Surah Al-Ahzab
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللّٰهَ وَلَا تُطِعِ الْكٰفِرِيْنَ وَالْمُنٰفِقِيْنَ ۗاِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِيْمًا حَكِيْمًاۙ١
Yā ayyuhan-nabiyyuttaqillāha wa lā tuṭi‘il-kāfirīna wal-munāfiqīn(a), innallāha kāna ‘alīman ḥakīmā(n).
[1]
He nabi, takwaho nyang Gusti Alloh lan ojo riko nuruti (karepe) uwong-uwong kafir lan uwong-uwong munafik. Saktemene Gusti Alloh yoiku Maha Ngaweruhi ugo Maha Wicaksono.
وَّاتَّبِعْ مَا يُوْحٰىٓ اِلَيْكَ مِنْ رَّبِّكَ ۗاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرًاۙ٢
Wattabi‘ mā yūḥā ilaika mir rabbik(a), innallāha kāna bimā ta‘malūna khabīrā(n).
[2]
Lan miluho opo hang diwahyuaken Pengeran nyang riko. Saktemene Gusti Alloh yoiku Maha Ngaweruhi opo hang riko lakoni.
وَّتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ ۗوَكَفٰى بِاللّٰهِ وَكِيْلًا٣
Wa tawakkal ‘alallāh(i), wa kafā billāhi wakīlā(n).
[3]
Lan takwaho nyang Gusti Alloh lan cukup Gusti Alloh hang dipasrahi.
مَا جَعَلَ اللّٰهُ لِرَجُلٍ مِّنْ قَلْبَيْنِ فِيْ جَوْفِهٖ ۚوَمَا جَعَلَ اَزْوَاجَكُمُ الّٰـِٕۤيْ تُظٰهِرُوْنَ مِنْهُنَّ اُمَّهٰتِكُمْ ۚوَمَا جَعَلَ اَدْعِيَاۤءَكُمْ اَبْنَاۤءَكُمْۗ ذٰلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِاَفْوَاهِكُمْ ۗوَاللّٰهُ يَقُوْلُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِى السَّبِيْلَ٤
Mā ja‘alallāhu lirajulim min qalbaini fī jaufih(ī), wa mā ja‘ala azwājakumul-lā'ī tuẓāhirūna minhunna ummahātikum, wa mā ja‘ala ad‘iyā'akum abnā'akum, żālikum qaulukum bi'afwāhikum, wallāhu yaqūlul-ḥaqqa wa huwa yahdis-sabīl(a).
[4]
Gusti Alloh pisan-pisan osing dadekaen nyang sijine uwong rong macem ati nyang jerone ronggahe; lan Iane osing dadekaen bojo-bojo riko hang riko zhihar 691 iku hang dadi emak riko, lan iane osing dadekaen anak-anak angkat riko hang dadi anak kandung riko (dewek). Hang gedigu iku mung omongan riko nyang cangkeme riko baen, lan Gusti Alloh ngomong hang sebenere lan Iane nuduhaken dalan (hang bener).
691) Zhihar yoiku omongane bojo lanang nyang bojo wadon: “ Punggung riko haram kanggo isun koyok punggunge ibu isun” utowo omongan lio hang podo karepe. Yoiku dadi adat kebiasaane uwong-uwong arab jahiliyah setemene kadung iane ngomong hang gedigu nyang bojone mulokno bojone iku haram kanggo iane sak lawas-lawase iku dibusek lan bojo-bojone iku balek halal kanggo iane ambi bayar kaffarat (denda).
اُدْعُوْهُمْ لِاٰبَاۤىِٕهِمْ هُوَ اَقْسَطُ عِنْدَ اللّٰهِ ۚ فَاِنْ لَّمْ تَعْلَمُوْٓا اٰبَاۤءَهُمْ فَاِخْوَانُكُمْ فِى الدِّيْنِ وَمَوَالِيْكُمْ ۗوَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيْمَآ اَخْطَأْتُمْ بِهٖ وَلٰكِنْ مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوْبُكُمْ ۗوَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِيْمًا٥
Ud‘ūhum li'ābā'ihim huwa aqsaṭu ‘indallāh(i), fa illam ta‘lamū ābā'ahum fa ikhwānukum fid-dīni wa mawālīkum, wa laisa ‘alaikum junāḥun fīmā akhṭa'tum bihī wa lākim mā ta‘ammadat qulūbukum, wa kānallāhu gafūrar raḥīmā(n).
[5]
Celoken iane kabeh (anak-anak angkat iku) ambi (nganggo) asmone apak-apake iane kabeh; iki hang luwih adil nyang sisine Gusti Alloh, lan kadung riko osing weruh apak-apake iane kabeh, mulokno (celuken iane kabeh hang dadi) dulur-dulur riko seagomo lan maula-maula riko 692. Lan osing ono duso kanggo riko nyang opo hang riko khilaf nyang iane, tapekno (hang ono dusone) opo hang disengojo ati riko. Lan yoiku Gusti Alloh hang Maha Welas.
692) Maula-maula yoiku sijine uwong budak hang wes dimerdekaaken utowo sijine uwong hang wes didadekaen anak angkat, koyok Salim anak angkat Huzaifah, dicelok maula Huzaifah.
اَلنَّبِيُّ اَوْلٰى بِالْمُؤْمِنِيْنَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَاَزْوَاجُهٗٓ اُمَّهٰتُهُمْ ۗوَاُولُوا الْاَرْحَامِ بَعْضُهُمْ اَوْلٰى بِبَعْضٍ فِيْ كِتٰبِ اللّٰهِ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُهٰجِرِيْنَ اِلَّآ اَنْ تَفْعَلُوْٓا اِلٰٓى اَوْلِيَاۤىِٕكُمْ مَّعْرُوْفًا ۗ كَانَ ذٰلِكَ فِى الْكِتٰبِ مَسْطُوْرًا٦
An-nabiyyu aulā bil-mu'minīna min anfusihim wa azwājuhū ummahātuhum, wa ulul-arḥāmi ba‘ḍuhum aulā biba‘ḍin fī kitābillāhi minal-mu'minīna wal-muhājirīna illā an taf‘alū ilā auliyā'ikum ma‘rūfā(n), kāna żālika fil-kitābi masṭūrā(n).
[6]
Nabi iku (kudune) luwih utomo nyang uwong-uwong mu’min ketimbang awak dewene iane kabeh 693 lan bojo-bojone yoiku emak-emake iane kabeh. Lan uwong-uwong hang duweni hubungan getih siji ambi hang lio luwih hak (waris mewaris) nyang jerone Kitab Gusti Alloh ketimbang uwong-uwong mu’min lan uwong-uwong Muhajirin, kejobo kadung riko gelem ngelakoni keapikan 694 nyang dulur-dulur riko (seagomo). Yoiku hang gedigu iku wes ditulis nyang jerone Kitab (Gusti Alloh).
693) Karepe: uwong-uwong mu’min iku cinta nyang Nabi iane kabeh ngeluweni ketimbang awak dewene nyang kabeh urusan.
694) Hang dikarepaen ngelakoni apik nyang kene yoiku wasiat hang osing lebih teko sepertiga bondo tinggalan.
وَاِذْ اَخَذْنَا مِنَ النَّبِيّٖنَ مِيْثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُّوْحٍ وَّاِبْرٰهِيْمَ وَمُوْسٰى وَعِيْسَى ابْنِ مَرْيَمَ ۖوَاَخَذْنَا مِنْهُمْ مِّيْثَاقًا غَلِيْظًاۙ٧
Wa iż akhażnā minan-nabiyyīna mīṡāqahum wa minka wa min nūḥiw wa ibrāhīma wa mūsā wa ‘īsabni maryam(a), wa akhażnā minhum mīṡāqan galīẓā(n).
[7]
Lan (ilingo) pas Isun juwut janji teko nabi-nabi lan teko riko (dewek), teko Nuh, Ibrohim, Musa lan Isa putera Maryam lan Isun wes juwut teko iane kabeh janji hang teguh 695.
695) “Janji hang teguh” yoiku kesanggupan nyampekaen agomo nyang umate dewek-dewek.
لِّيَسْـَٔلَ الصّٰدِقِيْنَ عَنْ صِدْقِهِمْ ۚوَاَعَدَّ لِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابًا اَلِيْمًا ࣖ٨
Liyas'alaṣ-ṣādiqīna ‘an ṣidqihim, wa a‘adda lil-kāfirīna ‘ażāban alīmā(n).
[8]
Supoyo Iane nakokaen nyang uwong-uwong hang bener masalah benere iane kabeh 696 lan Iane nyediakaen nyang uwong-uwong kafir sikso hang ngelarakaen.
696) Nyang dino kiamat Gusti Alloh bakal nakokaen nyang rosul-rosul sampek nyang endi usahane iane kabeh nyampekaen ajaran-ajarane Gusti Alloh nyang umate lan sampek nyang endi umate ngelakoni ajarane Gusti Alloh iku.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ جَاۤءَتْكُمْ جُنُوْدٌ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيْحًا وَّجُنُوْدًا لَّمْ تَرَوْهَا ۗوَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرًاۚ٩
Yā ayyuhal-lażīna āmanużkurū ni‘matallāhi ‘alaikum iż jā'atkum junūdun fa'arsalnā ‘alaihim rīḥaw wa junūdal lam tarauhā, wa kānallāhu bimā ta‘malūna baṣīrā(n).
[9]
He uwong-uwong hang iman, ilingo nyang ni’mate Gusti Alloh (hang wes dikaruniaken) nyang riko pas teko nyang riko tentara-tentara, terus isun kirimno nyang iane kabehangin topan lan tentara hang osing biso riko deleng. 697 Lan yoiku Gusti Alloh Maha ngaweruhi bakal opo hang riko lakoni.
697) Ayat iki nerangaen cerito Ahzab yoiku golongan-golongan hang diancuraen nyang perang Khondaq kerono nentang Gusti Alloh lan Rosule. Hang dikarepaen ambi tentara hang osing biso riko deleng yoiku poro malaikat hang sengojo ditekaaken Pengeran kanggo ngancuraen musuh-musuh Gusti Alloh iku.
اِذْ جَاۤءُوْكُمْ مِّنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ اَسْفَلَ مِنْكُمْ وَاِذْ زَاغَتِ الْاَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوْبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّوْنَ بِاللّٰهِ الظُّنُوْنَا۠ ۗ١٠
Iż jā'ūkum min fauqikum wa min asfala minkum wa iż zāgatil-abṣāru wa balagatil-qulūbul-ḥanājira wa taẓunnūna billāhiẓ-ẓunūnā.
[10]
(Yoiku) pas iane kabeh teko nyang riko teko dukur lan ngisor riko lan pas osing tetep pisan peningale (riko) lan ati riko munggah nyesek sampek nyang gorokan 698 lan riko nyongko nyang Gusti Alloh ambi macem-macem penyono.
698) Karepe: gambaraen kelendi hebate rasane wedi lan rasane gentar nyang wayah iku.
هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُوْنَ وَزُلْزِلُوْا زِلْزَالًا شَدِيْدًا١١
Hunālikabtuliyal-mu'minūna wa zulzilū zilzālan syadīdā(n).
[11]
Nyang kono-kono panggonan uwong-uwong mu’min diuji lan di goncangaen (atine) ambi gocangan hang banget.
وَاِذْ يَقُوْلُ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗٓ اِلَّا غُرُوْرًا١٢
Wa iż yaqūlul-munāfiqūna wal-lażīna fī qulūbihim maraḍum mā wa‘adanallāhu wa rasūluhū illā gurūrā(n).
[12]
Lan (ilingo) pas uwong-uwong munafik lan uwong-uwong hang penyakiten atine ngomong: “ Gusti Alloh lan Rosule osing janjiaken nyang isun kabeh kejobo gubab”.
وَاِذْ قَالَتْ طَّاۤىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ يٰٓاَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوْا ۚوَيَسْتَأْذِنُ فَرِيْقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُوْلُوْنَ اِنَّ بُيُوْتَنَا عَوْرَةٌ ۗوَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ ۗاِنْ يُّرِيْدُوْنَ اِلَّا فِرَارًا١٣
Wa iż qālat ṭā'ifatum minhum yā ahla yaṡriba lā muqāma lakum farji‘ū, wa yasta'żinu farīqum minhumun-nabiyya yaqūlūna inna buyūtanā ‘aurah(tun), wa mā hiya bi‘aurah(tin), iy yurīdūna illā firārā(n).
[13]
Lan (ilingo) pas sijigolongan nyang antarane iane kabeh ngomong:”He penduduk Yatsrib (Madinah) osing ono panggonan kanggo riko, mulokno muleho riko “. Lan sebagian teko iane kabeh jalok izin nyang Nabi (kanggo muleh) ambi ngomong:”Saktemene omah-omah isun kabeh kebukak (osing ono hang jogo) “. Lan omah-omah iku pisan-pisan osing kebukak, iane kabeh osing lio arep melayu.
وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِّنْ اَقْطَارِهَا ثُمَّ سُىِٕلُوا الْفِتْنَةَ لَاٰتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوْا بِهَآ اِلَّا يَسِيْرًا١٤
Wa lau dukhilat ‘alaihim min aqṭārihā ṡumma su'ilul-fitnata la'ātauhā wa mā talabbaṡū bihā illā yasīrā(n).
[14]
Kadung (Yatsrib) diserang teko kabeh penjuru, terus dijalok nyang iane kabeh supoyo murtad 699, pasti iane kabeh ngelakoni; lan iane kabeh osing bakal nunda kanggo murtad iku kejobo nyang jerone wayah hang singkat
699) Hang dikarepaen ambi ngelakoni fitnah yoiku: murtad utowo merangi nyang uwong-uwong Islam.
وَلَقَدْ كَانُوْا عَاهَدُوا اللّٰهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّوْنَ الْاَدْبَارَ ۗوَكَانَ عَهْدُ اللّٰهِ مَسْـُٔوْلًا١٥
Wa laqad kānū ‘āhadullāha min qablu lā yuwallūnal-adbār(a), wa kāna ‘ahdullāhi mas'ūlā(n).
[15]
Lan saktemene iane kabeh sak durunge iku wes janji nyang Gusti Alloh:”Iane kabeh osing bakal mungkur nyang buri (mundur)”. Lan yoiku janji nyang Gusti Alloh bakal dijaluki tanggung jawabe .
قُلْ لَّنْ يَّنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ اِنْ فَرَرْتُمْ مِّنَ الْمَوْتِ اَوِ الْقَتْلِ وَاِذًا لَّا تُمَتَّعُوْنَ اِلَّا قَلِيْلًا١٦
Qul lay yanfa‘akumul-firāru in farartum minal-mauti awil-qatli wa iżal lā tumatta‘ūna illā qalīlā(n).
[16]
Omongono: “Melayu pisan-pisan osing ono gunane nyang riko, kadung riko kabur teko mati utowo paten pinaten lan kadung (riko selamet teko mati) riko osing pisan bakal ngerasakaen kesenengan kejobo sediluk baen”.
قُلْ مَنْ ذَا الَّذِيْ يَعْصِمُكُمْ مِّنَ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَ بِكُمْ سُوْۤءًا اَوْ اَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً ۗوَلَا يَجِدُوْنَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِيًّا وَّلَا نَصِيْرًا١٧
Qul man żal-lażī ya‘ṣimukum minallāhi in arāda bikum sū'an au arāda bikum raḥmah(tan), wa lā yajidūna lahum min dūnillāhi waliyyaw wa lā naṣīrā(n).
[17]
Omongono: “Sopo uwonge hang biso ngerekso riko teko (takdir) Gusti Alloh kadung Iane duwe karep bencono nyang riko utowo karep paring rahmat kanggo awak riko?” lan uwong-uwong munafik iku osing oleh kanggo iane kabeh hang ngelindungi lan nolong sak liane Gusti Alloh.
۞ قَدْ يَعْلَمُ اللّٰهُ الْمُعَوِّقِيْنَ مِنْكُمْ وَالْقَاۤىِٕلِيْنَ لِاِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ اِلَيْنَا ۚوَلَا يَأْتُوْنَ الْبَأْسَ اِلَّا قَلِيْلًاۙ١٨
Qad ya‘lamullāhul-mu‘awwiqīna minkum wal-qā'ilīna li'ikhwānihim halumma ilainā, wa lā ya'tūnal-ba'sa illā qalīlā(n).
[18]
Saktemene Gusti Alloh ngaweruhi uwong-uwong hang ngalang-ngalangi nyang antarane riko lan uwong-uwong hang ngomong nyang dulur-dulure: “Ayo merene nyang isun kabeh”. Lan iane kabeh osing nekani perang kejobo sediluk.
اَشِحَّةً عَلَيْكُمْ ۖ فَاِذَا جَاۤءَ الْخَوْفُ رَاَيْتَهُمْ يَنْظُرُوْنَ اِلَيْكَ تَدُوْرُ اَعْيُنُهُمْ كَالَّذِيْ يُغْشٰى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِۚ فَاِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوْكُمْ بِاَلْسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِۗ اُولٰۤىِٕكَ لَمْ يُؤْمِنُوْا فَاَحْبَطَ اللّٰهُ اَعْمَالَهُمْۗ وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ يَسِيْرًا١٩
Asyiḥḥatan ‘alaikum, fa iżā jā'al-khaufu ra'aitahum yanẓurūna ilaika tadūru a‘yunuhum kal-lażī yugsyā ‘alaihi minal-maut(i), fa iżā żahabal-khaufu salaqūkum bi'alsinatin ḥidādin asyiḥḥatan ‘alal-khair(i), ulā'ika lam yu'minū fa aḥbaṭallāhu a‘mālahum, wa kāna żālika ‘alallāhi yasīrā(n).
[19]
Iane kabeh pelit nyang riko, kadung teko kinaweden (bahoyo), riko deleng iane kabeh iku deleng nyang riko ambi moto hang kuwalek koyok uwong hang semaput kerono arep mati, lan kadung wedine ilang, iane kabeh ngenyek riko ambi lidah hang tajem, sedeng iane kabeh bahil kanggo ngelakoni keapikan. Iane kabeh iku osing iman, mulokno Gusti Alloh busek (ganjaran) amale. Lan hang gedigu iku yoiku gampang mungguhe Gusti Alloh.
يَحْسَبُوْنَ الْاَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوْا ۚوَاِنْ يَّأْتِ الْاَحْزَابُ يَوَدُّوْا لَوْ اَنَّهُمْ بَادُوْنَ فِى الْاَعْرَابِ يَسْاَلُوْنَ عَنْ اَنْۢبَاۤىِٕكُمْ ۗوَلَوْ كَانُوْا فِيْكُمْ مَّا قٰتَلُوْٓا اِلَّا قَلِيْلًا ࣖ٢٠
Yaḥsabūnal-aḥzāba lam yażhabū, wa iy ya'til aḥzābu yawaddū lau annahum bādūna fil a‘rābi yas'alūna ‘an ambā'ikum, wa lau kānū fīkum mā qātalū illā qalīlā(n).
[20]
Iane kabeh ngiro (saktemene) golongan-golongan hang sekutonan iku durung ngaleh; lan kadung golongan-golongan hang sekutonan iku teko maning pasti iane kabeh pengen nyang dusun-dusun bareng-bareng uwong Arab Badwi, ambi takon-takon masalah kabar-kabare riko. Lan sekirone iane kabeh bareng riko, iane kabeh osing arep perang, kejobo sedilut baen.
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيْ رَسُوْلِ اللّٰهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّٰهَ وَالْيَوْمَ الْاٰخِرَ وَذَكَرَ اللّٰهَ كَثِيْرًاۗ٢١
Laqad kāna lakum fī rasūlillāhi uswatun ḥasanatul liman kāna yarjullāha wal yaumal ākhira wa żakarallāha kaṡīrā(n).
[21]
Saktemene wes ono nyang (awake) Rosulullah iku suri tauladan hang apik kanggo riko (yoiku) kanggo uwong hang ngarepaen (rahmat) Gusti Alloh lan (tekone) dino kiamat lan iane akeh nyebut Gusti Alloh.
وَلَمَّا رَاَ الْمُؤْمِنُوْنَ الْاَحْزَابَۙ قَالُوْا هٰذَا مَا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ وَصَدَقَ اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ ۖوَمَا زَادَهُمْ اِلَّآ اِيْمَانًا وَّتَسْلِيْمًاۗ٢٢
Wa lammā ra'al-mu'minūnal-aḥzāb(a), qālū hāżā mā wa‘adanallāhu wa rasūluhū wa ṣadaqallāhu wa rasūluh(ū), wa mā zādahum illā īmānaw wa taslīmā(n).
[22]
Lan pas uwong-uwong mu’min deleng golongan-golongan hang sekutonan iku, iane kabeh ngomong: “Iki ta hang dijanjekaen Gusti Alloh lan Rosule 700 nyang isun kabeh”. Lan benar Gusti Alloh lanrosule. Lan hang gedigu iku osing nambah nyang iane kabeh kejobo iman lan tunduk.
700) Hang dijanjekaen Gusti Alloh lan rosule yoiku menang sak wise susah.
مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ رِجَالٌ صَدَقُوْا مَا عَاهَدُوا اللّٰهَ عَلَيْهِ ۚ فَمِنْهُمْ مَّنْ قَضٰى نَحْبَهٗۙ وَمِنْهُمْ مَّنْ يَّنْتَظِرُ ۖوَمَا بَدَّلُوْا تَبْدِيْلًاۙ٢٣
Minal-mu'minīna rijālun ṣadaqū mā ‘āhadullāha ‘alaih(i), faminhum man qaḍā naḥbah(ū), wa minhum may yantaẓir(u), wa mā baddalū tabdīlā(n).
[23]
Nyang antarane uwong-uwong mu’min iku ono uwong-uwong hang manggon opo hang wes iane kabeh janjikaen nyang Gusti Alloh: mulokno nyang antarane iane kabeh ono hang mati. Lan antarane iane kabeh ono (pisan) hang ngenteni-ngenteni 701 lan iane kabeh sitik baen osing ngerubah (janjine).
701) Karepe ngenteni opo hang wes Gusti Alloh janjikaen nyang iane.
لِّيَجْزِيَ اللّٰهُ الصّٰدِقِيْنَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنٰفِقِيْنَ اِنْ شَاۤءَ اَوْ يَتُوْبَ عَلَيْهِمْ ۗاِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِيْمًاۚ٢٤
Liyajziyallāhuṣ-ṣādiqīna biṣidqihim wa yu‘ażżibal-munāfiqīna in syā'a au yatūba ‘alaihim, innallāha kāna gafūrar raḥīmā(n).
[24]
Supoyo Gusti Alloh nguweni balesan nyang uwong-uwong hang bener iku kerono kebenerane, lan nyikso uwong munafik kadung dikarepaen Iane, utowo nerimo toubate iane kabeh. Saktemene Gusti Alloh yoiku Maha Ngampuni ugo Maha Asih.
وَرَدَّ اللّٰهُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوْا خَيْرًا ۗوَكَفَى اللّٰهُ الْمُؤْمِنِيْنَ الْقِتَالَ ۗوَكَانَ اللّٰهُ قَوِيًّا عَزِيْزًاۚ٢٥
Wa raddallāhul-lażīna kafarū bigaiẓihim lam yanālū khairā(n), wa kafallāhul-mu'minīnal-qitāl(a), wa kānallāhu qawiyyan ‘azīzā(n).
[25]
Lan Gusti Alloh nolak uwong-uwong hang kafir iku hang keadaane iane kabeh banget mangkele, (maning) iane kabeh osing oleh bati opo baen. Lan Gusti Alloh ngindaraen uwong-uwong teko perangan. 702 Lan yoiku Gusti Alloh Maha Kuat ugo Maha Perkoso.
702) Karepe uwong mu’min osing usah perangan, kerono Gusti Alloh wes nolak iane kabehy ambi ngirimaen angin lan malaikat.
وَاَنْزَلَ الَّذِيْنَ ظَاهَرُوْهُمْ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مِنْ صَيَاصِيْهِمْ وَقَذَفَ فِيْ قُلُوْبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيْقًا تَقْتُلُوْنَ وَتَأْسِرُوْنَ فَرِيْقًاۚ٢٦
Wa anzalal-lażīna ẓāharūhum min ahlil-kitābi min ṣayāṣīhim wa qażafa fī qulūbihimur-ru‘ba farīqan taqtulūna wa ta'sirūna farīqā(n).
[26]
Lan iane ngedunaen uwong-uwong Ahli Kitab (Bani Quraizhah) hang nulungi glongan-golongan hang sekutonan teko benteng-bentenge iane kabeh, lan iane ngelebokaenroso wedi nyang jerone atine iane kabeh. Sebagiane iane kabeh riko pateni lan sebagian hang lione riko kunjoro. 703
703) Sakwise golongan-golongan hang sekutonan iku kocar kacir, mulokno Gusti Alloh ngongkon Nabi kanggo ngancuraen Bani Quraizhah (Ahli Kitab) lan nolak iane kabeh teko benteng-bentenge iane kabeh. Terus kabeh uwong lanang hang milu perang dipateni, uwong wadon lan anak-anak di kunjoro.
وَاَوْرَثَكُمْ اَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ وَاَرْضًا لَّمْ تَطَـُٔوْهَا ۗوَكَانَ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرًا ࣖ٢٧
Wa auraṡakum arḍahum wa diyārahum wa amwālahum wa arḍal lam taṭa'ūhā, wa kānallāhu ‘alā kulli syai'in qadīrā(n).
[27]
Lan Iane marisaken nyang riko tanah-tanah, omah-omah lan bondone iane kabeh lan (gedigu pisan) lemah hang gorong riko idek 704. Lan yoiku Gusti Alloh Maha kuoso nyang kabeh perkoro.
704) “Lemah hang gorong diidek” yoiku: tanah-tanah hang arep dileboni tentara-tentara Islam.
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِّاَزْوَاجِكَ اِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا وَزِيْنَتَهَا فَتَعَالَيْنَ اُمَتِّعْكُنَّ وَاُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيْلًا٢٨
Yā ayyuhan-nabiyyu qul li'azwājika in kuntunna turidnal-ḥayātad-dun-yā wa zīnatahā fa ta‘ālaina umatti‘kunna wa usarriḥkunna sarāḥan jamīlā(n).
[28]
He Nabi, omongono bojo-bojone riko :”Kadung riko kabeh pengen panguripan dunyo lan hiasane, mulokno meriniyo supoyo isun weni mut’ah 705 lan isun pegat riko ambi coro hang apik.
705) “Mut’ah” yoiku suwiji peparing hang diwenekaen nyang uwong wadon hang wes dipegat hang cocok ambi kesanggupane bojo lanang.
وَاِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ وَالدَّارَ الْاٰخِرَةَ فَاِنَّ اللّٰهَ اَعَدَّ لِلْمُحْسِنٰتِ مِنْكُنَّ اَجْرًا عَظِيْمًا٢٩
Wa in kuntunna turidnallāha wa rasūlahū wad-dāral-ākhirata fa innallāha a‘adda lil-muḥsināti minkunna ajran ‘aẓīmā(n).
[29]
Lan kadung riko kabeh karep (keridhoan) Gusti Alloh lan Rosule serto (kesenengan) nyang negeri akhirat, mulokno saktemene Gusti Alloh nyediakaen kanggo sopo baen hang amal apik nyang antarane riko ganjaran hang gede.
يٰنِسَاۤءَ النَّبِيِّ مَنْ يَّأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ يُّضٰعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِۗ وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ يَسِيْرًا ۔٣٠
Yā nisā'an-nabiyyi may ya'ti minkunna bifāḥisyatim mubayyinatiy yuḍā‘af lahal-‘ażābu ḍi‘fain(i), wa kāna żālika ‘alallāhi yasīrā(n).
[30]
He bojo-bojone Nabi, sopo-sopo nyang antarane riko hang ngelakoni penggawean keji hang nyoto, pasti ditikel-tikelaen siksone nyang iane kabeh rong tikelan. Lan yoiku hang gedigu iku gampang mungguhe Gusti Alloh.
۞ وَمَنْ يَّقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُّؤْتِهَآ اَجْرَهَا مَرَّتَيْنِۙ وَاَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيْمًا٣١
Wa may yaqnut minkunna lillāhi wa rasūlihī wa ta‘mal ṣāliḥan nu'tihā ajrahā marratain(i), wa a‘tadnā lahā rizqan karīmā(n).
[31]
Lan sopo uwonge antarane riko kabeh (rabi-rabine Nabi) tetep taat nyang Gusti Alloh lan Rosule lan ngelakoni amal sholeh, pasti Isun weni iane ganjaran ping pindo lan Isun cawisaken kanggo iane rizqi hang mulyo.
يٰنِسَاۤءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَاَحَدٍ مِّنَ النِّسَاۤءِ اِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِيْ فِيْ قَلْبِهٖ مَرَضٌ وَّقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوْفًاۚ٣٢
Yā nisā'an-nabiyyi lastunna ka'aḥadim minan-nisā'i inittaqaitunna falā takhḍa‘na bil-qauli fa yaṭma‘al-lażī fī qalbihī maraḍuw wa qulna qaulam ma‘rūfā(n).
[32]
He rabi-rabine Nabi, riko kabeh osing podo ambi uwong-uwong wadon liyo, kadung riko taqwa. Mulokno riko ojo milu 706 nyang jerone omongan sampek kepingin uwong hang duwe penyakit nyang jero atine 707 lan ngomongo omongan hang apik.
706) Hang dimaksud ambi “tunduk” nyang kene yoiku ngomong ambi sikap hang nggarai wanine uwong ngelakoni perkoro hang osing apik ambi iane kabeh.
707) Hang dimaksud ambi “nyang jerone atine iane kabeh ono penyakit” yoiku : uwong hang duwe niat ngelakoni serong ambi wong wadon, podo ambi ngelakoni zina.
وَقَرْنَ فِيْ بُيُوْتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْاُوْلٰى وَاَقِمْنَ الصَّلٰوةَ وَاٰتِيْنَ الزَّكٰوةَ وَاَطِعْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۗاِنَّمَا يُرِيْدُ اللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيْرًاۚ٣٣
Wa qarna fī buyūtikunna wa lā tabarrajna tabarrujal-jāhiliyyatil-ūlā wa aqimnaṣ-ṣalāta wa ātīnaz-zakāta wa aṭi‘nallāha wa rasūlah(ū), innamā yurīdullāhu liyużhiba ‘ankumur-rijsa ahlal-baiti wa yuṭahhirakum taṭhīrā(n).
[33]
Lan makne riko tetep nyang omah riko 708 lan ojo riko macak lan duwe tingkah koyok uwong-uwong jahiliyah hang bengen 709 lan dekno sholat, bayaren zakat lan taato nyang Gusti Alloh lan Rosule. Saktemene Gusti Alloh duwe maksud arep ngilangaen duso teko riko, he ahlul bait 710 lan ngerijigi riko serijig-rijige.
708) Maksude : rabi-rabine Rosul makne tetep nyang omah, lan metu teko omah ono keperluan hang dibeneraken ambi syara’. Perintah iki yo nyangkut kabeh mukminat.
709) Hang dimaksud ambi “Jahiliyah hang bengen” yoiku Jahiliyah kekafiran hang ono sakdurunge zamane Nabi Muhammad SAW. lan Hang dimaksud ambi “Jahiliyyah saiki“ yoiku Jahiliyah kemaksiatan, hang ono sakwise tekone Islam.
710) “Ahlul bait” nyang kene, yoiku keluargo rumah tanggane Rosulullah saw.
وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلٰى فِيْ بُيُوْتِكُنَّ مِنْ اٰيٰتِ اللّٰهِ وَالْحِكْمَةِۗ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ لَطِيْفًا خَبِيْرًا ࣖ٣٤
Ważkurna mā yutlā fī buyūtikunna min āyātillāhi wal-ḥikmah(ti), innallāha kāna laṭīfan khabīrā(n).
[34]
Lan ilingo paran hang diwocokaen nyang omah riko teko ayat-ayat Gusti Alloh lan hikmah (sunnah Nabi riko). Saktemene Gusti Alloh yoiku Maha Lembut tur Maha Ngaweruhi.
اِنَّ الْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمٰتِ وَالْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ وَالْقٰنِتِيْنَ وَالْقٰنِتٰتِ وَالصّٰدِقِيْنَ وَالصّٰدِقٰتِ وَالصّٰبِرِيْنَ وَالصّٰبِرٰتِ وَالْخٰشِعِيْنَ وَالْخٰشِعٰتِ وَالْمُتَصَدِّقِيْنَ وَالْمُتَصَدِّقٰتِ وَالصَّاۤىِٕمِيْنَ وَالصّٰۤىِٕمٰتِ وَالْحٰفِظِيْنَ فُرُوْجَهُمْ وَالْحٰفِظٰتِ وَالذّٰكِرِيْنَ اللّٰهَ كَثِيْرًا وَّالذّٰكِرٰتِ اَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ مَّغْفِرَةً وَّاَجْرًا عَظِيْمًا٣٥
Innal-muslimīna wal-muslimāti wal-mu'minīna wal-mu'mināti wal-qānitīna wal-qānitāti waṣ-ṣādiqīna waṣ-ṣādiqāti waṣ-ṣābirīna waṣ-ṣābirāti wal-khāsyi‘īna wal-khāsyi‘āti wal-mutaṣaddiqīna wal-mutaṣaddiqāti waṣ-ṣā'imīna waṣ-ṣā'imāti wal-ḥāfiẓīna furūjahum wal-ḥāfiẓāti waż-żākirīnallāha kaṡīraw waż-żākirāti a‘addallāhu lahum magfirataw wa ajran ‘aẓīmā(n).
[35]
Saktemene lanang lan wadon hang muslim, lanang lan wadon hang mukmin 711, lanang lan wadon hang tetep nyang jerone ketaatane, lanang lan wadon hang bener, lanang lan wadon hang sabar, lanang lan wadon hang khusu’, lanang lan wadon hang bersedekah, lanang lan wadon hang puoso, lanang lan wadon hang jogo kehormatane, lanang lan wadon hang akeh nyebute marang (aran) Gusti Alloh, Gusti Alloh wes nyawisaken kanggo iane kabeh pengapuro lan ganjaran hang gede.
711) Hang dimaksud ambi uwong “muslim” nyang kene iki yoiku uwong-uwong hang milu perintah lan larangan nyang lahire, sedeng hang dimaksud uwong hang mukmin” nyang kene iki yoiku uwong hang beneraen paran hang kudu dibeneraen ambi atine.
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَّلَا مُؤْمِنَةٍ اِذَا قَضَى اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗٓ اَمْرًا اَنْ يَّكُوْنَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ اَمْرِهِمْ ۗوَمَنْ يَّعْصِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ فَقَدْ ضَلَّ ضَلٰلًا مُّبِيْنًاۗ٣٦
Wa mā kāna limu'miniw wa lā mu'minatin iżā qaḍallāhu wa rasūluhū amran ay yakūna lahumul-khiyaratu min amrihim, wa may ya‘ṣillāha wa rasūlahū faqad ḍalla ḍalālam mubīnā(n).
[36]
Lan osing pantes kanggo lanang hang mukmin lan osing (maning) kanggo wadon hang mukmin, kadung Gusti Alloh lan Rosule wes netepaken siji ketetepan, arep ono kanggo iane kabeh pilihan (hang liyo) masalah urusane iane kabeh. Lan sopo uwonge hang duroko nyang Gusti Alloh lan Rosule mulokno saktemene iane wes sesat, sesat hang nyoto.
وَاِذْ تَقُوْلُ لِلَّذِيْٓ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَيْهِ وَاَنْعَمْتَ عَلَيْهِ اَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللّٰهَ وَتُخْفِيْ فِيْ نَفْسِكَ مَا اللّٰهُ مُبْدِيْهِ وَتَخْشَى النَّاسَۚ وَاللّٰهُ اَحَقُّ اَنْ تَخْشٰىهُ ۗ فَلَمَّا قَضٰى زَيْدٌ مِّنْهَا وَطَرًاۗ زَوَّجْنٰكَهَا لِكَيْ لَا يَكُوْنَ عَلَى الْمُؤْمِنِيْنَ حَرَجٌ فِيْٓ اَزْوَاجِ اَدْعِيَاۤىِٕهِمْ اِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًاۗ وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ مَفْعُوْلًا٣٧
Wa iż taqūlu lil-lażī an‘amallāhu ‘alaihi wa an‘amta ‘alaihi amsik ‘alaika zaujaka wattaqillāha wa tukhfī fī nafsika mallāhu mubdīhi wa takhsyan-nās(a), wallāhu aḥaqqu an takhsyāh(u), falammā qaḍā zaidum minhā waṭaran zawwajnākahā likai lā yakūna ‘alal-mu'minīna ḥarajun fī azwāji ad‘iyā'ihim iżā qaḍau minhunna waṭarā(n), wa kāna amrullāhi maf‘ūlā(n).
[37]
Lan (ilingo), pas riko ngomong nyang uwong hang Gusti Alloh wes nguweni kabeh ni’mat nyang iane lan riko (yo) wes nguweni nikmat nyang uwong iku : “Tahanen terus rabine riko lan wedio nyang Gusti Alloh”, sedeng riko nyengedakaen nyang jerone ati riko paran hang Gusti Alloh arep nduduhaken, lan riko wedi nyang menungso, sedeng Gusti Alloh iku hang luwih duwe hak kanggo riko wedeni. Mulokno pas Zaid wes mareni keperluane nyang rabine (megat rabine). Isun kawinaen riko ambi iane 712 makne osing ono bot-boten kanggo uwong mukmin hang (ngerabi) rabi-rabine piro-piro anak angkate iane kabeh. Kadung piro-piro anak angkate iku wes nunntasaen keperluane nyang rabi-rabine. 713 Lan ketetepane Gusti Alloh iku pasti kedadian.
712) Maksude sakwise entek iddahe.
713) Hang diaksud ambi “uwong hang Gusti Alloh wes nguweni akeh nikmat nyang iane” yoiku Zaid bin Haritsah. Gusti Alloh wes nguweni akeh nikmat nyang iane ambi nguweni Taufik melebu Islam. Nabi Muhammad pisan wes nguweni nikmat nyang iane ambi merdekaaken kaume lan ngangkat iane dadi anak. Ayat iki nguweni pengertian setemene wong oleh ngawini pecake rabine anak angkate.
مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيْمَا فَرَضَ اللّٰهُ لَهٗ ۗسُنَّةَ اللّٰهِ فِى الَّذِيْنَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ ۗوَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ قَدَرًا مَّقْدُوْرًاۙ٣٨
Mā kāna ‘alan-nabiyyi min ḥarajin fīmā faraḍallāhu lah(ū), sunnatallāhi fil-lażīna khalau min qabl(u), wa kāna amrullāhi qadaram maqdūrā(n).
[38]
Osing ono suwiji hang ngabotaken mungguh Nabi paran byaen hang wes ditetepaken Gusti Alloh kanggo iane. (Gusti Alloh wes netepaken hang gedigu) kanggo sunnahe-Iane nyang Nabi-Nabi hang wes keliwat bengen 714. Lan ketetapane Gusti Alloh iku siji ketetapan hang mesti kelaku.
714) Hang dimaksud ambi “ Sunnah Gusti Alloh” neng kene yoiku ngelakoni siji perkoro kang diolehi Gusti Alloh tanpo ragu-ragu.
ۨالَّذِيْنَ يُبَلِّغُوْنَ رِسٰلٰتِ اللّٰهِ وَيَخْشَوْنَهٗ وَلَا يَخْشَوْنَ اَحَدًا اِلَّا اللّٰهَ ۗوَكَفٰى بِاللّٰهِ حَسِيْبًا٣٩
Allażīna yuballigūna risālātillāhi wa yakhsyaunahū wa lā yakhsyauna aḥadan illallāh(a), wa kafā billāhi ḥasībā(n).
[39]
(Yoiku) uwong-uwong hang nyampekaen Risalah-Risalah Gusti Alloh 715, iane kabeh wedi nyang Iane lan iane kabeh osing ngeroso wedi nyang sopo byaen sakliiane Gusti Alloh. Lan wes cukup Gusti Alloh hang nggawe itungan.
715) Maksude: poro Rasul hang nyampekaen syari’at-syari’at Gusti Alloh nyang menungso
مَا كَانَ مُحَمَّدٌ اَبَآ اَحَدٍ مِّنْ رِّجَالِكُمْ وَلٰكِنْ رَّسُوْلَ اللّٰهِ وَخَاتَمَ النَّبِيّٖنَۗ وَكَانَ اللّٰهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمًا ࣖ٤٠
Mā kāna muḥammadun abā aḥadim mir rijālikum wa lākir rasūlallāhi wa khātaman-nabiyyīn(a), wa kānallāhu bikulli syai'in ‘alīmā(n).
[40]
Muhammad iku pisan-pisan osing apak sijine wong lanang nyang antarane riko, 716 Tapekno iane yoiku Rasulullah lan pungkasane Nabi-Nabi. Lan Yoiku Gusti Alloh Maha ngaweruhi kebeh perkoro.
716) Maksude: Nabi Muhammad SAW duduk apak salah sijine koncone Nabi, kerono iku rondone Zaid biso dirabi ambi Rasululloh saw.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اذْكُرُوا اللّٰهَ ذِكْرًا كَثِيْرًاۙ٤١
Yā ayyuhal-lażīna āmanużkurullāha żikran kaṡīrā(n),
[41]
He uwong-uwong kang iman, ilingo (ambi nyebut aran) Gusti Alloh, ambi iling hang akeh.
وَّسَبِّحُوْهُ بُكْرَةً وَّاَصِيْلًا٤٢
Wa sabbiḥūhu bukrataw wa aṣīlā(n).
[42]
Lan mocoho tasbih nyang Iane neng wayah isuk lan soren.
هُوَ الَّذِيْ يُصَلِّيْ عَلَيْكُمْ وَمَلٰۤىِٕكَتُهٗ لِيُخْرِجَكُمْ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِۗ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِيْنَ رَحِيْمًا٤٣
Huwal-lażī yuṣallī ‘alaikum wa malā'ikatahū liyukhrijakum minaẓ-ẓulumāti ilan-nūr(i), wa kāna bil-mu'minīna raḥīmā(n).
[43]
Iane iku hang nguweni rahmat nyang riko lan malaikate (njalukaen sepuro kanggo riko), makne Iane ngetokaen riko teko peteng nyang padang (hang terang). Lan yoiku Iane Maha welas nyang uwong-uwong hang iman.
تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهٗ سَلٰمٌ ۚوَاَعَدَّ لَهُمْ اَجْرًا كَرِيْمًا٤٤
Taḥiyyatuhum yauma yalqaunahū salām(un), wa a‘adda lahum ajran karīmā(n).
[44]
Salam hormat nyang iane kabeh (uwong-uwong mukmin iku) neng dino hang iane iane kabeh nemoni-Iane yoiku: “ salam”; lan Iane nyawisaken ganjaran hang mulyo kanggo iane kabeh.
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اِنَّآ اَرْسَلْنٰكَ شَاهِدًا وَّمُبَشِّرًا وَّنَذِيْرًاۙ٤٥
Yā ayyuhan-nabiyyu innā arsalnāka syāhidaw wa mubasysyiraw wa nażīrā(n).
[45]
He Nabi, saktemene isun ngutus riko kanggo dadi saksi lan kang nggowo kabar seneng lan hang nguweni pepiling.
وَّدَاعِيًا اِلَى اللّٰهِ بِاِذْنِهٖ وَسِرَاجًا مُّنِيْرًا٤٦
Wa dā‘iyan ilallāhi bi'iżnihī wa sirājam munīrā(n).
[46]
Lan kanggo dadi uwong hang ngajak nyang agomone Gusti Alloh ambi izine lan kanggo dadi cayaho kang madangi.
وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِيْنَ بِاَنَّ لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ فَضْلًا كَبِيْرًا٤٧
Wa basysyiril-mu'minīna bi'anna lahum minallāhi faḍlan kabīrā(n).
[47]
Lan sampekno kabar seneng nyang uwong-uwong mukmin saktemene kanggo iane kabeh ono karunia hang gede teko Gusti Alloh.
وَلَا تُطِعِ الْكٰفِرِيْنَ وَالْمُنٰفِقِيْنَ وَدَعْ اَذٰىهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ ۗوَكَفٰى بِاللّٰهِ وَكِيْلًا٤٨
Wa lā tuṭi‘il-kāfirīna wal-munāfiqīna wa da‘ ażāhum wa tawakkal ‘alallāh(i), wa kafā billāhi wakīlā(n).
[48]
Lan riko ojo nuruti uwong-uwong hang kafir lan uwong-uwong munafik iku, ojo riko anggep gangguane iane kabeh lan pasraho nyang Gusti Alloh. Lan wes cukup Gusti Alloh hang dadi pelindung.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنٰتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوْهُنَّ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَمَسُّوْهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّوْنَهَاۚ فَمَتِّعُوْهُنَّ وَسَرِّحُوْهُنَّ سَرَاحًا جَمِيْلًا٤٩
Yā ayyuhal-lażīna āmanū iżā nakaḥtumul-mu'mināti ṡumma ṭallaqtumūhunna min qabli an tamassūhunna famā lakum ‘alaihinna min ‘iddatin ta‘taddūnahā, fa matti‘ūhunna wa sarriḥūhunna sarāḥan jamīlā(n).
[49]
He uwong-uwong hang podo iman kadung riko ngerabi wadon-wadon hang iman, terus riko pegat iane kabeh iku sedurunge riko ngumpuli mulokno pisan-pisan osing wajib kanggo iane kabeh iddah kanggo riko hang riko njaluk nyempurnakno iku, mulokno wenehono iane kabeh mut’ah 717 lan culno iane kabeh iku ambi coro hang paling apik.
717) Hang dimaksud ambi: “mut’ah” nyang kene “ pawewehan“ kanggo nyenengaken atine rabi wadon kang dipegat sedurunge dikumpuli
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اِنَّآ اَحْلَلْنَا لَكَ اَزْوَاجَكَ الّٰتِيْٓ اٰتَيْتَ اُجُوْرَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِيْنُكَ مِمَّآ اَفَاۤءَ اللّٰهُ عَلَيْكَ وَبَنٰتِ عَمِّكَ وَبَنٰتِ عَمّٰتِكَ وَبَنٰتِ خَالِكَ وَبَنٰتِ خٰلٰتِكَ الّٰتِيْ هَاجَرْنَ مَعَكَۗ وَامْرَاَةً مُّؤْمِنَةً اِنْ وَّهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ اِنْ اَرَادَ النَّبِيُّ اَنْ يَّسْتَنْكِحَهَا خَالِصَةً لَّكَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِيْنَۗ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِيْٓ اَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ اَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُوْنَ عَلَيْكَ حَرَجٌۗ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِيْمًا٥٠
Yā ayyuhan-nabiyyu innā aḥlalnā laka azwājakal-lātī ātaita ujūrahunna wa mā malakat yamīnuka mimmā afā'allāhu ‘alaika wa banāti ‘ammika wa banāti ‘ammātika wa banāti khālika wa banāti khālātikal-lātī hājarna ma‘ak(a), wamra'atam mu'minatan iw wahabat nafsahā lin-nabiyyi in arādan-nabiyyu ay yastankiḥahā, khāliṣatal laka min dūnil-mu'minīn(a), qad ‘alimnā mā faraḍnā ‘alaihim fī azwājihim wa mā malakat aimānuhum likailā yakūna ‘alaika ḥaraj(un), wa kānallāhu gafūrar raḥīmā(n).
[50]
He Nabi, saktemene Isun wes ngalalaken kanggo riko rabi-rabi riko hang wes Riko weni mas kawine lan budake hang riko nduweni hang melbu paran hang riko hasilaken neng wayahe perang hang diweni Gusti Alloh kanggo riko, lan (gedigu pisan) lare-lare wadon teko dulur lanange apak riko, lare-lare wadon teko dulur wadone apak riko, lare-lare wadon teko dulur lanange emak riko lan lare-lare wadon teko dulur wadone emak riko hang milu ngaleh ambi riko lan wadon mukmin hang nguwehno awake nyang Nabi kadung nabi gelem ngerabi, kanggo pengkhususan nyang riko, duduk kanggo kabeh wong mukmin. Setemen Isun wes weruh paran hang Isun wajibaken nyang Iane kabeh masalah rabi-rabine iane kabeh lan budak hang iane kabeh nduweni makne osing dadi kangelane riko. Lan yoiku Gusti Alloh Maha ngapuro yo Maha welas
۞ تُرْجِيْ مَنْ تَشَاۤءُ مِنْهُنَّ وَتُـْٔوِيْٓ اِلَيْكَ مَنْ تَشَاۤءُۗ وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَۗ ذٰلِكَ اَدْنٰٓى اَنْ تَقَرَّ اَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَآ اٰتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّۗ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مَا فِيْ قُلُوْبِكُمْ ۗوَكَانَ اللّٰهُ عَلِيْمًا حَلِيْمًا٥١
Turjī man tasyā'u wa tu'wī ilaika man tasyā'(u), wa manibtagaita mimman ‘azalta falā junāḥa ‘alaik(a), żālika adnā an taqarra a‘yunuhunna wa lā yaḥzanna wa yarḍaina bimā ātaitahunna kulluhunn(a), wallāhu ya‘lamu mā fī qulūbikum, wa kānallāhu ‘alīman ḥalīmā(n).
[51]
Riko oleh nundo (ngumpuli) sopo hang riko karepaken antarane iane kabeh (rabi-rabi riko) lan (oleh pisan ngumpuli sopo hang riko karepaken. Lan sopo byaen hang riko kepingini kanggo ngumpuli maning teko wadon hang wes riko pegat, mulokno osing ono duso kanggo riko. Hang gedigu iku lebih parek kanggo antenge atine iane kabeh, lan iane kabeh osing ngeroso susah, lan kabeh nerimo ambi paran hang wes riko wekaken nyang iane kabeh. Lan Gusti Alloh weruh paran hang (kesimpen) nyang njerone ati riko, lan yoiku Gusti Alloh Maha weruh yo Maha penyantun 718.
718) Menurut cerito, ono siji waktu rabi-rabine Nabi Muhammad SAW ono hang cemburu, lan ono hang njaluk tambahan belonjo. Mulokno nabi s.a.w medot hubungan nyang iane kabeh sampek sewulan suwene. Kerono wedi dipegat Nabi, mulokno iane kabeh teko nyang Nabi nyatakaen kerelaane nyang paran byaen hang dilakoni Nabi nyang iane kabeh. Mudune ayat iki nguweni izin nyang Nabi kanggo ngumpuli sopo hang dikarepi lan rabi-rabine utowo osing ngumpuli; lan nguweni izin pisan nyang Nabi kanggo balen nyang rabi-rabine seumpomo ono rabine hang wes dipegat
لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاۤءُ مِنْۢ بَعْدُ وَلَآ اَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ اَزْوَاجٍ وَّلَوْ اَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ اِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِيْنُكَۗ وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ رَّقِيْبًا ࣖ٥٢
Lā yaḥillu lakan-nisā'u mim ba‘du wa lā an tabaddala bihinna min azwājiw wa lau a‘jabaka ḥusnuhunna illā mā malakat yamīnuk(a), wa kānallāhu ‘alā kulli syai'ir raqībā(n).
[52]
Osing halal kanggo riko ngerabi wadon-wadon marine iku lang osing oleh (pisan) ngganti iane kabeh ambi rabi-rabi (hang liyo), masiyo ayune narik ati riko sakliiane wadon-waadoh (budak) hang riko nduweni. Lan yoiku Gusti Alloh Maha ngawasi paran byaen 719
719) Nabi osing diolehi rabi mari nduwe rabi-rabi hang wes ono iku lan osing diolehi pisan ngganti rabine hang wes ono iku ambi ngerabi wadon liyo.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَدْخُلُوْا بُيُوْتَ النَّبِيِّ اِلَّآ اَنْ يُّؤْذَنَ لَكُمْ اِلٰى طَعَامٍ غَيْرَ نٰظِرِيْنَ اِنٰىهُ وَلٰكِنْ اِذَا دُعِيْتُمْ فَادْخُلُوْا فَاِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوْا وَلَا مُسْتَأْنِسِيْنَ لِحَدِيْثٍۗ اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ يُؤْذِى النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيٖ مِنْكُمْ ۖوَاللّٰهُ لَا يَسْتَحْيٖ مِنَ الْحَقِّۗ وَاِذَا سَاَلْتُمُوْهُنَّ مَتَاعًا فَسْـَٔلُوْهُنَّ مِنْ وَّرَاۤءِ حِجَابٍۗ ذٰلِكُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوْبِكُمْ وَقُلُوْبِهِنَّۗ وَمَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُؤْذُوْا رَسُوْلَ اللّٰهِ وَلَآ اَنْ تَنْكِحُوْٓا اَزْوَاجَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖٓ اَبَدًاۗ اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللّٰهِ عَظِيْمًا٥٣
Yā ayyuhal-lażīna āmanū lā tadkhulū buyūtan-nabiyyi illā ay yu'żana lakum ilā ṭa‘āmin gaira nāẓirīna ināhu wa lākin iżā du‘ītum fadkhulū fa iżā ṭa‘imtum fantasyirū wa lā musta'nisīna liḥadīṡ(in), inna żālikum kāna yu'żin-nabiyya fayastaḥyī minkum, wallāhu lā yastaḥyī minal-ḥaqq(i), wa iżā sa'altumūhunna matā‘an fas'alūhunna miw warā'i ḥijāb(in), żālikum aṭharu liqulūbikum wa qulūbihinn(a), wa mā kāna lakum an tu'żū rasūlallāhi wa lā an tankiḥū azwājahū mim ba‘dihī abadā(n), inna żālikum kāna ‘indallāhi ‘aẓīmā(n).
[53]
He uwong-uwong hang iman, ojo riko ngeleboni omah-omahe Nabi sakliiane kadung riko diizinaken madang ambi osing ngenteni wayahe masak (panganane) 720, tapekno kadung riko diundang yo melebuo lan kadung riko wes mari madang, riko metuo tanpo enak-enakan dawaaken omongan. Saktemene hang gedigu iku arep ngangu Nabi terus Nabi isin nyang riko (kanggo ngongkon riko metu), lan Gusti Alloh osing isin nerangaen hang bener. Kadung riko jaluk siji perkoro (keperluan) nyang iane kabeh (rabi-rabine Nabi), mulokno jaluko nyang burine tabir. Coro hang gedigu iku lebih suci kanggo ati riko lan ati iane kabeh. Lan osing oleh riko ngelaraaken (atie) Rosulullah lan osing (pisan) ngerabi rabi-rabine selawase sakmarine Iane wafat. Saktemene kelakuan iku gede banget (dusone) nyang sandingi Gusti Alloh.
720) Maksude, nyang zamane Rosululloh saw. tahu kedaden uwong-uwong hang ngentene wayah madange Rosulullah saw. terus mudun ayat iki ngelarang melebu omahe Rosulullah kanggo madang ambi ngenteniwayah madange Rosulullah.
اِنْ تُبْدُوْا شَيْـًٔا اَوْ تُخْفُوْهُ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمًا٥٤
In tubdū syai'an au tukhfūhu fa'innallāha kāna bikulli syai'in ‘alīmā(n).
[54]
Kadung riko duduaken siji perkoro utowo nyengedakaen perkoro iku, mulokno saktemene Gusti Alloh yoiku Maha Ngaweruhi kabeh perkoro.
لَا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِيْٓ اٰبَاۤىِٕهِنَّ وَلَآ اَبْنَاۤىِٕهِنَّ وَلَآ اِخْوَانِهِنَّ وَلَآ اَبْنَاۤءِ اِخْوَانِهِنَّ وَلَآ اَبْنَاۤءِ اَخَوٰتِهِنَّ وَلَا نِسَاۤىِٕهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ اَيْمَانُهُنَّۚ وَاتَّقِيْنَ اللّٰهَ ۗاِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدًا٥٥
Lā junāḥa ‘alaihinna fī ābā'ihinna wa lā abnā'ihinna wa lā ikhwānihinna wa lā abnā'i ikhwānihinna wa lā abnā'i akhawātihinna wa lā nisā'ihinna wa lā mā malakat aimānuhunn(a), wattaqīnallāh(a), innallāha kāna ‘alā kulli syai'in syahīdā(n).
[55]
Osing ono duso kanggo rabi-rabine Nabi (kanggo ketemu tanpo tabir) ambi apak-apake iane kabeh, lare-lare lanange iane kabeh, dulur lanange iane kabeh, anak lanang teko dulur lanange iane kabeh, anak lanang teko dulur iane kabeh hang wadon, wadon-wadon hang iman lan budak hang iane kabeh duweni lan wedio riko (he rabi-rabine Nabi) nyang Gusti Alloh, saktemene Gusti Alloh Maha Nyaksekaen kabeh perkoro.
اِنَّ اللّٰهَ وَمَلٰۤىِٕكَتَهٗ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيِّۗ يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا٥٦
Innallāha wa malā'ikatahū yuṣallūna ‘alan-nabiyy(i), yā ayyuhal-lażīna āmanū ṣallū ‘alaihi wa sallimū taslīmā(n).
[56]
Saktemene Gusti Alloh lan malaikat-malaikate moco sholawat nyang Nabi 721. He uwong-uwong hang iman, mocoho sholawat riko kanggo Nabi lan mocoho salam kanggo ngormati nyang Iane 722.
721) “Moco sholawat” artine : kadung teko Gusti Alloh berarti nguweni rahmat; teko malaikat berarti jalokaen ampunan lan kadung teko uwong-uwong mukmin berarti dongo makne diweni rahmat podo ambi ambi omongan :” Gusti Allohumma shalli’ala Muhammad.”
722) Ambi ngucapaen omongan koyok,”Assalamu ‘alaika ayyuhan Nabi” artine mtur-mtur keselametan sampek nyang iane he Nabi.
اِنَّ الَّذِيْنَ يُؤْذُوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ لَعَنَهُمُ اللّٰهُ فِى الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ وَاَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِيْنًا٥٧
Innal-lażīna yu'żūnallāha wa rasūlahū la‘anahumullāhu fid-dun-yā wal-ākhirati wa a‘adda lahum ‘ażābam muhīnā(n).
[57]
Saktemene uwong-uwong hang ngelarakaen Gusti Alloh lan Rosule 723. Gusti Alloh arep ngela’nati iane nyang dunyo lan nyang akhirat lan nyawisaen kanggo iane sikso hang nginoaken.
723) “Ngelarakaen Gusti Alloh lan Rosul-rosule” yoiku ngelakoni penggawe-penggawe hang osing diridhai Gusti Alloh lan osing dibenaraen ambi rosule; koyok kufur, gubabaen kenabian lan liyo-liyone.
وَالَّذِيْنَ يُؤْذُوْنَ الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوْا فَقَدِ احْتَمَلُوْا بُهْتَانًا وَّاِثْمًا مُّبِيْنًا ࣖ٥٨
Wal-lażīna yu'żūnal-mu'minīna wal-mu'mināti bigairi maktasabū faqadiḥtamalū buhtānaw wa iṡmam mubīnā(n).
[58]
Lan uwong-uwong hang ngelarakaen uwong-uwong mukmin lan mukminat tanpo keluputan hang iane kabeh lakoni, mulokno saktemene iane kabeh wes mikul gubaban lan duso hang nyoto.
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِّاَزْوَاجِكَ وَبَنٰتِكَ وَنِسَاۤءِ الْمُؤْمِنِيْنَ يُدْنِيْنَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيْبِهِنَّۗ ذٰلِكَ اَدْنٰىٓ اَنْ يُّعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَۗ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِيْمًا٥٩
Yā ayyuhan-nabiyyu qul li'azwājika wa banātika wa nisā'il-mu'minīna yudnīna ‘alaihinna min jalābībihinn(a), żālika adnā ay yu‘rafna falā yu'żain(a), wa kānallāhu gafūrar raḥīmā(n).
[59]
He Nabi ngomongo nyang rabi-rabine riko, lare-lare wadon riko lan rabi-rabine uwong mukmin: “Kudune iane kabeh dawakaen jilbabe 724 nyang kabih awake iane kabeh.” Hang gedigu iku makne iane kabeh luwih gampang dikenal kerono iane kabeh osing di grido. Lan Gusti Alloh yoiku Maha Pengapuro tur Maha Welas.
724) Jilbab yoiku podone kelambi kurung hang wero hang biso nutupi sira, rahi lan dodo.
۞ لَىِٕنْ لَّمْ يَنْتَهِ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ وَّالْمُرْجِفُوْنَ فِى الْمَدِيْنَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُوْنَكَ فِيْهَآ اِلَّا قَلِيْلًا٦٠
La'il lam yantahil-munāfiqūna wal-lażīna fī qulūbihim maraḍuw wal-murjifūna fil-madīnati lanugriyannaka bihim ṡumma lā yujāwirūnaka fīhā illā qalīlā(n).
[60]
Saktemene kadung osing mareni uwong-uwong munafik, uwong-uwong hang jero atine duweni penyakit lan uwong-uwong hang nyebaraen kabar gubab nyang Madinah (teko ngelarakaen riko), pasti Isun kongkon riko (kanggo merangi) iane kabeh, terus iane kabeh osing dadi tonggo riko (nyang Madinah) kejobo nyang jerone wayah hang sediluk.
مَلْعُوْنِيْنَۖ اَيْنَمَا ثُقِفُوْٓا اُخِذُوْا وَقُتِّلُوْا تَقْتِيْلًا٦١
Mal‘ūnīn(a), ainamā ṡuqifū ukhiżū wa quttilū taqtīlā(n).
[61]
Nyang jerone la’nat. Nyang endi baen iane kabeh ditemoni, iane kabeh dicekel lan dipateni ambi temenanan
سُنَّةَ اللّٰهِ فِى الَّذِيْنَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ ۚوَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّٰهِ تَبْدِيْلًا٦٢
Sunnatallāhi fil-lażīna khalau min qabl(u), wa lan tajida lisunnatillāhi tabdīlā(n).
[62]
Kanggo sunnah Gusti Alloh hang wes kelaku nyang uwong-uwong hang bengen sakdurung (riko), lan pisan-pisan riko osing arep nemoni owah-owahan nyang sunnahe Gusti Alloh.
يَسْـَٔلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِۗ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللّٰهِ ۗوَمَا يُدْرِيْكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُوْنُ قَرِيْبًا٦٣
Yas'alukan-nāsu ‘anis-sā‘ah(ti), qul innamā ‘ilmuhā ‘indallāh(i), wa mā yudrīka la‘allas-sā‘ata takūnu qarībā(n).
[63]
Menungso takon nyang riko masalah dino kiamat. Ngomongo :”Saktemene ilmune masalah dino kiamat iku ono nyang sandinge Gusti Alloh”. Lan weruh ta riko (he Muhammad), biso baen dino kiamat iku wes parek wayahe.
اِنَّ اللّٰهَ لَعَنَ الْكٰفِرِيْنَ وَاَعَدَّ لَهُمْ سَعِيْرًاۙ٦٤
Innallāha la‘anal-kāfirīna wa a‘adda lahum sa‘īrā(n).
[64]
Saktemene Gusti Alloh ngela’nati uwong-uwong kafir lan nyiapaen nyang iane kabeh geni hang mulat-mulat (neroko).
خٰلِدِيْنَ فِيْهَآ اَبَدًاۚ لَا يَجِدُوْنَ وَلِيًّا وَّلَا نَصِيْرًا ۚ٦٥
Khālidīna fīhā abadā(n), lā yajidūna waliyyaw wa lā naṣīrā(n).
[65]
Iane kabeh langgeng nyang jerone selawas-lawase; iane kabeh osing oleh siji-sijine pelindung lan osing (pisan) siji-sijine uwong hang nulungi.
يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوْهُهُمْ فِى النَّارِ يَقُوْلُوْنَ يٰلَيْتَنَآ اَطَعْنَا اللّٰهَ وَاَطَعْنَا الرَّسُوْلَا۠٦٦
Yauma tuqallabu wujūhuhum fin-nāri yaqūlūna yā laitanā aṭa‘nallāha wa aṭa‘nar-rasūlā.
[66]
Nyang dinone bangete raine iane kabeh diwolak-walikaen nyang jerone neroko, iane kabeh ngomong: “Mandanneyo apike, umpomo isun kabeh ta’at nyang Gusti Alloh lan ta’at (pisan) nyang Rosul”.
وَقَالُوْا رَبَّنَآ اِنَّآ اَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاۤءَنَا فَاَضَلُّوْنَا السَّبِيْلَا۠٦٧
Wa qālū rabbanā innā aṭa‘nā sādatanā wa kubarā'anā fa aḍallūnas-sabīlā.
[67]
Lan iane kabeh ngomong : “Duh Pengeran isun saktemene isun kabeh wes taat nyang pemimpin-pemimpin lan penggede-penggede isun kabeh, terus iane kabeh nyesataken isun kabeh teko dalan hang (bener).
رَبَّنَآ اٰتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيْرًا ࣖ٦٨
Rabbanā ātihim ḍi‘faini minal-‘ażābi wal‘anhum la‘nan kabīrā(n).
[68]
Duh Pengeran isun kabeh, tekokno nyang iane kabeh sikso ping loro lan kutuken iane kabeh ambi kutukan hang gede”.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ اٰذَوْا مُوْسٰى فَبَرَّاَهُ اللّٰهُ مِمَّا قَالُوْا ۗوَكَانَ عِنْدَ اللّٰهِ وَجِيْهًا ۗ٦٩
Yā ayyuhal-lażīna āmanū lā takūnū kal-lażīna āżau mūsā fa barra'ahullāhu mimmā qālū, wa kāna ‘indallāhi wajīhā(n).
[69]
He uwong-uwong hang iman, ojo riko dadi koyok uwong-uwong hang ngelarakaen Musa: mulokno Gusti Alloh bersihaken teko tuduhan-tuduhan hang iane kabeh omongaen. Lan yoiku iane sijine uwong hang duweni pangkat mulyo nyang sandingi Gusti Alloh.
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَقُوْلُوْا قَوْلًا سَدِيْدًاۙ٧٠
Yā ayyuhal-lażīna āmanuttaqullāha wa qūlū qaulan sadīdā(n).
[70]
He uwong-uwong hang iman, takwaho riko nyang Gusti Alloh lan ngomongo omongan hang bener.
يُّصْلِحْ لَكُمْ اَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوْبَكُمْۗ وَمَنْ يُّطِعِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيْمًا٧١
Yuṣliḥ lakum a‘mālakum wa yagfir lakum żunūbakum, wa may yuṭi‘illāha wa rasūlahū faqad fāza fauzan ‘aẓīmā(n).
[71]
Pasti Gusti Alloh bakal ngapiki kanggo riko amalan-amalan riko lan ngapuro duso-duso kanggo riko lan sopo uwonge taat nyang Gusti Alloh lan Rosule, mulokno saktemene iane wes oleh kemenangan hang gede.
اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمَانَةَ عَلَى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَالْجِبَالِ فَاَبَيْنَ اَنْ يَّحْمِلْنَهَا وَاَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْاِنْسَانُۗ اِنَّهٗ كَانَ ظَلُوْمًا جَهُوْلًاۙ٧٢
Innā ‘araḍnal-amānata ‘alas-samāwāti wal-arḍi fa abaina ay yaḥmilnahā wa asyfaqna minhā wa ḥamalahal-insān(u), innahū kāna ẓalūman jahūlā(n).
[72]
Saktemene Isun wes nguweni amanat35 nyang langit, bumi lan gunung-gunung, mulokno kabeh osing gelem mekol amanat iku lan iane kabeh wedi ngianati, lan menungso gelem mekol amanat iku. Saktemene menungso iku akeh dzolime lan bodohe.
لِّيُعَذِّبَ اللّٰهُ الْمُنٰفِقِيْنَ وَالْمُنٰفِقٰتِ وَالْمُشْرِكِيْنَ وَالْمُشْرِكٰتِ وَيَتُوْبَ اللّٰهُ عَلَى الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِۗ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِيْمًا ࣖ٧٣
Liyu‘ażżiballāhul-munāfiqīna wal-munāfiqāti wal-musyrikīna wal-musyrikāti wa yatūballāhu ‘alal-mu'minīna wal-mu'mināt(i), wa kānallāhu gafūrar raḥīmā(n).
[73]
Sampek Gusti Alloh nyikso uwong-uwong munafik lanang lan wadon lan uwong-uwong musyrik lanang lan wadon; sampek Gusti Alloh nerimo taubate uwong-uwong mukmin lanang lan wadon. Lan yoiku Gusti Alloh Maha Ngampuni tur Maha Welas.