Surah Az-Zumar
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
تَنْزِيْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْحَكِيْمِ١
Tanzīlul-kitābi minallāhil-‘azīzil-ḥakīm(i).
[1]
Kitab (Al-Qur’an ini) didunaken Gusti Alloh hang Maha mulya lan Maha wicaksana.
اِنَّآ اَنْزَلْنَآ اِلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللّٰهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَۗ٢
Innā anzalnā ilaikal-kitāba bil-ḥaqqi fa‘budillāha mukhliṣal lahud-dīn(a).
[2]
Saktemene isun nurunakan nang rika kitab (Al-Qur’an) kambi (gowo) kebeneran. Mangka iku nyembaha Gusti Alloh ambi murnikaken ketaatan nang Gusti Alloh.
اَلَا لِلّٰهِ الدِّيْنُ الْخَالِصُ ۗوَالَّذِيْنَ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖٓ اَوْلِيَاۤءَۘ مَا نَعْبُدُهُمْ اِلَّا لِيُقَرِّبُوْنَآ اِلَى اللّٰهِ زُلْفٰىۗ اِنَّ اللّٰهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِيْ مَا هُمْ فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ ەۗ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِيْ مَنْ هُوَ كٰذِبٌ كَفَّارٌ٣
Alā lillāhid-dīnul-khāliṣ(u), wal-lażīnattakhażū min dūnihī auliyā'(a), mā na‘buduhum illā liyuqarribūnā ilallāhi zulfā, innallāha yaḥkumu bainahum fī mā hum fīhi yakhtalifūn(a), innallāha lā yahdī man huwa kāżibun kaffār(un).
[3]
Engeto!! Mung nduwene Gusti Alloh agama hang murni (teka syirik). Lan wong-wong hang njuwut pelindung sakliyane Gusti Alloh ( ngomong) “isun seng nyembah wong wong iku, kejaba supaya wong wong iku maknye marekaken isun nang Gusti Alloh ambi sak parek pareke “ saktemene Gusti Alloh arep Mutusaken antarane wong-wong iku perkara Paren baen hang diruwedaken. Saktemene Gusti Alloh heng nuduhaken wong-wong hang goroh lan kari ingkar.
لَوْ اَرَادَ اللّٰهُ اَنْ يَّتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفٰى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاۤءُ ۙ سُبْحٰنَهٗ ۗهُوَ اللّٰهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ٤
Wa lau arādallāhu ay yattakhiża waladal laṣṭafā mimmā yakhluqu mā yasyā'(u), subḥānah(ū), huwallāhul-wāḥidul-qahhār(u).
[4]
Kadung sekirone Gusti Alloh ngarepaken ngangkat anak, mangka iyane arep milih paran hang dikarepaken reng antarane makhluk makhluke hang wes diciptakaken. Maha suci Gusti Alloh, iyane Gusti Alloh hang Maha Esa lan Maha ngalahaken.
خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّۚ يُكَوِّرُ الَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى الَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَۗ كُلٌّ يَّجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّىۗ اَلَا هُوَ الْعَزِيْزُ الْغَفَّارُ٥
Khalaqas-samāwāti wal-arḍa bil-ḥaqq(i), yukawwirul-laila ‘alan-nahāri wa yukawwirun nahāra ‘alal-laili wa sakhkharasy-syamsa wal-qamar(a), kulluy yajrī li'ajalim musammā(n), alā huwal-‘azīzul-gaffār(u).
[5]
Iyane wes ndadekaken langit lan bumi kambi (tujuan) hang bener. Iyane nutupaken raina nang bengi. Lan ndhungklukaken serngenge lan ulan. Saben saben melaku nurut wektu hang ditentukaken. engeto yaiku iyane hang Maha Perkasa lan Maha nyepura
خَلَقَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ الْاَنْعَامِ ثَمٰنِيَةَ اَزْوَاجٍ ۗ يَخْلُقُكُمْ فِيْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ خَلْقًا مِّنْۢ بَعْدِ خَلْقٍ فِيْ ظُلُمٰتٍ ثَلٰثٍۗ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُۗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ فَاَنّٰى تُصْرَفُوْنَ٦
Khalaqakum min nafsiw wāḥidatin ṡumma ja‘ala minhā zaujahā wa anzala lakum minal-an‘āmi ṡamāniyata azwāj(in), yakhluqukum fī buṭūni ummahātikum khalqam mim ba‘di khalqin fī ẓulumātin ṡalāṡ(in), żālikumullāhu rabbukum lahul-mulk(u), lā ilāha illā huw(a), fa'annā tuṣrafūn(a).
[6]
Iyane ndadikaken siro teka siji wong terus iyane ndadekaken istrine, lan didunaken kanggo siro wolung ekor pasang teka kewan ternak. Lan ndadekaken siro ana njerone weteng emak iro, kedadenan demi kedadenan reng wektu telung petengan. Hang (gawe) gedigu iku yaiku Gusti Alloh, Pengeran siro, Pengeran hang nduwe kerajaan, heng ana Pengeran (hang nduwe hak disembah), kejaba iyane, mangka kelendi siro oleh diplengosaken.
اِنْ تَكْفُرُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ ۗوَلَا يَرْضٰى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَۚ وَاِنْ تَشْكُرُوْا يَرْضَهُ لَكُمْۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰىۗ ثُمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَۗ اِنَّهٗ عَلِيْمٌ ۢبِذَاتِ الصُّدُوْرِ٧
In takfurū fa'innallāha ganiyyun ‘ankum, wa lā yarḍā li‘ibādihil-kufr(a), wa in tasykurū yarḍahu lakum, wa lā taziru wāziratuw wizra ukhrā, ṡumma ilā rabbikum marji‘ukum fa yunabbi'ukum bimā kuntum ta‘malūn(a), innahū ‘alīmum biżātiṣ-ṣudūr(i).
[7]
Kadung siro kafir. Mongko saktemene Gusti Alloh seng butuh nang (iman) iro, Lan iyane heng ngeridoni nang kekafiron kanggo bature. lan kadung siro syukur, mangka iyane ngeridoni kanggo siro kesyukurane iro iku, lan wong hang ngelakoni dusa, heng arep mikul dusane wong liya, terus mung nang pengeran iro balek iro, terus iyane nguweni berita nang siro paran hang wes siro lakoni, saktemene iyane Maha ngaweruhi paran hang wes disimpen reng jerone (dada) iro.
۞ وَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهٗ مُنِيْبًا اِلَيْهِ ثُمَّ اِذَا خَوَّلَهٗ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُوْٓا اِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلّٰهِ اَنْدَادًا لِّيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِهٖ ۗ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيْلًا ۖاِنَّكَ مِنْ اَصْحٰبِ النَّارِ٨
Wa iżā massal-insāna ḍurrun da‘ā rabbahū munīban ilaihi ṡumma iżā khawwalahū ni‘matan minhu nasiya mā kāna yad‘ū ilaihi min qablu wa ja‘ala lilllāhi andādal liyuḍilla ‘an sabīlih(ī), qul tamatta‘ bikufrika qalīlā(n), innaka min aṣḥābin-nār(i).
[8]
Lan kadung manugsa diantem kemudharatan. Mangka iyane njaluk (tolong) nang pengerane kambi balek nang iyane, kadung Pengeran nguweni nikmate nang iyane iku, Mangka lali ambi kemudharatan hang iyane wes tahu ndunga (nang Gusti Alloh) kanggo ngilangaken sedurunge iku. Lan iyane iku ngadakaken sekuton kanggo Gusti Alloh nyesataken (menungsa) teka dalane. Ngomongo. ”Enakenakno reng kekufuraniro iku sementara wektu; saktemene siro kelebu wong-wong ahli neraka.
اَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ اٰنَاۤءَ الَّيْلِ سَاجِدًا وَّقَاۤىِٕمًا يَّحْذَرُ الْاٰخِرَةَ وَيَرْجُوْا رَحْمَةَ رَبِّهٖۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الَّذِيْنَ يَعْلَمُوْنَ وَالَّذِيْنَ لَا يَعْلَمُوْنَ ۗ اِنَّمَا يَتَذَكَّرُ اُولُوا الْاَلْبَابِ ࣖ٩
Amman huwa qānitun ānā'al-laili sājidaw wa qā'imay yaḥżarul-ākhirata wa yarjū raḥmata rabbih(ī), qul hal yastawil-lażīna ya‘lamūna wal-lażīna lā ya‘lamūn(a), innamā yatażakkaru ulul-albāb(i).
[9]
(Opoa siro hang lebih untung he wongwong musyrik) utawa wong hang ngelakoni ibadah reng wektu bengi kambi sujud lan ngadeg, sedeng iyane wedi nang (seksa) akherat lan ngarep-arep rahmat Pengerane. ngomongo !! apa podo antarane wong-wong hang weroh, ambi wog-wong hang seng weroh ? saktemene mung wong-wong hang nduwe akal hang bisa njuwut pelajaran.
قُلْ يٰعِبَادِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۗلِلَّذِيْنَ اَحْسَنُوْا فِيْ هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ ۗوَاَرْضُ اللّٰهِ وَاسِعَةٌ ۗاِنَّمَا يُوَفَّى الصّٰبِرُوْنَ اَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ١٠
Qul yā ‘ibādil-lażīna āmanuttaqū rabbakum, lil-lażīna aḥsanū fī hāżihid-dun-yā ḥasanah(tun), wa arḍullāhi wāsi‘ah(tun), innamā yuwaffaṣ-ṣābirūna ajrahum bigairi ḥisāb(in).
[10]
Ngomongo: ” He batur batur isun hang iman !! taqwao siro kabeh nang Pengeran siro, wong-wong hang ngelakoni keapikan reng dunya iki mesti oleh keapikan. Lan bumi Gusti Alloh iku wera. Saktemene mung wong-wong hang sabar hang dicukupaken ganjaran tanpa batas.
قُلْ اِنِّيْٓ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ اللّٰهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَ١١
Qul innī umirtu an a‘budallāha mukhliṣal lahud-dīn(a).
[11]
Ngomongo! saktemene isun di kongkon nyembah Gusti Alloh kambi murnikaken ketaatan nang iyane ambi (ngelakoni) agama.
وَاُمِرْتُ لِاَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ الْمُسْلِمِيْنَ١٢
Wa umirtu li'an akūna awwalal-muslimīn(a).
[12]
Lan isun dikongkon myakne dadi wong hang kawitan hang taslim.
قُلْ اِنِّيْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ١٣
Qul innī akhāfu in ‘aṣaitu rabbī ‘ażāba yaumin ‘aẓīm(in).
[13]
Ngomongo! saktemene Isun wedi nang siksoan dina hang gedhe,kadung isun duraka nang Pengeran Isun
قُلِ اللّٰهَ اَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهٗ دِيْنِيْۚ١٤
Qulillāha a‘budu mukhliṣal lahū dīnī.
[14]
Ngomongo: mung Gusti Alloh bain hang isun sembah kambi murnikaken ketaatan nang iyane, yaiku (ngelakoni) ajaran agamanisun.
فَاعْبُدُوْا مَا شِئْتُمْ مِّنْ دُوْنِهٖۗ قُلْ اِنَّ الْخٰسِرِيْنَ الَّذِيْنَ خَسِرُوْٓا اَنْفُسَهُمْ وَاَهْلِيْهِمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۗ اَلَا ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ١٥
Fa‘budū mā syi'tum min dūnih(ī), qul innal-khāsirīnal-lażīna khasirū anfusahum wa ahlīhim yaumal-qiyāmah(ti), alā żālika huwal-khusrānul-mubīn(u).
[15]
Mangka sembahen kanggo siro (he wong wong musyrik) paran hang siro karepaken kejaba iyane. Ngomongo : saktemene wong wong hang rugi yaiku wong wong hang ngrugikaken deweke lan keluargane reng dina kiyamat. Engeto hang gedigu iku yaiku rugi hang nyata.
لَهُمْ مِّنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ۗذٰلِكَ يُخَوِّفُ اللّٰهُ بِهٖ عِبَادَهٗ ۗيٰعِبَادِ فَاتَّقُوْنِ١٦
Lahum min fauqihim ẓulalum minan-nāri wa min taḥtihim ẓulal(un), żālika yukhawwifullāhu bihī ‘ibādah(ū), yā ‘ibādi fattaqūn(i).
[16]
Kanggo wong-wong iku lapisan lapisan teka geni reng duwure wong wong iku lan reng ngisore wong wong iku lapisan lapisan (teka geni). Gedigu iku Gusti Alloh meden medeni batur bature kambi siksa iku, mangka takwao siro nang iyane he batur batur isun.
وَالَّذِيْنَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوْتَ اَنْ يَّعْبُدُوْهَا وَاَنَابُوْٓا اِلَى اللّٰهِ لَهُمُ الْبُشْرٰىۚ فَبَشِّرْ عِبَادِۙ١٧
Wal-lażīnajtanabuṭ-ṭāgūta ay ya‘budūhā wa anābū ilallāhi lahumul-busyrā, fabasysyir ‘ibād(i).
[17]
Lan wong-wong hang ngedohi Thoghut (yaiku) heng nyembah maning nang iyane, Lan Balek nyembah nang Gusti Alloh kanggo wong wong iku oleh kabar seneng, sebab iku sampekeno berita iku nang batur batur isun.
الَّذِيْنَ يَسْتَمِعُوْنَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُوْنَ اَحْسَنَهٗ ۗ اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ هَدٰىهُمُ اللّٰهُ وَاُولٰۤىِٕكَ هُمْ اُولُوا الْاَلْبَابِ١٨
Allażīna yastami‘ūnal-qaula fa yattabi‘ūna aḥsanah(ū), ulā'ikal-lażīna hadāhumullāhu wa ulā'ika hum ulul-albāb(i).
[18]
Hang ngerungokaken omongan terus ngelakoni paran hang paling apik. Wong wong iku hang wes diuweni Gusti Alloh pituduh lan wong wong iku wong wong hang duweni akal.
اَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِۗ اَفَاَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِى النَّارِ ۚ١٩
Afaman ḥaqqa ‘alaihi kalimatul-‘ażāb(i), afa'anta tunqiżu man fin-nār(i).
[19]
Opo (siro arep ngerubah nasib) wong wong hang wes pesti ketentuan siksane apa siro arep nyelamataken wong hang ana reng Neroko?
لٰكِنِ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ ۙتَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ەۗ وَعْدَ اللّٰهِ ۗ لَا يُخْلِفُ اللّٰهُ الْمِيْعَادَ٢٠
Lākinil-lażīnattaqau rabbahum lahum gurafum min fauqihā gurafum mabniyyah(tun), tajrī min taḥtihal-anhār(u), wa‘dallāh(i), lā yukhlifullāhul-mī‘ād(a).
[20]
Taping wong-wong hang taqwa nang Pengerane wong wong iku oleh panggonan panggonan hang duwur. reng duwure dibangun pisan panggonan panggonan hang duwur , reng ngisore mili banyu sungai sungai. Gusti Alloh wes janji kambi sebener benere. Gusti Alloh seng arep nulayani janjine.
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَسَلَكَهٗ يَنَابِيْعَ فِى الْاَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهٖ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا اَلْوَانُهٗ ثُمَّ يَهِيْجُ فَتَرٰىهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهٗ حُطَامًا ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَذِكْرٰى لِاُولِى الْاَلْبَابِ ࣖ٢١
Alam tara annallāha anzala minas-samā'i mā'an fasalakahū yanābī‘a fil-arḍi ṡumma yaj‘aluhū ḥuṭāmā(n), ina fī żālika lażikrā li'ulil-albāb(i).
[21]
Apa siro heng merhatekaken ! saktemene Gusti Alloh ngedunaken banyu teka langit, mangka diatur dadi sumber sumber banyu reng bumi. Terus dithukulaken teka banyu iku tanduran hang macem-macem warnane, terus mari iku dadi garing terus siro ndeleng kekuning kuningan, terus didadekaken ajur berantakan. Saktemene hang gedigu iku bener bener ana pelajaran kanggo wongwong hang duweni akal.
اَفَمَنْ شَرَحَ اللّٰهُ صَدْرَهٗ لِلْاِسْلَامِ فَهُوَ عَلٰى نُوْرٍ مِّنْ رَّبِّهٖ ۗفَوَيْلٌ لِّلْقٰسِيَةِ قُلُوْبُهُمْ مِّنْ ذِكْرِ اللّٰهِ ۗ اُولٰۤىِٕكَ فِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ٢٢
Afaman syaraḥallāhu ṣadrahū lil-islāmi fahuwa ‘alā nūrim mir rabbih(ī), fawailul lil-qāsiyati qulūbuhum min żikrillāh(i), ulā'ika fī ḍalālim mubīn(in).
[22]
Mangka apa wong hang wes dijembaraken atine kanggo (nerima) agama Islam terus iyane oleh sinar cahaya teka Pengerane ( iku padha ambi wong wong hang mbantu atine? ). Mangka kecelakaan hang gedhe kanggo wong wong iku hang wes mbantu atine kanggo ngenget Gusti Alloh. Wong wong iku ngelakoni sesat hang nyata
اَللّٰهُ نَزَّلَ اَحْسَنَ الْحَدِيْثِ كِتٰبًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَۙ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُوْدُ الَّذِيْنَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ۚ ثُمَّ تَلِيْنُ جُلُوْدُهُمْ وَقُلُوْبُهُمْ اِلٰى ذِكْرِ اللّٰهِ ۗذٰلِكَ هُدَى اللّٰهِ يَهْدِيْ بِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗوَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍ٢٣
Allāhu nazzala aḥsanal-ḥadīṡi kitābam mutasyābiham maṡāniy(a), taqsya‘irru minhu julūdul-lażīna yakhsyauna rabbahum, ṡumma talīnu julūduhum wa qulūbuhum ilā żikrillāh(i), żālika hudallāhi yahdī bihī may yasyā'(u), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[23]
Gusti Alloh wes ngedunaken ucapan hang paling apik (yaiku) Al-Qur’an hang meh padha (mutu ayat-ayate) lan maning diulang ulang. Gemeter kerana alqur`an kulit wong wong hang wedi nang Pengerane. terus dadi tenang kulit lan ati wong wong iku reng wektu nginget Gusti Alloh. Ikulah pituduh Gusti Alloh. Reng Kitab iku, Gusti Alloh nunjuki sapa hang dikarepaken, lan sapa bain hang disesataken Gusti Alloh mangka heng ana siji wong hang nguweni pituduh.
اَفَمَنْ يَّتَّقِيْ بِوَجْهِهٖ سُوْۤءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗوَقِيْلَ لِلظّٰلِمِيْنَ ذُوْقُوْا مَا كُنْتُمْ تَكْسِبُوْنَ٢٤
Afamay yattaqī biwajhihī sū'al-‘ażābi yaumal-qiyāmah(ti), wa qīla liẓ-ẓālimīna żūqū mā kuntum taksibūn(a).
[24]
Mangka apa wong wong hang noleh kambi raine ngalesi siksa hang elek reng dina kiamat ( padha ambi wong mukmin hang seng keneng siksa) ? Lan diomongaken nang wong-wong hang dholim; Rasakno siro walesan paren hang wes siro lakoni.
كَذَّبَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَاَتٰىهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُوْنَ٢٥
Każżabal-lażīna min qablihim fa'atāhumul-‘ażābu mi ḥaiṡu lā yasy‘urūn(a).
[25]
Wong-wong hang sakdurunge wes nggorohaken (rasul-rasul), Mangka teka nang wong wong iku siksoan teka arah hang seng disangka songko.
فَاَذَاقَهُمُ اللّٰهُ الْخِزْيَ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۚوَلَعَذَابُ الْاٰخِرَةِ اَكْبَرُ ۘ لَوْ كَانُوْا يَعْلَمُوْنَ٢٦
Fa ażāqahumullāhul-khizya fil-ḥayātid-dun-yā, wa la‘ażābul-ākhirati akbar(u), lau kānū ya‘lamūn(a).
[26]
Mangka Gusti Alloh nguweni rasa ina nang wong-wong iku reng penguripan dunya. Lan saktemene siksa akherat lebih gedhe kadung wong-wong iku weruh.
وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِيْ هٰذَا الْقُرْاٰنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَۚ٢٧
Wa laqad ḍarabnā lin-nāsi fī hāżal-qur'āni min kulli maṡalil la‘allahum yatażakkarūn(a).
[27]
Saktemene wes isun gawekaken kanggo manugsa reng jero Al-qur’an iki saben saben macem contoh, myakne wong-wong iku bisa oleh pelajaran.
قُرْاٰنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِيْ عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُوْنَ٢٨
Qur'ānan ‘arabiyyan gaira żī ‘iwajil la‘allahum yattaqūn(a).
[28]
(Yaiku) Al-Qur’an nggango basa arab hang seng ana bengkung (reng jerone) myakne wong-wong iku gawe takwa.
ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِيْهِ شُرَكَاۤءُ مُتَشٰكِسُوْنَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيٰنِ مَثَلًا ۗ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ۗبَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ٢٩
Ḍaraballāhu maṡalar rajulan fīhi syurakā'u mutasyākisūna wa rajulan salamal lirajulin hal yastawiyāni maṡalā(n), al-ḥamdu lillāh(i), bal akṡaruhum lā ya‘lamūn(a).
[29]
Gusti Alloh wes nggawe conto (yaiku) sijiwong lanang (budak) hang dimiliki pirang-pirang wong hang berserikat hang padha eker ekeran, lan sijiwong budak hang dadi milik penuh teko sijiwong lanang (bain). Apa keloro budak iku padha anane? Sekabehe puji mung kanggo Gusti Alloh, taping akeh-akehe wong seng iku heng weroh.
اِنَّكَ مَيِّتٌ وَّاِنَّهُمْ مَّيِّتُوْنَ ۖ٣٠
Innaka mayyituw wa innahum mayyitūn(a).
[30]
Saktemene siro arep mati lan saktemene wong-wong iku arep mati (pisan).
ثُمَّ اِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عِنْدَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُوْنَ ࣖ ۔٣١
Ṡumma innakum yaumal-qiyāmati ‘inda rabbikum takhtaṣimūn(a).
[31]
Terus saktemene siro reng dina kiyamat arep bantah bantahan neng ngarepe pangeraniro.
۞ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللّٰهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ اِذْ جَاۤءَهٗۗ اَلَيْسَ فِيْ جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكٰفِرِيْنَ٣٢
Faman aẓlamu mimman każaba ‘alallāhi wa każżaba biṣ-ṣidqi iż jā'ah(ū), alaisa fī jahannama maṡwal lil-kāfirīn(a).
[32]
Mongko sopotah hang lebih nganiyoyo ketimbang wong hang gawe-gawe goro reng Gusti Alloh lan ngapusi kebeneran hang teko reng nyane? Opo seng ono tah (reng) neroko jahanam panggonan kanggo wong-wong kafir?
وَالَّذِيْ جَاۤءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهٖٓ اُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُتَّقُوْنَ٣٣
Wal-lażī jā'a biṣ-ṣidqi wa ṣaddaqa bihī ulā'ika humul-muttaqūn(a).
[33]
Lan wong-wong hang teko nggowo kebeneran (Muhammad) lan hang mbeneraken, wong-wong iku yoiku wongwong hang taqwa.
لَهُمْ مَّا يَشَاۤءُوْنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ ذٰلِكَ جَزَاۤءُ الْمُحْسِنِيْنَۚ٣٤
Lahum mā yasyā'ūna ‘inda rabbihim, żālika jazā'ul-muḥsinīn(a).
[34]
Wong-wong iku mau oleh paran baen hang di karepaken reng sandinge pangerane. Iku mau balesan hanggo wong-wong hang nggawe apik.
لِيُكَفِّرَ اللّٰهُ عَنْهُمْ اَسْوَاَ الَّذِيْ عَمِلُوْا وَيَجْزِيَهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ الَّذِيْ كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٣٥
Liyukaffirallāhu ‘anhum aswa'al-lażī ‘amilū wa yajziyahum ajrahum bi'aḥsanil-lażī kānū ya‘malūn(a).
[35]
Makne Gusti Alloh nutupi (Ngampuni) penggawean hang paleng alek hang wes di lakoni wong-wong iku lan mbales wongwong iku ambi ongkos hang luweh apik songko paran hang wes wong-wong iku lakoni.
اَلَيْسَ اللّٰهُ بِكَافٍ عَبْدَهٗۗ وَيُخَوِّفُوْنَكَ بِالَّذِيْنَ مِنْ دُوْنِهٖۗ وَمَنْ يُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍۚ٣٦
Alaisallāhu bikāfin ‘abdah(ū), wa yukhawwifūnaka bil-lażīna min dūnih(ī), wa may yuḍlilillāhu famā lahū min hād(in).
[36]
Oseng tah Gusti Alloh cukup nggo ngelindungi hamba hambane. Lan wongwong ngeweden wedeni riko ambi (sembahsembahan) hang sak liane Gusti Alloh? Lan sopo wonge hang di sesatkan Gusti Alloh moko seng ono sopo baen hang nguweni pituduh marang nyane.
وَمَنْ يَّهْدِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ مُّضِلٍّ ۗ اَلَيْسَ اللّٰهُ بِعَزِيْزٍ ذِى انْتِقَامٍ٣٧
Wa may yahdillāhu famā lahū min muḍill(in), alaisallāhu bi‘azīzin żintiqām(in).
[37]
Lan sopo wonge hang di wei pituduh ning Gusti Alloh. Moko seng ono wong hang biso ndelurungakene wong iku mau. Oseng tah Gusti Alloh moho perkoso lan nduweni (kuwoso) nyekso.
وَلَىِٕنْ سَاَلْتَهُمْ مَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ لَيَقُوْلُنَّ اللّٰهُ ۗ قُلْ اَفَرَءَيْتُمْ مَّا تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَنِيَ اللّٰهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كٰشِفٰتُ ضُرِّهٖٓ اَوْ اَرَادَنِيْ بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكٰتُ رَحْمَتِهٖۗ قُلْ حَسْبِيَ اللّٰهُ ۗعَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُوْنَ٣٨
Wa la'in sa'altahum man khalaqas-samāwāti wal-arḍa layaqūlunnallāh(u), qul afara'aitum mā tad‘ūna min dūnillāhi in arādaniyallāhu biḍurrin hal hunna kāsyifātu ḍurrihī au arādanī biraḥmatin hal hunna mumsikātu raḥmatih(ī), qul ḥasbiyallāh(u), ‘alaihi yatawakkalul-mutawakkilūn(a).
[38]
Lan saktemene kadung riko takon reng wong-wong mau: “sopo hang nggawe langit lan bumi?”, moko wong-wong mau njawab: “Gusti Alloh”. Ngomongo: “terangno reng isun paren baen hang riko ajak sak liyane Gusti Alloh. kadung Gusti Alloh arepe nekakaken keelekan reng isun. Opotah patung-patung riko iku biso ngilanglakenen kemudorotan iku. Utowo kadung Gusti Alloh arep nguweni rohmat nyang isun, opotah wong-wong mau biso nahan rohmate Gusti Alloh? Ngomongo; “cukup Gusti Alloh hanggo isun”. Reng Gusti Alloh lah arep tawakal wong-wong hang pasrah.
قُلْ يٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰى مَكَانَتِكُمْ اِنِّيْ عَامِلٌ ۚفَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَۙ٣٩
Qul yā qaumi‘malū ‘alā makānatikum innī ‘āmil(un), fa saufa ta‘lamūn(a).
[39]
Ngomongo: “he kaum Isun, megaweo siro sesuai ambi keadaan siro, saktemene isun arep megae (pisan), mongko mbesok riko bakale ngerti.
مَنْ يَّأْتِيْهِ عَذَابٌ يُّخْزِيْهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيْمٌ٤٠
May ya'tīhi ‘ażābuy yukhzīhi wa yaḥillu ‘alaihi ‘ażābum muqīm(un).
[40]
Sopo wonge hang bakale oleh sekso hang nginokaen lan ambi di sekso adap hang kekal.
اِنَّآ اَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتٰبَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّۚ فَمَنِ اهْتَدٰى فَلِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚوَمَآ اَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيْلٍ ࣖ٤١
Innā anzalnā ‘alaikal-kitāba lin-nāsi bil-ḥaqq(i), fa manihtadā fa linafsih(ī), wa man ḍalla fa innamā yaḍillu ‘alaihā, wa mā anta ‘alaihim biwakīl(in).
[41]
Saktemene isun (Gusti Alloh) ngedunaken nyang riko Al-Kitab (Al-Qur’an) nggo menungso ambi nggowo kebeneran; sopo wonge hang oleh pituduh moko (pituduh iku) hanggo awake dewek, lan sopo wonge hang sesat moko saktemene wong iku mau mung sesat nggawe (kerugian) awake dewek, lan riko sepisan pisan oseng wong hang naggungjawab reng wong-wong mau iku.
اَللّٰهُ يَتَوَفَّى الْاَنْفُسَ حِيْنَ مَوْتِهَا وَالَّتِيْ لَمْ تَمُتْ فِيْ مَنَامِهَا ۚ فَيُمْسِكُ الَّتِيْ قَضٰى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْاُخْرٰىٓ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّىۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَفَكَّرُوْنَ٤٢
Allāhu yatawaffal-anfusa ḥīna mautihā wal-latī lam tamut fī manāmihā, fayumsikul-latī qaḍā ‘alaihal-mauta wa yursilul-ukhrā ilā ajalim musammā(n), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yatafakkarūn(a).
[42]
Gusti Alloh nyekel jiwone (wong) nalikane matine lan (nyekel) jiwane (wong) hang durung mati ing wayae turune; moko Gusti Alloh tahanlah jiwone (wong) hang wes Gusti Alloh tetepaen kematiane lan Gusti Alloh ngeculaen jiwo liane sampek wayae hang wes di tentukaen. saktemene reng iku mau ono tondo-tondo kekuasaane Gusti Alloh hanggo kaum hang mikir.
اَمِ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ شُفَعَاۤءَۗ قُلْ اَوَلَوْ كَانُوْا لَا يَمْلِكُوْنَ شَيْـًٔا وَّلَا يَعْقِلُوْنَ٤٣
Amittakhażū min dūnillāhi syufa‘ā'(a), qul awalau kānū lā yamlikūna syai'aw wa lā ya‘qilūn(a).
[43]
Bahkan wong-wong iku ndadekaken sakliyane Gusti Alloh hang nguweni syafa’at. ngomongo: “lan opotah (riko njuwut iku mau pisan) dadio wong-wong iku seng duwe paran-paran lan seng duwe akal?”
قُلْ لِّلّٰهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيْعًا ۗ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ٤٤
Qul lillāhisy-syafā‘atu jamī‘ā(n), lahū mulkus-samāwāti wal-arḍ(i), ṡumma ilaihi turja‘ūn(a).
[44]
Ngomongo: “mung duwene Gusti Alloh syafa’at iku kabeh. duene Gusti Alloh keraja’an langit lan bumi. terus mung reng Gusti Alloh tok riko di balekaen.
وَاِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَحْدَهُ اشْمَـَٔزَّتْ قُلُوْبُ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِۚ وَاِذَا ذُكِرَ الَّذِيْنَ مِنْ دُوْنِهٖٓ اِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُوْنَ٤٥
Wa iżā żukirallāhu waḥdahusyma'azzat qulūbul-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirah(ti), wa iżā żukiral-lażīna min dūnihī iżā hum yastabsyirūn(a).
[45]
Lan saumpamane mung arane Gusti Alloh tok hang di omongaken, sengterimo atine wong-wong hang heng iman nyang keuripan akhirot. lan sa’umpamane aran sesembah sembahan liyane Gusti Alloh hang di sebut, moro-moro wong-wong mau girong atine.
قُلِ اللّٰهُمَّ فَاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ عٰلِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ اَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيْ مَا كَانُوْا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ٤٦
Qulillāhumma fāṭiras-samāwāti wal-arḍi ‘ālimal-gaibi wasy-syahādati anta taḥkumu baina ‘ibādika fīmā kānū fīhi yakhtalifūn(a).
[46]
Ngomongo: “ya Gusti Alloh, hang nggawe langit lan bumi, hang weruh barang go’ib lan hang nyoto, riko iku lah hang ngukumi antorone kaulo kaulone riko tentang baen hang mesti iane kabeh ruwedaken.
وَلَوْ اَنَّ لِلَّذِيْنَ ظَلَمُوْا مَا فِى الْاَرْضِ جَمِيْعًا وَّمِثْلَهٗ مَعَهٗ لَافْتَدَوْا بِهٖ مِنْ سُوْۤءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۗ وَبَدَا لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مَا لَمْ يَكُوْنُوْا يَحْتَسِبُوْنَ٤٧
Wa lau anna lil-lażīna ẓalamū mā fil-arḍi jamī‘aw wa miṡlahū ma‘ahū laftadau bihī min sū'il-‘ażābi yaumal-qiyāmah(ti), wa badā lahum minallāhi mā lam yakūnū yaḥtasibūn(a).
[47]
Lan sekirone wong-wong hang nganiyoyo duwe paren hang ono reng bumi kabeh lan (ono pisan) seakeh iku ambi iane kabeh, moko iane kabeh arep nebus awake nganggo iku mau teko sekso hang elek reng dino kiyamat. lan wes jelas hanggo iane kabeh sekso teko Gusti Alloh hang durung tau iane peritungaken.
وَبَدَا لَهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ٤٨
Wa badā lahum sayyi'ātu mā kasabū wa ḥāqa bihim mā kānū bihī yastahzi'ūn(a).
[48]
Lan (wes jelas) hanggo wong-wong iku akibyat elek teko paen hang wes iane kabeh lakoni lan wong-wong dikelilingi reng balesan hang iane kabeh bengen mesti ngelok ngelokaen Gusti Alloh.
فَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَاۖ ثُمَّ اِذَا خَوَّلْنٰهُ نِعْمَةً مِّنَّاۙ قَالَ اِنَّمَآ اُوْتِيْتُهٗ عَلٰى عِلْمٍ ۗبَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ٤٩
Fa'iżā massal-insāna ḍurrun da‘ānā ṡumma iżā khawwalnāhu ni‘matam minnā, qāla innamā ūtītuhū ‘alā ‘ilm(in), bal hiya fitnatuw wa lākinna akṡarahum lā ya‘lamūn(a).
[49]
Moko nawi menungso kereng belai iane nyebut isun (Gusti Alloh) , terus nawi isun (Gusti Alloh) nguweni reng iane kabeh ni’mat teko isun (Gusti Alloh) iane ngomong: “sa’temene isun di weni ni’mat iku mung kerono kepinteran isun”. saktemene iku yoiku ujian, tapi akeh akehe wong-wong iku heng weruh.
قَدْ قَالَهَا الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَآ اَغْنٰى عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ٥٠
Qad qālahal-lażīna min qablihim famā agnā ‘anhum mā kānū yaksibūn(a).
[50]
Temen wong-wong hang sak durunge iane kabeh (ugo) wes ngomong iku pisan, moko seng ono gunane hanggo wong-wong iku paen hang bengen iane kabeh usahakno.
فَاَصَابَهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا ۗوَالَّذِيْنَ ظَلَمُوْا مِنْ هٰٓؤُلَاۤءِ سَيُصِيْبُهُمْ سَيِّاٰتُ مَا كَسَبُوْا ۙوَمَا هُمْ بِمُعْجِزِيْنَ٥١
Fa'aṣābahum sayyi'ātu mā kasabū, wal-lażīna ẓalamū min hā'ulā'i sayuṣībuhum sayyi'ātu mā kasabū, wa mā hum bimu‘jizīn(a).
[51]
Moko wong-wong iku kabeh di kenengi piro-poro keelekan songko paran hang iane kabeh usahakno. lan wong-wong hang aniyaya reng antarane iane kabeh arepe dikenengi piro-poro keelekan songko paran hang iane kabeh usahakno lan iane kabeh heng biso ngeculaken (awak dewek).
اَوَلَمْ يَعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَّشَاۤءُ وَيَقْدِرُ ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ ࣖ٥٢
Awalam ya‘lamū annallāha yabsuṭur-rizqa limay yasyā'u wa yaqdir(u), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yu'minūn(a).
[52]
Lan oseng tah wong-wong iku ngerti saktemene Gusti Alloh arep njembaraken rizki lan nyiutaen rizki hanggo sopo baen hang di karepine? sak temene gediku mau ono tondo-tondo kuasane Gusti Alloh hanggo kaum hang iman.
۞ قُلْ يٰعِبَادِيَ الَّذِيْنَ اَسْرَفُوْا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوْا مِنْ رَّحْمَةِ اللّٰهِ ۗاِنَّ اللّٰهَ يَغْفِرُ الذُّنُوْبَ جَمِيْعًا ۗاِنَّهٗ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ٥٣
Qul yā ‘ibādiyal-lażīna asrafū ‘alā anfusihim lā taqnaṭū mir raḥmatillāh(i), innallāha yagfiruż-żunūba jamī‘ā(n), innahū huwal-gafūrur-raḥīm(u).
[53]
Ngomongo: “he kawulo-kawulone isun hang keliwat wates nyang awake dewek, riko ojo putus asa songko rahmate Gusti Alloh. Sak temene Gusti Alloh arep nyepuro duso-duso kabeh) lan Gusti Alloh yoiku zat hang moho nyepuro lan moho nyayangi.
وَاَنِيْبُوْٓا اِلٰى رَبِّكُمْ وَاَسْلِمُوْا لَهٗ مِنْ قَبْلِ اَنْ يَّأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُوْنَ٥٤
Wa anībū ilā rabbikum wa aslimū lahū min qabli ay ya'tiyakumul-‘ażābu ṡumma lā tunṣarūn(a).
[54]
Lan baliko riko nyang pangeran riko, lan wekno awak riko reng Gusti Alloh, sak durunge teko adzab nyang riko terus riko heng biso di tulung (maneng).
وَاتَّبِعُوْٓا اَحْسَنَ مَآ اُنْزِلَ اِلَيْكُمْ مِّنْ رَّبِّكُمْ مِّنْ قَبْلِ اَنْ يَّأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَّاَنْتُمْ لَا تَشْعُرُوْنَ ۙ٥٥
Wattabi‘ū aḥsana mā unzila ilaikum mir rabbikum min qabli ay ya'tiyakumul ‘ażābu bagtataw wa antum lā tasy‘urūn(a).
[55]
Lan tutno seapik apike paen hang wes di dunanken reng riko teko pengeran riko. Sakdurunge moro-moro teko adzab reng riko sedang riko heng sadar reng iku mau.
اَنْ تَقُوْلَ نَفْسٌ يّٰحَسْرَتٰى عَلٰى مَا فَرَّطْتُّ فِيْ جَنْۢبِ اللّٰهِ وَاِنْ كُنْتُ لَمِنَ السّٰخِرِيْنَۙ٥٦
An taqūla yā ḥasratā ‘alā mā farraṭṭu fī jambillāhi wa in kuntu laminas-sākhirīn(a).
[56]
Makne heng ono wong hang ngomong: duh kari gede nyesel isun atas lalinisun nalikane (nglakoni kewajiban) nyang Gusti Alloh, lan isun temen-temen termasuk golongane hang ngelok ngelokaen agomone Gusti Alloh.
اَوْ تَقُوْلَ لَوْ اَنَّ اللّٰهَ هَدٰىنِيْ لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِيْنَ ۙ٥٧
Au taqūla lau annallāha hadānī lakuntu minal-muttaqīn(a).
[57]
Utowo makne ojo ono wong hang ngomong: kadung sekirone Gusti Alloh nguweni pituduh reng isun mestine isun termasuk wog-wong hang taqwa.
اَوْ تَقُوْلَ حِيْنَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ اَنَّ لِيْ كَرَّةً فَاَكُوْنَ مِنَ الْمُحْسِنِيْنَ٥٨
Au taqūla ḥīna taral-‘ażāba lau anna lī karratan fa akūna minal-muḥsinīn(a).
[58]
Utowo makne heng no wong hang ngomong: nalikane iane ndeleng adzab: kadung sekirone isun biso balek (reng dunyo). Niscaya isun bakal melebu wong-wong hang gawe apik.
بَلٰى قَدْ جَاۤءَتْكَ اٰيٰتِيْ فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنْتَ مِنَ الْكٰفِرِيْنَ٥٩
Balā qad jā'atka āyātī fa każżabta bihā wastakbarta wa kunta minal-kāfirīn(a).
[59]
(Moso gedigau) sak temene wes teko keterangan-keterangan isun (Gusti Alloh) nyang riko terus riko ndustakaen lan riko nyombongaen awak lan riko yoiku termasuk wong-wong kafir
وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ تَرَى الَّذِيْنَ كَذَبُوْا عَلَى اللّٰهِ وُجُوْهُهُمْ مُّسْوَدَّةٌ ۗ اَلَيْسَ فِيْ جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِيْنَ٦٠
Wa yaumal-qiyāmati taral-lażīna każabū ‘alallāhi wujūhuhum muswaddah(tun), alaisa fī jahannama maṡwal lil-mutakabbirīn(a).
[60]
Lan reng dino kiyamat riko bakal ndeleng wong-wong hang nggawe dusta neng Gusti Alloh, raine dadi cemeng. Oseng tah reng neroko jahannam iku ono panggonan hanggo wong-wong hang nyombongaen awak?
وَيُنَجِّى اللّٰهُ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْۖ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوْۤءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَ٦١
Wa yunajjillāhul-lażīnattaqau bimafāzatihim, lā yamassuhumus-sū'u wa lā hum yaḥzanūn(a).
[61]
Lan Gusti Alloh nyelametno wong-wong hang taqwa kerono kemenangan iane kabeh, iane kabeh heng ono hang disentok reng adzab (neroko). lan nyane ora ngeroso.
اَللّٰهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ ۙوَّهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ وَّكِيْلٌ٦٢
Allāhu khāliqu kulli syai'(in), wa huwa ‘alā kulli syai'iw wakīl(un).
[62]
Gusti Alloh ndadekaken paran baen lan Gusti Alloh dzat kang njogo sekabehane.
لَهٗ مَقَالِيْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ اُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ ࣖ٦٣
Lahū maqālīdus-samāwāti wal-arḍ(i), wal-lażīna kafarū bi'āyātillāhi ulā'ika humul-khāsirūn(a).
[63]
Sereg-sereg (perbendaharaan) langit lan bumi yoiku duene Gusti Alloh. Lan wongwong hang kafir reng ayat-ayate Gusti Alloh, Iane kabeh ikulah wong-wong hang merugai.
قُلْ اَفَغَيْرَ اللّٰهِ تَأْمُرُوْۤنِّيْٓ اَعْبُدُ اَيُّهَا الْجٰهِلُوْنَ٦٤
Qul afagairallāhi ta'murūnnī a‘budu ayyuhal-jāhilūn(a).
[64]
Ngomongo: “moko opotah riko ngongkon isun nyembah liane Gusti Alloh, hee wongwong hang bodoh?
وَلَقَدْ اُوْحِيَ اِلَيْكَ وَاِلَى الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكَۚ لَىِٕنْ اَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُوْنَنَّ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ٦٥
Wa laqad ūḥiya ilaika wa ilal-lażīna min qablik(a), la'in asyrakta layaḥbaṭanna ‘amaluka wa latakūnanna minal-khāsirīn(a).
[65]
Lan sak temene wes di wahyukaen reng riko lan reng (nabi-nabi) hang sak durunge riko: “umpomo riko nyandingaken (Gusti Alloh), moko bakal kebusek amal riko lan mestine riko termasuk wong-wong hang merugi.
بَلِ اللّٰهَ فَاعْبُدْ وَكُنْ مِّنَ الشّٰكِرِيْنَ٦٦
Balillāha fa‘bud wa kum minasy-syākirīn(a).
[66]
Krono iku, moko nyembahen Gusti Alloh sembah riko lan dadio riko termasuk wongwong hang syukur.
وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۖ وَالْاَرْضُ جَمِيْعًا قَبْضَتُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَالسَّمٰوٰتُ مَطْوِيّٰتٌۢ بِيَمِيْنِهٖ ۗسُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَمَّا يُشْرِكُوْنَ٦٧
Wa mā qadarullāha ḥaqqa qadrih(ī), wal-arḍu jamī‘an qabḍatuhū yaumal-qiyāmati was-samāwātu maṭwiyyātum biyamīnih(ī), subḥānahū wa ta‘ālā ‘ammā yusyrikūn(a).
[67]
Lan iane kabeh seng ngeguggaken Gusti Alloh ambi pengagungan hang mestine, padahal bumi sekabehane reng jero genggemane Gusti Alloh Reng dino kiamat. Lan langit di gulung nganggo tangan tengene Gusti Alloh). Moho suci pengeran lan moho luhur teko paen hang wong-wong yekutukaen.
وَنُفِخَ فِى الصُّوْرِ فَصَعِقَ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِى الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شَاۤءَ اللّٰهُ ۗ ثُمَّ نُفِخَ فِيْهِ اُخْرٰى فَاِذَا هُمْ قِيَامٌ يَّنْظُرُوْنَ٦٨
Wa nufikha fiṣ-ṣūri faṣa‘iqa man fis-samāwāti wa man fil-arḍi illā man syā'allāh(u), ṡumma nufikha fīhi ukhrā fa'iżā hum qiyāmuy yanẓurūn(a).
[68]
lan di semprong terompet, moko mati kabeh sopo baen hang reng langit lan reng bumi kejobo sopo hang dikarepi gusti Gusti Alloh. Terus di semprong maneng terompet iku sepisan ngkas moko moro-moro wongwong iku podo ngadeg nganteni (putusane dewek-dewek).
وَاَشْرَقَتِ الْاَرْضُ بِنُوْرِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتٰبُ وَجِايْۤءَ بِالنَّبِيّٖنَ وَالشُّهَدَاۤءِ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُوْنَ٦٩
Wa asyraqatil-arḍu binūri rabbihā wa wuḍi‘al-kitābu wa jī'a bin-nabiyyīna wasy-syuhadā'i wa quḍiya bainahum bil-ḥaqqi wa hum lā yuẓlamūn(a).
[69]
Lan bumi padang jenglang (padang mahsyar) ambi sentor (keadilan) pagerane; lan di wakaen buku (itungan pengaweane dewek-dewek) lan di tekokaen poro nabi lan saksi saksi lan di weni keputusan reng antarane iane kabeh ambi adil, lan wongwom iku heng di rugikaen (di aniyaya).
وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ اَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُوْنَ ࣖ٧٠
Wa wuffiyat kullu nafsim mā ‘amilat wa huwa a‘lamu bimā yaf‘alūn(a).
[70]
Lan di wales hanggo saben-saben jiwo (ambi walesane) paen hang wes di lakonine lan Gusti Alloh lebih weruh paren hang wongwong lakoni.
وَسِيْقَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اِلٰى جَهَنَّمَ زُمَرًا ۗحَتّٰىٓ اِذَا جَاۤءُوْهَا فُتِحَتْ اَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَآ اَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ يَتْلُوْنَ عَلَيْكُمْ اٰيٰتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَاۤءَ يَوْمِكُمْ هٰذَا ۗقَالُوْا بَلٰى وَلٰكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكٰفِرِيْنَ٧١
Wasīqal-lażīna kafarū ilā jahannama zumarā(n), ḥattā iżā jā'ūhā futiḥat abwābuhā wa qāla lahum khazanatuhā alam ya'tikum rusulum minkum yatlūna ‘alaikum āyāti rabbikum wa yunżirūnakum liqā'a yaumikum hāżā, qālū balā wa lākin ḥaqqat kalimatul-‘ażābi ‘alal-kāfirīn(a).
[71]
Wong-wong kafir di gireng reng neroko jahanam sak rombong-rombongan. Sehinggo naliko wong-wong gadung reng neroko iku di engekaken lawang-lawange lan ngomong nyang wong-wong mau penjogo-penjogone: “opotah durung tau teko nyang riko rosul-rosul reng antarane riko hang mocoka’en nyang riko ayat-ayat pangeran riko lan ngengetaen nyang riko ketemuan ambi dino iki?” wong-wong podo njawab: “benner (wes teko)”. Tapi wes mesti hanggo ketetapan adzab nyang wong-wong hang kafir.
قِيْلَ ادْخُلُوْٓا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۚفَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِيْنَ٧٢
Qīladkhulū abwāba jahannama khālidīna fīhā, fa bi'sa maṡwal-mutakabūbirīn(a).
[72]
Di omongaen (nyang wong-wong iku): “melbuo nyang lawang-lawang neroko jahannam ikau, kerono riko pancet reng njerone” moko neroko jahannam ikulah sak elek eleke panggonan hanggo wong-wong hang nyombongaen awak .
وَسِيْقَ الَّذِيْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ اِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا ۗحَتّٰىٓ اِذَا جَاۤءُوْهَا وَفُتِحَتْ اَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلٰمٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوْهَا خٰلِدِيْنَ٧٣
Wasīqal-lażīnattaqau rabbahum ilal-jannati zumarā(n), ḥattā iżā jā'ūhā wa futiḥat abwābuhā wa qāla lahum khazanatuhā salāmun ‘alaikum ṭibtum fadkhulūhā khālidīn(a).
[73]
Lan wong-wong hang takwa nyang pangerane di gowo nyang jero surgo (pisan). Sampek nawi wong-wong gadug reng surgo ikau lawang lawange wes ke’engek lan ngomong nyang wong-wong mau penjogopenjogone: “kesejahteraan (diwakaen) nyang riko, serengo riko! Moko lebono syurgo iki, kerono riko pancet reng jerone.
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ صَدَقَنَا وَعْدَهٗ وَاَوْرَثَنَا الْاَرْضَ نَتَبَوَّاُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاۤءُ ۚفَنِعْمَ اَجْرُ الْعٰمِلِيْنَ٧٤
Wa qālul-ḥamdu lillāhil-lażī ṣadaqanā wa‘dahū wa auraṡanal-arḍa natabawwa'u minal-jannati ḥaiṡu nasyā'(u), fani‘ma ajrul-‘āmilīn(a).
[74]
Lan wong-wong podo ngomong: “sekabehane puji hanggo Gusti Alloh hang wes nyocogi janjine nyang isun kabeh lan wes (nguweni )nyag isun kabeh panggonan iki tapi isun kabeh (di ulii) manggoni panggonan reng jerone syurgo reng ndi baen hang isun kabeh karepaen.” Moko syurgo ikulah sak apik apike balesan hanggo wong-wong hang beramal.
وَتَرَى الْمَلٰۤىِٕكَةَ حَاۤفِّيْنَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْۚ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيْلَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ࣖ٧٥
Wa taral-malā'ikata ḥāffīna min ḥaulil-‘arsyi yusabbiḥūna biḥamdi rabbihim, wa quḍiya bainahum bil-ḥaqqi wa qīlal-ḥamdu lillāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[75]
Lan riko (Muhammad) bakal ndeleng malaikat-malaikat hang mubeng reng kelilinge arsy moco tasbih ambi muji pangerane; lan di weni putusan reng antarane kawulo kawulo Gusti Alloh ambi adil lan di ucapaken: “sekabehane puji hanggo Gusti Alloh, pangeran alam dunyo”.