Surah An-Naml
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
طٰسۤ ۚ تِلْكَ اٰيٰتُ الْقُرْاٰنِ وَكِتَابٍ مُّبِيْنٍ ۙ١
Ṭā Sīn, tilka āyātul-qur'āni wa kitābim mubīn(in).
[1]
Ṭā Sīn. Ko adolah ayat-ayat Al-Qur’an dan Kitab Suci nang jelas (kandungannyo)
هُدًى وَّبُشْرٰى لِلْمُؤْمِنِيْنَ ۙ٢
Hudaw wa busyrā lil-mu'minīn(a).
[2]
(sabagai) patunjuk dan berito gembiro bagi orang-orang nang baiman.
الَّذِيْنَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ يُوْقِنُوْنَ٣
Allażīna yuqīmūnaṣ-ṣalāta wa yu'tūnaz-zakāta wa hum bil-ākhirati hum yūqinūn(a).
[3]
(Yaitu) orang-orang nang mandirikan sambahyang, manunaikan zakat dan orang-orang tu yakin bakal adonyo akherat.
اِنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ اَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُوْنَ ۗ٤
Innal-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirati zayyannā lahum a‘mālahum fahum ya‘mahūn(a).
[4]
Sasungguhnyo orang-orang nang idak baiman kapado akherat, Kami jadikan orang-orang tu mamandang indah perbuatan-perbuatannyo (nang buruk). Mako, orang-orang tu taombang-ambing (dalam kasesatan).
اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ لَهُمْ سُوْۤءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِى الْاٰخِرَةِ هُمُ الْاَخْسَرُوْنَ٥
Ulā'ikal-lażīna lahum sū'ul-‘ażābi wa hum fil-ākhirati humul-akhsarūn(a).
[5]
Orang-orang tulah orang-orang nang mandapat siksoan buruk (di dunio) dan di akherat orang-orang tu adolah orang-orang nang paling marugi.
وَاِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْاٰنَ مِنْ لَّدُنْ حَكِيْمٍ عَلِيْمٍ٦
Wa innaka latulaqqal-qur'āna mil ladun ḥakīmin ‘alīm(in).
[6]
Sasungguhnyo kamu (Nabi Muhammad) benar-benar lah dibagih Al-Qur’an dari sisi (Allah) nang Mahabijaksano lagi Maha Mangetaui.
اِذْ قَالَ مُوْسٰى لِاَهْلِهٖٓ اِنِّيْٓ اٰنَسْتُ نَارًاۗ سَاٰتِيْكُمْ مِّنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ اٰتِيْكُمْ بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُوْنَ٧
Iż qāla mūsā li'ahlihī innī ānastu nārā(n), sa'ātīkum minhā bikhabarin au ātīkum bisyihābin qabasil la‘allakum taṣṭalūn(a).
[7]
(Ingatlah) katiko Musa bakato kapado bininyo, “Sasungguhnyo aku mangimak api. Aku kagi bakal mambawak kapadomu kabar tentangnyo atau aku mambawak kapadomu suluh api (obor) supayo kamu dapat manghangatkan badan (dekat api).”
فَلَمَّا جَاۤءَهَا نُوْدِيَ اَنْۢ بُوْرِكَ مَنْ فِى النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَاۗ وَسُبْحٰنَ اللّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ٨
Falammā jā'ahā nūdiya am būrika man fin-nāri wa man ḥaulahā, wa subḥānallāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[8]
Mako, tatkalo tibo di sano (genah api tu), dio diseru, “Orang-orang nang barado di dekat api tu dan orang-orang nang barado di sakitarnyo lah diberkahi. Mahasuci Allah, Tuhan semesto alam.”
يٰمُوْسٰٓى اِنَّهٗٓ اَنَا اللّٰهُ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ ۙ٩
Yā mūsā innahū anallāhul-‘azīzul-ḥakīm(u).
[9]
(Allah bafirman), “Oi Musa, sasungguhnyo Aku adolah Allah nang Mahaperkaso lagi Mahabijaksano.
وَاَلْقِ عَصَاكَ ۗفَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَاۤنٌّ وَّلّٰى مُدْبِرًا وَّلَمْ يُعَقِّبْۗ يٰمُوْسٰى لَا تَخَفْۗ اِنِّيْ لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُوْنَ ۖ١٠
Wa alqi ‘aṣāk(a), falammā ra'āhā tahtazzu ka'annahā jānnuw wallā mudbiraw wa lam yu‘aqqib, yā mūsā lā takhaf, innī lā yakhāfu ladayyal-mursalūn(a).
[10]
Lemparkanlah tongkatmu!” Katiko (tongkat tu dilemparkan) Musa mangimaknyo bagerak-gerak separti saekor ular kecik nang gesit, larilah io sambil babalik ka balakang tanpa manoleh. (Allah pun bafirman), “Oi Musa, janganlah kamu takut! Sasungguhnyo di hadapan-Ku paro rasul idak perlu takut.
اِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًاۢ بَعْدَ سُوْۤءٍ فَاِنِّيْ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ١١
Illā man ẓalama ṡumma baddala ḥusnam ba‘da sū'in fa innī gafūrur raḥīm(un).
[11]
Kacuali orang nang balaku aniayo nang kemudian mangganti kaburukan(-nyo) dengan kabaikan (batobat). Sasungguhnyo Aku Maha Pangampun lagi Maha Panyayang.
وَاَدْخِلْ يَدَكَ فِيْ جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاۤءَ مِنْ غَيْرِ سُوْۤءٍۙ فِيْ تِسْعِ اٰيٰتٍ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهٖۗ اِنَّهُمْ كَانُوْا قَوْمًا فٰسِقِيْنَ١٢
Wa adkhil yadaka fī jaibika takhruj baiḍā'a min gairi sū'(in), fī tis‘i āyātin ilā fir‘auna wa qaumih(ī), innahum kānū qauman fāsiqīn(a).
[12]
Masukkanlah tanganmu ka leher bajumu, 543 ia bakal ka luar (dalam kaadoan basinar) putih bukan kareno cacat. (Kaduo mukjizat iko) tamasuk sambilan macam mukjizat (nang bakal ditunjukkan) kapado Fir’aun dan kaumnyo. Sasungguhnyo orang-orang tu adolah kaum nang fasik.”
543) Nang diaksud adolah maletakkan tangan ka dado malalui leher baju.
فَلَمَّا جَاۤءَتْهُمْ اٰيٰتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوْا هٰذَا سِحْرٌ مُّبِيْنٌ ۚ١٣
Falammā jā'athum āyātunā mubṣiratan qālū hāżā siḥrum mubīn(un).
[13]
Katiko mukjizat-mukjizat Kami nang jelas tu sampai kapado orang-orang tu, orang-orang tu bakato, “Ko adolah sihir nang nyato.”
وَجَحَدُوْا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَآ اَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَّعُلُوًّاۗ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِيْنَ ࣖ١٤
Wa jaḥadū bihā wastaiqanathā anfusuhum ẓulmaw wa ‘uluwwā(n), fanẓur kaifa kāna ‘āqibatul-mufsidīn(a).
[14]
Orang-orang tu mangengkarinyo kareno kazaliman dan kasombongan, padohal hati orang-orang tu mayakini (kabenaran)-nyo. Peratikanlah bagaimano kasudahan orang-orang nang babuat karusakan.
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا دَاوٗدَ وَسُلَيْمٰنَ عِلْمًاۗ وَقَالَا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ فَضَّلَنَا عَلٰى كَثِيْرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِيْنَ١٥
Wa laqad ātainā dāwūda wa sulaimāna ‘ilmā(n), wa qālal-ḥamdu lillāhil-lażī faḍḍalanā ‘alā kaṡīrim min ‘ibādihil-mu'minīn(a).
[15]
Sungguh, Kami benar-benar lah mambagih ilmu kapado Daud dan Sulaiman. Kaduonyo bakato, “Sagalo puji bagi Allah nang malebihkan kami dari kabanyakan hambo-hambonyo nang baiman.”
وَوَرِثَ سُلَيْمٰنُ دَاوٗدَ وَقَالَ يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّيْرِ وَاُوْتِيْنَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍۗ اِنَّ هٰذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِيْنُ١٦
Wa wariṡa sulaimānu dāwūda wa qāla yā ayyuhan-nāsu ‘ullimnā manṭiqaṭ-ṭairi wa ūtīnā min kulli syai'(in), inna hāżā lahuwal-faḍlul-mubīn(u).
[16]
Sulaiman lah mawarisi Daud 544 dan dio (Sulaiman) bakato, “Oi manusio, kami lah diajari (untuk mamahami) bahasa burung dan kami dianugerahi sagalo sasuatu. Sasungguhnyo (sagalo) ko benar-benar suatu karunio nang nyato.”
544) Maksudnyo Nabi Sulaiman manggantikan kenabian dan kerajoan Nabi Daud a.s. serto mawarisi ilmu pangetahuannyo dan kitab Zabur nang diturunkan kapadonyo.
وَحُشِرَ لِسُلَيْمٰنَ جُنُوْدُهٗ مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ وَالطَّيْرِ فَهُمْ يُوْزَعُوْنَ١٧
Wa ḥusyira lisulaimāna junūduhū minal-jinni wal-insi waṭ-ṭairi fahum yūza‘ūn(a).
[17]
Untuk Sulaiman dikumpulkan tentaronyo dari (kalangan) jin, manusio, dan burung, lalu orang-orang tu diatur dengan tertib.
حَتّٰىٓ اِذَآ اَتَوْا عَلٰى وَادِ النَّمْلِۙ قَالَتْ نَمْلَةٌ يّٰٓاَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوْا مَسٰكِنَكُمْۚ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمٰنُ وَجُنُوْدُهٗۙ وَهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ١٨
Ḥattā iżā atau ‘alā wādin-naml(i), qālat namlatuy yā ayyuhan-namludkhulū masākinakum, lā yaḥṭimannakum sulaimānu wa junūduhū wa hum lā yasy‘urūn(a).
[18]
Hinggo katiko sampai di lembah semut, ratu semut bakato, “Oi semut-semut, masuklah ka dalam sarang-sarangmu supayo kamu idak diinjak oleh Sulaiman dan tentaronyo, sedangkan orang-orang tu idak manyadarinyo.”
فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِّنْ قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ اَوْزِعْنِيْٓ اَنْ اَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِيْٓ اَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلٰى وَالِدَيَّ وَاَنْ اَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضٰىهُ وَاَدْخِلْنِيْ بِرَحْمَتِكَ فِيْ عِبَادِكَ الصّٰلِحِيْنَ١٩
Fatabassama ḍāḥikam min qaulihā wa qāla rabbi auzi‘nī an asykura ni‘matakal-latī an‘amta ‘alayya wa ‘alā wālidayya wa an a‘mala ṣāliḥan tarḍāhu wa adkhilnī biraḥmatika fī ‘ibādikaṣ-ṣāliḥīn(a).
[19]
Dio (Sulaiman) tasanyum serayo katawo kareno (manganing) pakatoan semut tu. Dio badoa, “Ya Tuhanku bagihlah aku (ilham dan kamampuan) untuk tetap mansyukuri nikmat-Mu nang lah Engkau anugerahkan kapadoku dan kapado dua orang tuaku dan tetap mangerjokan amal saleh nang Engkau ridai. (Aku mamohon pulak) masukkanlah aku dengan rahmat-Mu ka dalam golongan hambo-hambo-Mu nang saleh.”
وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَآ اَرَى الْهُدْهُدَۖ اَمْ كَانَ مِنَ الْغَاۤىِٕبِيْنَ٢٠
Wa tafaqqadaṭ-ṭaira fa qāla mā liya lā aral-hudhud(a), am kāna minal-gā'ibīn(a).
[20]
Dio (Sulaiman) mamerikso (pasukan) burung-burung, lalu bakato, “Mangapo aku idak mangimak Hudhud? 545 Ataukah io tamasuk nang idak hadir?
545) Hudhud adolah sajenis burung pelatuk nang bamahkota (bajambul).
لَاُعَذِّبَنَّهٗ عَذَابًا شَدِيْدًا اَوْ لَاَا۟ذْبَحَنَّهٗٓ اَوْ لَيَأْتِيَنِّيْ بِسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍ٢١
La'u‘ażżibannahū ‘ażāban syadīdan au la'ażbaḥannahū au laya'tiyannī bisulṭānim mubīn(in).
[21]
Pasti bakal kuhukum dengan hukuman nang berat atau kusembelih io, kacuali kalu io benar-benar datang kapadoku dengan alasan nang terang.”
فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيْدٍ فَقَالَ اَحَطْتُّ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهٖ وَجِئْتُكَ مِنْ سَبَاٍ ۢبِنَبَاٍ يَّقِيْنٍ٢٢
Famakaṡa gaira ba‘īdin faqāla aḥaṭtu bimā lam tuḥiṭ bihī wa ji'tuka min saba'im binaba'iy yaqīn(in).
[22]
Mako idak lamo kemudian (datanglah Hudhud), lalu io bakato, “Aku lah mangetaui sasuatu nang kamu balum mangetauinyo. Aku datang kapadomu dari negeri Saba 546 mambawak suatu berito penting nang mayakinkan (kabenarannyo).
546) Saba’ adolah namo kerajaan di zaman tadalu, ibu kotanyo Ma’rib nang letaknyo dekat kota San’a ibu kota Yaman sakarang.
اِنِّيْ وَجَدْتُّ امْرَاَةً تَمْلِكُهُمْ وَاُوْتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ وَّلَهَا عَرْشٌ عَظِيْمٌ٢٣
Innī wajattumra'atan tamlikuhum wa ūtiyat min kulli syai'iw wa lahā ‘arsyun ‘aẓīm(un).
[23]
Sasungguhnyo aku manjumpai saorang perempuan 547 nang mamerentah orang-orang tu (penduduk negeri Saba’). Dio dianugerahi sagalo sasuatu serto mampunyoi singgasano nang besak.
547) Nang dimaksud dengan perempuan dalam ayat ko adolah ratu Balqis nang mamerentah kerajoan Saba’ di zaman Nabi Sulaiman a.s.
وَجَدْتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُوْنَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطٰنُ اَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيْلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُوْنَۙ٢٤
Wajattuhā wa qaumahā yasjudūna lisy-syamsi min dūnillāhi wa zayyana lahumusy-syaiṭānu a‘mālahum fa ṣaddahum ‘anis-sabīli fahum lā yahtadūn(a).
[24]
Aku (burung Hudhud) mandapati dio dan kaumnyo manyembah matohari, bukan Allah. Setan lah manghiasi perbuatan-perbuatan (buruk tu agar taraso indah) bagi orang-orang tu lalu manghalanginyo dari jalan (Allah). Orang-orang tu idak mandapat patunjuk.
اَلَّا يَسْجُدُوْا لِلّٰهِ الَّذِيْ يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُوْنَ وَمَا تُعْلِنُوْنَ٢٥
Allā yasjudū lillāhil-lażī yukhrijul-khab'a fis-samāwāti wal-arḍi wa ya‘lamu mā tukhfūna wa mā tu‘linūn(a).
[25]
Orang-orang tu (jugo) idak manyembah Allah nang mangeluarkan apo nang tapendam di langit dan di bumi 548 dan nang mangetaui apo nnag kamu singitkan dan apo nang kamu nyatokan.
548) Nang dimaksud dengan ‘mangeluarkan apo nang tapendam di langit dan di bumi adolah seperti manurunkan hujan dari langit, manumbuhkan tanam-tanaman, serto mangeluarkan logam dan barang tambang dari bumi.
اَللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۙ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيْمِ ۩٢٦
Allāhu lā ilāha illā huwa rabbul-‘arsyil-‘aẓīm(i).
[26]
Allah, tiado Tuhan nang disembah kacuali Dio, Tuhan nang mampunyoi ‘Arsy nang Agung.”
۞ قَالَ سَنَنْظُرُ اَصَدَقْتَ اَمْ كُنْتَ مِنَ الْكٰذِبِيْنَ٢٧
Qāla sananẓuru aṣadaqta am kunta minal-kāżibīn(a).
[27]
Dio (Sulaiman) bakato, “Bakal kami lihat, apo kamu benar ataukah tamasuk orang-orang nang badusto.
اِذْهَبْ بِّكِتٰبِيْ هٰذَا فَاَلْقِهْ اِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا يَرْجِعُوْنَ٢٨
Iżhab bikitābī hāżā fa alqih ilaihim ṡumma tawalla ‘anhum fanẓur māżā yarji‘ūn(a).
[28]
Pegilah dengan (mambawak) suratku ko, lalu jatuhkanlah kapado orang-orang tu. Kemudian bapalinglah dari orang-orang tu, lalu perhatikanlah apo nang orang-orang tu bicarokan. “
قَالَتْ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اِنِّيْٓ اُلْقِيَ اِلَيَّ كِتٰبٌ كَرِيْمٌ٢٩
Qālat yā ayyuhal-mala'u innī ulqiya ilayya kitābun karīm(un).
[29]
Dio (Balqis) bakato, “O paro pambesak, sasungguhnyo lah disampaikan kapadoku sabuah surat nang penting.
اِنَّهٗ مِنْ سُلَيْمٰنَ وَاِنَّهٗ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ ۙ٣٠
Innahū min sulaimāna wa innahū bismillāhir-raḥmānir-raḥīm(i).
[30]
Sasungguhnyo (surat) tu barasal dari SuIlaiman nang isinyo (babunyi), “Dengan manyebut namo Allah nang Maha Pamurah lagi Maha Panyayang.
اَلَّا تَعْلُوْا عَلَيَّ وَأْتُوْنِيْ مُسْلِمِيْنَ ࣖ٣١
Allā ta‘lū ‘alayya wa'tūnī muslimīn(a).
[31]
Janganlah kamu sakalian balaku sombong tahadapku dan datanglah kapadoku sabagai orang-orang nang baserah diri.”
قَالَتْ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اَفْتُوْنِيْ فِيْٓ اَمْرِيْۚ مَا كُنْتُ قَاطِعَةً اَمْرًا حَتّٰى تَشْهَدُوْنِ٣٢
Qālat yā ayyuhal-mala'u aftūnī fī amrī, mā kuntu qāṭi‘atan amran ḥattā tasyhadūn(i).
[32]
Dio (Balqis) bakato, “Oi paro pambesak, bagihlah aku pertimbangan dalam urusanku (ko). Aku idak pernah mamutuskan sasuatu persoalan sabelum kamu barado (dalam majelisku).”
قَالُوْا نَحْنُ اُولُوْا قُوَّةٍ وَّاُولُوْا بَأْسٍ شَدِيْدٍ ەۙ وَّالْاَمْرُ اِلَيْكِ فَانْظُرِيْ مَاذَا تَأْمُرِيْنَ٣٣
Qālū naḥnu ulū quwwatiw wa ulū ba'sin syadīd(in), wal-amru ilaiki fanẓurī māżā ta'murīn(a).
[33]
Orang-orang tu manjawab, “Kito adolah orang-orang nang mamiliki kakuatan dan katangkasan nang luar biaso (untuk baperang), tapi kaputusan barado di tanganmu. Mako pertimbangkanlah apo nang bakal kamu perentahkan.”
قَالَتْ اِنَّ الْمُلُوْكَ اِذَا دَخَلُوْا قَرْيَةً اَفْسَدُوْهَا وَجَعَلُوْٓا اَعِزَّةَ اَهْلِهَآ اَذِلَّةً ۚوَكَذٰلِكَ يَفْعَلُوْنَ٣٤
Qālat innal-mulūka iżā dakhalū qaryatan afsadūhā wa ja‘alū a‘izzata ahlihā ażillah(tan), wa każālika yaf‘alūn(a).
[34]
Dio (Balqis) bakato, “Sasungguhnyo rajo-rajo apobilo mamasuki suatu negeri, niscayo orang-orang tu mambinasokannyo dan manjadikan penduduknyo nang mulio jadi hino. Demikian pulaklah nang bakal orang-orang tu perbuat.
وَاِنِّيْ مُرْسِلَةٌ اِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَنٰظِرَةٌ ۢبِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُوْنَ٣٥
Wa innī mursilatun ilaihim bihadiyyatin fanāẓiratun bima yarji‘ul-mursalūn(a).
[35]
Sasungguhnyo aku bakal mangirim utusan kapado orang-orang tu dengan (mambawak) hadiah dan (aku) bakal manunggu apo nang bakal dibawak balik oleh paro utusan tu.”
فَلَمَّا جَاۤءَ سُلَيْمٰنَ قَالَ اَتُمِدُّوْنَنِ بِمَالٍ فَمَآ اٰتٰىنِ َۧ اللّٰهُ خَيْرٌ مِّمَّآ اٰتٰىكُمْۚ بَلْ اَنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُوْنَ٣٦
Falammā jā'a sulaimāna qāla atumiddūnani bimālin famā ātāniyallāhu khairum mimmā ātākum, bal antum bihadiyyatikum tafraḥūn(a).
[36]
Katiko (para utusan tu) sampai kapado Sulaiman, dio bakato, “Apokah kamu bakal mambagih harto kapadoku (sabagai hadiah)? Apo nang dibagihkan Allah kapadoku lebih baik daripado apo nang dibagihkan-Nyo kapadomu, tapi kamu maraso bangga dengan hadiahmu.
اِرْجِعْ اِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُوْدٍ لَّا قِبَلَ لَهُمْ بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِّنْهَآ اَذِلَّةً وَّهُمْ صٰغِرُوْنَ٣٧
Irji‘ ilaihim falana'tiyannahum bijunūdil lā qibala lahum bihā wa lanukhrijannahum minhā ażillataw wa hum ṣāgirūn(a).
[37]
Baliklah kapado orang-orang tu (dengan mambawak balik hadiahmu)! Kami pasti bakal mandatangi orang-orang tu dengan balatentaro nang orang-orang tu idak kuaso malawannyo. Kami bakal mangusir orang-orang tu dari negeri tu (Saba’) dalam kaadoan tahino lagi tunduk.”
قَالَ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اَيُّكُمْ يَأْتِيْنِيْ بِعَرْشِهَا قَبْلَ اَنْ يَّأْتُوْنِيْ مُسْلِمِيْنَ٣٨
Qāla yā ayyuhal-mala'u ayyukum ya'tīnī bi‘arsyihā qabla ay ya'tūnī muslimīn(a).
[38]
Dio Sulaiman bakato, “Oi paro pambesak, siapokah di antaro kamu sakalian nang sanggup mambawo singgasanonyo kapadoku sabelum orang-orang tu datang kapadoku sabagai orang-orang nang baserah diri.”
قَالَ عِفْرِيْتٌ مِّنَ الْجِنِّ اَنَا۠ اٰتِيْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ تَقُوْمَ مِنْ مَّقَامِكَۚ وَاِنِّيْ عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ اَمِيْنٌ٣٩
Qāla ‘ifrītum minal-jinni ana atīka bihī qabla an taqūma mim maqāmik(a), wa innī ‘alaihi laqawiyyun amīn(un).
[39]
‘Ifrit dari golongan jin bakato, “Akulah nang bakal datang kapadomu dengan mambawak singgsano tu kapadomu sabelum kamu badiri dari singgasanomu. Sasungguhnyo aku benar-benar kuat lagi dapat dipercayo.”
قَالَ الَّذِيْ عِنْدَهٗ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتٰبِ اَنَا۠ اٰتِيْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ يَّرْتَدَّ اِلَيْكَ طَرْفُكَۗ فَلَمَّا رَاٰهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهٗ قَالَ هٰذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّيْۗ لِيَبْلُوَنِيْٓ ءَاَشْكُرُ اَمْ اَكْفُرُۗ وَمَنْ شَكَرَ فَاِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ رَبِّيْ غَنِيٌّ كَرِيْمٌ٤٠
Qālal-lażī ‘indahū ‘ilmum minal-kitābi ana ātīka bihī qabla ay yartadda ilaika ṭarfuk(a), falammā ra'āhu mustaqirran ‘indahū qāla hāżā min faḍli rabbī, liyabluwanī a'asykuru am akfur(u), wa man syakara fa'innamā yasykuru linafsih(ī), wa man kafara fa'inna rabbī ganiyyun karīm(un).
[40]
Saorang nang mampunyai ilmu dari Kitab Suci 549 bakato, “Aku bakal mandatangimu dengan mambawak (singgasano) tu sabelum matomu bakedip.” Katiko dio (Sulaiman) mangimak (singgasano) tu taletak di hadapannyo, iapun bakato, “Ko tamasuk karunio Tuhanku untuk mangujiku apokah aku basyukur atau mangengkari (nikmat-Nyo). Siapo bae nang basyukur, mako sasungguhnyo dio basyukur untuk (kabaikan) dirinyo dewek. Siapo bae nang kufur, mako sasungguhnyo Tuhanku Mahakaya lagi Mahamulia.”
549) Alkitab di siko maksudnyo iolah kitab nang diturunkan sabelum Nabi Sulaiman, yaitu Taurat dan Zabur.
قَالَ نَكِّرُوْا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ اَتَهْتَدِيْٓ اَمْ تَكُوْنُ مِنَ الَّذِيْنَ لَا يَهْتَدُوْنَ٤١
Qāla nakkirū lahā ‘arsyahā nanẓur atahtadī am takūnu minal-lażīna lā yahtadūn(a).
[41]
Dio (Sulaiman) bakato, “Robahlah baginyo singgasanonyo, kito bakal mangimak apokah dio (Balqis) mangenali(-nyo) atau idak mangenal(nyo).”
فَلَمَّا جَاۤءَتْ قِيْلَ اَهٰكَذَا عَرْشُكِۗ قَالَتْ كَاَنَّهٗ هُوَۚ وَاُوْتِيْنَا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِيْنَ٤٢
Falammā jā'at qīla ahakażā ‘arsyuk(i), qālat ka'annahū huw(a), wa ūtīnal-‘ilma min qablihā wa kunnā muslimīn(a).
[42]
Katiko dio (Balqis) datang, ditanyokanlah (kapadonyo), “Sarupo kokah singgasanomu?” Dio (Balqis) manjawab, “Sapertinyo yo. Kami lah dibagih pangetahuan sabelumnyo 550 dan kami adolah orang-orang nang baserah diri (kapado Allah).”
550) Balqis lah mangetaui kenabian Sulaiman tu, sabelum dipindahkan singgasanonyo dari negeri Saba’ ke Palestina dalam sakejap mato.
وَصَدَّهَا مَا كَانَتْ تَّعْبُدُ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۗاِنَّهَا كَانَتْ مِنْ قَوْمٍ كٰفِرِيْنَ٤٣
Wa ṣaddahā mā kānat ta‘budu min dūnillāh(i), innahā kānat min qaumin kāfirīn(a).
[43]
Kabiasoannyo (Balqis) manyembah salain Allah lah mancegahnyo (dari tauhid). Sasungguhnyo dio dahulunyo tamasuk orang-orang nang kafir.
قِيْلَ لَهَا ادْخُلِى الصَّرْحَۚ فَلَمَّا رَاَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَّكَشَفَتْ عَنْ سَاقَيْهَاۗ قَالَ اِنَّهٗ صَرْحٌ مُّمَرَّدٌ مِّنْ قَوَارِيْرَ ەۗ قَالَتْ رَبِّ اِنِّيْ ظَلَمْتُ نَفْسِيْ وَاَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمٰنَ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ࣖ٤٤
Qīla lahadkhuliṣ-ṣarḥ(a), falammā ra'athu ḥasibathu lujjataw wa kasyafat ‘an sāqaihā, qāla innahū ṣarḥum mumarradum min qawārīr(a), qālat rabbi innī ẓalamtu nafsī wa aslamtu ma‘a sulaimāna lillāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[44]
Dikatokan kapadonyo (Balqis), “Masuklah ka dalam istana.” Katiko dio (Balqis) mangimak (lantai istana) tu, dikironyo kolam air nang besak. Dio manyingkapkan (gaun nang manutupi) kaduo batisnyo. Dio (Sulaiman) bakato, “Sasungguhnyo ko hanyolah lantai licin (bakilap) nang tabuat dari kaco.” Dio Balqis bakato, “Ya Tuhanku, sasungguhnyo aku lah babuat aniayo tahadap diriku. Aku baserah diri basamo Sulaiman kapado Allah, Tuhan semesto alam.”
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَآ اِلٰى ثَمُوْدَ اَخَاهُمْ صٰلِحًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ فَاِذَا هُمْ فَرِيْقٰنِ يَخْتَصِمُوْنَ٤٥
Wa laqad arsalnā ilā ṡamūda akhāhum ṣāliḥan ani‘budullāha fa'iżā hum farīqāni yakhtaṣimūn(a).
[45]
Sasungguhnyo, Kami lah mangutus kapado (kaum) Samud saudaro orang-orang tu (sasuku), yaitu Saleh (nang baseru), “Sambahlah Allah!”. Tibo-tibo orang-orang tu (manjadi) duo golongan nang bamusuhan.
قَالَ يٰقَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُوْنَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِۚ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُوْنَ اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ٤٦
Qāla yā qaumi lima tasta‘jilūna bis-sayyi'ati qablal-ḥasanah(ti), lau lā tastagfirūnallāha la‘allakum turḥamūn(a).
[46]
Dio (Saleh) bakato, “Oi kaumku, mangapo kamu mamintak disegerokan kaburukan (azab) sabelum (mamintak) kabaikan (rahmat)? Mangapo kamu idak mamintak ampunan kapado Allah agar kamu dirahmati?
قَالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَنْ مَّعَكَۗ قَالَ طٰۤىِٕرُكُمْ عِنْدَ اللّٰهِ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُوْنَ٤٧
Qāluṭ ṭayyarnā bika wa bimam ma‘ak(a), qāla ṭā'irukum ‘indallāhi bal antum qaumun tuftanūn(a).
[47]
Orang-orang tu manjawab, “Kami mandapat nasib nang malang, disebabkan kamu dan orang-orang nang basertomu.” Dio (Saleh) bakato, “Nasibmu (malang atau idak ditetapkan) di sisi Allah (bukan kami nang manjadi sebab). Kamu adalah kaum nang sedang diuji.”
وَكَانَ فِى الْمَدِيْنَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُّفْسِدُوْنَ فِى الْاَرْضِ وَلَا يُصْلِحُوْنَ٤٨
Wa kāna fil-madīnati tis‘atu rahṭiy yufsidūna fil-arḍi wa lā yuṣliḥūn(a).
[48]
Di kota tu 551 ado sambilan orang laki-laki nang mambuat karusakan di muko bumi. Orang-orang tu idak malakukan perbaikan.
551) Nang dimaksud dengan “kota” dalam ayat ko iolah kota kaum Samud, yaitu kota Al-Hijr.
قَالُوْا تَقَاسَمُوْا بِاللّٰهِ لَنُبَيِّتَنَّهٗ وَاَهْلَهٗ ثُمَّ لَنَقُوْلَنَّ لِوَلِيِّهٖ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ اَهْلِهٖ وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ٤٩
Qālū taqāsamū billāhi lanubayyitannahū wa ahlahū ṡumma lanaqūlanna liwaliyyihī mā syahidnā mahlika ahlihī wa innā laṣādiqūn(a).
[49]
Orang-orang tu bakato, “Basumpahlah kamu masing-masing dengan (namo) Allah bahwa kito pasti bakal manyerangnyo (Saleh) baserto keluargonyo di malam hari. Kemudian, kito bakal mangatokan kapado ahli warisnyo (bahwa) kito idak manyaksikan kematian keluargonyo tu. Sasungguhnyo kito adolah orang-orang nang banar.”
وَمَكَرُوْا مَكْرًا وَّمَكَرْنَا مَكْرًا وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ٥٠
Wa makarū makraw wa makarnā makraw wa hum lā yasy‘urūn(a).
[50]
Orang-orang tu mambuat tipu dayo dan Kamipun manyusun tipu dayo, sedangkan orang-orang tu idak manyadari.
فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ اَنَّا دَمَّرْنٰهُمْ وَقَوْمَهُمْ اَجْمَعِيْنَ٥١
Fanẓur kaifa kāna ‘āqibatu makrihim annā dammarnāhum wa qaumahum ajma‘īn(a).
[51]
Peratikanlah bagaimano akibat tipu dayo orang-orang tu, bahwa sasungguhnyo Kami mambinasokan orang-orang tu dan kaum orang-orang tu sagalonyo.
فَتِلْكَ بُيُوْتُهُمْ خَاوِيَةً ۢبِمَا ظَلَمُوْاۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيَةً لِّقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ٥٢
Fatilka buyūtuhum khāwiyatam bimā ẓalamū, inna fī żālika la'āyatal liqaumiy ya‘lamūn(a).
[52]
Tulah rumah-rumah orang-orang tu nang kosong (sabagi bukti bahwa orang-orang tu binaso) disebabkan kezaliman orang-orang tu. Sasungguhnyo pado nang macam tu tadapat tando (kakuasoan Allah) bagi kaum nang mangetaui.
وَاَنْجَيْنَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَكَانُوْا يَتَّقُوْنَ٥٣
Wa anjainal-lażīna āmanū wa kānū yattaqūn(a).
[53]
Kami manyelamatkan orang-orang nang baiman 552 dan salalu batakwa.
552) Orang-orang tu adolah Nabi Shaleh a.s. dan pangikut-pangikutnyo.
وَلُوْطًا اِذْ قَالَ لِقَوْمِهٖٓ اَتَأْتُوْنَ الْفَاحِشَةَ وَاَنْتُمْ تُبْصِرُوْنَ٥٤
Wa lūṭan iż qāla liqaumihī ata'tūnal-fāḥisyata wa antum tubṣirūn(a).
[54]
(Ingatlah kisah) Lut, katiko dio bakato kapado kaumnyo, “Mangapo kamu mangerjokan pabuatan keji 553 padohal kamu mangetaui (kakejiannyo)?
553) Nang dimaksud dengan “pabuatan keji” pado ayat ko adolah panyimpangan seks, tamasuk hubungan sajenis.
اَىِٕنَّكُمْ لَتَأْتُوْنَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّنْ دُوْنِ النِّسَاۤءِ ۗبَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُوْنَ٥٥
A'innakum lata'tūnar-rijāla syahwatam min dūnin-nisā'(i), bal antum qaumun tajhalūn(a).
[55]
Mangapo kamu mandatangi laki-laki, bukan perempuan, untuk (mamenuhi) syahwat(-mu)? Sungguh, kamu adolah kaum nang malakukan (perbuatan) bodoh.”
۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهٖٓ اِلَّآ اَنْ قَالُوْٓا اَخْرِجُوْٓا اٰلَ لُوْطٍ مِّنْ قَرْيَتِكُمْۙ اِنَّهُمْ اُنَاسٌ يَّتَطَهَّرُوْنَ٥٦
Famā kāna jawāba qaumihī illā an qālū akhrijū āla lūṭim min qaryatikum, innahum unāsuy yataṭahharūn(a).
[56]
Jawaban kaumnyo idak lain hanyo dengan mangatokan, “Usirlah Lut dan pangikutnyo dari negerimu! Sasungguhnyo orang-orang tu adolah orang-orang nang salalu manyucikan diri (dari perbuatan keji).”
فَاَنْجَيْنٰهُ وَاَهْلَهٗٓ اِلَّا امْرَاَتَهٗ قَدَّرْنٰهَا مِنَ الْغٰبِرِيْنَ٥٧
Fa'anjaināhu wa ahlahū illamra'atahū qaddarnāhā minal-gābirīn(a).
[57]
Kami selamatkan dio dan keluargonyo, kacuali istrinyo. Kami lah manentukan (istri)-nyo tamasuk (orang-orang kafir) nang tatinggal.
وَاَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَّطَرًاۚ فَسَاۤءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِيْنَ ࣖ٥٨
Wa amṭarnā ‘alaihim maṭarā(n), fasā'a maṭarul-munżarīn(a).
[58]
Kami hujani orang-orang tu (dengan batu). Betapo buruk hujan nang manimpo orang-orang nang lah dibagih peringatan tu.
قُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ وَسَلٰمٌ عَلٰى عِبَادِهِ الَّذِيْنَ اصْطَفٰىۗ ءٰۤاللّٰهُ خَيْرٌ اَمَّا يُشْرِكُوْنَ ۔٥٩
Qulil-ḥamdu lillāhi wa salāmun ‘alā ‘ibādihil-lażīnaṣṭafā, āllāhu khairun ammā yusyrikūn(a).
[59]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sagalo puji bagi Allah dan salam sejahtero atas hambo-hambo-Nyo nang dipilih-Nyo. Apokah Allah nang lebih baik ataukah apo nang orang-orang tu persekutukan (dengan-Nyo)?”
اَمَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَاَنْۢبَتْنَا بِهٖ حَدَاۤىِٕقَ ذَاتَ بَهْجَةٍۚ مَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُنْۢبِتُوْا شَجَرَهَاۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗبَلْ هُمْ قَوْمٌ يَّعْدِلُوْنَ ۗ٦٠
Am man khalaqas-samāwāti wal-arḍa wa anzala minas-samā'i mā'an fa ambatnā bihī ḥadā'iqa żāta bahjah(tin), mā kāna lakum an tumbitū syajarahā, a'ilāhum ma‘allāh(i), bal hum qaumuy ya‘dilūn(a).
[60]
Apokah (nang kamu sekutukan tu lebih baik ataukah) Zat nang lah manciptokan langit dan bumi serto nang manurunkan aek dari langit untukmu, lalu Kami manumbuhkan dengan aek tu kebun-kebun nang bapemandangan indah (nang) kamu idak bakal mampu manumbuhkan pohon-pohonnyo? Apokah ado tuhan (lain) basamo Allah? Sabenarnyo orang-orang tu adolah orang-orang nang manyimpang (dari kebenaran).
اَمَّنْ جَعَلَ الْاَرْضَ قَرَارًا وَّجَعَلَ خِلٰلَهَآ اَنْهٰرًا وَّجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًاۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗبَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ ۗ٦١
Am man ja‘alal-arḍa qarāraw wa ja‘ala khilālahā anhāraw wa ja‘ala lahā rawāsiya wa ja‘ala bainal-baḥraini ḥājizā(n), a'ilāhum ma‘allāh(i), bal akṡaruhum lā ya‘lamūn(a).
[61]
Apokah (nang kamu sekutukan tu lebih baik ataukah) Zat nang lah manjadikan bumi sabagai tempat badiam, manjadikan sungei-sungei di celah-celahnyo, manjadikan gunung-gunung untuk (mangukuhkan)-nyo, dan manjadikan suatu pemisah antaro duo laut? 554 Apokah ado tuhan (lain) basamo Allah? Sabenarnyo kabanyakan orang-orang tu idak mangetaui.
554) Ungkapan ‘duo laut’ pado ayat ko marujuk pado laut nang asin dan sungei besak nang bamuaro di laut. Sungei nang tawar tu satelah tibo di muaro idak langsung menjadi asin.
اَمَّنْ يُّجِيْبُ الْمُضْطَرَّ اِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوْۤءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاۤءَ الْاَرْضِۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗقَلِيْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَۗ٦٢
Am may yujībul-muḍṭarra iżā da‘āhu wa yaksyifus-sū'a wa yaj‘alukum khulafā'a fil-arḍ(i), a'ilāhum ma‘allāh(i), qalīlam mā tażakkarūn(a).
[62]
Apokah (nang kamu sekutukan tu lebih baik ataukah) Zat nang mangabulkan (doa) orang nang barado dalam kasulitan apobilo dio badoa kapado-Nyo, mangilangkan kasusahan, dan manjadikan kamu (manusio) sabagai khalifah (pamimpin) di bumi? Apokah ado tuhan (lain) basamo Allah? Sedikit nian (nikmat Allah) nang kamu ingat.
اَمَّنْ يَّهْدِيْكُمْ فِيْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَنْ يُّرْسِلُ الرِّيٰحَ بُشْرًاۢ بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهٖۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗتَعٰلَى اللّٰهُ عَمَّا يُشْرِكُوْنَ٦٣
Am may yahdīkum fī ẓulumātil-barri wal-baḥri wa may yursilur-riyāḥa busyram baina yadai raḥmatih(ī), a'ilāhum ma‘allāh(i), ta‘ālallāhu ‘ammā yusyrikūn(a).
[63]
Apokah (nang kamu sekutukan tu lebih baik ataukah) Zat nang mambagih patunjuk kapadomu dalam kagelapan darat dan laut serto nang mandatangkan angin sabagai kabar gembiro sabelum (kadatangan) rahmat-Nyo? Apokah ado tuhan (lain) basamo Allah? Mahatinggi Allah tahadap apo nang orang-orang tu persekutukan.
اَمَّنْ يَّبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيْدُهٗ وَمَنْ يَّرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ وَالْاَرْضِۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗقُلْ هَاتُوْا بُرْهَانَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٦٤
Am may yabda'ul-khalqa ṡumma yu‘īduhū wa may yarzuqukum minas-samā'i wal-arḍ(i), a'ilāhum ma‘allāh(i), qul hātū burhānakum in kuntum ṣādiqīn(a).
[64]
Apokah (nang kamu sekutukan tu lebih baik ataukah) Zat nang manciptokan (makhluk) dari permuloannyo kemudian mangulanginyo (lagi) dan nang mambagih rezeki kapadomu dari langit dan bumi? Apokah ado tuhan (lain) basamo Allah? Katokanlah, “Kamukokanlah bukti kabenaranmu jiko kamu orang-orang benar.”
قُلْ لَّا يَعْلَمُ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ الْغَيْبَ اِلَّا اللّٰهُ ۗوَمَا يَشْعُرُوْنَ اَيَّانَ يُبْعَثُوْنَ٦٥
Qul lā ya‘lamu man fis-samāwāti wal-arḍil gaiba illallāh(u), wa mā yasy‘urūna ayyāna yub‘aṡūn(a).
[65]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Idak ado siapo pun di langit dan di bumi nang mangetaui sasuatu nang gaib salain Allah. Orang-orang tu jugo idak mangetaui kapan orang-orang tu bakal dibangkitkan.”
بَلِ ادّٰرَكَ عِلْمُهُمْ فِى الْاٰخِرَةِۗ بَلْ هُمْ فِيْ شَكٍّ مِّنْهَاۗ بَلْ هُمْ مِّنْهَا عَمُوْنَ ࣖ٦٦
Balid dāraka ‘ilmuhum fil-ākhirah(ti), bal hum fī syakkim minhā, bal hum minhā ‘amūn(a).
[66]
Bahkan, pangetauan orang-orang tu tentang akherat bakal diperoleh kemudian. Bahkan, orang-orang tu ragu-ragu tentang (akherat) tu. Bahkan, orang-orang tu buto tentang tu.
وَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا ءَاِذَا كُنَّا تُرٰبًا وَّاٰبَاۤؤُنَآ اَىِٕنَّا لَمُخْرَجُوْنَ٦٧
Wa qālal-lażīna kafarū a'iżā kunnā turābaw wa ābā'unā a'innā lamukhrajūn(a).
[67]
Orang-orang nang kufur bakato, “Sasudah kami manjadi tanah dan (macam tu pulo) nenek moyang kami, apokah benar sasungguhnyo kami bakal dikeluarkan (dari kubur)?
لَقَدْ وُعِدْنَا هٰذَا نَحْنُ وَاٰبَاۤؤُنَا مِنْ قَبْلُۙ اِنْ هٰذَآ اِلَّآ اَسَاطِيْرُ الْاَوَّلِيْنَ٦٨
Laqad wu‘idnā hāżā naḥnu wa ābā'unā min qabl(u), in hāżā illā asāṭīrul-awwalīn(a).
[68]
Sabelumnyo kami lah dibagih ancaman dengan (hari kebangkitan) ko dan (macam tu pulak) nenek moyang kami sabelumnyo. Sabenarnyo ko hanyolah dongengan orang-orang tadahulu.”
قُلْ سِيْرُوْا فِى الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِيْنَ٦٩
Qul sīrū fil-arḍi fanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-mujrimīn(a).
[69]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Bajalanlah di bumi, lalu imaklah macam mano kasudahan orang-orang nang badoso.”
وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِيْ ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُوْنَ٧٠
Wa lā taḥzan ‘alaihim wa lā takun fī ḍaiqim mimmā yamkurūn(a).
[70]
Janganlah kamu basedih tahadap orang-orang tu dan janganlah maraso sempit (hati) tahadap upayo tipu dayo orang-orang tu.
وَيَقُوْلُوْنَ مَتٰى هٰذَا الْوَعْدُ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٧١
Wa yaqūlūna matā hāżal-wa‘du in kuntum ṣādiqīn(a).
[71]
Orang-orang (nang kufur) bakato, “Kapan datangnyo janji (azab) ini jiko kamu orang-orang benar?”
قُلْ عَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِيْ تَسْتَعْجِلُوْنَ٧٢
Qul ‘asā ay yakūna radifa lakum ba‘ḍul-lażī tasta‘jilūn(a).
[72]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Boleh jadi sabagian dari (azab) nang kamu minta disegerokan itu lah hampir sampai kapadomu.”
وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُوْنَ٧٣
Wa inna rabbaka lażū faḍlin ‘alan-nāsi wa lākinna akṡarahum lā yasykurūn(a).
[73]
Sasungguhnyo Tuhanmu benar-benar Zat nang mambagih karunio kapado manusio, tapi kabanyakan orang-orang tu idak basyukur.
وَاِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُوْرُهُمْ وَمَا يُعْلِنُوْنَ٧٤
Wa inna rabbaka laya‘lamu mā tukinnu ṣudūruhum wa mā yu‘linūn(a).
[74]
Sasungguhnyo Tuhanmu mangetaui apo nang orang-orang tu singitkan dalam dadonyo dan apo nang orang-orang tu nyatokan.
وَمَا مِنْ غَاۤىِٕبَةٍ فِى السَّمَاۤءِ وَالْاَرْضِ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ مُّبِيْنٍ٧٥
Wa mā min gā'ibatin fis-samā'i wal-arḍi illā fī kitābim mubīn(in).
[75]
Idak ado sasuatu pun nang tasingitkan di langit dan di bumi malainkan (tacatat) dalam kitab nang nyato (Lauh Mahfuz).
اِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَقُصُّ عَلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اَكْثَرَ الَّذِيْ هُمْ فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ٧٦
Inna hāżal-qur'āna yaquṣṣu ‘alā banī isrā'īla akṡaral-lażī hum fīhi yakhtalifūn(a).
[76]
Sasungguhnyo Al-Qur’an ko manjelaskan kapado Bani Israil sabagian besak dari (persoalan) nang orang-orang tu perselisihkan.
وَاِنَّهٗ لَهُدًى وَّرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِيْنَ٧٧
Wa innahū lahudaw wa raḥmatul lil-mu'minīn(a).
[77]
Sasungguhnyo io (Al-Qur’an) benar-benar manjadi patunjuk dan rahmat bagi orang-orang mukmin.
اِنَّ رَبَّكَ يَقْضِيْ بَيْنَهُمْ بِحُكْمِهٖۚ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْعَلِيْمُۚ٧٨
Inna rabbaka yaqḍī bainahum biḥukmih(ī), wa huwal-‘azīzul-‘alīm(u).
[78]
Sasungguhnyo Tuhanmu bakal manyelesaikan (perkaro) di antaro orang-orang tu dengan putusan-Nyo. Diolah Nang Mahaperkaso lagi Maha Mangetaui.
فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ ۗاِنَّكَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِيْنِ٧٩
Fatawakkal ‘alallāh(i), innaka ‘alal-ḥaqqil mubīn(i).
[79]
Mako, batawakallah kapado Allah. Sasungguhnyo kamu (Nabi Muhammad) barado di atas kabenaran nang nyato.
اِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتٰى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاۤءَ اِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِيْنَ٨٠
Innaka lā tusmi‘ul-mautā wa lā tusmi‘uṣ-ṣummad-du‘ā'a iżā wallau mudbirīn(a).
[80]
Sasungguhnyo kamu idak dapat manjadikan orang nang mati dan orang nang tuli dapat manganing seruan apobilo orang-orang tu lah bapaling ka belakang.
وَمَآ اَنْتَ بِهٰدِى الْعُمْيِ عَنْ ضَلٰلَتِهِمْۗ اِنْ تُسْمِعُ اِلَّا مَنْ يُّؤْمِنُ بِاٰيٰتِنَا فَهُمْ مُّسْلِمُوْنَ٨١
Wa mā anta bihādil-‘umyi ‘an ḍalālatihim, in tusmi‘u illā may yu'minu bi'āyātinā fahum muslimūn(a).
[81]
Kamu bukanlah pambagih patunjuk bagi orang-orang nang buto (mato hatinyo) dari kasesatannyo. Kamu idak dapat manjadikan (saorang pun) manganing, kacuali orang nang baiman pado ayat-ayat Kami dan orang-orang tu baserah diri.
۞ وَاِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ اَخْرَجْنَا لَهُمْ دَاۤبَّةً مِّنَ الْاَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ اَنَّ النَّاسَ كَانُوْا بِاٰيٰتِنَا لَا يُوْقِنُوْنَ ࣖ٨٢
Wa iżā waqa‘al-qaulu ‘alaihim akhrajnā lahum dābbatam minal-arḍi tukallimuhum annan-nāsa kānū bi'āyātinā lā yūqinūn(a).
[82]
Apobilo perkatoan (katentuan maso kahancuran alam) lah balaku atas orang-orang tu, Kami pasti kaluarkan makhluk bagerak dari bumi nang bakal mangatokan kapado orang-orang tu bahwo manusio salamo ko idak yakin pado ayat-ayat Kami.
وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّنْ يُّكَذِّبُ بِاٰيٰتِنَا فَهُمْ يُوْزَعُوْنَ٨٣
Wa yauma naḥsyuru min kulli ummatin faujam mimmay yukażżibu bi'āyātinā fahum yūza‘ūn(a).
[83]
(Ingatlah) pado hari (katiko) Kami mangumpulkan sagolongan orang dari satiap umat, yaitu orang-orang nang mandustokan ayat-ayat Kami, lalu orang-orang tu dibagi-bagi (dalam kelompok).
حَتّٰٓى اِذَا جَاۤءُوْ قَالَ اَكَذَّبْتُمْ بِاٰيٰتِيْ وَلَمْ تُحِيْطُوْا بِهَا عِلْمًا اَمَّاذَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ٨٤
Ḥattā iżā jā'ū qāla akażżabtum bi'āyātī wa lam tuḥīṭū bihā ‘ilman ammāżā kuntum ta‘malūn(a).
[84]
Sahinggo, apobilo orang-orang tu tibo, Dia (Allah) bafirman, “Ngapo kamu mandustokan ayat-ayat-Ku, padohal kamu idak punyo pangetauan nang cukup tentang tu 555 atau (jiko idak mandustokannyo), apo nang selalu kamu lakukan?”
555) Orang-orang musyrik Arab mandustokan ayat-ayat Allah Swt. tanpa mikirkannyo lebih dulu
وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ بِمَا ظَلَمُوْا فَهُمْ لَا يَنْطِقُوْنَ٨٥
Wa waqa‘al-qaulu ‘alaihim bimā ẓalamū fahum lā yanṭiqūn(a).
[85]
Balakulah perkatoan (kaputusan azab) atas orang-orang tu kareno kazalimannyo sahinggo orang-orang tu idak dapat bakato (untuk membela diri).
اَلَمْ يَرَوْا اَنَّا جَعَلْنَا الَّيْلَ لِيَسْكُنُوْا فِيْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًاۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ٨٦
Alam yarau annā ja‘alnal-laila liyaskunū fīhi wan-nahāra mubṣirā(n), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yu'minūn(a).
[86]
Apokah orang-orang tu idak mangimak bahwo Kami lah manciptokan malam supayo orang-orang tu baistirahat padonyo dan (manciptokan) siang nang terang benderang? Sasungguhnyo pado nang macam tu ado tando-tando (kaagungan Allah) bagi kaum baiman.
وَيَوْمَ يُنْفَخُ فِى الصُّوْرِ فَفَزِعَ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِى الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شَاۤءَ اللّٰهُ ۗوَكُلٌّ اَتَوْهُ دٰخِرِيْنَ٨٧
Wa yauma yunfakhu fiṣ-ṣūri fa fazi‘a man fis-samāwāti wa man fil-arḍi illā man syā'allāh(u), wa kullun atauhu dākhirīn(a).
[87]
(Ingatlah) pado hari (katiko) sangkakala ditiup sahinggo takejutlah semuo nang ado di langit dan semuo nang ado di bumi, kacuali nang Allah kehendaki. Semuonyo datang manghadap-Nyo dengan marendahkan diri.
وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَّهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِۗ صُنْعَ اللّٰهِ الَّذِيْٓ اَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍۗ اِنَّهٗ خَبِيْرٌۢ بِمَا تَفْعَلُوْنَ٨٨
Wa taral-jibāla taḥsabuhā jāmidataw wa hiya tamurru marras saḥāb(i), ṣun‘allāhil-lażī atqana kulla syai'(in), innahū khabīrum bimā taf‘alūn(a).
[88]
Engkau bakal nengok gunung-gunung nang engkau kiro tetap di tempatnyo, padohal io bajalan macam jalannyo awan. (Macam tu lah) panciptoan Allah jadikan sagalo sasuatu dengan sempurno. Sasungguhnyo Dio Mahateliti tahadap apo nang kamu kerjokan.
مَنْ جَاۤءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ خَيْرٌ مِّنْهَاۚ وَهُمْ مِّنْ فَزَعٍ يَّوْمَىِٕذٍ اٰمِنُوْنَ٨٩
Man jā'a bil-ḥasanati falahū khairum minhā, wa hum min faza‘iy yauma'iżin āminūn(a).
[89]
Siapo nang tibo mambawak kabaikan, mako dio mandapat (balasan) nang lebih baik daripadonyo dan orang-orang tu maraso aman dari kejutan (nang dahsyat) pado hari tu.
وَمَنْ جَاۤءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوْهُهُمْ فِى النَّارِۗ هَلْ تُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ٩٠
Wa man jā'a bis-sayyi'ati fakubbat wujūhuhum fin-nār(i), hal tujzauna illā mā kuntum ta‘malūn(a).
[90]
Siapo nang tibo mambawak kajahatan, mako disungkurkanlah wajahnyo ka dalam nerako. Apokah kamu dibagih balasan selain (nang setimpal) dengan apo yang lah kamu kerjokan?
اِنَّمَآ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هٰذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِيْ حَرَّمَهَا وَلَهٗ كُلُّ شَيْءٍ وَّاُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْمُسْلِمِيْنَ ۙ٩١
Innamā umirtu an a‘buda rabba hāżihil-baldatil-lażī ḥarramahā wa lahū kullu syai'iw wa umirtu an akūna minal-muslimīn(a).
[91]
Sasungguhnyo aku (Nabi Muhammad) hanyo diperintahkan untuk manyembah Tuhan negeri ko (Makkah) nang lah jadikannyo suci dan mampunyoi sagalo sasuatu. Aku diperintahkan supayo masuk ka dalam golongan orang-orang muslim.
وَاَنْ اَتْلُوَا الْقُرْاٰنَ ۚفَمَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّمَا يَهْتَدِيْ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ ضَلَّ فَقُلْ اِنَّمَآ اَنَا۠ مِنَ الْمُنْذِرِيْنَ٩٢
Wa an atluwal-qur'ān(a), famanihtadā fa'innamā yahtadī linafsih(ī), wa man ḍalla faqul innamā ana minal-munżirīn(a).
[92]
(Aku jugo hanyo diperintahkan) supayo mambacokan Al-Qur’an (kapado manusio). Mako, siapo nang mandapat patunjuk, sasungguhnyo dio mandapatkannyo untuk (kabaikan) dirinyo. Siapo nang sesat, mako katokanlah, “Sasungguhnyo aku (ni) idak lain hanyolah salah seorang pambagih peringatan.”
وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ سَيُرِيْكُمْ اٰيٰتِهٖ فَتَعْرِفُوْنَهَاۗ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ ࣖ٩٣
Wa qulil-ḥamdu lillāhi sayurīkum āyātihī fata‘rifūnahā, wa mā rabbuka bigāfilin ‘ammā ta‘malūn(a).
[93]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sagalo puji bagi Allah. Dio bakal perlihatkan kapadomu tando-tando (kaagungan)-Nyo sahinggo kamu bakal mangetauinyo. Tuhanmu idak lengah tahadap apo nang kamu kerjokan.”