Surah Al-Isra`
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
سُبْحٰنَ الَّذِيْٓ اَسْرٰى بِعَبْدِهٖ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَا الَّذِيْ بٰرَكْنَا حَوْلَهٗ لِنُرِيَهٗ مِنْ اٰيٰتِنَاۗ اِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ١
Subḥānal-lażī asrā bi‘abdihī lailam minal-masjidil ḥarāmi ilal-masjidil-aqṣal-lażī bāraknā ḥaulahū linuriyahū min āyātinā, innahū huwas-samī‘ul-baṣīr(u).
[1]
Maha suci (Allah) nang lah manjalankan hambo-Nyo (Nabi Muhammad) pado malam hari dari Masjidil Haram ka Masjidil Aqso nang lah Kami barkahi sakalilingnyo 424 supayo Kami imakkan kapadonyo sabagian dari tando-tando (kaagungan) Kami. Sasungguhnyo Dio Maha Manganing lagi Maha Mangimak.
424) Masjidil Aqso dan daerah sakitarnyo mandapat barkat dari Allah dengan diturunkannyo nabi-nabi di negeri tu barikut kasuburan tanahnyo.
وَاٰتَيْنَا مُوْسَى الْكِتٰبَ وَجَعَلْنٰهُ هُدًى لِّبَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اَلَّا تَتَّخِذُوْا مِنْ دُوْنِيْ وَكِيْلًاۗ٢
Wa ātainā mūsal-kitāba wa ja‘alnāhu hudal libanī isrā'īla allā tattakhiżū min dūnī wakīlā(n).
[2]
Kami mambagih Musa kitab (Taurat) dan manjadikannyo sabagai patunjuk bagi Bani Israil (dengan firman), “Janganlah kamu mangambik palindung salain Aku.
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوْحٍۗ اِنَّهٗ كَانَ عَبْدًا شَكُوْرًا٣
Żurriyyata man ḥamalnā ma‘a nūḥ(in), innahū kāna ‘abdan syakūrā(n).
[3]
(Oi) katurunan orang nang Kami bawak basamo-samo Nuh, sasungguhnyo (dio Nuh) adolah hambo (Allah) nang banyak basyukur
وَقَضَيْنَآ اِلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ فِى الْكِتٰبِ لَتُفْسِدُنَّ فِى الْاَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيْرًا٤
Wa qaḍainā ilā banī isrā'īla fil-kitābi latufsidunna fil-arḍi marrataini wa lata‘lunna ‘uluwwan kabīrā(n).
[4]
Kami wahyukan kapado Bani Israil dalam kitab (Taurat) tu, “Kamu benar-benar bakal babuat karusakan di muko bumi ko duo kali dan benar-benar bakal manyombongkan diri dengan kasombongan nang besak.”
فَاِذَا جَاۤءَ وَعْدُ اُوْلٰىهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَآ اُولِيْ بَأْسٍ شَدِيْدٍ فَجَاسُوْا خِلٰلَ الدِّيَارِۗ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُوْلًا٥
Fa iżā jā'a wa‘du ūlāhumā ba‘aṡnā ‘alaikum ‘ibādal lanā ulī ba'sin syadīdin fa jāsū khilālad-diyār(i), wa kāna wa‘dam maf‘ūlā(n).
[5]
Apobilo datang saat (karusakan) nang pertamo dari kaduonyo, Kami datangkan kapadomu hambo-hambo Kami nang perkaso, lalu orang-orang tu marajolelo di dusun-dusun. Tulah katetapan nang pasti talaksano.
ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَاَمْدَدْنٰكُمْ بِاَمْوَالٍ وَّبَنِيْنَ وَجَعَلْنٰكُمْ اَكْثَرَ نَفِيْرًا٦
Ṡumma radadnā lakumul-karrata ‘alaihim wa amdadnākum bi'amwāliw wa banīna wa ja‘alnākum akṡara nafīrā(n).
[6]
Kemudian, Kami mambagihkan kapadomu giliran untuk mangalahkan orang-orang tu, mambantumu dengan harto kakayoan dan anak-anak, dan manjadikanmu kelompok nang lebih besak.
اِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ ۗوَاِنْ اَسَأْتُمْ فَلَهَاۗ فَاِذَا جَاۤءَ وَعْدُ الْاٰخِرَةِ لِيَسٗۤـُٔوْا وُجُوْهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوْهُ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّلِيُتَبِّرُوْا مَا عَلَوْا تَتْبِيْرًا٧
In aḥsantum aḥsantum li'anfusikum, wa in asa'tum fa lahā, fa iżā jā'a wa‘dul-ākhirati liyasū'ū wujūhakum wa liyadkhulal-masjida kamā dakhalūhu awwala marratiw wa liyutabbirū mā ‘alau tatbīrā(n).
[7]
Kalu kamu babuat baik, (baarti) kamu lah babuat baik untuk dirimu dewek. Kalu kamu babuat jahat, (karugian dari kajahatan) tu balik kapadi dirimu dewek. Apobilo datang saat (karusakan) nang kaduo, (Kami bangkitkan musuh-musuhmu) untuk manyuramkan mukomu, untuk mamasuki masjid (Baitul Maqdis) samacam mano mamasukinyo katiko kali pertamo, dan untuk mambinasokan apo bae nang orang-orang tu kuasoi.
عَسٰى رَبُّكُمْ اَنْ يَّرْحَمَكُمْۚ وَاِنْ عُدْتُّمْ عُدْنَاۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكٰفِرِيْنَ حَصِيْرًا٨
‘Asā rabbukum ay yarḥamakum, wa in ‘uttum ‘udnā, wa ja‘alnā jahannama lil-kāfirīna ḥaṣīrā(n).
[8]
Mudah-mudahan Tuhanmu bakal malimpahkan rahmat kapadomu. Tapi, kalu kamu balik (malakukan kajahatan), niscayo Kami balik (mangazabmu). Kami jadikan (nerako) Jahannam sabagai penjaro bagi orang-orang kafir
اِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَهْدِيْ لِلَّتِيْ هِيَ اَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِيْنَ الَّذِيْنَ يَعْمَلُوْنَ الصّٰلِحٰتِ اَنَّ لَهُمْ اَجْرًا كَبِيْرًاۙ٩
Inna hāżal-qur'āna yahdī lil-latī hiya aqwamu wa yubasysyirul-mu'minīnal-lażīna ya‘malūnaṣ-ṣāliḥāti anna lahum ajran kabīrā(n).
[9]
Sasungguhnyo Al-Qur'an ko mambagih patunjuk ka (jalan) nang paling lurus dan mambagih kabar gembiro kapado orang-orang mukmin nang mangerjokan kabajikan bahwa bagi orang-orang tu ado pahalo nang besak.
وَّاَنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ اَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا اَلِيْمًا ࣖ١٠
Wa annal-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirati a‘tadnā lahum ‘ażāban alīmā(n).
[10]
dan sasungguhnyo bagi orang-orang nang idak baiman kapado kahidupan akherat lah Kami sediokan bagi orang-orang tu azab nang amat padih.
وَيَدْعُ الْاِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاۤءَهٗ بِالْخَيْرِۗ وَكَانَ الْاِنْسَانُ عَجُوْلًا١١
Wa yad‘ul-insānu bisy-syarri du‘ā'ahū bil-khair(i), wa kānal-insānu ‘ajūlā(n).
[11]
Manusio (seringkali) badoa untuk (mandapatkan) kaburukan samacam mano (biasonyo) badoa untuk (mandapatkan) kabaikan. Manusio tu (sifatnyo) tageso-geso
وَجَعَلْنَا الَّيْلَ وَالنَّهَارَ اٰيَتَيْنِ فَمَحَوْنَآ اٰيَةَ الَّيْلِ وَجَعَلْنَآ اٰيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّنِيْنَ وَالْحِسَابَۗ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنٰهُ تَفْصِيْلًا١٢
Wa ja‘alnal-laila wan-nahāra āyataini fa maḥaunā āyatal-laili wa ja‘alnā āyatan-nahāri mubṣiratal litabtagū faḍlam mir rabbikum wa lita‘lamū ‘adadas-sinīna wal-ḥisāb(a), wa kulla syai'in faṣṣalnāhu tafṣīlā(n).
[12]
Kami jadikan malam dan siang sabagai duo tando (kaagungan Kami). Kami hapuskan tando malam dan Kami jadikan tando siang tu terang banderang supayo kamu (dapat) mancari kurnio dari Tuhanmu dan supayo kamu mangetaui bilangan tahun serto perhitungan (waktu). Sagalo sasuatu lah Kami terangkan sacaro taperinci.
وَكُلَّ اِنْسَانٍ اَلْزَمْنٰهُ طٰۤىِٕرَهٗ فِيْ عُنُقِهٖۗ وَنُخْرِجُ لَهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ كِتٰبًا يَّلْقٰىهُ مَنْشُوْرًا١٣
Wa kulla insānin alzamnāhu ṭā'irahū fī ‘unuqih(ī), wa nukhriju lahū yaumal-qiyāmati kitābay yalqāhu mansyūrā(n).
[13]
Satiap manusio lah Kami kalungkan (catatan) amal perbuatannyo di lehernyo. Pado hari Kiamat Kami kaluarkan baginyo sabuah kitab nang dio tarimo dalam kaadoan tabukak.
اِقْرَأْ كِتٰبَكَۗ كَفٰى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيْبًاۗ١٤
Iqra' kitābak(a), kafā binafsikal-yauma ‘alaika ḥasībā(n).
[14]
(Dikatokan), “Bacolah kitabmu. Cukuplah dirimu pado hari ko sabagai panghisab atas (amal) dirimu.
مَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّمَا يَهْتَدِيْ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَاۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰىۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِيْنَ حَتّٰى نَبْعَثَ رَسُوْلًا١٥
Manihtadā fa innamā yahtadī linafsih(ī), wa man ḍalla fa innamā yaḍillu ‘alaihā, wa lā taziru wāziratuw wizra ukhrā, wa mā kunnā mu‘ażżibīna ḥattā nab‘aṡa rasūlā(n).
[15]
Siapo nang mandapat patunjuk, sasungguhnyo io mandapat patunjuk tu hanyo untuk dirinyo. Siapo nang tasesat, sasungguhnyo (akibat) kasesatannyo tu hanyo bakal manimpo dirinyo. Saorang nang baduso idak bakal mamikul doso orang lain. Kami idak bakal manyikso (sasaorang) sabelum Kami mangutus saorang rosul.
وَاِذَآ اَرَدْنَآ اَنْ نُّهْلِكَ قَرْيَةً اَمَرْنَا مُتْرَفِيْهَا فَفَسَقُوْا فِيْهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنٰهَا تَدْمِيْرًا١٦
Wa iżā aradnā an nuhlika qaryatan amarnā mutrafīhā fa fasaqū fīhā fa ḥaqqa ‘alaihal-qaulu fa dammarnāhā tadmīrā(n).
[16]
Kalu Kami hendak mambinasokan suatu nageri, Kami perentahhkan kapado orangorang nang hidup mewah di nageri tu (supayo mantaati Allah). Lalu, orang-orang tu malakukan kadurhakoan dalam nageri tu sahinggo pantaslah balaku padonyo pakatoan (azab Kami). Mako, Kami hancurkan (negeri tu) sahancur-hancurnyo.
وَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُوْنِ مِنْۢ بَعْدِ نُوْحٍۗ وَكَفٰى بِرَبِّكَ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِيْرًاۢ بَصِيْرًا١٧
Wa kam ahlaknā minal-qurūni mim ba‘di nūḥ(in), wa kafā birabbika biżunūbi ‘ibādihī khabīram baṣīrā(n).
[17]
Banyak generasi satelah Nuh nang lah Kami binasokan. Cukuplah Tuhanmu sabagai zat Nang Maha Teliti lagi Maha Mangimak doso hambo-hambo-Nyo.
مَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهٗ فِيْهَا مَا نَشَاۤءُ لِمَنْ نُّرِيْدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهٗ جَهَنَّمَۚ يَصْلٰىهَا مَذْمُوْمًا مَّدْحُوْرًا١٨
Man kāna yurīdul-‘ājilata ‘ajjalnā lahū fīhā mā nasyā'u liman nurīdu ṡumma ja‘alnā lahū jahannam(a), yaṣlāhā mażmūmam madḥūrā(n).
[18]
Siapo nang manghendaki kahidupan sakarang (duniowi) Kami sagerokan baginyo di (dunia) ko apo nang Kami kendaki bagi orang nang Kami kendaki. Kemudian, Kami tentukan baginyo (nerako) Jahannam. Dio bakal mamasukinyo dalam kaadoan tacelo lagi tausir (dari rahmat Allah).
وَمَنْ اَرَادَ الْاٰخِرَةَ وَسَعٰى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰۤىِٕكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَّشْكُوْرًا١٩
Wa man arādal-ākhirata wa sa‘ā lahā sa‘yahā wa huwa mu'minun fa ulā'ika kāna sa‘yuhum masykūrā(n).
[19]
Siapo nang manghendaki kahidupan akherat dan bausaho ka arah tu dengan sungguh-sungguh, dan dio adolah mukmin, orang-orang tulah orang-orang nang usahonyo dibalas dengan baik.
كُلًّا نُّمِدُّ هٰٓؤُلَاۤءِ وَهٰٓؤُلَاۤءِ مِنْ عَطَاۤءِ رَبِّكَ ۗوَمَا كَانَ عَطَاۤءُ رَبِّكَ مَحْظُوْرًا٢٠
Kullan numiddu hā'ulā'i wa hā'ulā'i min ‘aṭā'i rabbik(a), wa mā kāna ‘aṭā'u rabbika maḥẓūrā(n).
[20]
Tiap-tiap (golongan), baik (golongan) ko (nang manginginkan dunio) maupun (golongan) tu (nang manginginkan akherat) Kami bagih anugerah dari kamurahan Tuhanmu. dan kamurahan Tuhanmu idak dapat dihalangi.
اُنْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلٰى بَعْضٍۗ وَلَلْاٰخِرَةُ اَكْبَرُ دَرَجٰتٍ وَّاَكْبَرُ تَفْضِيْلًا٢١
Unẓur kaifa faḍḍalnā ba‘ḍahum ‘alā ba‘ḍ(in), wa lal-ākhiratu akbaru darajātiw wa akbaru tafḍīlā(n).
[21]
Imaklah bagaimano Kami malebihkan sabagian orang-orang tu atas sabagian (nang lain). Sungguh kahidupan akherat lebih tinggi tingkatnyo dan lebih besak kautamoannyo.
لَا تَجْعَلْ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوْمًا مَّخْذُوْلًا ࣖ٢٢
Lā taj‘al ma‘allāhi ilāhan ākhara fa taq‘uda mażmūmam makhżūlā(n).
[22]
Janganlah kamu manjadikan Tuhan nang lain basamo Allah (sebab) kagi kamu manjadi tacelo lagi tahino.
۞ وَقَضٰى رَبُّكَ اَلَّا تَعْبُدُوْٓا اِلَّآ اِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسٰنًاۗ اِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ اَحَدُهُمَآ اَوْ كِلٰهُمَا فَلَا تَقُلْ لَّهُمَآ اُفٍّ وَّلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيْمًا٢٣
Wa qaḍā rabbuka allā ta‘budū illā iyyāhu wa bil-wālidaini iḥsānā(n), immā yabluganna ‘indakal-kibara aḥaduhumā au kilāhumā falā taqul lahumā uffiw wa lā tanhar humā wa qul lahumā qaulan karīmā(n).
[23]
Tuhanmu lah mamerentahkan supayo kamu jangan manyembah salain Dio dan hendaklah babuat baik kapado ibu bapak. Kalu salah saorang di antaro kaduonyo atau kaduo-duonyo sampai baumur lanjut dalam pamaliharoanmu, mako sakalikali janganlah kamu mangatokan kapado kaduonyo pakatoan “ah” dan janganlah kamu mambentak kaduonyo, serto ucapkanlah kapado kaduonyo pakatoan nang mulio 425 .
425) Sakedar mangucapkan kato ‘ah’ (atau kato-kato kasar lainnyo) kapado orang tuo idak dibolehkan oleh ugamo apolagi mamperlakukan kaduonyo dengan lebih kasar dari pado tu.
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيٰنِيْ صَغِيْرًاۗ٢٤
Wakhfiḍ lahumā janāḥaż-żulli minar-raḥmati wa qur rabbirḥamhumā kamā rabbayānī ṣagīrā(n).
[24]
Rendahkanlah dirimu tahadop kaduonyo dengan penuh kasih sayang dan katokanlah, “Wahai Tuhanku, sayangilah kaduonyo samacam mano kaduonyo (manyayangiku katiko) mandidik aku pado waktu kecik.”
رَبُّكُمْ اَعْلَمُ بِمَا فِيْ نُفُوْسِكُمْ ۗاِنْ تَكُوْنُوْا صٰلِحِيْنَ فَاِنَّهٗ كَانَ لِلْاَوَّابِيْنَ غَفُوْرًا٢٥
Rabbukum a‘lamu bimā fī nufūsikum, in takūnū ṣāliḥīna fa innahū kāna lil-awwābīna gafūrā(n).
[25]
Tuhanmu lebih mangetaui apo nang ado dalam dirimu. Kalu kamu adolah orangorang nang saleh, sasungguhnyo Dio adolah Maha Pangampun bagi orang-orang nang batobat.
وَاٰتِ ذَا الْقُرْبٰى حَقَّهٗ وَالْمِسْكِيْنَ وَابْنَ السَّبِيْلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيْرًا٢٦
Wa āti żal-qurbā ḥaqqahū wal-miskīna wabnas-sabīli wa lā tubażżir tabżīrā(n).
[26]
Bagihlah kapado kerabat dekat haknyo, (jugo kapado) orang miskin, dan orang nang dalam perjalanan. Janganlah kamu menghambur-hamburkan (hartomu) sacaro boros.
اِنَّ الْمُبَذِّرِيْنَ كَانُوْٓا اِخْوَانَ الشَّيٰطِيْنِ ۗوَكَانَ الشَّيْطٰنُ لِرَبِّهٖ كَفُوْرًا٢٧
Innal-mubażżirīna kānū ikhwānasy-syayāṭīn(i), wa kānasy-syaiṭānu lirabbihī kafūrā(n).
[27]
Sasungguhnyo pamboros tu adolah saudaro-saudaro setan dan setan tu amat engkar kapado Tuhannyo.
وَاِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاۤءَ رَحْمَةٍ مِّنْ رَّبِّكَ تَرْجُوْهَا فَقُلْ لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُوْرًا٢٨
Wa immā tu‘riḍanna ‘anhumubtigā'a raḥmatim mir rabbika tarjūhā faqul lahum qaulam maisūrā(n).
[28]
Kalu (idak mampu mambantu sahinggo) kamu (tapakso) bapaling dari orang-orang tu untuk mamperoleh rahmat dari Tuhanmu nang kamu harapkan, katokanlah kapado orang-orang tu pakatoan nang lemah lembut.
وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُوْلَةً اِلٰى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوْمًا مَّحْسُوْرًا٢٩
Wa lā taj‘al yadaka maglūlatan ilā ‘unuqika wa lā tabsuṭhā kullal-basṭi fa taq‘uda malūmam maḥsūrā(n).
[29]
Janganlah kamu jadikan tanganmu tabalenggu pado lehermu (lokek) dan jangan (pulak) kamu talalu mangulurkannyo sacaro balebihan sebab nanti kamu manjadi tacelo dan manyesal.
اِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَّشَاۤءُ وَيَقْدِرُ ۗاِنَّهٗ كَانَ بِعِبَادِهٖ خَبِيْرًاۢ بَصِيْرًا ࣖ٣٠
Inna rabbaka yabsuṭur-rizqa limay yasyā'u wa yaqdir(u), innahū kāna bi‘ibādihī khabīram baṣīrā(n).
[30]
Sasungguhnyo Tuhanmu malapangkan rezeki kapado siapo bae nang Dio kendaki dan manyempitkan(-nyo bagi siapo nang Dio kendaki). Sasungguhnyo Dio Maha Teliti lagi Maha Mangimak hambo-hambo-Nyo.
وَلَا تَقْتُلُوْٓا اَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ اِمْلَاقٍۗ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَاِيَّاكُمْۗ اِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْـًٔا كَبِيْرًا٣١
Wa lā taqtulū aulādakum khasy-yata imlāq(in), naḥnu narzuquhum wa iyyākum, inna qatlahum kāna khiṭ'an kabīrā(n).
[31]
Janganlah kamu mambunuh anak-anakmu kareno takut miskin. Kamilah nang bakal mambagih rezeki kapado orang-orang tu dan (jugo) kapadomu. Sasungguhnyo mambunuh orang-orang tu adolah suatu doso nang besak.
وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنٰىٓ اِنَّهٗ كَانَ فَاحِشَةً ۗوَسَاۤءَ سَبِيْلًا٣٢
Wa lā taqrabuz-zinā innahū kāna fāḥisyah(tan), wa sā'a sabīlā(n).
[32]
Janganlah kamu mandekati zino. Sasungguhnyo (zino) tu adolah suatu perbuatan nang keji dan suatu jalan nang buruk.
وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِيْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّۗ وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُوْمًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهٖ سُلْطٰنًا فَلَا يُسْرِفْ فِّى الْقَتْلِۗ اِنَّهٗ كَانَ مَنْصُوْرًا٣٣
Wa lā taqtulun-nafsal-latī ḥarramallāhu illā bil-ḥaqq(i), wa man qutila maẓlūman faqad ja‘alnā liwaliyyihī sulṭānan falā yusrif fil-qatl(i), innahū kāna manṣūrā(n).
[33]
Janganlah kamu mambunuh orang nang diharamkan Allah (mambunuhnyo), malainkan dengan suatu (alasan) nang benar. 426 Siapo nang dibunuh sacaro aniayo, sabenanyo Kami lah mambagih kakuasoan 427 kapado walinyo. Tapi, janganlah dio (walinyo tu) malampaui batas dalam pambunuhan (kisas). Sasungguhnyo dio adolah orang nang mandapat patolongan.
426) Lihat catatan surah Al An’am /6: 151.
427) Kakuasoan di siko iolah kawenangan ahli waris orang nang tabunuh atau panguoso nang sah untuk manuntut kisas atau manerimo diat. (Imak surahal-Baqarah/2: 178 dan surah an-Nisa/4: 92).
وَلَا تَقْرَبُوْا مَالَ الْيَتِيْمِ اِلَّا بِالَّتِيْ هِيَ اَحْسَنُ حَتّٰى يَبْلُغَ اَشُدَّهٗۖ وَاَوْفُوْا بِالْعَهْدِۖ اِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْـُٔوْلًا٣٤
Wa lā taqrabū mālal-yatīmi illā bil-latī hiya aḥsanu ḥattā yabluga asyuddah(ū), wa aufū bil-‘ahd(i), innal-‘ahda kāna mas'ūlā(n).
[34]
Janganlah kamu mandekati harto anak yatim, kacuali dengan (caro) nang tabaik (dengan mangembangkannyo) sampai dio dewaso dan penuhilah janji (kareno) sasungguhnyo janji tu pasti diminta pertanggungjawabannyo.
وَاَوْفُوا الْكَيْلَ اِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوْا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيْمِۗ ذٰلِكَ خَيْرٌ وَّاَحْسَنُ تَأْوِيْلًا٣٥
Wa auful-kaila iżā kiltum wa zinū bil-qisṭāsil-mustaqīm(i), żālika khairuw wa aḥsanu ta'wīlā(n).
[35]
Sempurnokanlah takaran apobilo kamu manakar dan timbanglah dengan timbangan nang benar. Tulah nang lebih baik dan paling elok akibatnyo.
وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهٖ عِلْمٌ ۗاِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ اُولٰۤىِٕكَ كَانَ عَنْهُ مَسْـُٔوْلًا٣٦
Wa lā taqfu mā laisa laka bihī ‘ilm(un), innas-sam‘a wal-baṣara wal-fu'āda kullu ulā'ika kāna ‘anhu mas'ūlā(n).
[36]
Janganlah kamu mangikuti sasuatu nang kamu idak mampunyoi pangetahuan tentangnyo. Sasungguhnyo panganingan, pangliatan, dan hati nurani, sagalonyo tu bakal diminta pertanggungjawabannyo.
وَلَا تَمْشِ فِى الْاَرْضِ مَرَحًاۚ اِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْاَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُوْلًا٣٧
Wa lā tamsyi fil-arḍi marahā(n), innaka lan takhriqal-arḍa wa lan tablugal-jibāla ṭūlā(n).
[37]
Janganlah kamu bajalan di muko bumi ko dengan sombong kareno sasungguhnyo kamu sakali-kali idak dapat manembus bumi dan sakali-kali kamu idak bakal sampai satinggi gunung.
كُلُّ ذٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهٗ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوْهًا٣٨
Kullu żālika kāna sayyi'uhū ‘inda rabbika makrūhā(n).
[38]
Kajahatan dari sagalo (larangan) tu 428 dibenci di sisi Tuhanmu.
428) Sagalo larangan nang dimaksud adolah nang disebut dalam ayat: 22, 23, 26, 29, 31, 32, 33, 34, 36, dan 37 surat ko.
ذٰلِكَ مِمَّآ اَوْحٰٓى اِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِۗ وَلَا تَجْعَلْ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ فَتُلْقٰى فِيْ جَهَنَّمَ مَلُوْمًا مَّدْحُوْرًا٣٩
Żālika mimmā auḥā ilaika rabbuka minal-ḥikmah(ti), wa lā taj‘al ma‘allāhi ilāhan ākhara fa tulqā fī jahannama malūmam madḥūrā(n).
[39]
Tulah sabagian hikmah nang diwahyukan Tuhan kapadomu (Nabi Muhammad). Janganlah kamu manjadikan tuhan nang lain di samping Allah, nang manyebabkan kamu dilemparkan ka dalam nerako dalam kaadoan tacelo lagi tausir (dari rahmat Allah).
اَفَاَصْفٰىكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنِيْنَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلٰۤىِٕكَةِ اِنَاثًاۗ اِنَّكُمْ لَتَقُوْلُوْنَ قَوْلًا عَظِيْمًا ࣖ٤٠
Afa aṣfākum rabbukum bil-banīna wattakhaża minal-malā'ikati ināṡā(n), innakum lataqūlūna qaulan ‘aẓīmā(n).
[40]
Apokah (patut) Tuhanmu mamilihkan bagimu anak laki-laki untukmu, sedangkan Dio manjadikan malaikat sabagai anak perempuan? Sasungguhnyo kamu (kaum musyrik) benar-benar mangucapkan perkatoan nang (dosonyo) amat besak.
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِيْ هٰذَا الْقُرْاٰنِ لِيَذَّكَّرُوْاۗ وَمَا يَزِيْدُهُمْ اِلَّا نُفُوْرًا٤١
Wa laqad ṣarrafnā fī hāżal-qur'āni liyażżakkarū, wa mā yazīduhum illā nufūrā(n).
[41]
Sasungguhnyo lah Kami (jelaskan) baulangulang (peringatan) dalam Al-Qur'an ko supayo orang-orang tu salalu ingat. Tapi, (peringatan) tu idak lain hanyolah manambah (apo pun) kapado orang-orang tu, kacuali makin lari (dari kabenaran).
قُلْ لَّوْ كَانَ مَعَهٗ ٓ اٰلِهَةٌ كَمَا يَقُوْلُوْنَ اِذًا لَّابْتَغَوْا اِلٰى ذِى الْعَرْشِ سَبِيْلًا٤٢
Qul lau kāna ma‘ahū ālihatun kamā yaqūlūna iżal labtagau ilā żil-‘arsyi sabīlā(n).
[42]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sakironyo ado tuhan-tuhan (lain) di samping-Nyo, samacam mano nang orang-orang tu katokan, niscayo tuhan-tuhan tu mancari jalan kapado (Tuhan) nang mampunyoi ‘Arsy (untuk mangalahkan atau manyaingiNyo).
سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَمَّا يَقُوْلُوْنَ عُلُوًّا كَبِيْرًا٤٣
Subḥānahū wa ta‘ālā ‘ammā yaqūlūna ‘uluwwan kabīrā(n).
[43]
Maha Suci dan Maha Tinggi Dio dari apo nang orang-orang tu katokan dengan katinggian nang agung.
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمٰوٰتُ السَّبْعُ وَالْاَرْضُ وَمَنْ فِيْهِنَّۗ وَاِنْ مِّنْ شَيْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ وَلٰكِنْ لَّا تَفْقَهُوْنَ تَسْبِيْحَهُمْۗ اِنَّهٗ كَانَ حَلِيْمًا غَفُوْرًا٤٤
Tusabbiḥu lahus-samāwātus-sab‘u wal-arḍu wa man fīhinn(a), wa im min syai'in illā yusabbiḥu biḥamdihī wa lākil lā tafqahūna tasbīḥahum, innahū kāna ḥalīman gafūrā(n).
[44]
Langit nang tujuh, bumi dan sagalo nang ado di dalamnyo sanantiaso batasbih kapado Allah. Idak ado sasuatu pun, malainkan senantiaso batasbih dengan mamuji-Nyo, tapi kamu sakalian idak mangerti tasbih orang-orang tu. Sasungguhnyo Dio adolah Maha Panyantun lagi Maha Pangampun.
وَاِذَا قَرَأْتَ الْقُرْاٰنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُوْرًاۙ٤٥
Wa iżā qara'tal-qur'āna ja‘alnā bainaka wa bainal-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirati ḥijābam mastūrā(n).
[45]
Apobilo kamu (Nabi Muhammad) mambaco Al-Qur'an, Kami adokan suatu tabir nang tatutup antaro kamu dan orang-orang nang idak baiman pado kahidupan akherat.
وَّجَعَلْنَا عَلٰى قُلُوْبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ يَّفْقَهُوْهُ وَفِيْٓ اٰذَانِهِمْ وَقْرًاۗ وَاِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِى الْقُرْاٰنِ وَحْدَهٗ وَلَّوْا عَلٰٓى اَدْبَارِهِمْ نُفُوْرًا٤٦
Wa ja‘alnā ‘alā qulūbihim akinnatan ay yafqahūhu wa fī āżānihim waqrā(n), wa iżā żakarta rabbaka fil-qur'āni waḥdahū wallau ‘alā adbārihim nufūrā(n).
[46]
Kami jadikan di atas hati orang-orang tu panutup-panutup (sasuai dengan kainginan dan sikap orang-orang tu) sahinggo orang-orang tu idak mamahaminyo dan di telingonyo ado panyumbat (sahinggo idak manganingnyo). Apobilo kamu manyebut (namo) Tuhanmu bae dalam Al-Qur'an, niscayo orang-orang tu bapaling ka balakang kareno malarikan diri (kareno benci).
نَحْنُ اَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُوْنَ بِهٖٓ اِذْ يَسْتَمِعُوْنَ اِلَيْكَ وَاِذْ هُمْ نَجْوٰٓى اِذْ يَقُوْلُ الظّٰلِمُوْنَ اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا رَجُلًا مَّسْحُوْرًا٤٧
Naḥnu a‘lamu bimā yastami‘ūna bihī iż yastami‘ūna ilaika wa iż hum najwā iż yaqūluẓ-ẓālimūna in tattabi‘ūna illā rajulam masḥūrā(n).
[47]
Kami lebih mangetaui bagaimano (sikap) orang-orang tu manganing (Al-Qur’an) sawaktu orang-orang tu manganingkan kamu (Nabi Muhammad) dan babisik-bisik (sasamo orang-orang tu) katiko orang-orang aniayo tu bakato, “Kamu idak lain hanyolah mangikuti (siapo pun), kacuali saorang laki-laki nang keno sihir.
اُنْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوْا لَكَ الْاَمْثَالَ فَضَلُّوْا فَلَا يَسْتَطِيْعُوْنَ سَبِيْلًا٤٨
Unẓur kaifa ḍarabū lakal-amṡāla fa ḍallū falā yastaṭī‘ūna sabīlā(n).
[48]
Imaklah (Nabi Muhammad) bagaimano orang-orang tu mambuat perumpamoanperumpamoan (nang buruk) tentang kamu! Mako, orang-orang tu manjadi sesatlah orang-orang tu sahinggo idak sanggup (mandapatkan) jalan (untuk manentang karasulanmu).
وَقَالُوْٓا ءَاِذَا كُنَّا عِظَامًا وَّرُفَاتًا ءَاِنَّا لَمَبْعُوْثُوْنَ خَلْقًا جَدِيْدًا٤٩
Wa qālū a'iżā kunnā ‘iẓāmaw wa rufātan a'innā lamab‘ūṡūna khalqan jadīdā(n).
[49]
Orang-orang tu bakato, “Apobilo kami lah manjadi tulang balulang dan bendo-bendo (nang baserakan), apokah kami benar-benar bakal dibangkitkan balik sabagai makhluk nang baru?”
۞ قُلْ كُوْنُوْا حِجَارَةً اَوْ حَدِيْدًاۙ٥٠
Qul kūnū ḥijāratan au ḥadīdā(n).
[50]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Jadilah kamu sakalian batu atau besi,
اَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِيْ صُدُوْرِكُمْ ۚفَسَيَقُوْلُوْنَ مَنْ يُّعِيْدُنَاۗ قُلِ الَّذِيْ فَطَرَكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍۗ فَسَيُنْغِضُوْنَ اِلَيْكَ رُءُوْسَهُمْ وَيَقُوْلُوْنَ مَتٰى هُوَۗ قُلْ عَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنَ قَرِيْبًا٥١
Au khalqam mimmā yakburu fī ṣudūrikum, fa sayaqūlūna may yu‘īdunā, qulil-lażī faṭarakum awwala marrah(tin), fa sayun-giḍūna ilaika ru'ūsahum wa yaqūlūna matā huw(a), qul ‘asā ay yakūna qarībā(n).
[51]
Atau (jadilah) makhluk lain nang idak mungkin hidup kambali manurut pikiranmu (mako Allah bakal tetap manghidupkannyo balik).” Kemudian orang-orang tu bakal batanyo, “Siapo nang bakal manghidupkan Kami kambali?” Katokanlah, “Nang lah manciptokan kamu pado kali nang pertamo.” Orang-orang tu bakal manggeleng-gelengkan kepalonyo kapadomu (kareno takjub) dan bakato, “Kapan (kiamat) tu (bakal tajadi)?” Katokanlah, “Kamungkinan waktunyo sudah dekat,”
يَوْمَ يَدْعُوْكُمْ فَتَسْتَجِيْبُوْنَ بِحَمْدِهٖ وَتَظُنُّوْنَ اِنْ لَّبِثْتُمْ اِلَّا قَلِيْلًا ࣖ٥٢
Yauma yad‘ūkum fa tastajībūna biḥamdihī wa taẓunnūna il labiṡtum illā qalīlā(n).
[52]
yaitu pado hari (katiko) Dio mamanggil kamu, lalu kamu mamatuhi-Nyo sambil mamuji-Nyo dan kamu mangiro bahwa kamu idak badiam (di bumi) kacuali hanyo sabentar
وَقُلْ لِّعِبَادِيْ يَقُوْلُوا الَّتِيْ هِيَ اَحْسَنُۗ اِنَّ الشَّيْطٰنَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْۗ اِنَّ الشَّيْطٰنَ كَانَ لِلْاِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِيْنًا٥٣
Wa qul li‘ibādī yaqūlul-latī hiya aḥsan(u), innasy-syaiṭāna yanzagu bainahum, innasy-syaiṭāna kāna lil-insāni ‘aduwwam mubīnā(n).
[53]
Katokan kapado hambo-hambo-Ku supayo orang-orang tu mangucapkan pakatoan nang lebih baik (dan benar). Sasungguhnyo setan tu salalu manimbulkan perselisihan di antaro orang-orang tu. Sasungguhnyo setan tu adolah musuh nang nyato bagi manusio
رَبُّكُمْ اَعْلَمُ بِكُمْ اِنْ يَّشَأْ يَرْحَمْكُمْ اَوْ اِنْ يَّشَأْ يُعَذِّبْكُمْۗ وَمَآ اَرْسَلْنٰكَ عَلَيْهِمْ وَكِيْلًا٥٤
Rabbukum a‘lamu bikum, iy yasya' yarḥamkum au iy yasya' yu‘ażżibkum, wa mā arsalnāka ‘alaihim wakīlā(n).
[54]
Tuhanmu lebih mangetaui tentang kamu. Kalu Dio mangendaki, niscayo Dio mambagih rahmat kapadomu dan kalu Dio mangendaki, niscayo Dio bakal mangazabmu. Kami idaklah mangutusmu (Nabi Muhammad) untuk manjadi panjago bagi orang-orang tu.
وَرَبُّكَ اَعْلَمُ بِمَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيّٖنَ عَلٰى بَعْضٍ وَّاٰتَيْنَا دَاوٗدَ زَبُوْرًا٥٥
Wa rabbuka a‘lamu biman fis-samāwāti wal-arḍ(i), wa laqad faḍḍalnā ba‘ḍan nabiyyīna ‘alā ba‘ḍiw wa ātainā dāwūda zabūrā(n).
[55]
Tuhanmu lebih mangetaui siapo nang di langit dan di bumi. Sasungguhnyo lah Kami lebihkan sabagian nabi-nabi atas sabagian (nang lain) dan Kami anugerahkan Zabur kapado Daud.
قُلِ ادْعُوا الَّذِيْنَ زَعَمْتُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ فَلَا يَمْلِكُوْنَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَلَا تَحْوِيْلًا٥٦
Qulid‘ul-lażīna za‘amtum min dūnihī falā yamlikūna kasyfaḍ-ḍurri ‘ankum wa lā taḥwīlā(n).
[56]
Katokanlah (Nabi Muhammad) “Serulah orang-orang tu nang kamu anggap (tuhan) 429 salain Dio. Orang-orang tu idak bakal mampu manghilangkan bahayo dari padomu dan idak (pulak) mampu mangalihkannyo.
429) Maksudnyo adolah apo nang diyakini orang-orang tu sabagai Tuhan, yaitu berhalo, malaikat, jin dan sabagainyo.
اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ يَدْعُوْنَ يَبْتَغُوْنَ اِلٰى رَبِّهِمُ الْوَسِيْلَةَ اَيُّهُمْ اَقْرَبُ وَيَرْجُوْنَ رَحْمَتَهٗ وَيَخَافُوْنَ عَذَابَهٗۗ اِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُوْرًا٥٧
Ulā'ikal-lażīna yad‘ūna yabtagūna ilā rabbihimul-wasīlata ayyuhum aqrabu wa yarjūna raḥmatahū wa yakhāfūna ‘ażābah(ū), inna ‘ażāba rabbika kāna maḥżūrā(n).
[57]
Orang-orang nang orang-orang tu seru tu, orang-orang tu (sendiri) mancari jalan kapado Tuhan 430 (masing-masing baharap) siapo di antaro orang-orang tu nang lebih dekat (kapado Allah) dan mangharapkan rahmat-Nyo dan takut bakal azab-Nyo. Sasungguhnyo azab Tuhanmu adolah suatu nang (harus) ditakuti.
430) Nabi Isa a.s., paro Malaikat dan ‘Uzair nang orang-orang tu sembah salamo ko manyeru dan mancari jalan pandekatan diri kapado Allah swt.
وَاِنْ مِّنْ قَرْيَةٍ اِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوْهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيٰمَةِ اَوْ مُعَذِّبُوْهَا عَذَابًا شَدِيْدًاۗ كَانَ ذٰلِكَ فىِ الْكِتٰبِ مَسْطُوْرًا٥٨
Wa im min qaryatin illā naḥnu muhlikūhā qabla yaumil-qiyāmati au mu‘ażżibūhā ‘ażāban syadīdā(n), kāna żālika fil-kitābi masṭūrā(n).
[58]
Idak ado suatu negeri pun (nang durhako penduduknyo), malainkan Kami mambinasokannyo sabelum hari kiamat atau Kami azab (penduduknyo) dengan azab nang sangat keras. Nang macam tulah tatulis di dalam Kitab (Lauh Mahfuzh).
وَمَا مَنَعَنَآ اَنْ نُّرْسِلَ بِالْاٰيٰتِ اِلَّآ اَنْ كَذَّبَ بِهَا الْاَوَّلُوْنَۗ وَاٰتَيْنَا ثَمُوْدَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوْا بِهَاۗ وَمَا نُرْسِلُ بِالْاٰيٰتِ اِلَّا تَخْوِيْفًا٥٩
Wa mā mana‘anā an nursila bil-āyāti illā an każżaba bihal-awwalūn(a), wa ātainā ṡamūdan-nāqata mubṣiratan fa ẓalamū bihā, wa mā nursilu bil-āyāti illā takhwīfā(n).
[59]
Idak ado nang manghalangi Kami untuk mangirimkan (kapadomu) tando-tando (kakuasoan Kami), malainkan kareno (tando-tando) tu lah didustokan oleh orang-orang nang lah lalu. Kami lah bagihkan kapado kaum Samud unto batino (sabagai mukjizat) nang jelas, tapi orang-orang tu manganiayonyo (dengan manyembelihnyo). Kami idak mambagih tando-tando tu malainkan untuk manakut-nakuti.
وَاِذْ قُلْنَا لَكَ اِنَّ رَبَّكَ اَحَاطَ بِالنَّاسِۗ وَمَا جَعَلْنَا الرُّءْيَا الَّتِيْٓ اَرَيْنٰكَ اِلَّا فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُوْنَةَ فِى الْقُرْاٰنِ ۗ وَنُخَوِّفُهُمْۙ فَمَا يَزِيْدُهُمْ اِلَّا طُغْيَانًا كَبِيْرًا ࣖ٦٠
Wa iż qulnā laka inna rabbaka aḥāṭa bin-nās(i), wa mā ja‘alnar-ru'yal-latī araināka illā fitnatal lin-nāsi wasy-syajaratal mal‘ūnata fil-qur'ān(i), wa nukhawwifuhum, famā yazīduhum illā ṭugyānan kabīrā(n).
[60]
(Ingatlah) katiko Kami bafirman kapadomu, “Sasungguhnyo Tuhanmu (dengan ilmu dan kakuasoan-Nyo) maliputi sagalo manusio.” Kami idak manjadikan ru’yā 431 nang lah Kami imakkan kapadomu, malainkan sabagai ujian bagi manusio dan (bagitu pulak) pohon nang takutuk 432 dalam Al-Qur'an. Kami manakut-nakuti orang-orang tu, tapi nang macam tu hanyolah manambah besak kadurhakoannyo.
431) Manurut sabagian mufasir, nang dimaksud ‘ru’yā’ disiko bakaitan dengan kajadian Isra’ Mi’raj sahinggo maknanyo adolah pangimakan Nabi katiko Isra’ Mi’raj. Adopun manurut sabagian mufasir lainnyo, ‘ru’yā’ ko bakaitan dengan Perang Badar. Mako, maknanyo adolah mimpi nang dialami Rasulullah sabelum peristiwo perang Badar .
432) Pohon takutuk adolah pohon zaqum (lihat surat as-Saffat/37: 62 dan surah ad-Dukhan/44: 43).
وَاِذْ قُلْنَا لِلْمَلٰۤىِٕكَةِ اسْجُدُوْا لِاٰدَمَ فَسَجَدُوْٓا اِلَّآ اِبْلِيْسَۗ قَالَ ءَاَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِيْنًاۚ٦١
Wa iż qulnā lil-malā'ikatisjudū li'ādama fa sajadū illā iblīs(a), qāla a'asjudu liman khalaqta ṭīnā(n).
[61]
(Ingatlah), tatkalo Kami bafirman kapado paro malaikat, “Sujudlah kamu sagalonyo kapado Adam.” Orang-orang tupun sujud, kacuali iblis (enggan). Dio (iblis) bakato, “Apokah aku harus basujud kapado orang nang Engkau ciptokan dari tanah?”
قَالَ اَرَاَيْتَكَ هٰذَا الَّذِيْ كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَىِٕنْ اَخَّرْتَنِ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ لَاَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهٗٓ اِلَّا قَلِيْلًا٦٢
Qāla ara'aitaka hāżal-lażī karramta ‘alayya la'in akhkhartani ilā yaumil-qiyāmati la'aḥtanikanna żurriyyatahū illā qalīlā(n).
[62]
Dio (iblis) bakato, “Terangkanlah kapadoku tentang orang ko nang lebih Engkau muliokan atas diriku. Sasungguhnyo, kalu Engkau mambagih tengat waktu kapadoku sampai hari Kiamat, niscayo aku benar-benar bakal manyesatkan katurunannyo, kacuali sabagian kecik.”
قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَاِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاۤؤُكُمْ جَزَاۤءً مَّوْفُوْرًا٦٣
Qālażhab faman tabi‘aka minhum fa inna jahannama jazā'ukum jazā'am maufūrā(n).
[63]
Dio (Allah) bafirman: “Pegilah, siapo bae di antaro orang-orang tu nang mangikuti kamu, sasungguhnyo (nerako) Jahannamlah balasanmu sagalo sabagai suatu pambalasan nang sempurno.
وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَاَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِى الْاَمْوَالِ وَالْاَوْلَادِ وَعِدْهُمْۗ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطٰنُ اِلَّا غُرُوْرًا٦٤
Wastafziz manistaṭa‘ta minhum biṣautika wa ajlib ‘alaihim bikhailika wa rajilika wa syārikūhum fil-amwāli wal-aulādi wa ‘idhum, wa mā ya‘iduhumusy-syaiṭānu illā gurūrā(n).
[64]
Perdayokanlah (oi Iblis) siapo bae di antaro orang-orang tu nang kamu sanggup dengan ajakanmu. Kerahkanlah pasukanmu nang bakudo dan nang bajalan kaki tahadap orang-orang tu. Basarikatlah dengan orangorang tu dalam harto dan anak-anak, lalu bagihlah janji kapado orang-orang tu.” Setan tu hanyo manjanjikan tipuan bae kapado orang-orang tu.
اِنَّ عِبَادِيْ لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطٰنٌۗ وَكَفٰى بِرَبِّكَ وَكِيْلًا٦٥
Inna ‘ibādī laisa laka ‘alaihim sulṭān(un), wa kafā birabbika wakīlā(n).
[65]
(Allah bafirman lagi), Sasungguhnyo idak ado kakuasoan bagimu (iblis) atas hamba-hamba-Ku (nang mukmin). Cukuplah Tuhan-mu sabagai panjago (orang-orang tu darimu.
رَبُّكُمُ الَّذِيْ يُزْجِيْ لَكُمُ الْفُلْكَ فِى الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖۗ اِنَّهٗ كَانَ بِكُمْ رَحِيْمًا٦٦
Rabbukumul-lażī yuzjī lakumul-fulka fil-baḥri litabtagū min faḍlih(ī), innahū kāna bikum raḥīmā(n).
[66]
Tuhanmulah nang malayarkan kapal-kapal di lautan untukmu supayo kamu mancari sabagian dari karunio-Nyo. Sasungguhnyo Dio adolah Maha Panyayang tahadapmu.
وَاِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِى الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُوْنَ اِلَّآ اِيَّاهُۚ فَلَمَّا نَجّٰىكُمْ اِلَى الْبَرِّ اَعْرَضْتُمْۗ وَكَانَ الْاِنْسَانُ كَفُوْرًا٦٧
Wa iżā massakumuḍ-ḍurru fil-baḥri ḍalla man tad‘ūna illā iyyāh(u), falammā najjākum ilal-barri a‘raḍtum, wa kānal-insānu kafūrā(n).
[67]
Apobilo kamu ditimpo bahayo di lautan, niscayo hilanglah sagalo nang kamu seru, kacuali Dio. Tapi, tatkalo Dio manyelamatkan kamu ka daratan, kamu bapaling (dari-Nyo). Manusio memang salalu engkar.
اَفَاَمِنْتُمْ اَنْ يَّخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ اَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوْا لَكُمْ وَكِيْلًا ۙ٦٨
Afa amintum ay yakhsifa bikum jānibal-barri au yursila ‘alaikum ḥaṣiban ṡumma lā tajidū lakum wakīlā(n).
[68]
Apokah kamu maraso aman dari kamungkinan Dio bakal mambenamkan sabagian daratan basamo kamu atau mangirimkan batu-batu kecik, lalu kamu idak bakal mandapati saorangpun sabagai palindung?
اَمْ اَمِنْتُمْ اَنْ يُّعِيْدَكُمْ فِيْهِ تَارَةً اُخْرٰى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِّنَ الرِّيْحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوْا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهٖ تَبِيْعًا٦٩
Am amintum ay yu‘īdakum fīhi tāratan ukhrā fa yursila ‘alaikum qāṣifam minar-rīḥi fa yugriqakum bimā kafartum, ṡumma lā tajidū lakum ‘alainā bihī tabī‘ā(n).
[69]
Ataukah kamu maraso aman bahwa Dio idak bakal mangembalikanmu ka laut sakali lagi, lalu mangirmkan angin topan kapadomu dan ditenggelamkan-Nyo kamu disababkan kakufuranmu, kemudian kamu idak bakal mandapati saorang panolong pun dalam manghadapi (siksoan) kami?
۞ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِيْٓ اٰدَمَ وَحَمَلْنٰهُمْ فِى الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنٰهُمْ مِّنَ الطَّيِّبٰتِ وَفَضَّلْنٰهُمْ عَلٰى كَثِيْرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيْلًا ࣖ٧٠
Wa laqad karramnā banī ādama wa ḥamalnāhum fil-barri wal-baḥri wa razaqnāhum minaṭ-ṭayyibāti wa faḍḍalnāhum ‘alā kaṡīrim mimman khalaqnā tafḍīlā(n).
[70]
Sasungguhnyo, lah Kami muliokan anak-anak Adam dan Kami angkut orang-orang tu di daratan dan di lautan. Kami anugerahkan pulak kapadonyo rezeki dari nang baik-baik dan Kami lebihkan orang-orang tu di atas banyak makhluk nang lah Kami ciptokan dengan kalebihan nang sempurno.
يَوْمَ نَدْعُوْا كُلَّ اُنَاسٍۢ بِاِمَامِهِمْۚ فَمَنْ اُوْتِيَ كِتٰبَهٗ بِيَمِيْنِهٖ فَاُولٰۤىِٕكَ يَقْرَءُوْنَ كِتٰبَهُمْ وَلَا يُظْلَمُوْنَ فَتِيْلًا٧١
Yauma nad‘ū kulla unāsim bi'imāmihim, faman ūtiya katābahū biyamīnihī fa ulā'ika yaqra'ūna kitābahum wa lā yuẓlamūna fatīlā(n).
[71]
(Ingatlah) pado hari (katiko) Kami panggil satiap umat dengan pamimpinnyo. Mako, siapo nang dibagihkan catatan amalannyo di tangan kanannyo, orang-orang tu bakal mambaco catatannyo (dengan senang) dan orang-orang tu idak bakal dirugikan sadikit pun.
وَمَنْ كَانَ فِيْ هٰذِهٖٓ اَعْمٰى فَهُوَ فِى الْاٰخِرَةِ اَعْمٰى وَاَضَلُّ سَبِيْلًا٧٢
Wa man kāna fī hāżihī a‘mā fa huwa fil-ākhirati a‘mā wa aḍallu sabīlā(n).
[72]
Siapo nang buto (hatinyo) di dunio ko, di akherat pun dio pasti buto dan lebih tasesat jalannyo.
وَاِنْ كَادُوْا لَيَفْتِنُوْنَكَ عَنِ الَّذِيْٓ اَوْحَيْنَآ اِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهٗۖ وَاِذًا لَّاتَّخَذُوْكَ خَلِيْلًا٧٣
Wa in kādū layaftinūnaka ‘anil-lażī auḥainā ilaika litaftariya ‘alainā gairah(ū), wa iżal lattakhażūka khalīlā(n).
[73]
Sasungguhnyo orang-orang tu hampir mamalingkan kamu (Nabi Muhammad) dari (apo) nang lah Kami wahyukan kapadomu supayo kamu mangado-ado nang lain tahadap Kami. Kalu demikian, tentu orang-orang tu manjadikan kamu sahabat nang setio.
وَلَوْلَآ اَنْ ثَبَّتْنٰكَ لَقَدْ كِدْتَّ تَرْكَنُ اِلَيْهِمْ شَيْـًٔا قَلِيْلًا ۙ٧٤
Wa lau lā an ṡabbatnāka laqad kitta tarkanu ilaihim syai'an qalīlā(n).
[74]
Kalu Kami idak mamperteguh (hati)-mu, niscayo kamu hampir bae condong sadikit kapado orang-orang tu.
اِذًا لَّاَذَقْنٰكَ ضِعْفَ الْحَيٰوةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيْرًا٧٥
Iżal-la'ażaqnāka ḍi‘fal-ḥayāti wa ḍi‘fal-mamāti ṡumma lā tajidu laka ‘alainā naṣīrā(n).
[75]
Kalu tajadi demikian, tentu bakal Kami rasokan kapadomu (siksoan) balipat gando di dunia ko dan macam tu (pulak siksoan) balipat gando sasudah mati. Kemudian, kamu (Nabi Muhamad) idak bakal mandapati saorang panolong pun tahadap kami.
وَاِنْ كَادُوْا لَيَسْتَفِزُّوْنَكَ مِنَ الْاَرْضِ لِيُخْرِجُوْكَ مِنْهَا وَاِذًا لَّا يَلْبَثُوْنَ خِلٰفَكَ اِلَّا قَلِيْلًا٧٦
Wa in kādū layastafizzūnaka minal-arḍi liyukhrijūka minhā wa iżal lā yalbaṡūna khilāfaka illā qalīlā(n).
[76]
Sasungguhnyo orang-orang tu hampir mambuatmu (Nabi Muhammad) gelisah di negeri (Makkah) untuk mangusirmu dari negeri tu. Kalu tajadi macam tu, niscayo sapaninggalmu orang-orang tu idak bakal tinggal (batahan), malainkan sabantar bae 433
433) Kalu sampai tajadi Nabi Muhammad saw. diusir oleh penduduk Makkah, niscayo orang-orang tu idak bakal lamo hidup di dunio dan Allah segero bakal mambinasokan orang-orang tu. Hijrah Nabi Muhammad s.a.w. ka Madinah bukan kareno pangusiran kaum Quraisy, malainkan samato-mato kareno perentah Allah.
سُنَّةَ مَنْ قَدْ اَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنْ رُّسُلِنَا وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيْلًا ࣖ٧٧
Sunnata man qad arsalnā qablaka mir rusulinā wa lā tajidu lisunnatinā taḥwīlā(n).
[77]
(Nang macam tu) sabagai suatu katetapan (bagi) rasul-rasul Kami nang benar-benar Kami utus sabelum kamu 434 dan idak bakal kamu dapati perobahan bagi katetapan Kami.
434) Maksudnyo adolah bahwa tiap-tiap umat nang mangusir rasul pasti bakal dibinasokan Allah swt. Macam tulah sunnah (katetapan) Allah swt.
اَقِمِ الصَّلٰوةَ لِدُلُوْكِ الشَّمْسِ اِلٰى غَسَقِ الَّيْلِ وَقُرْاٰنَ الْفَجْرِۗ اِنَّ قُرْاٰنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُوْدًا٧٨
Aqimiṣ-ṣalāta lidulūkisy-syamsi ilā gasaqil-laili wa qur'ānal-fajr(i), inna qur'ānal-fajri kāna masyhūdā(n).
[78]
Dirikanlah sembahyang sejak matohari tagelincir sampe gelapnyo malam dan (dirikanlah pulak sembahyang) Subuh 435. Sasungguhnyo sembahyang Subuh tu disaksikan (oleh malaikat). 436
435) Ayat ko manerangkan waktu-waktu sembahyang nang limo. Tagelincir matohari untuk waktu sembahyang Zhuhur dan Ashar, gelap malam untuk waktu Magrib, Isya dan Subuh.
436) Dalam hadits riwayat Imam Ahmad disebutkan bahwa sembahyang Subuh disaksikan oleh paro malaikat nang batugas pado malam dan siang.
وَمِنَ الَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهٖ نَافِلَةً لَّكَۖ عَسٰٓى اَنْ يَّبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُوْدًا٧٩
Wa minal-laili fa tahajjad bihī nāfilatal lak(a), ‘asā ay yab‘aṡaka rabbuka maqāmam maḥmūdā(n).
[79]
Pado sabagian malam lakukanlah sembahyang tahajud sabagai (suatu ibadah) tambahan bagimu, mudah-mudahan Tuhanmu mangangkatmu ka genah nang tapuji.
وَقُلْ رَّبِّ اَدْخِلْنِيْ مُدْخَلَ صِدْقٍ وَّاَخْرِجْنِيْ مُخْرَجَ صِدْقٍ وَّاجْعَلْ لِّيْ مِنْ لَّدُنْكَ سُلْطٰنًا نَّصِيْرًا٨٠
Wa qur rabbi adkhilnī mudkhala ṣidqiw wa akhrijnī mukhraja ṣidqiw waj‘al lī mil ladunka sulṭānan naṣīrā(n).
[80]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Ya Tuhanku, masukkanlah (ka genah dan kaadoan apo bae) dengan caro masuk nang benar, kaluarkanlah (pulak) aku sacaro nang benar, dan bagihkanlah kapadoku dari sisiMu kakuasoan nang dapat manolong(-ku) 437
437) Maksud doa ko adolah mamohon kapado Allah swt. supayo kito mamasuki suatu ibadah dan salesai daripadonyo dengan niat nang baik dan panuh kaikhlasan serto bersih dari ria dan dari sasuatu nang marusakkan pahalo. Ayat ko jugo mangisyaratkan kapado Nabi supayo bahijrah dari Makkah ka Madinah. Ado juga nang manafsirkannyo dengan mamohon kapado Allah Swt. supayo kito mamasuki kubur dengan baik dan kaluar daripadonyo waktu hari-hari kabangkitan dengan baik pulak.
وَقُلْ جَاۤءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۖاِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوْقًا٨١
Wa qul jā'al-ḥaqqu wa zahaqal-bāṭil(u), innal-bāṭila kāna zahūqā(n).
[81]
Katokanlah, “Nang benar lah datang dan nang batil lah lenyap.” Sasungguhnyo nang batil tu pasti lenyap.
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْاٰنِ مَا هُوَ شِفَاۤءٌ وَّرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِيْنَۙ وَلَا يَزِيْدُ الظّٰلِمِيْنَ اِلَّا خَسَارًا٨٢
Wa nunazzilu minal-qur'āni mā huwa syifā'uw wa raḥmatul lil-mu'minīn(a), wa lā yazīduẓ-ẓālimīna illā khasārā(n).
[82]
Kami turunkan dari Al-Qur'an suatu nang manjadi panawar dan rahmat bagi orang-orang nang baiman, sedangkan bagi orangorang nang aniayo (al-Qur’an tu) hanyo bakal manambah karugian.
وَاِذَآ اَنْعَمْنَا عَلَى الْاِنْسَانِ اَعْرَضَ وَنَاٰ بِجَانِبِهٖۚ وَاِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَـُٔوْسًا٨٣
Wa iżā an‘amnā ‘alal-insāni a‘raḍa wa na'ā bijānibih(ī), wa iżā massahusy-syarru kāna ya'ūsā(n).
[83]
Apobilo Kami manganugerahkan kanikmatan kapado manusio, niscayo bapalinglah Dio dan manjauhkan diri (dari Allah dengan sikap nang sombong). Namun, apobilo Dio ditimpo kasusahan, niscayo dio baputus aso.
قُلْ كُلٌّ يَّعْمَلُ عَلٰى شَاكِلَتِهٖۗ فَرَبُّكُمْ اَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ اَهْدٰى سَبِيْلًا ࣖ٨٤
Qul kulluy ya‘malu ‘alā syākilatih(ī), fa rabbukum a‘lamu biman huwa ahdā sabīlā(n).
[84]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Tiap-tiap orang babuat manurut kaadaannyo masing-masing.” Mako, Tuhanmu lebih mangetaui siapo nang lebih benar jalannyo
وَيَسْـَٔلُوْنَكَ عَنِ الرُّوْحِۗ قُلِ الرُّوْحُ مِنْ اَمْرِ رَبِّيْ وَمَآ اُوْتِيْتُمْ مِّنَ الْعِلْمِ اِلَّا قَلِيْلًا٨٥
Wa yas'alūnaka ‘anir-rūḥ(i), qulir-rūḥu min amri rabbī wa mā ūtītum minal-‘ilmi illā qalīlā(n).
[85]
Orang-orang tu batanyo kapadomu (Nabi Muhammad) tentang roh. Katokanlah, “Roh tu tamasuk urusan Tuhanku, sedangkan kamu idak dibagih pangetauan malainkan sadikit.”
وَلَىِٕنْ شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِيْٓ اَوْحَيْنَآ اِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهٖ عَلَيْنَا وَكِيْلًاۙ٨٦
Wa la'in syi'nā lanażhabanna bil-lażī auḥainā ilaika ṡumma lā tajidu laka bihī ‘alainā wakīlā(n).
[86]
Sungguh, kalu Kami mangendaki, niscayo Kami lenyapkan (apo) nang lah Kami wahyukan kapadomu (Nabi Muhamad) dan kamu idak bakal mandapatkan untuk dirimu saorang pambela pun tahadap Kami.
اِلَّا رَحْمَةً مِّنْ رَّبِّكَۗ اِنَّ فَضْلَهٗ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيْرًا٨٧
Illā raḥmatam mir rabbik(a), inna faḍalahū kāna ‘alaika kabīrā(n).
[87]
Tapi, (Kami tetap mangabdikan AlQur’an), kareno rahmat dari Tuhanmu. Sasungguhnyo karunia-Nyo atasmu (Nabi Muhammad) amat besak.
قُلْ لَّىِٕنِ اجْتَمَعَتِ الْاِنْسُ وَالْجِنُّ عَلٰٓى اَنْ يَّأْتُوْا بِمِثْلِ هٰذَا الْقُرْاٰنِ لَا يَأْتُوْنَ بِمِثْلِهٖ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيْرًا٨٨
Qul la'inijtama‘atil-insu wal-jinnu ‘alā ay ya'tū bimiṡli hāżal-qur'āni lā ya'tūna bimiṡlihī wa lau kāna ba‘ḍuhum liba‘ḍin ẓahīrā(n).
[88]
Katokanlah, “Sungguh, kalu manusio dan jin bakumpul untuk mandatangkan nang sarupo Al-Qur'an ko, niscayo orang-orang tu idak bakal dapat mandatangkan nang sarupo dengannyo, sakalipun sabagian orang-orang tu mambantu sikok samo lainnyo.”
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِيْ هٰذَا الْقُرْاٰنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍۖ فَاَبٰىٓ اَكْثَرُ النَّاسِ اِلَّا كُفُوْرًا٨٩
Wa laqad ṣarrafnā lin-nāsi fī hāżal-qur'āni min kulli maṡal(in), fa abā akṡarun-nāsi illā kufūrā(n).
[89]
Sungguh, Kami lah manjelaskan baulangulang sagalo paumpamoan dengan babagai macam caro kapado manusio dalam AlQur'an ko, tapi kabanyakan manusio idak manginginkan kacuali kakufuran.
وَقَالُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ لَكَ حَتّٰى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْاَرْضِ يَنْۢبُوْعًاۙ٩٠
Wa qālū lan nu'mina laka ḥattā tafjura lanā minal-arḍi yambū‘ā(n).
[90]
Orang-orang tu bakato, “Kami idak bakal percayo kapadomu (Nabi Muhammad) sabelum kamu mambuat mato aek nang mamancar dari bumi untuk kami,
اَوْ تَكُوْنَ لَكَ جَنَّةٌ مِّنْ نَّخِيْلٍ وَّعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْاَنْهٰرَ خِلٰلَهَا تَفْجِيْرًاۙ٩١
Au takūna laka jannatum min nakhīliw wa ‘inabin fa tufajjiral-anhāra khilālahā tafjīrā(n).
[91]
Atau kamu mampunyoi sabuah kebun kurma dan anggur, lalu kamu alirkan di celah-celahnyo sungei nang deras alirannyo,
اَوْ تُسْقِطَ السَّمَاۤءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا اَوْ تَأْتِيَ بِاللّٰهِ وَالْمَلٰۤىِٕكَةِ قَبِيْلًاۙ٩٢
Au tusqiṭas-samā'a kamā za‘amta ‘alainā kisafan au ta'tiya billāhi wal-malā'ikati qabīlā(n).
[92]
Atau kamu jatuhkan langit bakeping-keping kapado kami, samacam mano kamu katokan, atau kamu datangkan Allah dan paro malaikat bahadapan muko dengan kami,
اَوْ يَكُوْنَ لَكَ بَيْتٌ مِّنْ زُخْرُفٍ اَوْ تَرْقٰى فِى السَّمَاۤءِ ۗوَلَنْ نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتّٰى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتٰبًا نَّقْرَؤُهٗۗ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّيْ هَلْ كُنْتُ اِلَّا بَشَرًا رَّسُوْلًا ࣖ٩٣
Au yakūna laka baitum min zukhrufin au tarqā fis-samā'(i), wa lan nu'mina liruqiyyika ḥattā tunazzila ‘alainā kitāban naqra'uh(ū), qul subḥāna rabbī hal kuntu illā basyarar rasūlā(n).
[93]
Atau kamu mampunyai sabuah rumah nang (tabuat) dari emas, atau kamu naik ka langit dan kami sakali-kali idak bakal mampercayoi kanaikanmu tu hinggo kamu turunkan kapado kami sabuah kitab untuk kami baco.” Katokanlah (Nabi Muhammad), “Maha Suci Tuhanku. Bukankah aku ko hanyo saorang manusio nang manjadi rasul?”
وَمَا مَنَعَ النَّاسَ اَنْ يُّؤْمِنُوْٓا اِذْ جَاۤءَهُمُ الْهُدٰٓى اِلَّآ اَنْ قَالُوْٓا اَبَعَثَ اللّٰهُ بَشَرًا رَّسُوْلًا٩٤
Wa mā mana‘an-nāsa ay yu'minū iż jā'ahumul-hudā illā an qālū aba‘aṡallāhu basyarar rasūlā(n).
[94]
Idak ado sasuatu nang manghalangi manusio untuk baiman tatkalo datang patunjuk kapadonyo, kacuali perkatoan orang-orang tu, “Adokah Allah mangutus saorang manusio manjadi rasul?”
قُلْ لَّوْ كَانَ فِى الْاَرْضِ مَلٰۤىِٕكَةٌ يَّمْشُوْنَ مُطْمَىِٕنِّيْنَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ مَلَكًا رَّسُوْلًا٩٥
Qul lau kāna fil-arḍi malā'ikatuy yamsyūna muṭma'innīna lanazzalnā ‘alaihim minas-samā'i malakar rasūlā(n).
[95]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Sakironyo di bumi ado paro malaikat nang bajalan-jalan (manetap) dengan tenang, niscayo Kami turunkan kapado orang-orang tu saorang malaikat dari langit untuk manjadi rasul.
قُلْ كَفٰى بِاللّٰهِ شَهِيْدًاۢ بَيْنِيْ وَبَيْنَكُمْۗ اِنَّهٗ كَانَ بِعِبَادِهٖ خَبِيْرًاۢ بَصِيْرًا٩٦
Qul kafā billāhi syahīdam bainī wa bainakum, innahū kāna bi‘ibādihī khabīram baṣīrā(n).
[96]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Cukuplah Allah manjadi saksi antaro aku dan kamu sakalian. Sasungguhnyo Dio adolah Maha Mangetaui lagi Maha Mangimak hambo-hambo-Nyo.”
وَمَنْ يَّهْدِ اللّٰهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِۚ وَمَنْ يُّضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ اَوْلِيَاۤءَ مِنْ دُوْنِهٖۗ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عَلٰى وُجُوْهِهِمْ عُمْيًا وَّبُكْمًا وَّصُمًّاۗ مَأْوٰىهُمْ جَهَنَّمُۗ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنٰهُمْ سَعِيْرًا٩٧
Wa may yahdillāhu fa huwal-muhtad(i), wa may yuḍlil falan tajida lahum auliyā'a min dūnih(ī), wa naḥsyuruhum yaumal-qiyāmati ‘alā wujūhihim ‘umyaw wa bukmaw wa ṣummā(n), ma'wāhum jahannam(u), kullamā khabat zidnāhum sa‘īrā(n).
[97]
Siapo nang dianugerahi patunjuk oleh Allah (kareno kacenderungan dan pilihannyo tahadap kabaikan) diolah nang mandapat patunjuk. Siapo nang Dio sesatkan, mako sakali-kali kamu idak bakal mandapat panolong-panolong 438 bagi orang-orang tu salain dari Dio. Kami bakal mangumpulkan orang-orang tu pado hari Kiamat dengan muko tasungkur, dalam kaadoan buto, bisu dan pekak. Genah kadiaman orang-orang tu adolah (nerako) Jahannam. Tiap-tiap kali nyalo api Jahannam tu bakal padam, Kami tambah lagi nyalonyo bagi orang-orang tu
438) Lihat catatan kaki surah Ali Imran/3: 28.
ذٰلِكَ جَزَاۤؤُهُمْ بِاَنَّهُمْ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِنَا وَقَالُوْٓا ءَاِذَا كُنَّا عِظَامًا وَّرُفَاتًا ءَاِنَّا لَمَبْعُوْثُوْنَ خَلْقًا جَدِيْدًا٩٨
Żālika jazā'uhum bi'annahum kafarū bi'āyātinā wa qālū a'iżā kunnā ‘iẓāmaw wa rufātan a'innā lamab‘ūṡūna khalqan jadīdā(n).
[98]
Tulah balasan bagi orang-orang tu kareno sasungguhnyo orang-orang tu kafir kapado ayat-ayat Kami dan (kareno orang-orang tu) bakato, “Apobilo kami lah manjadi tulang balulang dan bendo-bendo nang hancur, apokah kami benar-benar bakal dibangkitkan kambali sabagai makhluk baru?”
۞ اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ قَادِرٌ عَلٰٓى اَنْ يَّخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ اَجَلًا لَّا رَيْبَ فِيْهِۗ فَاَبَى الظّٰلِمُوْنَ اِلَّا كُفُوْرًا٩٩
Awalam yarau annallāhal-lażī khalaqas-samāwāti wal-arḍa qādirun ‘alā ay yakhluqa miṡlahum wa ja‘ala lahum ajalal lā raiba fīh(i), fa abaẓ-ẓālimūna illā kufūrā(n).
[99]
Apokah orang-orang tu idak mangimak bahwasanyo Allah nang manciptokan langit dan bumi adolah Maha Kuaso manciptokan nang sarupo dengannyo dan Maha Kuaso manetapkan ajal (kamatian dan kabangkitan) bagi orang-orang tu nang idak ado karaguan padonyo? Mako, orang-orang aniayo tu idak manghendaki kacuali kakufuran.
قُلْ لَّوْ اَنْتُمْ تَمْلِكُوْنَ خَزَاۤىِٕنَ رَحْمَةِ رَبِّيْٓ اِذًا لَّاَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْاِنْفَاقِۗ وَكَانَ الْاِنْسَانُ قَتُوْرًا ࣖ١٠٠
Qul lau antum tamlikūna khazā'ina raḥmati rabbī iżal la'amsaktum khasy-yatal-infāq(i), wa kānal-insānu qatūrā(n).
[100]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Kalau saandainyo kamu mamiliki khazanah rahmat Tuhanku, niscayo kamu tahan kareno takut habis.” Manusio tu memang sangat lokek.
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا مُوْسٰى تِسْعَ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ فَسْـَٔلْ بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اِذْ جَاۤءَهُمْ فَقَالَ لَهٗ فِرْعَوْنُ اِنِّيْ لَاَظُنُّكَ يٰمُوْسٰى مَسْحُوْرًا١٠١
Wa laqad ātainā mūsā tis‘a āyātim bayyinātin fas'al banī isrā'īla iż jā'ahum fa qāla lahū fir‘aunu innī la'aẓunnuka yā mūsā masḥūrā(n).
[101]
Sungguh, Kami lah mambagihkan kapado Musa sambilan buah mukjizat nang nyato 439 . Mako, tanyokanlah kapado Bani Israil tatkalo Musa datang kapado orang-orang tu lalu Fir’aun bakato kapadonyo, “Sasungguhnyo aku benar-benar yakin bahwa kamu, oi Musa, takeno sihir
439) Mukjizat nang sambilan tu iolah: tongkat, tangan nang biso mamancarkan cahayo, balalang, kutu, katak, darah, topan, laut nang tabelah, dan gunung (Sinai).
قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَآ اَنْزَلَ هٰٓؤُلَاۤءِ اِلَّا رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ بَصَاۤىِٕرَۚ وَاِنِّيْ لَاَظُنُّكَ يٰفِرْعَوْنُ مَثْبُوْرًا١٠٢
Qāla laqad ‘alimta mā anzala hā'ulā'i illā rabbus-samāwāti wal-arḍi baṣā'ir(a), wa innī la'aẓunnuka yā fir‘aunu maṡbūrā(n).
[102]
(Dio) Musa manjawab, “Sasungguhnyo, kamu benar-benar lah mangetaui bahwa tiado nang manurunkan (mukjizat-mukjizat) tu kacuali Tuhan langit dan bumi sabagai bukti-bukti nang nyato. Sasungguhnyo aku benar-benar yakin bahwa kamu, oi Fir’aun, talaknat.
فَاَرَادَ اَنْ يَّسْتَفِزَّهُمْ مِّنَ الْاَرْضِ فَاَغْرَقْنٰهُ وَمَنْ مَّعَهٗ جَمِيْعًاۙ١٠٣
Fa arāda ay yastafizzahum minal arḍi fa agraqnāhu wa mam ma‘ahū jamī‘ā(n).
[103]
Kemudian, dio (Fir’aun) hendak mangusir orang-orang tu (Musa dan pangikut-pangikutnyo) dari bumi (Mesir), mako Kami tanggelamkan dio (Fir’aun) baserto orang-orang nang basamonyo.
وَّقُلْنَا مِنْۢ بَعْدِهٖ لِبَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اسْكُنُوا الْاَرْضَ فَاِذَا جَاۤءَ وَعْدُ الْاٰخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيْفًاۗ١٠٤
Wa qulnā mim ba‘dihī libanī isrā'īlaskunul-arḍa fa iżā jā'a wa‘dul-ākhirati ji'nā bikum lafīfā(n).
[104]
Sasudah tu Kami bafirman kapado Bani Israil, “Tinggallah di negeri ko! Apobilo datang masa kabangkitan, niscayo Kami kumpulkan kamu dalam kaadoan bacampur baur.”
وَبِالْحَقِّ اَنْزَلْنٰهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَۗ وَمَآ اَرْسَلْنٰكَ اِلَّا مُبَشِّرًا وَّنَذِيْرًاۘ١٠٥
Wa bil-ḥaqqi anzalnāhu wa bil-ḥaqqi nazal(a), wa mā arsalnāka illā mubasysyiraw wa nażīrā(n).
[105]
Kami turunkan (Al-Qur'an) dengan sasungguhnyo 440 dan io (Al-Qur'an) turun dengan (mambawak) kabenaran. Kami mangutus kamu (Nabi Muhammad) malainkan sabagai pambawak berito gembiro dan pambagih peringatan.
440) Al-Qur’an benar-benar diturunkan oleh Allah swt, bukan oleh salain-Nyo.
وَقُرْاٰنًا فَرَقْنٰهُ لِتَقْرَاَهٗ عَلَى النَّاسِ عَلٰى مُكْثٍ وَّنَزَّلْنٰهُ تَنْزِيْلًا١٠٦
Wa qur'ānan faraqnāhu litaqra'ahū ‘alan-nāsi ‘alā mukṡiw wa nazzalnāhu tanzīlā(n).
[106]
Al-Qur'an Kami turunkan dengan barangsur-angsur supayo kamu (Nabi Muhammad) mambacokannyo palahan-lahan kapa-do manusio dan Kami benar-benar manurunkannyo bagian demi bagian.
قُلْ اٰمِنُوْا بِهٖٓ اَوْ لَا تُؤْمِنُوْاۗ اِنَّ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهٖٓ اِذَا يُتْلٰى عَلَيْهِمْ يَخِرُّوْنَ لِلْاَذْقَانِ سُجَّدًاۙ١٠٧
Qul āminū bihī au lā tu'minū, innal-lażīna ūtul-‘ilma min qablihī iżā yutlā ‘alaihim yakhirrūna lil-ażqāni sujjadā(n).
[107]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Baimanlah kamu kapadonyo (Al-Qur’an) atau idak usah baiman (tu samo bae bagi Allah)! Sasungguhnyo orang-orang nang lah dibagih pangetauan sabelumnyo, apobilo (Al-Qur'an) dibacokan kapadonyo, orangorang tu manyungkurkan muko (dengan) basujud.
وَّيَقُوْلُوْنَ سُبْحٰنَ رَبِّنَآ اِنْ كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُوْلًا١٠٨
Wa yaqūlūna subḥāna rabbinā in kāna wa‘du rabbinā lamaf‘ūlā(n).
[108]
Orang-orang tu bakato, “Maha Suci Tuhan kami. Sasungguhnyo janji Tuhan kami pasti dipenuhi.”
وَيَخِرُّوْنَ لِلْاَذْقَانِ يَبْكُوْنَ وَيَزِيْدُهُمْ خُشُوْعًا ۩١٠٩
Wa yakhirrūna lil-ażqāni yabkūna wa yazīduhum khusyū‘ā(n).
[109]
Orang-orang tu manyungkurkan muko serayo manangis dan io (Al-Qur’an) manambah kakhusyu’an orang-orang tu.
قُلِ ادْعُوا اللّٰهَ اَوِ ادْعُوا الرَّحْمٰنَۗ اَيًّا مَّا تَدْعُوْا فَلَهُ الْاَسْمَاۤءُ الْحُسْنٰىۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذٰلِكَ سَبِيْلًا١١٠
Qulid‘ullāha awid‘ur-raḥmān(a), ayyam mā tad‘ū fa lahul-asmā'ul-ḥusnā, wa lā tajhar biṣalātika wa lā tukhāfit bihā wabtagi baina żālika sabīlā(n).
[110]
Katokanlah (Nabi Muhammad), “Serulah Allah atau serulah ‘Ar-Rahmān’! Namo nang mano bae nang kamu seru, (mako tu baik) kareno Dio mampunyai namo-namo nang tabaik (Asmaulhusna). Janganlah kamu mangeraskan (bacoan) sembahyangmu dan janganlah (pulak) marendahkannyo. Usahokanlah jalan (tengah) di antaro (kaduo)-nyo! “
وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَّلَمْ يَكُنْ لَّهٗ شَرِيْكٌ فِى الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَّهٗ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيْرًا ࣖ١١١
Wa qulil-ḥamdu lillāhil-lażī lam yattakhiż waladaw wa lam yakul lahū syarīkun fil-mulki wa lam yakul lahū waliyyum minaż-żulli wa kabbirhu takbīrā(n).
[111]
Katokanlah, “Sagalo puji bagi Allah nang idak mangangkat saorang anak, idak mampunyoi sakutu dalam karajoan-Nyo, dan idak mamerlukan panolong dari kahinoan! Agungkanlah Dio dengan satinggi-tingginyo!