā wa ṡabbit aqdāmanā wanṣurnā ‘alal-qaumil-kāfirīn(a).
[147] Idak ado ucapan orang-orang tu kacuali doa, “Wahai Tuhan kami, ampunilah doso-doso kami dan tindakan-tindakan kami nang balebih-lebihan dalam urusan kami, 123 tetapkanlah pandirian kami, dan tolonglah kami tahadap kaum nang kafir.”
123) Tindakan nang balebihan adolah sikap malampaui batas-batas hukum nang lah ditetapkan Allah Swt.

فَاٰتٰىهُمُ اللّٰهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْاٰخِرَةِ ۗ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِيْنَ ࣖ١٤٨
Fa ātāhumullāhu ṡawābad-dun-yā wa ḥusna ṡawābil-ākhirah(ti), wallāhu yuḥibbul-muḥsinīn(a).
[148] Mako, Allah manganugerahi orang-orang tu pahalo (di) dunio 124 dan pahalo nang baik (di) akherat. Allah mancintoi orang-orang nang babuat kabaikan.
124) Pahalo dunio dapat barupo kamenangan, harto rampasan, pujian dan lain-lain.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِنْ تُطِيْعُوا الَّذِيْنَ كَفَرُوْا يَرُدُّوْكُمْ عَلٰٓى اَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوْا خٰسِرِيْنَ١٤٩
Yā ayyuhal-lażīna āmanū in tuṭī‘ul-lażīna kafarū yaruddūkum ‘alā a‘qābikum fa tanqalibū khāsirīn(a).
[149] Oi orang-orang nang baiman, kalu kamu mantaati orang-orang nang kufur, niscayo orang-orang tu mangembalikan kamu ka balakang (murtad). Akibatnyo, kamu bakal balik dalam kaadoan marugi.

بَلِ اللّٰهُ مَوْلٰىكُمْ ۚ وَهُوَ خَيْرُ النّٰصِرِيْنَ١٥٠
Balillāhu maulākum, wa huwa khairun-nāṣirīn(a).
[150] Namun, (hanyo) Allahlah Palindungmu dan Diolah panolong tabaik.

سَنُلْقِيْ فِيْ قُلُوْبِ الَّذِيْنَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَٓا اَشْرَكُوْا بِاللّٰهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهٖ سُلْطٰنًا ۚ وَمَأْوٰىهُمُ النَّارُ ۗ وَبِئْسَ مَثْوَى الظّٰلِمِيْنَ١٥١
Sanulqī fī qulūbil-lażīna kafarur-ru‘ba bimā asyrakū billāhi mā lam yunazzil bihī sulṭānā(n), wa ma'wāhumun nār(u), wa bi'sa maṡwaẓ-ẓālimīn(a).
[151] Kami bakal mamasukkan raso takut ka dalam hati orang-orang nang kufur kareno orang-orang tu mampasekutukan Allah dengan sasuatu nang Allah idak manurunkan katerangan tentangnyo. Genah balik orang-orang tu iolah nerako. (Tulah) saburuk-buruk genah tinggal (bagi) orang-orang aniayo.

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللّٰهُ وَعْدَهٗٓ اِذْ تَحُسُّوْنَهُمْ بِاِذْنِهٖ ۚ حَتّٰىٓ اِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِى الْاَمْرِ وَعَصَيْتُمْ مِّنْۢ بَعْدِ مَآ اَرٰىكُمْ مَّا تُحِبُّوْنَ ۗ مِنْكُمْ مَّنْ يُّرِيْدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّرِيْدُ الْاٰخِرَةَ ۚ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ ۚ وَلَقَدْ عَفَا عَنْكُمْ ۗ وَاللّٰهُ ذُوْ فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِيْنَ١٥٢
Wa laqad ṣadaqakumullāhu wa‘dahū iż taḥussūnahum bi'iżnih(ī), ḥattā iżā fasyiltum wa tanāza‘tum fil-amri wa ‘aṣaitum mim ba‘di mā arākum mā tuḥibbūn(a), minkum may yurīdud-dun-yā wa minkum may yurīdul-ākhirah(ta), ṡumma ṣarafakum ‘anhum liyabtaliyakum, wa laqad ‘afā ‘ankum, wallāhu żū faḍlin ‘alal-mu'minīn(a).
[152] Sungguh, Allah benar-benar lah mamenuhi janji-Nyo kapadomu katiko kamu mambunuh orang-orang tu dengan izin-Nyo sampai pado saat kamu (dalam kaadoan) lemah, baselisih dalam urusan tu, 125 dan mangabaikan (perentah Rasul) sasudah Allah mamperlihakan kapadomu apo nang kamu sukoi. 126 Di antaro kamu ado orang nang mangendaki dunio dan di antaro kamu ado (pulak) orang nang mangendaki akherat. Kemudian, Allah mamalingkan kamu dari orang-orang tu 127 untuk mangujimu. Sunguh, Dio benar-benar lah mamaafkan kamu. Allah mampunyoi karunio (nang dibagihkan) kapado orang orang mukmin.
125) Baselisih dalam urusan Nabi baarti malaksanokan perentah Nabi Muhammad saw. supayo regu pamanah tetap batahan pado genah nang lah ditunjukkan dalam kaadoan bagaimanopun. 126) Yakni kamenangan dan harto rampasan. 127) Maksudnyo adolah bahwa kaum muslimin idak bahasil mangalahkan orang-orang tu.

۞ اِذْ تُصْعِدُوْنَ وَلَا تَلْوٗنَ عَلٰٓى اَحَدٍ وَّالرَّسُوْلُ يَدْعُوْكُمْ فِيْٓ اُخْرٰىكُمْ فَاَثَابَكُمْ غَمًّا ۢبِغَمٍّ لِّكَيْلَا تَحْزَنُوْا عَلٰى مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَآ اَصَابَكُمْ ۗ وَاللّٰهُ خَبِيْرٌ ۢبِمَا تَعْمَلُوْنَ١٥٣
Iż tuṣ‘idūna wa lā talwūna ‘alā aḥadiw war-rasūlu yad‘ūkum fī ukhrākum fa aṡābakum gammam bigammil likailā taḥzanū ‘alā mā fātakum wa lā mā aṣābakum, wallāhu khabīrum bimā ta‘malūn(a).
[153] (Ingatlah) katiko kamu lari dan idak mengelih kapado saorang pun, sedangkan Rasul (Muhammad) mamanggilmu dari belakang. Kareno tu, Allah manimpokan kapadomu kasedihan demi kasedihan 128 supayo kamu idak basedih hati (lagi) tahadap apo nang luput dari kamu dan tahadap apo nang manimpomu. Allah Mahateliti apo nang kamu karjokan.
128) Kasedihan kaum muslim disebabkan bahwa orang-orang tu idak manaati perentah Rasul nang mangakibatkan kakalahan bagi orang-orang tu.

ثُمَّ اَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِّنْۢ بَعْدِ الْغَمِّ اَمَنَةً نُّعَاسًا يَّغْشٰى طَۤاىِٕفَةً مِّنْكُمْ ۙ وَطَۤاىِٕفَةٌ قَدْ اَهَمَّتْهُمْ اَنْفُسُهُمْ يَظُنُّوْنَ بِاللّٰهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ ۗ يَقُوْلُوْنَ هَلْ لَّنَا مِنَ الْاَمْرِ مِنْ شَيْءٍ ۗ قُلْ اِنَّ الْاَمْرَ كُلَّهٗ لِلّٰهِ ۗ يُخْفُوْنَ فِيْٓ اَنْفُسِهِمْ مَّا لَا يُبْدُوْنَ لَكَ ۗ يَقُوْلُوْنَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْاَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هٰهُنَا ۗ قُلْ لَّوْ كُنْتُمْ فِيْ بُيُوْتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِيْنَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ اِلٰى مَضَاجِعِهِمْ ۚ وَلِيَبْتَلِيَ اللّٰهُ مَا فِيْ صُدُوْرِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِيْ قُلُوْبِكُمْ ۗ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ ۢبِذَاتِ الصُّدُوْرِ١٥٤
Ṡumma anzala ‘alaikum mim ba‘dil-gammi amanatan nu‘āsay yagsyā ṭā'ifatam minkum, wa ṭā'ifatun qad ahammathum anfusuhum yaẓunnūna billāhi gairal-ḥaqqi ẓanal-jāhiliyyah(ti), yaqūlūna hal lanā minal-amri min syai'(in), qul innal-amra kullahū lillāh(i), yukhfūna fī anfusihim mā lā yubdūna lak(a), yaqūlūna lau kāna lanā minal-amri syai'um mā qutilnā hāhunā, qul lau kuntum fī buyūtikum labarazal-lażīna kutiba ‘alaihimul-qatlu ilā maḍāji‘ihim, wa liyabtaliyallāhu mā fī ṣudūrikum wa liyumaḥḥiṣa mā fī qulūbikum, wallāhu ‘alīmum biżātiṣ-ṣudūr(i).
[154] Sasudah kamu ditimpo kasedihan, kemudian Dio manurunkan raso aman kapadomu (barupo) kantuk nang maliputi sagolongan dari kamu, 129 sedangkan sagolongan lagi 130 lah mancemaskan diri orang-orang tu dewek. Orang-orang tu baprasangko nang idak benar tahadap Allah seperti sangkoan jahiliah. 131 Orang-orang tu bakato, “Adokah sasuatu nang dapat kito perbuat dalam urusan ko?” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sasungguhnyo sagalo urusan tu di tangan Allah.” Orang-orang tu manyingitkan dalam hatinyo apo nang idak orang-orang tu terangkan kapadomu. Orang-orang tu bakato, “Sakiranyo ado sasuatu nang kami perbuat dalam urusan ko, niscayo kami idak bakal dibunuh (dikalahkan) di siko.” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sekironyo kamu ado di rumahmu, niscayo orang-orang nang lah ditetapkan bakal mati tabunuh tu kaluar (jugo) ka tempat orang-orang tu tabunuh.” Allah (babuat macam tu) untuk manguji nang ado dalam dadomu dan untuk mambersihkan nang ado dalam hatimu. Allah Maha Mangetaui sagalo isi hati.
129) Maksudnyo adolah orang-orang Islam nang kuat kayakinannyo. 130) Maksudnyo adolah orang-orang Islam nang masih ragu-ragu. 131) Sangkaan jahiliah tu manganggap bahwa apobilo Nabi Muhammad saw. tu benar-benar utusan Allah Swt., tentu idak bakal takalahkan atau tabunuh dalam paperangan.

اِنَّ الَّذِيْنَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعٰنِۙ اِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطٰنُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوْا ۚ وَلَقَدْ عَفَا اللّٰهُ عَنْهُمْ ۗ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ حَلِيْمٌ ࣖ١٥٥
Innal-lażīna tawallau minkum yaumal-taqal-jam‘ān(i), innamastazallahumusy-syaiṭānu biba‘ḍi mā kasabū, wa laqad ‘afallāhu ‘anhum, innallāha gafūrun ḥalīm(un).
[155] Sasungguhnyo orang-orang nang bapaling di antaro kamu pado hari katiko duo pasukan batemu, 132 sasungguhnyo orang-orang tu digelincirkan oleh setan disebabkan sabagian kasalahan (dosa) nang lah orang-orang tu perbuat. Allah benar-benar lah mamaafkan orang-orang tu. Sasungguhnyo Allah Maha Pengampun lagi Maha Panyantun.
132) Duo pasukan tu adolah pasukan kaum muslim dan pasukan kaum musyrik dalam Perang Uhud.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَقَالُوْا لِاِخْوَانِهِمْ اِذَا ضَرَبُوْا فِى الْاَرْضِ اَوْ كَانُوْا غُزًّى لَّوْ كَانُوْا عِنْدَنَا مَا مَاتُوْا وَمَا قُتِلُوْاۚ لِيَجْعَلَ اللّٰهُ ذٰلِكَ حَسْرَةً فِيْ قُلُوْبِهِمْ ۗ وَاللّٰهُ يُحْيٖ وَيُمِيْتُ ۗ وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ١٥٦
Yā ayyuhal-lażīna āmanū lā takūnū kal-lażīna kafarū wa qālū li'ikhwānihim iżā ḍarabū fil-arḍi au kānū guzzal lau kānū ‘indanā mā mātū wa mā qutilū, liyaj‘alallāhu żālika ḥasratan fī qulūbihim, wallāhu yuḥyī wa yumīt(u), wallāhu bimā ta‘malūna baṣīr(un).
[156] Oi orang-orang nang baiman, janganlah kamu macam orang-orang nang kufur dan babicaro tentang saudaro-saudaronyo, apobilo orang-orang tu mangadokan perjalanan di bumi atau baperang baperang, “Sakironyo orang-orang tu tetap basamo kami, tentulah orang-orang tu idak mati dan idak tabunuh.” (Allah mambiarkan orang-orang tu basikap demikian) kareno Allah hendak manjadikan tu (kagi) sabagai panyesalan di hati orang-orang tu. Allah manghidupkan dan mamatikan. Allah Maha Mangimak apo nang kamu kerjokan.

وَلَىِٕنْ قُتِلْتُمْ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُوْنَ١٥٧
Wa la'in qutiltum fī sabīlillāhi au muttum lamagfiratum minallāhi wa raḥmatun khairum mimmā yajma‘ūn(a).
[157] Sungguh, kalu kamu gugur di jalan Allah atau mati, 133 pastilah ampunan Allah dan rahmat-Nyo lebih baik (bagimu) daripado apo (harto rampasan) nang orang-orang tu kumpulkan.
133) Maksudnyo adolah maninggal dunio di jalan Allah Swt. bukan kareno paperangan.

وَلَىِٕنْ مُّتُّمْ اَوْ قُتِلْتُمْ لَاِلَى اللّٰهِ تُحْشَرُوْنَ١٥٨
Wa la'im muttum au qutiltum la'ilallāhi tuḥsyarūn(a).
[158] Sungguh, kalu kamu mati atau gugur, pastilah kapado Allah kamu dikumpulkan.

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْ ۚ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيْظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوْا مِنْ حَوْلِكَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِى الْاَمْرِۚ فَاِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ ۗ اِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِيْنَ١٥٩
Fabimā raḥmatim minallāhi linta lahum, wa lau kunta faẓẓan galīẓal-qalbi lanfaḍḍū min ḥaulik(a), fa‘fu ‘anhum wastagfir lahum wa syāwirhum fil-amr(i), fa iżā ‘azamta fa tawakkal ‘alallāh(i), innallāha yuḥibbul-mutawakkilīn(a).
[159] Mako, berkat rahmat Allah kamu (Nabi Muhammad) balaku lemah lembut tahadap orang-orang tu. Sakironyo kamu basikap keras dan bahati kasar, tentulah orang-orang tu bakal manjauh dari sakelilingmu. Karena itu, maafkanlah orang-orang tu, mohonkanlah ampunan bagi orang-orang tu, dan bamusyawarohlah dengan orang-orang tu dalam sagalo urusan (penting). Kemudian, apobilo kamu lah mambulatkan tekad, batawakallah kapado Allah. Sasungguhnyo Allah mancintoi orang-orang nang batawakal.

اِنْ يَّنْصُرْكُمُ اللّٰهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ ۚ وَاِنْ يَّخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِيْ يَنْصُرُكُمْ مِّنْۢ بَعْدِهٖ ۗ وَعَلَى اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ١٦٠
Iy yanṣurkumullāhu falā gāliba lakum, wa iy yakhżulkum faman żal-lażī yanṣurukum mim ba‘dih(ī), wa ‘alallāhi falyatawakkalil-mu'minūn(a).
[160] Kalu Allah manolongmu, idak ado nang (dapat) mangalahkanmu dan kalu Dio mambiarkanmu (idak mambagihmu pertolongan), siapo nang (dapat) manolongmu sasudah tu? Kareno tu, hendaklah kapado Allah bae orang-orang mukmin batawakal.

وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ اَنْ يَّغُلَّ ۗوَمَنْ يَّغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۚ ثُمَّ تُوَفّٰى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُوْنَ١٦١
Wa mā kāna linabiyyin ay yagull(a), wa may yaglul ya'ti bimā galla yaumal-qiyāmah(ti), ṡumma tuwaffā kullu nafsim mā kasabat wa hum lā yuẓlamūn(a).
[161] Idak layak saorang nabi manyelewengkan (harto rampasan perang). Siapo nang manyelewengkan(-nyo), niscayo pado hari kiamat dio bakal datang mambawak apo nang diselewengkannyo tu. Kemudian, satiap orang bakal dibagih pambalasan sacaro sempurno sasui dengan apo nang orang-orang tu perbuat dan orang-orang tu idak dianiayo.

اَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللّٰهِ كَمَنْۢ بَاۤءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللّٰهِ وَمَأْوٰىهُ جَهَنَّمُ ۗ وَبِئْسَ الْمَصِيْرُ١٦٢
Afamanittaba‘a riḍwānallāhi kamam bā'a bisakhaṭim minallāhi wa ma'wāhu jahannam(u), wa bi'sal-maṣīr(u),
[162] Apokah orang nang mangikuti (jalan) rido Allah samo dengan orang nang balik dengan mambawak kamurkoan dari Allah dan genahnyo adolah (nerako) Jahannam? Tulah saburuk-buruk genah balik.

هُمْ دَرَجٰتٌ عِنْدَ اللّٰهِ ۗ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌ ۢبِمَا يَعْمَلُوْنَ١٦٣
Hum darajātun ‘indallāh(i), wallāhu baṣīrum bimā ya‘malūn(a).
[163] Orang-orang tu batingkat-tingkat di sisi Allah. Allah Maha Mangimak apo nang orang-orang tu kerjokan.

لَقَدْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَى الْمُؤْمِنِيْنَ اِذْ بَعَثَ فِيْهِمْ رَسُوْلًا مِّنْ اَنْفُسِهِمْ يَتْلُوْا عَلَيْهِمْ اٰيٰتِهٖ وَيُزَكِّيْهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَۚ وَاِنْ كَانُوْا مِنْ قَبْلُ لَفِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ١٦٤
Laqad mannallāhu ‘alal-mu'minīna iż ba‘aṡa fīhim rasūlam min anfusihim yatlū ‘alaihim āyātihī wa yuzakkīhim wa yu‘allimuhumul-kitāba wal-ḥikmah(ta), wa in kānū min qablu lafī ḍalālim mubīn(in).
[164] Sungguh, Allah benar-benar lah mambagih karunio kapado orang-orang mukmin katiko (Dio) mangutus di tengah-tengah orang-orang tu saorang Rasul (Muhammad) dari golongan orang-orang tu dewek nang mambacokan kapado orang-orang tu ayat-ayat-Nyo, manyucikan (jiwo) orang-orang tu, dan mangajarkan kapado orang-orang tu Kitab Suci (Al-Qur’an) dan hikmah. Sasungguhnyo orang-orang tu benar-benar dalam kasesatan nang nyato.

اَوَلَمَّآ اَصَابَتْكُمْ مُّصِيْبَةٌ قَدْ اَصَبْتُمْ مِّثْلَيْهَاۙ قُلْتُمْ اَنّٰى هٰذَا ۗ قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اَنْفُسِكُمْ ۗ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ١٦٥
Awa lammā aṣābatkum muṣībatun qad aṣabtum miṡlaihā, qultum annā hāżā, qul huwa min ‘indi anfusikum, innallāha ‘alā kulli syai'in qadīr(un).
[165] Apokah katiko kamu ditimpo musibah (kakalahan pado Perang Uhud), padohal kamu lah mamparoleh (kanikmatan) duo kali lipatnyo (pado Perang Badar), kamu bakato, “Dari mano datangnyo (kakalahan) ko?” Katokanlah, “Tu dari (kasalahan) dirimu dewek.” Sasungguhnyo Allah Mahakuaso atas sagalo sasuatu.

وَمَآ اَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعٰنِ فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَلِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِيْنَۙ١٦٦
Wa mā aṣābakum yaumal-taqal-jam‘āni fa bi'iżnillāhi wa liya‘lamal-mu'minīn(a).
[166] Apo nang manimpo kamu pado hari katiko duo pasukan batemu tajadi atas izin Allah dan supayo Dio mangetaui siapo orang (nang benar-benar) baiman

وَلِيَعْلَمَ الَّذِيْنَ نَافَقُوْا ۖوَقِيْلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اَوِ ادْفَعُوْا ۗ قَالُوْا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنٰكُمْ ۗ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَىِٕذٍ اَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْاِيْمَانِ ۚ يَقُوْلُوْنَ بِاَفْوَاهِهِمْ مَّا لَيْسَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ ۗ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُوْنَۚ١٦٧
Wa liya‘lamal-lażīna nāfaqū, wa qīla lahum ta‘ālau qātilū fī sabīlillāhi awidfa‘ū, qālū lau na‘lamu qitālal lattaba‘nākum, hum lil-kufri yauma'iżin aqrabu minhum lil-īmān(i), yaqūlūna bi'afwāhihim mā laisa fī qulūbihim, walllāhu a‘lamu bimā yaktumūn(a).
[167] dan mangetaui orang-orang nang munafik. Dikatokan kapado orang-orang tu, “Marilah baperang di jalan Allah atau patahankanlah (dirimu).” Orang-orang tu manjawab, “Sakironyo kami mangetaui (bagaimano caro) baperang, tentulah kami mangikutimu.” Orang-orang tu pado hari tu lebih dekat kapado kakufuran daripado kaimanan. Orang-orang tu mengatokan dengan mulutnyo sasuatu nang idak ado dalam hatinyo. Allah lebih mangetaui dalam hatinyo. Allah lebih mangetaui sagalo sasuatu nang orang-orang tu singitkan.

اَلَّذِيْنَ قَالُوْا لِاِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوْا لَوْ اَطَاعُوْنَا مَا قُتِلُوْا ۗ قُلْ فَادْرَءُوْا عَنْ اَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ١٦٨
Al-lażīna qālū li'ikhwānihim wa qa‘adū lau aṭā‘ūnā mā qutilū, qul fadra'ū ‘an anfusikumul-mauta in kuntum ṣādiqīn(a).
[168] (Orang-orang tu adolah) orang-orang nang babicaro tentang saudaro-saudaronyo (nang ikut baperang dan tabunuh), sedangkan orang-orang tu dewek idak turut baperang, “Sakironyo orang-orang tu mengikuti kami, tentulah orang-orang tu idak tabunuh.” Katokanlah, “Tolaklah kamatian tu dari dirimu kalu kamu orang-orang benar.”

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِيْنَ قُتِلُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اَمْوَاتًا ۗ بَلْ اَحْيَاۤءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُوْنَۙ١٦٩
Wa lā taḥsabannal-lażīna qutilū fī sabīlillāhi amwātā(n), bal aḥyā'un 'inda rabbihim yurzaqūn(a).
[169] Janganlah sekali-kali kamu manyangko bahwa orang-orang nang gugur di jalan Allah tu mati. Sabenarnyo, orang-orang tu tu hidup dan dianugerahi rezeki di sisi Tuhannyo. 134
134) Maksudnyo adolah hidup di alam nang lain, bukan di alam dunia. Orang-orang tu mandapatkan babagai kanikmatan di sisi Allah Swt. Hanyo Allah Swt. lah nang mangataui bagaimano kaadoan hidup di alam lain tu.

فَرِحِيْنَ بِمَآ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖۙ وَيَسْتَبْشِرُوْنَ بِالَّذِيْنَ لَمْ يَلْحَقُوْا بِهِمْ مِّنْ خَلْفِهِمْ ۙ اَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَۘ١٧٠
Fariḥīna bimā ātāhumullāhu min faḍlih(ī), wa yastabsyirūna bil-lażīna lam yalḥaqū bihim min khalfihim, allā khaufun ‘alaihim wa lā hum yaḥzanūn(a).
[170] Orang-orang tu bergembira dengan karunio nang Allah anugerahkan kapadonyo dan basenang hati atas (kaadoan) orang-orang nang barado di balakang nang belum manyusul orang-orang tu, 135 yaitu bahwa idak ado raso takut pado orang-orang tu dan orang-orang tu idak basedih hati.
135) Maksudnyo adolah kanti-kantinyo nang masih hidup dan tetap bajihad di jalan Allah Swt.

۞ يَسْتَبْشِرُوْنَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍۗ وَاَنَّ اللّٰهَ لَا يُضِيْعُ اَجْرَ الْمُؤْمِنِيْنَ ࣖ١٧١
Yastabsyirūna bini‘matim minallāhi wa faḍl(in), wa annallāha lā yuḍī‘u ajral-mu'minīn(a).
[171] Orang-orang tu basenang hati dengan nikmat dan karunio dari Allah dan bahwa Allah idak manyio-nyiokan pahalo orang-orang mukmin.

اَلَّذِيْنَ اسْتَجَابُوْا لِلّٰهِ وَالرَّسُوْلِ مِنْۢ بَعْدِ مَآ اَصَابَهُمُ الْقَرْحُ ۖ لِلَّذِيْنَ اَحْسَنُوْا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا اَجْرٌ عَظِيْمٌۚ١٧٢
Al-lażīnastajābū lillāhi war-rasūli mim ba‘di mā aṣābahumul-qarḥ(u), lil-lażīna aḥsanū minhum wattaqau ajrun ‘aẓīm(un).
[172] (Yaitu) orang-orang nang mamenuhi (seruan) Allah dan Rasul sasudah orang-orang tu menderito luko-luko (dalam Perang Uhud). Orang-orang nang babuat kabaikan dan batakwa di antaro orang-orang tu bakal mandapat pahalo nang besar nian,

اَلَّذِيْنَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ اِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوْا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ اِيْمَانًاۖ وَّقَالُوْا حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَكِيْلُ١٧٣
Al-lażīna qāla lahumun-nāsu innan-nāsa qad jama‘ū lakum fakhsyauhum fa zādahum īmānā(n), wa qālū ḥasbunallāhu wa ni‘mal-wakīl(u).
[173] (Yaitu) orang-orang nang (katiko ado) orang-orang man mangatokan, “Sasungguhnyo orang-orang (Quraisy) lah mangumpulkan (pasukan) untuk (manyerang) kamu. Kareno tu, takutlah kapado orang-orang tu,” ternyato (ucapan) tu manambah (kuat) iman orang-orang tu dan orang-orang tu manjawab, “Cukuplah Allah (manjadi panolong) bagi kami dan Dio sabaik-baik palindung.”

فَانْقَلَبُوْا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوْۤءٌۙ وَّاتَّبَعُوْا رِضْوَانَ اللّٰهِ ۗ وَاللّٰهُ ذُوْ فَضْلٍ عَظِيْمٍ١٧٤
Fanqalabū bi ni‘matim minallāhi wa faḍlil lam yamsashum sū'(un), wattaba‘ū riḍwānallāh(i), wallahu żū faḍlin ‘aẓīm(in).
[174] Orang-orang balik dengan nikmat dan karunio dari Allah. Orang-orang tu idak ditimpo suatu bencano dan orang-orang tu mangikuti (jalan) rido Allah. Allah mampunyoi karunio nang besar.

اِنَّمَا ذٰلِكُمُ الشَّيْطٰنُ يُخَوِّفُ اَوْلِيَاۤءَهٗۖ فَلَا تَخَافُوْهُمْ وَخَافُوْنِ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ١٧٥
Innamā żālikumusy-syaiṭānu yukhawwifu auliyā'ah(ū), falā takhāfūhum wa khāfūni in kuntum mu'minīn(a).
[175] Sasungguhnyo orang-orang tu hanyolah setan nang manakut-nakuti (kamu) dengan kanti-kanti setionyp. 136 Oleh kareno tu, janganlah kamu takut kapado orang-orang tu, tapi takutlah kapado-Ku, kalu kamu benar-benar orang mukmin.
136) Lihat catatan kaki surah Āli ‘Imrān/3: 28.

وَلَا يَحْزُنْكَ الَّذِيْنَ يُسَارِعُوْنَ فِى الْكُفْرِۚ اِنَّهُمْ لَنْ يَّضُرُّوا اللّٰهَ شَيْـًٔا ۗ يُرِيْدُ اللّٰهُ اَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِى الْاٰخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيْمٌۚ١٧٦
Wa lā yaḥzunkal-lażīna yusāri‘ūna fil-kufr(i), innahum lay yaḍurrullāha syai'ā(n), yurīdullāhu allā yaj‘ala lahum ḥaẓẓan fil-ākhirati wa lahum ‘ażābun ‘aẓīm(un).
[176] Janganlah kamu (Nabi Muhammad) dirisaukan oleh orang-orang nang dengan cepat mangerjokan kakufuran. Sasungguhnyo sadikit pun orang-orang tu idak marugikan Allah sadikitpun. Allah idak bakal mambagih bagian (pahalo) kapado orang-orang tu di akherat dan orang-orang tu bakal mandapat azab nang besak nian.

اِنَّ الَّذِيْنَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْاِيْمَانِ لَنْ يَّضُرُّوا اللّٰهَ شَيْـًٔاۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ١٧٧
Innal-lażīnasytarawul-kufra bil-īmāni lay yaḍurrullāha syai'ā(n), wa lahum ‘ażābun alīm(un).
[177] Sasungguhnyo orang-orang nang mambeli kakufuran dengan iman sadikit pun idak marugikan Allah bakal mandapat azab nang pedih nian.

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اَنَّمَا نُمْلِيْ لَهُمْ خَيْرٌ لِّاَنْفُسِهِمْ ۗ اِنَّمَا نُمْلِيْ لَهُمْ لِيَزْدَادُوْٓا اِثْمًا ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ١٧٨
Wa lā yaḥsabannal-lażīna kafarū annamā numlī lahum khairul li'anfusihim, innamā numlī lahum liyazdādū iṡmā(n), wa lahum ‘ażābum muhīn(un).
[178] Jangan sekali-kali orang-orang kafir manyangko bahwa sasungguhnya tengat waktu nang Kami bagihkan kapadonyo 137 baik bagi dirinyo. Sasungguhnyo Kami mambagihnya tengat waktu hanyo supayo doso orang-orang tu batambah dan orang-orang tu bakal mandapat azab nang manghinokan.
137) Maksudnyo adolah jangan manyangko bahwa usio nang panjang bagi orang kafir tu baik. Kalu idak digunokan untuk baamal saleh, samakin panjang usio, samakin buruk baginyo.

مَا كَانَ اللّٰهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِيْنَ عَلٰى مَآ اَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتّٰى يَمِيْزَ الْخَبِيْثَ مِنَ الطَّيِّبِ ۗ وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَجْتَبِيْ مِنْ رُّسُلِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ ۖ فَاٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖ ۚ وَاِنْ تُؤْمِنُوْا وَتَتَّقُوْا فَلَكُمْ اَجْرٌ عَظِيْمٌ١٧٩
Mā kānallāhu liyażaral-mu'minīna ‘alā mā antum ‘alaihi ḥattā yamīzal-khabīṡa minaṭ-ṭayyib(i), wa mā kānallāhu liyuṭli‘akum ‘alal-gaibi wa lākinnallāha yajtabī mir rusulihī may yasyā'(u), fa āminū billāhi wa rusulih(ī), wa in tu'minū wa tattaqū fa lakum ajrun ‘aẓīm(un).
[179] Allah idak bakal mambiarkan orang-orang mukmin dalam kaadoan sabagimana kamu sakarang ko, 138 (tapi Allah bakam mangujinyo) sehinggo Dio mambedokan nang buruk dari nang baik. 139 Allah idak bakal mamparliatkan kapado kamu hal-hal nang gaib, 140 tapi Allah mamilih siapo nang Dio kendaki di antaro rasul-rasul-Nyo. 141 Kareno tu, baimanlah kapado Allah dan rasul-rasul-Nyo. Kalu kamu baiman dan batakwa, kamu bakam mandapat pahalo nang besar nian.
138) Maksudnyo adolah kaadoan kaum muslim bacampur baur dengan kaum munafik. 139) Dalam Perang Uhud, Allah Swt. mambedakan antaro orang baik (umat Islam) dan orang nang buruk (kaum munafik). 140) Di antaro nang gaib adolah pangetahuan tentang kaimanan dan kamunafikan saseorang. 141) Di antara orang nang dikendaki Allah Swt. untuk mangetaui kamunafikan di dalam hati manusio adolah Nabi Muhammad saw.

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِيْنَ يَبْخَلُوْنَ بِمَآ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖ هُوَ خَيْرًا لَّهُمْ ۗ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ ۗ سَيُطَوَّقُوْنَ مَا بَخِلُوْا بِهٖ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗ وَلِلّٰهِ مِيْرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ ࣖ١٨٠
Wa lā yaḥsabannal-lażīna yabkhalūna bimā ātāhumullāhu min faḍlihī huwa khairal lahum, bal huwa syarrul lahum, sayuṭawwaqūna mā bakhilū bihī yaumal-qiyāmah(ti), wa lillāhi mīrāṡus-samāwāti wal-arḍ(i), wallāhu bimā ta‘malūna khabīr(un).
[180] Jangan sakali-kali orang-orang nang bakhil dengan karunio nang Allah anugerahkan kapadonyo manyangko bahwa (kabakhilan) tu baik bagi orang-orang tu. Sabaliknyo, (kabakhilan) tu buruk bagi orang-orang tu. Di hari Kiamat, orang-orang tu bakam dikalungi dengan sasuatu nang dengannyo orang-orang tu babuat bakhil. Kepunyoan Allahlah warisan (nang ado di) langit dan di bumi. Allah Mahateliti tahadap apo nang kamu kerjokan.

لَقَدْ سَمِعَ اللّٰهُ قَوْلَ الَّذِيْنَ قَالُوْٓا اِنَّ اللّٰهَ فَقِيْرٌ وَّنَحْنُ اَغْنِيَاۤءُ ۘ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوْا وَقَتْلَهُمُ الْاَنْۢبِيَاۤءَ بِغَيْرِ حَقٍّۙ وَّنَقُوْلُ ذُوْقُوْا عَذَابَ الْحَرِيْقِ١٨١
Laqad sami‘allāhu qaulal-lażīna qālū innallāha faqīruw wa naḥnu agniyā'(u), sanaktubu mā qālū wa qatlahumul-ambiyā'a bigairi ḥaqq(in), wa naqūlu żūqū ‘ażābal-ḥarīq(i).
[181] Sungguh, Allah benar-benar lah manganing perkatoan orang-orang (Yahudi) nang mangatokan, “Sasunguhnyo Allah tu miskin dan kami kayo.” Kami bakal mancatat pakatoan orang-orang tu dan pambunuhan tahadap nabi-nabi nang orang-orang tu perbuat tanpa hak (alasan nang benar). Kami bakal mangatokan (kapado orang-orang tu pado hari Kiamat), “Rasokanlah azab nang mambakar.”

ذٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ اَيْدِيْكُمْ وَاَنَّ اللّٰهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيْدِۚ١٨٢
Żālika bimā qaddamat aidīkum wa annallāha laisa biẓallāmil lil-‘abīd(i).
[182] Nang macam tu disebabkan oleh perbuatan tanganmu (dewek) dan sasungguhnya Allah (samo sakali) idak manganiayo hambo-hambo-Nyo.

اَلَّذِيْنَ قَالُوْٓا اِنَّ اللّٰهَ عَهِدَ اِلَيْنَآ اَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُوْلٍ حَتّٰى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ ۗ قُلْ قَدْ جَاۤءَكُمْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِيْ بِالْبَيِّنٰتِ وَبِالَّذِيْ قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوْهُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ١٨٣
Al-lażīna qālū innallāha ‘ahida ilainā allā nu'mina lirasūlin ḥattā ya'tiyanā biqurbānin ta'kuluhun-nār(u), qul qad jā'akum rusulum min qablī bil-bayyināti wa bil-lażī qultum falima qataltumūhum in kuntum ṣādiqīn(a).
[183] (Orang-orang tu adolah) orang-orang (Yahudi) nang mangatokan, “Sasungguhnyo Allah lah mamarintahkan kapado kami supayo kami idak baiman kapado saorang rasul sabelum dio mandatangkan kapado kami korban nang dimakan api (nang dating dari langit).” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sungguh, baberapo rasul sabelumku lah datang kapadomu dengan mambawak bukti-bukti nang nyato dan mambawak apo nang kamu katokan. Tapi, mangapo kamu mambunuhnyo kalu kamu orang-orang nang benar?”

فَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ جَاۤءُوْ بِالْبَيِّنٰتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتٰبِ الْمُنِيْرِ١٨٤
Fa in każżabūka faqad kużżiba rusulum min qablika jā'ū bil-bayyināti waz-zuburi wal-kitābil-munīr(i).
[184] Mako, kalu orang-orang tu mandustokanmu (Nabi Muhammad), sungguh rasul-rasul sabelummu pun lah didustokan. Orang-orang tu datang dengan (mambawak) mukjizat-mukjizat nang nyato, zubur, 142 dan Alkitab nang mamberi panjelasan nang sempurno.
142) Nang dimaksud dengan ‘zubur’ iolah lembaran-lembaran kalam suci saperti suhuf Nabi Ibrahim a.s. dan Nabi Musa a.s.

كُلُّ نَفْسٍ ذَاۤىِٕقَةُ الْمَوْتِۗ وَاِنَّمَا تُوَفَّوْنَ اُجُوْرَكُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَاُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۗ وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ١٨٥
Kullu nafsin żā'iqatul-maut(i), wa innamā tuwaffauna ujūrakum yaumal-qiyāmah(ti), faman zuḥziḥa ‘anin-nāri wa udkhilal-jannata faqad fāz(a), wa mal-ḥayātud-dun-yā illā matā‘ul-gurūr(i).
[185] Sertiap nang banyawo bakal marasokan mati. Hanyo pado hari kiamat baelah dibagihkan dengan sempurno balasanmu. Siapo nang dijauhkan dari nerako dan dimasukkan ka dalam surgo, sungguh dio mamparoleh kamenangan. Kahidupan dunio hanyolah kasenangan nang mamperdayokan.

۞ لَتُبْلَوُنَّ فِيْٓ اَمْوَالِكُمْ وَاَنْفُسِكُمْۗ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِيْنَ اَشْرَكُوْٓا اَذًى كَثِيْرًا ۗ وَاِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا فَاِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُوْرِ١٨٦
Latublawunna fī amwālikum wa anfusikum, wa latasma‘unna minal-lażīna ūtul-kitāba min qablikum wa minal-lażīna asyrakū ażan kaṡīrā(n), wa in taṣbirū wa tattaqū fa inna żālika min ‘azmil-umūr(i).
[186] Kamu pasti bakal diuji dalam (urusan) hartomu dan dirimu. Kamu pun pasti bakal manganing banyak hal nang manyakitkan nian hati dari dari orang-orang nang dibagih Alkitab sabelum kamu dan dari orang-orang musyrik. Kalu kamu basabar dan batakwa, sasungguhnyo nang macam tu tamasuk urusan nang (patut) diutamokan.

وَاِذْ اَخَذَ اللّٰهُ مِيْثَاقَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهٗ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُوْنَهٗۖ فَنَبَذُوْهُ وَرَاۤءَ ظُهُوْرِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهٖ ثَمَنًا قَلِيْلًا ۗ فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُوْنَ١٨٧
Wa iż akhażallāhu mīṡāqal-lażīna ūtul-kitāba latubayyinunnahū lin-nāsi wa lā taktumūnah(ū), fa nabażūhu warā'a ẓuhūrihim wasytarau bihī ṡamanan qalīlā(n), fa bi'sa mā yasytarūn(a).
[187] (Ingatlah), katiko Allah mambuat perjanjian dengan orang-orang nang lah diberi Alkitab (dengan bafirman), “Handaklah kamu benar-benar manerangkan (isi Alkitab tu) kapado manusio dan jangan kamu manyingitkannyo.” Lalu, orang-orang tu malemparkannyo (janji tu) ka balakang punggung orang-orang tu (mangabaikannyo) dan manukarnyo dengan hargo nang murah. Mako, tulah saburuk-buruk jual beli nang orang-orang tu kerjokan.

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِيْنَ يَفْرَحُوْنَ بِمَآ اَتَوْا وَّيُحِبُّوْنَ اَنْ يُّحْمَدُوْا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوْا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ١٨٨
Lā taḥsabannal-lażīna yafraḥūna bimā atau wa yuḥibbūna ay yuḥmadū bimā lam yaf‘alū falā taḥsabannahum bimafāzatim minal-‘ażāb(i), wa lahum ‘ażābun alīm(un).
[188] Janganlah sakali-kali kamu manyangko bahwa orang-orang nang gembira dengan apo (perbuatan buruk) nang lah orang-orang tu karjokan dan suko dipuji tahadap perbuatan (nang orang-orang tu anggap baik) nang idak orang-orang tu kerjokan, kamu janganlah manyangko bahwa orang-orang tu bakal talepas dari sikso. Orang-orang tu bakal mandapat sikso nang pedih nian.

وَلِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ وَاللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ ࣖ١٨٩
Wa lillāhi mulkus-samāwāti wal-arḍ(i), wallāhu ‘alā kulli syai'in qadīr(un).
[189] Kepunyoan Allah-lah kerajoan langit dan bumi. Allah Maha Kuaso atas sagalo sasuatu.

اِنَّ فِيْ خَلْقِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَاخْتِلَافِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَاٰيٰتٍ لِّاُولِى الْاَلْبَابِۙ١٩٠
Inna fī khalqis-samāwāti wal-arḍi wakhtilāfil-laili wan-nahāri la'āyātil li'ulil-albāb(i).
[190] Sasungguhnyo dalam panciptoan langit dan bumi serto silih bagantinyo malam dan siang tadapat tando-tando (kaagungan Allah) bagi orang-orang nang barakal.

الَّذِيْنَ يَذْكُرُوْنَ اللّٰهَ قِيَامًا وَّقُعُوْدًا وَّعَلٰى جُنُوْبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُوْنَ فِيْ خَلْقِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۚ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هٰذَا بَاطِلًاۚ سُبْحٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ١٩١
Al-lażīna yażkurūnallāha qiyāmaw wa qu‘ūdaw wa ‘alā junūbihim wa yatafakkarūna fi khalqis-samāwāti wal-arḍ(i), rabbanā mā khalaqta hāżā bāṭilā(n), subḥānaka fa qinā ‘ażāban-nār(i).
[191] (Yaitu) orang-orang nang mangingat Allah sambil tegak, duduk, atau dalam kaadan babaring, dan mamikirkan tentang panciptoan langit dan bumi (sarayo bakato), “Wahai Tuhan kami, idakkah Engkau manciptokan sagalo ko sio-sio. Mahasuci Engkau. Lindungilah kami dari sikso nerako.”

رَبَّنَآ اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ اَخْزَيْتَهٗ ۗ وَمَا لِلظّٰلِمِيْنَ مِنْ اَنْصَارٍ١٩٢
Rabbanā innaka man tudkhilin-nāra faqad akhzaitah(ū), wa mā liẓ-ẓālimīna min anṣār(in).
[192] Wahai Tuhan kami, sasungguhnyo orang nang Engkau masukkan ka dalam nerako, mako Engkau benar-benar lah manghinokannyo dan idak ado saorang panolong pun bagi orang nang aniayo.

رَبَّنَآ اِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُّنَادِيْ لِلْاِيْمَانِ اَنْ اٰمِنُوْا بِرَبِّكُمْ فَاٰمَنَّا ۖرَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّاٰتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْاَبْرَارِۚ١٩٣
Rabbanā innanā sami‘nā munādiyay yunādī lil-īmāni an āminū birabbikum fa āmannā, rabbanā fagfir lanā żunūbanā wa kaffir ‘annā sayyi'ātinā wa tawaffanā ma‘al-abrār(i).
[193] Wahai Tuhan kami, sasungguhnyo kami manganing orang nang manyeru kapado kaimanan, yaitu, “Baimanlah kamu kapado Tuhanmu,” mako kami pun baiman. Wahai Tuhan kami, ampunilah doso-doso kami, hapuskanlah kasalahan-kasalahan kami, dan wafatkanlah kami basarto orang-orang nang salalu babaut baik.

رَبَّنَا وَاٰتِنَا مَا وَعَدْتَّنَا عَلٰى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗ اِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيْعَادَ١٩٤
Rabbanā wa ātinā mā wa‘attanā ‘alā rusulika wa lā tukhzinā yaumal-qiyāmah(ti), innaka lā tukhliful-mī‘ād(a).
[194] Wahai Tuhan kami, anugerahilah kami apo nang lah Engkau janjikan kapado kami malalui rasul-rasul-Mu dan janganlah Engkau hinokan kami di hari Kiamat. Sasungguhnyo Engkau idak pernah mangengkari janji.”

فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ اَنِّيْ لَآ اُضِيْعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنْكُمْ مِّنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثٰى ۚ بَعْضُكُمْ مِّنْۢ بَعْضٍ ۚ فَالَّذِيْنَ هَاجَرُوْا وَاُخْرِجُوْا مِنْ دِيَارِهِمْ وَاُوْذُوْا فِيْ سَبِيْلِيْ وَقٰتَلُوْا وَقُتِلُوْا لَاُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّاٰتِهِمْ وَلَاُدْخِلَنَّهُمْ جَنّٰتٍ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُۚ ثَوَابًا مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۗ وَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الثَّوَابِ١٩٥
Fastajāba lahum rabbuhum annī lā uḍī‘u ‘amala ‘āmilim minkum min żakarin au unṡā, ba‘ḍukum mim ba‘ḍ(in), fal-lażīna hājarū wa ukhrijū min diyārihim wa ūżū fī sabīlī wa qātalū wa qutilū la'ukaffiranna ‘anhum sayyi'ātihim wa la udkhilannahum jannātin tajrī min taḥtihal-anhār(u), ṡawābam min ‘indillāh(i), wallāhu ‘indahū ḥusnuṡ-ṡawāb(i).
[195] Mako, Tuhan orang-orang tu mamparkenan-kan permohonannyo (dengan bafirman), “Sasungguhnyo Aku idak manyio-nyio-kan perbuatan orang nang baramal di antaro kamu, baik laki-laki maupun perempu-an, (kareno) sabagian kamu adolah (katurunan) dari sabagian nang lain. Mako orang-orang nang bahijrah, diusir dari kampung halamannyo, disakiti pado jalan-Ku, baperang, dan tabunuh, pasti bakal Aku hapuskan kesalahan orang-orang tu dan pasti Aku masukkan orang-orang tu ka dalam surgo nang mangalir di bawahnyo sungei-sungei sabagai pahalo dari Allah. Di sisi Allahlah ado pahalo nang baik.”

لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا فِى الْبِلَادِۗ١٩٦
Lā yagurrannaka taqallubul-lażīna kafarū fil-bilād(i).
[196] Janganlah sakali-kali kamu tepedayo oleh kebebasan orang-orang kafir bagerak di dalam negeri.

مَتَاعٌ قَلِيْلٌ ۗ ثُمَّ مَأْوٰىهُمْ جَهَنَّمُ ۗوَبِئْسَ الْمِهَادُ١٩٧
Matā‘un qalīl(un), ṡumma ma'wāhum jahannam(u), wa bi'sal-mihād(u).
[197] Itu hanyolah kasenangan semantaro, kamudian tempat tinggal orang-orang tu iolah Jahannam; dan Jahannam tu adolah tempat nang saburuk-buruknyo.

لٰكِنِ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنّٰتٌ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا نُزُلًا مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۗ وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَيْرٌ لِّلْاَبْرَارِ١٩٨
Lākinil-lażīnattaqau rabbahum lahum jannātun tajrī min taḥtihal-anhāru khālidīna fīhā nuzulam min ‘indillāh(i), wa mā ‘indallāhi khairul lil-abrār(i).
[198] Akan tatapi orang-orang nang batakwa kapado Tuhannyo, bagi orang-orang tu surgo nang mangalir sungei-sungei di dalamnyo, sedang orang-orang tu kekal di dalamnyo sabagai genahtinggal (anugerah) dari sisi Allah. Dan apo nang di sisi Allah adolah lebih baik bagi orang-orang nang babakti.

وَاِنَّ مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَمَنْ يُّؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَمَآ اُنْزِلَ اِلَيْكُمْ وَمَآ اُنْزِلَ اِلَيْهِمْ خٰشِعِيْنَ لِلّٰهِ ۙ لَا يَشْتَرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ ثَمَنًا قَلِيْلًا ۗ اُولٰۤىِٕكَ لَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ اِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْحِسَابِ١٩٩
Wa inna min ahlil-kitābi lamay yu'minu billāhi wa mā unzila ilaikum wa mā unzila ilaihim khāsyi‘īna lillāh(i), lā yasytarūna bi'āyātillāhi ṡamanan qalīlā(n), ulā'ika lahum ajruhum ‘inda rabbihim, innallāha sarī‘ul-ḥisāb(i).
[199] Sasungguhnyo di antaro Ahlulkitab ado orang nang baiman kapado Allah dan kapado apo nang diturunkan kapado kamu dan nang diturunkan kapado orang-orang tu. Orang-orang tu barendah hati kapado Allah dan idak manukarkan ayat-ayat Allah dengan hargo nang murah. Orang-orang tu mamperoleh pahalo di sisi Tuhannyo. Sasungguhnyo Allah Mahacepat perhitungan-Nyo.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اصْبِرُوْا وَصَابِرُوْا وَرَابِطُوْاۗ وَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ࣖ٢٠٠
Yā ayyuhal-lażīna āmanuṣbirū wa ṣābirū wa rabiṭū, wattaqullāha la‘allakum tufliḥūn(a).
[200] Oi orang-orang nang baiman, basabarlah kamu, kuatkanlah kasabaranmu, tetaplah basiap siago di perbatasan (negerimu), dan batakwalah kapado Allah supayo bauntung.