Surah Fussilat
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
حٰمۤ ۚ١
Ḥā mīm.
[1]
Haa mim.
تَنْزِيْلٌ مِّنَ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ ۚ٢
Tanzīlum minar-raḥmānir-raḥīm(i).
[2]
Al-Qur’an iki diturunaken teko reng Gusti Alloh hang moho welas lan asih.
كِتٰبٌ فُصِّلَتْ اٰيٰتُهٗ قُرْاٰنًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَۙ٣
Kitābun fuṣṣilat āyātuhū qur'ānan ‘arabiyyal liqaumiy ya‘lamūn(a).
[3]
Yaiku kitab hang ayat-ayate di jelasaken, wacanane boso arob kanggo kaum hang weruh maknane.
بَشِيْرًا وَّنَذِيْرًاۚ فَاَعْرَضَ اَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُوْنَ٤
Basyīraw wa nażīrā(n), fa'a‘raḍa akṡaruhum fahum lā yasma‘ūn(a).
[4]
Hang gowo kabar seneng lan peringatan (meden-medeni) nameng akeh-akehe wong-wong iku menggos lan seng gelem ngerungukaken.
وَقَالُوْا قُلُوْبُنَا فِيْٓ اَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُوْنَآ اِلَيْهِ وَفِيْٓ اٰذَانِنَا وَقْرٌ وَّمِنْۢ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ اِنَّنَا عٰمِلُوْنَ٥
Wa qālū qulūbunā fī akinnatim mimmā tad‘ūnā ilaihi wa fī āżāninā waqruw wa mim baininā wa bainika ḥijābun fa‘mal innanā ‘āmilūn(a).
[5]
Lan wong-wong iku podo gnomon, “atinisun wes ketutup sangkeng paren bawen hang siro ngajak nang ajaran tauhid mareng ingsun lan nerone kupingisun ono sumpetane lan antaranisun lan siro ono aling-alinge mongko lakonono karepiro lan saktemne isun ngelakoni paren jare karepisun kabeh.
قُلْ اِنَّمَآ اَنَا۟ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوْحٰىٓ اِلَيَّ اَنَّمَآ اِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ فَاسْتَقِيْمُوْٓا اِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوْهُ ۗوَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِيْنَۙ٦
Qul innamā ana basyarum miṡlukum yūḥā ilayya annamā ilāhukum ilāhuw wāḥidun fastaqīmū ilaihi wastagfirūh(u), wa wailul lil-musyrikīn(a).
[6]
Ngomongo (Muhammad) saktemene isun iku mung memungso podo kambi siro kabeh nanging isun di weni wahyu saktemene pengeraniro kabeh iu mung Gusti Alloh hang siji. Onoko telepe siro ibah nyang pengeran lan njaluko sepuro lan saktemene neroko weil iku kanggo wong-wong hang musrik.
الَّذِيْنَ لَا يُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ كٰفِرُوْنَ٧
Allażīna lā yu'tūnaz-zakāta wa hum bil-ākhirati hum kāfirūn(a).
[7]
yoiku wong-wong hang seng nguweni zakat lan wong-wong iku kambi penguripan ahkirat podo seng ono hang percoyo.
اِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ اَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُوْنٍ ࣖ٨
Innal-lażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti lahum ajrun gairu mamnūn(in).
[8]
Temenan. Wong-wong hang iman lan podo ngelakoni ke bagusan iku oleh ganjaran hang seng pedhot-pedhot.
۞ قُلْ اَىِٕنَّكُمْ لَتَكْفُرُوْنَ بِالَّذِيْ خَلَقَ الْاَرْضَ فِيْ يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُوْنَ لَهٗٓ اَنْدَادًا ۗذٰلِكَ رَبُّ الْعٰلَمِيْنَ ۚ٩
Qul a'innakum latakfurūna bil-lażī khalaqal-arḍa fī yaumaini wa taj‘alūna lahū andādā(n), żālika rabbul-‘ālamīn(a).
[9]
Omongno (Muhammad). Opo pantes siro seng percoyo kambi pengeran hang wes ndadeaken bumi suwene rong dino (Masa). Lan siro kabeh ndadekaken sekuthonsekuthon.
وَجَعَلَ فِيْهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبٰرَكَ فِيْهَا وَقَدَّرَ فِيْهَآ اَقْوَاتَهَا فِيْٓ اَرْبَعَةِ اَيَّامٍۗ سَوَاۤءً لِّلسَّاۤىِٕلِيْنَ١٠
Wa ja‘ala fīhā rawāsiya min fauqihā wa bāraka fīhā wa qaddara fīhā aqwātahā fī arba‘ati ayyām(in), sawā'al lis-sā'ilīn(a).
[10]
Lan Gusti Alloh ndadekaken gunong-gunong hang kuwat-kuwat ono duwure bumi lan mberkati penduduke suwene patang dino. Hang nyukupi wong-wong hang butuhaken.
ثُمَّ اسْتَوٰىٓ اِلَى السَّمَاۤءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْاَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا اَوْ كَرْهًاۗ قَالَتَآ اَتَيْنَا طَاۤىِٕعِيْنَ١١
Ṡummastawā ilas-samā'i wa hiya dukhānun faqāla lahā wa lil-arḍi'tiyā ṭau‘an au karhā(n), qālatā atainā ṭā'i‘īn(a).
[11]
Mari gediku nuju nang langit mage rupo welek (asap) terus Gusti Alloh dawoh nyang langit lan bumi. Nuruti siro karo nyang isun seneng utowo kepokso trus karon-karone ngomong “Isun teko jak loro kalawan seneng”
فَقَضٰىهُنَّ سَبْعَ سَمٰوَاتٍ فِيْ يَوْمَيْنِ وَاَوْحٰى فِيْ كُلِّ سَمَاۤءٍ اَمْرَهَا ۗوَزَيَّنَّا السَّمَاۤءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيْحَۖ وَحِفْظًا ۗذٰلِكَ تَقْدِيْرُ الْعَزِيْزِ الْعَلِيْمِ١٢
Fa qaḍāhunna sab‘a samāwātin fī yaumaini wa auḥā fī kulli samā'in amrahā, wa zayyannas-samā'ad-dun-yā bimaṣābīḥa wa ḥifẓā(n), żālika taqdīrul-‘azīzil-‘alīm(i).
[12]
Mari gedigu Gusti Alloh dadikaken petung langit njerone nyang rong dino lan anger langet diweni wahyu masalahe dwekdewek.lan langet hang parek nyang bumi di paes-paes lintang-lintang kanggo njogo (Songko intep-intept syathan). Gedikilah ketentuane pengeran hang moho mulyo lan moho weroh.
فَاِنْ اَعْرَضُوْا فَقُلْ اَنْذَرْتُكُمْ صٰعِقَةً مِّثْلَ صٰعِقَةِ عَادٍ وَّثَمُوْدَ ۗ١٣
Fa in a‘raḍū faqul anżartukum ṣā‘iqatam miṡla ṣā‘iqati ‘ādiw wa ṡamūd(a).
[13]
Lamun wong-wong kafir Mekkah mlengoh (seng gelem iman) Mongko omonggno !! isun wes ngingetaken nyang siro kabeh anane koyok geluduk hang nyamber kaum Ad Lan kaum Samud.
اِذْ جَاۤءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْۢ بَيْنِ اَيْدِيْهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ اَلَّا تَعْبُدُوْٓا اِلَّا اللّٰهَ ۗقَالُوْا لَوْ شَاۤءَ رَبُّنَا لَاَنْزَلَ مَلٰۤىِٕكَةً فَاِنَّا بِمَآ اُرْسِلْتُمْ بِهٖ كٰفِرُوْنَ١٤
Iż jā'athumur-rusulu mim baini aidīhim wa min khalfihim allā ta‘budū illallāh(a), qālū lau syā'a rabbunā la'anzala malā'ikatan fa'innā bimā ursiltum bihī kāfirūn(a).
[14]
Naliakane takoni utusan-utusan iku teko ngarep lan bumi celuk-celo supoyo podo nyembah kejobo mung neng Gusti Alloh. Wong-wong podo njawab/mbantah: “Lamuno pengeran isun kuwosok mestine deweke ngedunanken malaikat. Monggko mesti isun kabeh seng percoyo kambi wahyu hang siro di utus kon nyampekno wahyu iku.
فَاَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوْا فِى الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوْا مَنْ اَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً ۗ اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ الَّذِيْ خَلَقَهُمْ هُوَ اَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً ۗ وَكَانُوْا بِاٰيٰتِنَا يَجْحَدُوْنَ١٥
Fa ammā ‘ādun fastakbarū fil-arḍi bigairil-ḥaqqi wa qālū man asyaddu minnā quwwah(tan), awalam yarau annallāhal-lażī khalaqahum huwa asyaddu minhum quwwah(tan), wa kānū bi'āyātinā yajḥadūn(a).
[15]
Ononpun Kaum Ad. Iku gumede ono reng duwure bumi tanpo ngereken hang bener serto ngomong. “Sopo hang lebih kuat ketimbang isun”? Opo wong-wong iku seng weroh sakemene Gusti Alloh iku wes dadekaken yane kabeh mesti luweh kuat etimbang yane kabeh iku. Lan wong-wong iku kambi ayat-ayat isun podo seng percoyo.
فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيْحًا صَرْصَرًا فِيْٓ اَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيْقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۗوَلَعَذَابُ الْاٰخِرَةِ اَخْزٰى وَهُمْ لَا يُنْصَرُوْنَ١٦
Fa arsalnā ‘alaihim rīḥan ṣarṣaran fī ayyāmin naḥisātil linużīqahum-‘ażābal khizyi fil-ḥayātid-dun-yā, wa la‘ażābul-ākhirati akhzā wa hum lā yunṣarūn(a).
[16]
Moko sun utus angin yang wong-wong mau kelawan angina kang deres reng dino kang apes. Myakne wong-wong iku ngerasakaken lorone sekso hang inok waktu urep nyang dunyo. Sedang sekso akherat luweh ino meneng lan wong-wong iku seng kiro di tulong.
وَاَمَّا ثَمُوْدُ فَهَدَيْنٰهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمٰى عَلَى الْهُدٰى فَاَخَذَتْهُمْ صٰعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُوْنِ بِمَا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ ۚ١٧
Wa ammā ṡamūdu fa hadaināhum fastaḥabbul-‘amā ‘alal-hudā fa akhażathum ṣā‘iqatul-‘ażābil-hūni bimā kānū yaksibūn(a).
[17]
Ananpun kaum Samud, mong sun weni pituduh nagging wong-wong iku malah seneng picek (sasar lan khufur) ninggal piduduh mongko disamber geluduk wongwong iku ngino akeh karone akibate paran hang tau di lakoni.
وَنَجَّيْنَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَكَانُوْا يَتَّقُوْنَ ࣖ١٨
Wa najjainal-lażīna āmanū wa kānū yattaqūn(a).
[18]
Lan sun slametaken wong-wong hang demen lan kelebu wong-wong hang taqwa (dikumpulkan).
وَيَوْمَ يُحْشَرُ اَعْدَاۤءُ اللّٰهِ اِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوْزَعُوْنَ١٩
Wa yauma yuḥsyaru a‘dā'ullāhi ilan-nāri fahum yūza‘ūn(a).
[19]
Ilingo waktu musuh-musuhe Alloh di giring nyang neroko terus di pencar-pencar.
حَتّٰىٓ اِذَا مَا جَاۤءُوْهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَاَبْصَارُهُمْ وَجُلُوْدُهُمْ بِمَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٢٠
Ḥattā iżā mā jā'ūhā syahida ‘alaihim sam‘uhum wa abṣāruhum wa julūduhum bimā kānū ya‘malūn(a).
[20]
Sampek teko nang yane kabeh pengerunu meripate serto kulit-kulite dadi seksine paran-paran hang tau ngelakoni kabeh.
وَقَالُوْا لِجُلُوْدِهِمْ لِمَ شَهِدْتُّمْ عَلَيْنَا ۗقَالُوْٓا اَنْطَقَنَا اللّٰهُ الَّذِيْٓ اَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَّهُوَ خَلَقَكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍۙ وَّاِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ٢١
Wa qālū lijulūdihim lima syahittum ‘alainā, qālū anṭaqanallāhul-lażī anṭaqa kulla syai'iw wa huwa khalaqakum awwala marrah(tin), wa ilaihi turja‘ūn(a).
[21]
Wong-wong podo ngomong nyang kulite: “apuoriko dadi seksine isun?” Kulite wongwong iku njawab: “Gusti Alloh hang gawe isun ngomong lan hang gawe liyane biso ngomong pisan. Lan Gusti Alloh hang gawe siro kawitan. Lan mung Gusti Alloh siro kabeh di balekaken
وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُوْنَ اَنْ يَّشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَآ اَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُوْدُكُمْ وَلٰكِنْ ظَنَنْتُمْ اَنَّ اللّٰهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيْرًا مِّمَّا تَعْمَلُوْنَ٢٢
Wa mā kuntum tastatirūna ay yasyhada ‘alaikum sam‘ukum wa lā abṣārukum wa lā julūdukum wa lākin ẓanantum annallāha lā ya‘lamu kaṡīram mimmā ta‘malūn(a).
[22]
Lan siro kabeh seng biso sengidan sangkeng pengeraniro, motoniro lan kulitiro naliko dadi saksi nanging (Naliko riko ngelakoni maksiat/durhoko)siro nyongko gudti Alloh seng weroh akeh-akehe paran hang riko laoni kabeh.
وَذٰلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِيْ ظَنَنْتُمْ بِرَبِّكُمْ اَرْدٰىكُمْ فَاَصْبَحْتُمْ مِّنَ الْخٰسِرِيْنَ٢٣
Wa żālikum ẓannukumul-lażī ẓanantum birabbikum ardākum fa aṣbaḥtum minal-khāsirīn(a).
[23]
Gediku iku penyononiro hang siro nyono nyang kang riko yono pengeraniro kabeh peyononiro iku ang ngancuraken awak iro lan siro dadine siro wpng-wong hang tuna.
فَاِنْ يَّصْبِرُوْا فَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ ۚوَاِنْ يَّسْتَعْتِبُوْا فَمَا هُمْ مِّنَ الْمُعْتَبِيْنَ٢٤
Fa iy yaṣbirū fan-nāru maṡwal lahum, wa iy yasta‘tibū famā hum minal-mu‘tabīn(a).
[24]
Masio riko kabeh podo sabar (ono njerone neroko), neroko iku tetep penghuna wongwong tetep pegunan wong-wong ikau lan lamun njalok di warisi, wong-wong iku pantes di welasi
۞ وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاۤءَ فَزَيَّنُوْا لَهُمْ مَّا بَيْنَ اَيْدِيْهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِيْٓ اُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِۚ اِنَّهُمْ كَانُوْا خٰسِرِيْنَ ࣖ٢٥
Wa qayyaḍnā lahum quranā'a fa zayyanū lahum mā baina aidīhim wa mā khalfahum wa ḥaqqa ‘alaihimul-qaulu fī umamin qad khalat min qablihim minal-jinni wal-ins(i), innahum kānū khāsirīn(a).
[25]
Lan sun wes titipaken kango wong-wong kafir iku, konco-konco hang nyandingi (yaiku setan) kang tukanag maes-maes paran baen hang onok reng ngarep lan mburine hang mesti oleh seksone, barang-barang wong hang sulung-sulung teko golongane jin lan menungso. Temenen wong-wong mau kelebu wong-wong hang tunok.
وَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَا تَسْمَعُوْا لِهٰذَا الْقُرْاٰنِ وَالْغَوْا فِيْهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُوْنَ٢٦
Wa qālal-lażīna kafarū lā tasma‘ū lihāżal-qur'āni walgau fīhi la‘allakum taglibūn(a).
[26]
Lan wong-wong kafir ngomong. “siro ojo ngerungokaken kuran ikai, lan gawenen ruwet myakne siro kabeh menang.
فَلَنُذِيْقَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا عَذَابًا شَدِيْدًاۙ وَّلَنَجْزِيَنَّهُمْ اَسْوَاَ الَّذِيْ كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٢٧
Fa lanużīqannal-lażīna kafarū ‘ażāban syadīdā(n), wa lanajziyannahum aswa'al-lażī kānū ya‘malūn(a).
[27]
Mongko sun tiblakaken temenan nang wong-wong kafir, sikso hang banget lorone, lan temenan, arep sun weni sak elek-eleke balesane paran-paran hang wes tau riko lakoni wong-wong iku.
ذٰلِكَ جَزَاۤءُ اَعْدَاۤءِ اللّٰهِ النَّارُ لَهُمْ فِيْهَا دَارُ الْخُلْدِ ۗجَزَاۤءً ۢبِمَا كَانُوْا بِاٰيٰتِنَا يَجْحَدُوْنَ٢٨
Żālika jazā'u a‘dā'illāhin-nāru lahum fīhā dārul-khuld(i), jazā'am bimā kānū bi'āyātinā yajḥadūn(a).
[28]
Iku balesane musuh-musuhe Gusti Alloh yaiku Neroko. Panggonane hang langgeng minongko balesane wong-wong iku bengen nang ayat-ayat isun podo Angas/ingkar.
وَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا رَبَّنَآ اَرِنَا الَّذَيْنِ اَضَلّٰنَا مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ اَقْدَامِنَا لِيَكُوْنَا مِنَ الْاَسْفَلِيْنَ٢٩
Wa qālal-lażīna kafarū rabbanā arinal-lażaini aḍallānā minal-jinni wal-insi naj‘alhumā taḥta aqdāminā liyakūnā minal-asfalīn(a).
[29]
Wong-wong kafir podo ngomong (ono njerone neroko). ”duh Pengeran kulo duduhono teng kulo tiyang-tiyang hang nyasaraken kulo dugi jin lan manungso ajenge kulo dadosaken tiang kale niku teng ngisore sikil/suku ne kulo myakne tiang kale niku dados tiang paling inok.
اِنَّ الَّذِيْنَ قَالُوْا رَبُّنَا اللّٰهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوْا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلٰۤىِٕكَةُ اَلَّا تَخَافُوْا وَلَا تَحْزَنُوْا وَاَبْشِرُوْا بِالْجَنَّةِ الَّتِيْ كُنْتُمْ تُوْعَدُوْنَ٣٠
Innal-lażīna qālū rabbunallāhu ṡummastaqāmū tatanazzalu ‘alaihimul-malā'ikatu allā takhāfū wa lā taḥzanū wa absyirū bil-jannatil-latī kuntum tū‘adūn(a).
[30]
Temenan wong-wong hang ngucap “Pengeran Gusti Alloh”, terus ajeg (istiqomah) moko poro malaekat podo temurun lan ngucap “siro kabeh ojo podo wedi (kambi urep sak marine mati). Lan siro kabeh ojo susah (kambi paran sengiro tunggalaken) lan senengo siro kabeh kambi melbu suwargo hang siro kabeh tahu di janjikaken.
نَحْنُ اَوْلِيَاۤؤُكُمْ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَفِى الْاٰخِرَةِ ۚوَلَكُمْ فِيْهَا مَا تَشْتَهِيْٓ اَنْفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيْهَا مَا تَدَّعُوْنَ ۗ٣١
Naḥnu auliyā'ukum fil-ḥayātid-dun-yā wa fil-ākhirah(ti), wa lakum fīhā mā tasytahī anfusukum wa lakum fīhā mā tadda‘ūn(a).
[31]
Isunlah hang ngelindungi siro kabeh ono njerone urip reng dunyo lan akhirat lan kanggo siro kabeh paran bawen hang siro kepingin reng njerone suwargo lan kanggo siro kabeh paran bawen hang siro jaluk.
نُزُلًا مِّنْ غَفُوْرٍ رَّحِيْمٍ ࣖ٣٢
Nuzulam min gafūrir raḥīm(in).
[32]
Minongko peweweh lan penghormatan songko Pengeran hang ngapuro lan moho welasan.
وَمَنْ اَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّنْ دَعَآ اِلَى اللّٰهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَّقَالَ اِنَّنِيْ مِنَ الْمُسْلِمِيْنَ٣٣
Wa man aḥsanu qaulam mimman da‘ā ilallāhi wa ‘amila ṣāliḥaw wa qāla innanī minal-muslimīn(a).
[33]
Lan sopo hang lebih apik omongane ketimbang wong-wong hang ajak-ajak nyang nyembah Pengeran serta ngelakoni apik lan yane ngomong “saktemene isun iku golongae wong-wong hang pasrah.
وَلَا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ۗاِدْفَعْ بِالَّتِيْ هِيَ اَحْسَنُ فَاِذَا الَّذِيْ بَيْنَكَ وَبَيْنَهٗ عَدَاوَةٌ كَاَنَّهٗ وَلِيٌّ حَمِيْمٌ٣٤
Wa lā tastawil-ḥasanatu wa las-sayyi'ah(tu), idfa‘ bil-latī hiya aḥsanu fa'iżal-lażī bainaka wa bainahū ‘adāwatun ka'annahū waliyyun ḥamīm(un).
[34]
Lan mesti seng podo antarane kebagusan lan kaelekan. Tulaken kaele-an iku kelawan hang lebih apik kapan wes gedigu wong hang ono antaraniro lan antarane yane hang musuwanmau dadi konco reket.
وَمَا يُلَقّٰىهَآ اِلَّا الَّذِيْنَ صَبَرُوْاۚ وَمَا يُلَقّٰىهَآ اِلَّا ذُوْ حَظٍّ عَظِيْمٍ٣٥
Wa mā yulaqqāhā illal-lażīna ṣabarū, wa mā yulaqqāhā illā żū ḥaẓẓin ‘aẓīm(in).
[35]
Lan sifat hang apik mau seng arepe di wekaken kecuali nang wong hang sabar lan seng arepe di wekaken kecuali mung nang wong hang oleh keuntungan hang gedhek
وَاِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطٰنِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ ۗاِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْعَلِيْمُ٣٦
Wa immā yanzagannaka minasy-syaiṭāni nazgun fasta‘iż billāh(i), innahū huwas-samī‘ul-‘alīm(u).
[36]
Lan nawi syetan gudho siro kelawan gudoan mongko njaluko tulung siro nyang Gusti Alloh saktemene Gusti Alloh iku zat hang moho kerungu lan moho weruh.
وَمِنْ اٰيٰتِهِ الَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُۗ لَا تَسْجُدُوْا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوْا لِلّٰهِ الَّذِيْ خَلَقَهُنَّ اِنْ كُنْتُمْ اِيَّاهُ تَعْبُدُوْنَ٣٧
Wa min āyātihil-lailu wan-nahāru wasy-syamsu wal-qamar(u), lā tasjudū lisy-syamsi wa lā lil-qamari wasjudū lillāhil-lażī khalaqahunna in kuntum iyyāhu ta‘budūn(a).
[37]
Lan termasuk tondo-tondo keagungane Pengeran yaiku onone bengi, raino, serngenge lan ulan siro kabeh ojo pisanpisan nyembah nyang serngenge lan ojo nyembah ulan tapi nyembaho siro kabeh nang Gusti Alloh hang wes dadikaken kabeh mau. Nawi siro kabeh iku mung nang Gusti Alloh podo nyinembah.
فَاِنِ اسْتَكْبَرُوْا فَالَّذِيْنَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُوْنَ لَهٗ بِالَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْـَٔمُوْنَ ۩٣٨
Fa inistakbarū fal-lażīna ‘inda rabbika yusabbiḥūna lahū bil-laili wan-nahāri wa hum lā yas'amūn(a).
[38]
Tapi nawi wong-wong Anggak/ gumedhek) mongko wong-wong hang ono reng sandinge Pengeraniro (Malaikat) podo moco tasbih reng waktu bengi lan ngeraino kelawan seng tau kesel/seng tau ngepos.
وَمِنْ اٰيٰتِهٖٓ اَنَّكَ تَرَى الْاَرْضَ خَاشِعَةً فَاِذَآ اَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاۤءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْۗ اِنَّ الَّذِيْٓ اَحْيَاهَا لَمُحْيِ الْمَوْتٰى ۗاِنَّهٗ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ٣٩
Wa min āyātihī annaka taral-arḍa khāsyi‘atan fa iżā anzalnā ‘alaihal-mā'ahtazzat wa rabat, innal-lażī aḥyāhā lamuḥyil-mautā, innahū ‘alā kulli syai'in qadīr(un).
[39]
Lan temasuk tondo-tondoe ke agungane Pengeran “saktemene siro weroh bumi iku gareng kemeringking terus sun turunaken banyu udan mongko bumi mau ubah lan subur saktemene hang nguripaken wong hang wes mati saktemene Gusti Alloh kambi sekabehane perkoro iku moh kuwoso.
اِنَّ الَّذِيْنَ يُلْحِدُوْنَ فِيْٓ اٰيٰتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَاۗ اَفَمَنْ يُّلْقٰى فِى النَّارِ خَيْرٌ اَمْ مَّنْ يَّأْتِيْٓ اٰمِنًا يَّوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗاِعْمَلُوْا مَا شِئْتُمْ ۙاِنَّهٗ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ٤٠
Innal-lażīna yulḥidūna fī āyātinā lā yakhfauna ‘alainā, afamay yulqā fin-nāri khairun am may ya'tī āminay yaumal-qiyāmah(ti), i‘malū mā syi'tum, innahū bimā ta‘malūna baṣīr(un).
[40]
Temenan wong-wong hang nginkari ayatayat ison iku seng biso singidan teko isun (Alloh) opo wong hang di uncalaken nang neroko iku lebih apik wong hang teko seng dino kiyamat kelawan aman (sangking sikso)
اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاۤءَهُمْ ۗوَاِنَّهٗ لَكِتٰبٌ عَزِيْزٌ ۙ٤١
Innal-lażīna kafarū biż-żikri lammā jā'ahum, wa innahū lakitābun ‘azīz(un).
[41]
Sak temeni (pasti nemu celoko) wongwong kafir nalikane Qur’an (minongko peringatan) di wacaaken nyangyane kabeh.
لَّا يَأْتِيْهِ الْبَاطِلُ مِنْۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهٖ ۗتَنْزِيْلٌ مِّنْ حَكِيْمٍ حَمِيْدٍ٤٢
Lā ya'tīhil-bāṭilu mim baini yadaihi wa lā min khalfih(ī), tanzīlum min ḥakīmin ḥamīd(in).
[42]
Hang seng biso di sulungi kebatilan emboh sak durunge utowo sak marine Al-Qur’an iku di turunaken songko Pengeran hang moho wijaksono lan moho pinuji.
مَا يُقَالُ لَكَ اِلَّا مَا قَدْ قِيْلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِكَ ۗاِنَّ رَبَّكَ لَذُوْ مَغْفِرَةٍ وَّذُوْ عِقَابٍ اَلِيْمٍ٤٣
Mā yuqālu laka illā mā qad qīla lir-rusuli min qablik(a), inna rabbaka lażū magfiratiw wa żū ‘iqābin alīm(in).
[43]
Seng ono hang di omongaken nyang siro kecuali podo kambi hang di omongaken nyang poro utusan sakdurungiro saktemene Pengeraniro iku nduweni ngapuro (kanggo wong-wong hang gelem taubat) lan nduwe sikso hang ngelarakaken (kanggo wongwong kafir).
وَلَوْ جَعَلْنٰهُ قُرْاٰنًا اَعْجَمِيًّا لَّقَالُوْا لَوْلَا فُصِّلَتْ اٰيٰتُهٗ ۗ ءَاَ۬عْجَمِيٌّ وَّعَرَبِيٌّ ۗ قُلْ هُوَ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا هُدًى وَّشِفَاۤءٌ ۗوَالَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ فِيْٓ اٰذَانِهِمْ وَقْرٌ وَّهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًىۗ اُولٰۤىِٕكَ يُنَادَوْنَ مِنْ مَّكَانٍۢ بَعِيْدٍ ࣖ٤٤
Wa lau ja‘alnāhu qur'ānan a‘jamiyyal laqālū lau lā fuṣṣilat āyātuh(ū), a'a‘jamiyyuw wa ‘arabiyy(un), qul huwa lil-lażīna āmanū hudaw wa syifā'(un), wal-lażīna lā yu'minūna fī āżānihim waqruw wa huwa ‘alaihim ‘amā(n), ulā'ika yunādauna mim makānim ba‘īd(in).
[44]
Lan lamuno Al-Qur’an iku sun dadikaken woconan kelawan boso ‘Ajam (sakliyane boso arob) mesti wong-wong podo ngomong “Apuwo Ayat-ayate seng di jelasaken? Opo yo pantes Al-Qur’an iku nganggo liyane boso arob, sedeng Rosul iku wong arob? Omongno (Muhammad). ”AlQur’an iku kanggo wong-wong hang iman minongko pituduh lan minongko tombok (tombone penyakit lan kebuduhan).
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا مُوْسَى الْكِتٰبَ فَاخْتُلِفَ فِيْهِ ۗوَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ ۗوَاِنَّهُمْ لَفِيْ شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيْبٍ٤٥
Wa laqad ātainā mūsal-kitāba fakhtulifa fīh(i), wa lau lā kalimatun sabaqat mir rabbika laquḍiya bainahum, wa innahum lafī syakkim minhu murīb(in).
[45]
Lan temen-temen wes sun weni nama Musa Al Kitab (Taurot) terus dipertentangno lan lamuno seng ono keputusan hang teko sulung teko Pengeraniro mesti wong-wong kafir iku mau wes di ancuraken sulung lan saktemene wong-wong iku bener-bener mamang lan bingung.
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهٖ ۙوَمَنْ اَسَاۤءَ فَعَلَيْهَا ۗوَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيْدِ ۔٤٦
Man ‘amila ṣāliḥan fa linafsih(ī), wa man asā'a fa ‘alaihā, wa mā rabbuka biẓallāmil lil-‘abīd(i).
[46]
Sopo hang ngelakoni bagus iku kanggo awake dhewek lan sopo hang ngelakoni elek, yo dusane tanggungane dhewek lan Pengeraniro sengarep nganingoyo kawulo-kawulone
۞ اِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ ۗوَمَا تَخْرُجُ مِنْ ثَمَرٰتٍ مِّنْ اَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۗوَيَوْمَ يُنَادِيْهِمْ اَيْنَ شُرَكَاۤءِيْۙ قَالُوْٓا اٰذَنّٰكَ مَا مِنَّا مِنْ شَهِيْدٍ ۚ٤٧
Ilaihi yuraddu ‘ilmus-sā‘ah(ti), wa mā takhruju min ṡamarātim min akmāmihā wa mā taḥmilu min unṡā wa lā taḍa‘u illā bi‘ilmih(ī), wa yauma yunādīhim aina syurakā'ī, qālū āżannāka mā minnā min syahīd(in).
[47]
Mung nang Gusti Alloh bain dibalekaken ilmu perkara dina Kiamat. Heng ana woh wohan kang metu teka kelopake lan heng ana wong wadon babar pisan kang mbobot lan ngelahiraken, kejaba kkambi kaweruhane Pengeran Nang dina Pengeran nyeluk wong-wong iku. Nang endi kanca kanca isun iku? Wong wong iku njawab’ “isun nyatakaken nang Rika, saktemene heng ana siji wong neng antarane isun kang oleh nguweni kesaksian (saktemene Pengeran nduwe konco-konco)
وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَدْعُوْنَ مِنْ قَبْلُ وَظَنُّوْا مَا لَهُمْ مِّنْ مَّحِيْصٍ٤٨
Wa ḍalla ‘anhum mā kānū yad‘ūna min qablu wa ẓannū mā lahum mim maḥīṣ(in).
[48]
lan ilang teka wong-wong iku paran kang bengen bolak balek disembah, lan wong wong iku yaqin saktemene sing ono dalan metu kanggo wong wong iku.
لَا يَسْـَٔمُ الْاِنْسَانُ مِنْ دُعَاۤءِ الْخَيْرِۖ وَاِنْ مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَـُٔوْسٌ قَنُوْطٌ٤٩
Lā yas'amul-insānu min du‘ā'il-khair(i), wa im massahusy-syarru fa ya'ūsun qanūṭ(un).
[49]
Menugnso heng kesel njalok keapikan, lan kadung ditimpa Ke elekan, wong iki dadi pedhat harapane lan ilang harapane.
وَلَىِٕنْ اَذَقْنٰهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِنْۢ بَعْدِ ضَرَّاۤءَ مَسَّتْهُ لَيَقُوْلَنَّ هٰذَا لِيْۙ وَمَآ اَظُنُّ السَّاعَةَ قَاۤىِٕمَةًۙ وَّلَىِٕنْ رُّجِعْتُ اِلٰى رَبِّيْٓ اِنَّ لِيْ عِنْدَهٗ لَلْحُسْنٰىۚ فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِمَا عَمِلُوْاۖ وَلَنُذِيْقَنَّهُمْ مِّنْ عَذَابٍ غَلِيْظٍ٥٠
Wa la'in ażaqnāhu raḥmatam minnā mim ba‘di ḍarrā'a massathu layaqūlunna hāżā lī, wa mā aẓunnus-sā‘ata qā'imah(tan), wa la'ir ruji‘tu ilā rabbī inna lī ‘indahū lal-ḥusnā, fa lanunabbi'annal-lażīna kafarū bimā ‘amilū, wa lanużīqannahum min ‘ażābin galīẓ(in).
[50]
lan kadung Isun ngrasakaken nang wong iku sak ijine Rahmat teka isun (pengeran) sakmarine diuweni kesusahan, wong iku ngomong, “iki hak isun, lan isun seng yakin saktemene dina kiamat iku arep teka. Lan kadung isun dibalekaken nang Pengeran isun, mangka iku saktemene isun arep oleh kepikan neng sisine Pengeran. Mangka Isun Pengeran bener bener arep ngabaraken nang wong-wong kafir paran hang wes dilakoni, lan arep isun uweni roso nang wong wong Kafir iku adzab kanga abot.
وَاِذَآ اَنْعَمْنَا عَلَى الْاِنْسَانِ اَعْرَضَ وَنَاٰ بِجَانِبِهٖۚ وَاِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُوْ دُعَاۤءٍ عَرِيْضٍ٥١
Wa iżā an‘amnā ‘alal-insāni a‘raḍa wa na'ā bijānibih(ī), wa iżā massahusy-syarru fażū du‘ā'in ‘arīḍ(in).
[51]
Lan kapan Isun nguweni nikmat nang manungsa, wong iku melengos lan ngadoh, tapi kapan ditibani ke elekan, mangka wong iku akeh dongane.
قُلْ اَرَءَيْتُمْ اِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ثُمَّ كَفَرْتُمْ بِهٖ مَنْ اَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِيْ شِقَاقٍۢ بَعِيْدٍ٥٢
Qul ara'aitum in kāna min ‘indillāhi ṡumma kafartum bihī man aḍallu mimman huwa fī syiqāqim ba‘īd(in).
[52]
Ngomongo; kelendi acake pendapat siro, kadung (Al-Qur’an) iku teka ning sisine Gusti Alloh, lan sira ngingkari. sopo hang lebih sesat sakliane wong kang bolak balik ana nang jerone penyimpangan kang adoh.
سَنُرِيْهِمْ اٰيٰتِنَا فِى الْاٰفَاقِ وَفِيْٓ اَنْفُسِهِمْ حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّۗ اَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ اَنَّهٗ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ٥٣
Sanurīhim āyātinā fil-āfāqi wa fī anfusihim ḥattā yatabayyana lahum annahul-ḥaqq(u), awalam yakfi birabbika annahū ‘alā kulli syai'in syahīd(un).
[53]
Isun arep nguweni weruh nang wong-wong iku tandha-tandha kuasane Isun ning sekabehane penjuru nang awake dewek dewek, sehinggo jelas nang wong-wong iku saktemene Al-Qur’an iku yo bener. Lan Hing cukup tah kanggo sira saktemene iyane iku ngetakaken sekabehane perkara?
اَلَآ اِنَّهُمْ فِيْ مِرْيَةٍ مِّنْ لِّقَاۤءِ رَبِّهِمْ ۗ اَلَآ اِنَّهٗ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيْطٌ ࣖ٥٤
Alā innahum fī miryatim mil liqā'i rabbihim, alā innahū bikulli syai'im muḥīṭ(un).
[54]
Engeto, saktemene wong-wong iku ana nang njerone kemamangan perkara methuk kambi Pengeran wong-wong iku. engeto! Saktemene Pengeran iku Maha nyamudrani sekabehane perkara