Surah An-Naml
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
طٰسۤ ۚ تِلْكَ اٰيٰتُ الْقُرْاٰنِ وَكِتَابٍ مُّبِيْنٍ ۙ١
Ṭā Sīn, tilka āyātul-qur'āni wa kitābim mubīn(in).
[1]
Thaa siin (surat iki) yoiku ayat-ayat Al-Qur’an, lan (ayat-ayat) kitab hang jelasaken
هُدًى وَّبُشْرٰى لِلْمُؤْمِنِيْنَ ۙ٢
Hudaw wa busyrā lil-mu'minīn(a).
[2]
Hang dadi piduduh lan berita seneng kanggone wong wong hang iman
الَّذِيْنَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ يُوْقِنُوْنَ٣
Allażīna yuqīmūnaṣ-ṣalāta wa yu'tūnaz-zakāta wa hum bil-ākhirati hum yūqinūn(a).
[3]
(Yoiku) wong wong hang ngelakoni sembayang lan ngetokaken zakat serto iyane kabeh podo yakin arepe onone negoro akhirat.
اِنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ اَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُوْنَ ۗ٤
Innal-lażīna lā yu'minūna bil-ākhirati zayyannā lahum a‘mālahum fahum ya‘mahūn(a).
[4]
Sakbenere wong wong hang seng iman neng negoro akhirat, kene dadekaken wong wong hang nulih apik kelakoan kelakoane wong wong iku, moko wong wong (neng kesesatan)
اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ لَهُمْ سُوْۤءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِى الْاٰخِرَةِ هُمُ الْاَخْسَرُوْنَ٥
Ulā'ikal-lażīna lahum sū'ul-‘ażābi wa hum fil-ākhirati humul-akhsarūn(a).
[5]
Wong wong iku wong hang oleh (neng dunyo ) azab hang elek lan wong wong neng akhirat yoiku wong wong hang paling rugi.
وَاِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْاٰنَ مِنْ لَّدُنْ حَكِيْمٍ عَلِيْمٍ٦
Wa innaka latulaqqal-qur'āna mil ladun ḥakīmin ‘alīm(in).
[6]
Lan sakbenere siro bener bner di weni AlQur’an teko (Alloh) hang moho wicaksono ugo maha weruh.
اِذْ قَالَ مُوْسٰى لِاَهْلِهٖٓ اِنِّيْٓ اٰنَسْتُ نَارًاۗ سَاٰتِيْكُمْ مِّنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ اٰتِيْكُمْ بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُوْنَ٧
Iż qāla mūsā li'ahlihī innī ānastu nārā(n), sa'ātīkum minhā bikhabarin au ātīkum bisyihābin qabasil la‘allakum taṣṭalūn(a).
[7]
(ilingo) kadung Musa ngomong neng keluargane: “sakbenere isun nulih geni. Isun besok arepe gowo neng siro kabar teko geni iku, utowo isun gowo neng siro suluh geni myane siro oleh panase geni.
فَلَمَّا جَاۤءَهَا نُوْدِيَ اَنْۢ بُوْرِكَ مَنْ فِى النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَاۗ وَسُبْحٰنَ اللّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ٨
Falammā jā'ahā nūdiya am būrika man fin-nāri wa man ḥaulahā, wa subḥānallāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[8]
Moko wektu keluargane gadug neng panggon geni iku Musa ngongkon keluargane: kadung wes di berkati wong wong hang ono neng pareke geni iku, lan wong wong hang ono neng sekitar. Lan moho suci Alloh, pangeran sekabehe dunyo.
يٰمُوْسٰٓى اِنَّهٗٓ اَنَا اللّٰهُ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ ۙ٩
Yā mūsā innahū anallāhul-‘azīzul-ḥakīm(u).
[9]
(Alloh berfirman) he Musa sakbenere isun iki Gusti Alloh, hang moho kuoso ugo moho wicaksono.
وَاَلْقِ عَصَاكَ ۗفَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَاۤنٌّ وَّلّٰى مُدْبِرًا وَّلَمْ يُعَقِّبْۗ يٰمُوْسٰى لَا تَخَفْۗ اِنِّيْ لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُوْنَ ۖ١٠
Wa alqi ‘aṣāk(a), falammā ra'āhā tahtazzu ka'annahā jānnuw wallā mudbiraw wa lam yu‘aqqib, yā mūsā lā takhaf, innī lā yakhāfu ladayyal-mursalūn(a).
[10]
Lan uncaleno tongkat siro”. Moko wektu (tongkat iku dadi ulo lan) Musa nulih tongkat iku obah obah koyo ulo hang kesit, Musa Melayu balik arah tanpo nulih. He Musa, ojo siro wedi. Sakbenere wong hang didedekaken rosul, seng wedi neng arepan isun.
اِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًاۢ بَعْدَ سُوْۤءٍ فَاِنِّيْ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ١١
Illā man ẓalama ṡumma baddala ḥusnam ba‘da sū'in fa innī gafūrur raḥīm(un).
[11]
Taping wong hang ngelakoni dolim, terus dioperaken kedolimane neng keapikan (Alloh arepe ngampuni);moko sakbenere isun moho nguweni ampunan ugo moho welas asih.
وَاَدْخِلْ يَدَكَ فِيْ جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاۤءَ مِنْ غَيْرِ سُوْۤءٍۙ فِيْ تِسْعِ اٰيٰتٍ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهٖۗ اِنَّهُمْ كَانُوْا قَوْمًا فٰسِقِيْنَ١٢
Wa adkhil yadaka fī jaibika takhruj baiḍā'a min gairi sū'(in), fī tis‘i āyātin ilā fir‘auna wa qaumih(ī), innahum kānū qauman fāsiqīn(a).
[12]
Lan lebokeno tangan iro neng gulune kelkambi iro mestine tangan iku metu putih (nyinar) seng kerono penyakit. (kelor mukjizat iki)melebu songo mukjizat (hang arepe di omongaken) neng Fir’aun lan koume. Sakbenere wong wong yoiku koum hang fasik.
فَلَمَّا جَاۤءَتْهُمْ اٰيٰتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوْا هٰذَا سِحْرٌ مُّبِيْنٌ ۚ١٣
Falammā jā'athum āyātunā mubṣiratan qālū hāżā siḥrum mubīn(un).
[13]
Moko wektu mukjizat mukjizat kene hang jelas iku sampe neng wong wong omongono wong wong iku; iki sihir hang nyoto.
وَجَحَدُوْا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَآ اَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَّعُلُوًّاۗ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِيْنَ ࣖ١٤
Wa jaḥadū bihā wastaiqanathā anfusuhum ẓulmaw wa ‘uluwwā(n), fanẓur kaifa kāna ‘āqibatul-mufsidīn(a).
[14]
Lan wong wong ngingkari kerono kedoliman lab kesombongan (wong wong) padahal atine wong wong ngeyakini kebenerane moko perhatekeno kadung wong wong iku ngelakoni kebinasaan temenanan.
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا دَاوٗدَ وَسُلَيْمٰنَ عِلْمًاۗ وَقَالَا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ فَضَّلَنَا عَلٰى كَثِيْرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِيْنَ١٥
Wa laqad ātainā dāwūda wa sulaimāna ‘ilmā(n), wa qālal-ḥamdu lillāhil-lażī faḍḍalanā ‘alā kaṡīrim min ‘ibādihil-mu'minīn(a).
[15]
Lan sakbenere kene wes nguweni ilmu neng daud lan Sulaiman; lan wong loro iku ngucapaken: kabeh puji pujian kanggo Gusti Alloh hang ngelebihi kene teko hamba hambane hang iman.
وَوَرِثَ سُلَيْمٰنُ دَاوٗدَ وَقَالَ يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّيْرِ وَاُوْتِيْنَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍۗ اِنَّ هٰذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِيْنُ١٦
Wa wariṡa sulaimānu dāwūda wa qāla yā ayyuhan-nāsu ‘ullimnā manṭiqaṭ-ṭairi wa ūtīnā min kulli syai'(in), inna hāżā lahuwal-faḍlul-mubīn(u).
[16]
Lan Sulaiman wes ninggali daud lan Sulaiman ngomong; “he menungso kene wes diweni weruh kambi suorone manuk lan duweni sekabehane. Sakbenere (kabeh) iki bener bener karunia hang nyoto.
وَحُشِرَ لِسُلَيْمٰنَ جُنُوْدُهٗ مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ وَالطَّيْرِ فَهُمْ يُوْزَعُوْنَ١٧
Wa ḥusyira lisulaimāna junūduhū minal-jinni wal-insi waṭ-ṭairi fahum yūza‘ūn(a).
[17]
Lan dihimpunaken kanggo Sulaiman tentorone teko jin, menuso lan manuk terus wong wong iku diatur mane tertib neng jero barisan.
حَتّٰىٓ اِذَآ اَتَوْا عَلٰى وَادِ النَّمْلِۙ قَالَتْ نَمْلَةٌ يّٰٓاَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوْا مَسٰكِنَكُمْۚ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمٰنُ وَجُنُوْدُهٗۙ وَهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ١٨
Ḥattā iżā atau ‘alā wādin-naml(i), qālat namlatuy yā ayyuhan-namludkhulū masākinakum, lā yaḥṭimannakum sulaimānu wa junūduhū wa hum lā yasy‘urūn(a).
[18]
Kadung wong wong sampe neng jurang, semut ngomong: he semut semut melebuwo neng jero sarang sarang iro, myane siro heng diidek kambi Sulaiman lan tentorone, sedeng wong wong heng nyadari.
فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِّنْ قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ اَوْزِعْنِيْٓ اَنْ اَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِيْٓ اَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلٰى وَالِدَيَّ وَاَنْ اَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضٰىهُ وَاَدْخِلْنِيْ بِرَحْمَتِكَ فِيْ عِبَادِكَ الصّٰلِحِيْنَ١٩
Fatabassama ḍāḥikam min qaulihā wa qāla rabbi auzi‘nī an asykura ni‘matakal-latī an‘amta ‘alayya wa ‘alā wālidayya wa an a‘mala ṣāliḥan tarḍāhu wa adkhilnī biraḥmatika fī ‘ibādikaṣ-ṣāliḥīn(a).
[19]
Moko Sulaiman mesem lan gemuyu kerono (rungu) omongane semut iku. Lan Sulaiman dungo: “duh pangeran kulo sukanono kulo ilham kangge tetep nyukuri nikmat ndiko hang sampun ndiko anugerahaken teng kulo lan kaleh tiang ibu bapak kulo lan kangge ngerjakaken amal saleh hang ndiko ridoi; lan lebeteno kulo kaleh rahmat ndiko teng dalem golongane hamba hamba ndiko hang saleh.
وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَآ اَرَى الْهُدْهُدَۖ اَمْ كَانَ مِنَ الْغَاۤىِٕبِيْنَ٢٠
Wa tafaqqadaṭ-ṭaira fa qāla mā liya lā aral-hudhud(a), am kāna minal-gā'ibīn(a).
[20]
Lan Sulaiman merikso manuk manuk terus ngomong; “apowo isun seng nulih Hudhud opo Hudhud iku melebu hang seng teko.
لَاُعَذِّبَنَّهٗ عَذَابًا شَدِيْدًا اَوْ لَاَا۟ذْبَحَنَّهٗٓ اَوْ لَيَأْتِيَنِّيْ بِسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍ٢١
La'u‘ażżibannahū ‘ażāban syadīdan au la'ażbaḥannahū au laya'tiyannī bisulṭānim mubīn(in).
[21]
Sakbenere isun bener bener hang ngazabaken kambi azab hang keras utowo bener bener mbeleh kecuali kadung bener bener Hudhud teko neng hun kambi alasan hang bener.
فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيْدٍ فَقَالَ اَحَطْتُّ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهٖ وَجِئْتُكَ مِنْ سَبَاٍ ۢبِنَبَاٍ يَّقِيْنٍ٢٢
Famakaṡa gaira ba‘īdin faqāla aḥaṭtu bimā lam tuḥiṭ bihī wa ji'tuka min saba'im binaba'iy yaqīn(in).
[22]
Moko seng suwi (Hudhud teko), terus (ia) ngomong “isun wes ngeweruhi paran paran hang durung siro weruhi; lan sun gowo neng siro teko negoro saba berita penting hang diyakini.
اِنِّيْ وَجَدْتُّ امْرَاَةً تَمْلِكُهُمْ وَاُوْتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ وَّلَهَا عَرْشٌ عَظِيْمٌ٢٣
Innī wajattumra'atan tamlikuhum wa ūtiyat min kulli syai'iw wa lahā ‘arsyun ‘aẓīm(un).
[23]
Sakbenere isun weruh wong wadon hang merintahaken wong-wong, wong-wong iku dianugerahi paran paran lan nduweni panggon hang gedi.
وَجَدْتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُوْنَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطٰنُ اَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيْلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُوْنَۙ٢٤
Wajattuhā wa qaumahā yasjudūna lisy-syamsi min dūnillāhi wa zayyana lahumusy-syaiṭānu a‘mālahum fa ṣaddahum ‘anis-sabīli fahum lā yahtadūn(a).
[24]
Isun weruh Hudhud lan koume nyembah serngenge sakliyane Gusti Alloh; lan setan wes dadekaken wong wong iku nulih apik kelakoan kelakoan wong wong terus ngalangi wong wong teko dalan (Alloh), sampek wong wong iku heng weruh piduduh.
اَلَّا يَسْجُدُوْا لِلّٰهِ الَّذِيْ يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُوْنَ وَمَا تُعْلِنُوْنَ٢٥
Allā yasjudū lillāhil-lażī yukhrijul-khab'a fis-samāwāti wal-arḍi wa ya‘lamu mā tukhfūna wa mā tu‘linūn(a).
[25]
Supoyo wong wong seng nyembah Alloh hang ngetokaken paran hang kependem neng langit lan neng bumi lan ngeweruhi paran hang siro sengidakaken lan paran hang siro dudokaken.
اَللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۙ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيْمِ ۩٢٦
Allāhu lā ilāha illā huwa rabbul-‘arsyil-‘aẓīm(i).
[26]
Alloh, seng ono Pangeran (hang bener disembah) sakliyane Alloh, pangeran hang duweni arsy hang gedi.
۞ قَالَ سَنَنْظُرُ اَصَدَقْتَ اَمْ كُنْتَ مِنَ الْكٰذِبِيْنَ٢٧
Qāla sananẓuru aṣadaqta am kunta minal-kāżibīn(a).
[27]
Sulaiman ngomong; arepe kene tulih opo siro bener, utowo siro melebu wong wong hang ngapusi
اِذْهَبْ بِّكِتٰبِيْ هٰذَا فَاَلْقِهْ اِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا يَرْجِعُوْنَ٢٨
Iżhab bikitābī hāżā fa alqih ilaihim ṡumma tawalla ‘anhum fanẓur māżā yarji‘ūn(a).
[28]
Menyango kambi (nggowo) surat isun iki terus teblukeno neng wong wong iku terus ojo ngereken neng wong wong iku terus perhatekeno peren hang wong wong iku omongaken.
قَالَتْ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اِنِّيْٓ اُلْقِيَ اِلَيَّ كِتٰبٌ كَرِيْمٌ٢٩
Qālat yā ayyuhal-mala'u innī ulqiya ilayya kitābun karīm(un).
[29]
Balqis ngomong; “he wong gedi gedi sakbenere wes di teblukaken neng isun salah sijine surat heng muliyo.
اِنَّهٗ مِنْ سُلَيْمٰنَ وَاِنَّهٗ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ ۙ٣٠
Innahū min sulaimāna wa innahū bismillāhir-raḥmānir-raḥīm(i).
[30]
Sakbenere surat iku, teko Sulaiman lan sakbenere isine; kambi nyebut arane Gusti Alloh hang moho pemurah ugo moho welas asih.
اَلَّا تَعْلُوْا عَلَيَّ وَأْتُوْنِيْ مُسْلِمِيْنَ ࣖ٣١
Allā ta‘lū ‘alayya wa'tūnī muslimīn(a).
[31]
Yoiku ojo siro kabeh ngelakoni sombong neng hun lan tekoo neng hun lan dadio wong wong hang nyerahaken awak.
قَالَتْ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اَفْتُوْنِيْ فِيْٓ اَمْرِيْۚ مَا كُنْتُ قَاطِعَةً اَمْرًا حَتّٰى تَشْهَدُوْنِ٣٢
Qālat yā ayyuhal-mala'u aftūnī fī amrī, mā kuntu qāṭi‘atan amran ḥattā tasyhadūn(i).
[32]
Balqis ngomong: “he poro wong gede wenono isun pertimbangan neng urusan urusan hun (iki) isun heng tau ngutusaken soal sedurunge siro ono neng majelis isun.
قَالُوْا نَحْنُ اُولُوْا قُوَّةٍ وَّاُولُوْا بَأْسٍ شَدِيْدٍ ەۙ وَّالْاَمْرُ اِلَيْكِ فَانْظُرِيْ مَاذَا تَأْمُرِيْنَ٣٣
Qālū naḥnu ulū quwwatiw wa ulū ba'sin syadīd(in), wal-amru ilaiki fanẓurī māżā ta'murīn(a).
[33]
Wong-wong njawab kene iki wong wong hang duwe kekuatan lan (pisan) duwe kewanenan hang sanget (neng peperangan) lan keputusan hang ono neng tangan isun; moko pertimbangno paran hang arep siro kongkonaken.
قَالَتْ اِنَّ الْمُلُوْكَ اِذَا دَخَلُوْا قَرْيَةً اَفْسَدُوْهَا وَجَعَلُوْٓا اَعِزَّةَ اَهْلِهَآ اَذِلَّةً ۚوَكَذٰلِكَ يَفْعَلُوْنَ٣٤
Qālat innal-mulūka iżā dakhalū qaryatan afsadūhā wa ja‘alū a‘izzata ahlihā ażillah(tan), wa każālika yaf‘alūn(a).
[34]
Balqis ngucap sakbenere rojo rojo hang kadung ngeleboni negoro mestine wong wong ngancuraken lan ndadekaken rakyate hang mulio dadi hino lan hang koyo iku hang arepe wong wong lakoni.
وَاِنِّيْ مُرْسِلَةٌ اِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَنٰظِرَةٌ ۢبِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُوْنَ٣٥
Wa innī mursilatun ilaihim bihadiyyatin fanāẓiratun bima yarji‘ul-mursalūn(a).
[35]
Lan sakbenere isun arepe ngirim utusan neng wong wong kambi (nggowo) hadiah, lan isun arepe ngenteni paren hang arepe digowo maning neng kongkonan kongkon iku.
فَلَمَّا جَاۤءَ سُلَيْمٰنَ قَالَ اَتُمِدُّوْنَنِ بِمَالٍ فَمَآ اٰتٰىنِ َۧ اللّٰهُ خَيْرٌ مِّمَّآ اٰتٰىكُمْۚ بَلْ اَنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُوْنَ٣٦
Falammā jā'a sulaimāna qāla atumiddūnani bimālin famā ātāniyallāhu khairum mimmā ātākum, bal antum bihadiyyatikum tafraḥūn(a).
[36]
Moko wektu iku kongkonan sampe neng Sulaiman, Sulaiman ngomong opo pantes siro nulung isun kambi harta, moko paren hang duweni Alloh neng isun lebih apik teko paren hang diwakaken neng riko; taping riko ngeroso bangga kambi hadiah riko.
اِرْجِعْ اِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُوْدٍ لَّا قِبَلَ لَهُمْ بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِّنْهَآ اَذِلَّةً وَّهُمْ صٰغِرُوْنَ٣٧
Irji‘ ilaihim falana'tiyannahum bijunūdil lā qibala lahum bihā wa lanukhrijannahum minhā ażillataw wa hum ṣāgirūn(a).
[37]
Baliko neng wong wong sakbenere kene arep nekani wong wong kambi poro tentoro lan wong wong seng kuoso ngelawan, lan pasti kene arep ngusir wong wong teko negoro iku (saba) kambi kehino lan wong wong dadi (tawanan tawanan) hang hino.
قَالَ يٰٓاَيُّهَا الْمَلَؤُا اَيُّكُمْ يَأْتِيْنِيْ بِعَرْشِهَا قَبْلَ اَنْ يَّأْتُوْنِيْ مُسْلِمِيْنَ٣٨
Qāla yā ayyuhal-mala'u ayyukum ya'tīnī bi‘arsyihā qabla ay ya'tūnī muslimīn(a).
[38]
Sulaiman ngomong “He wong gede gede sopo neng antarane siro kabeh hang sanggup nggowo panggonane neng hun sedurunge wong wong teko neng hun dadi wong wong hang pasrah.
قَالَ عِفْرِيْتٌ مِّنَ الْجِنِّ اَنَا۠ اٰتِيْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ تَقُوْمَ مِنْ مَّقَامِكَۚ وَاِنِّيْ عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ اَمِيْنٌ٣٩
Qāla ‘ifrītum minal-jinni ana atīka bihī qabla an taqūma mim maqāmik(a), wa innī ‘alaihi laqawiyyun amīn(un).
[39]
ifrit ngomong; (hang cerdik) teko golongane jin ; isun arepe teko neng siro kambi gowo panggonan iku neng siro sakdurunge siro ngadek teko panggonan lungguh iro; sakbenere isun bener bener kuat kanggo gowo panggonan iku ugo biso di percoyo.
قَالَ الَّذِيْ عِنْدَهٗ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتٰبِ اَنَا۠ اٰتِيْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ يَّرْتَدَّ اِلَيْكَ طَرْفُكَۗ فَلَمَّا رَاٰهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهٗ قَالَ هٰذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّيْۗ لِيَبْلُوَنِيْٓ ءَاَشْكُرُ اَمْ اَكْفُرُۗ وَمَنْ شَكَرَ فَاِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ رَبِّيْ غَنِيٌّ كَرِيْمٌ٤٠
Qālal-lażī ‘indahū ‘ilmum minal-kitābi ana ātīka bihī qabla ay yartadda ilaika ṭarfuk(a), falammā ra'āhu mustaqirran ‘indahū qāla hāżā min faḍli rabbī, liyabluwanī a'asykuru am akfur(u), wa man syakara fa'innamā yasykuru linafsih(ī), wa man kafara fa'inna rabbī ganiyyun karīm(un).
[40]
Wong hang duwe Al-Kitab ngomong; isun arepe gowo panggonan iku neng siro sakdurunge moto niro kitip moko wektu Sulaiman nulih panggonan iku tempat neng arepe, Sulaiman ngomong; “iki melebu karunia pangeran hun kanggo nyoba isun opo isun nyukuri utowo nulayani (neng nikmate) lan sopo baen hang sukur moko sakbenere Sulaiman iku sukur kanggo (keapikan) awake dewek lan sopo baen hang suloyo, moko sakbenere pangeran isun moho sugih ugo moho mulyo.
قَالَ نَكِّرُوْا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ اَتَهْتَدِيْٓ اَمْ تَكُوْنُ مِنَ الَّذِيْنَ لَا يَهْتَدُوْنَ٤١
Qāla nakkirū lahā ‘arsyahā nanẓur atahtadī am takūnu minal-lażīna lā yahtadūn(a).
[41]
Sulaiman ngomong “ubahen panggon iku moko kene arepe nulih paren hang Sulaiman kenali utowo Sulaiman melebu wong wong hang seng ngenali.
فَلَمَّا جَاۤءَتْ قِيْلَ اَهٰكَذَا عَرْشُكِۗ قَالَتْ كَاَنَّهٗ هُوَۚ وَاُوْتِيْنَا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِيْنَ٤٢
Falammā jā'at qīla ahakażā ‘arsyuk(i), qālat ka'annahū huw(a), wa ūtīnal-‘ilma min qablihā wa kunnā muslimīn(a).
[42]
Lan wektu balqis teko, ditakoaken neng Sulaiman; koyo iki panggonan iro? Sulaiman njawab koyo koyo panggonan iki panggona hun kene wes diweni keweruhan sedurunge lan kene yoiku wong wong hang pasrah.
وَصَدَّهَا مَا كَانَتْ تَّعْبُدُ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۗاِنَّهَا كَانَتْ مِنْ قَوْمٍ كٰفِرِيْنَ٤٣
Wa ṣaddahā mā kānat ta‘budu min dūnillāh(i), innahā kānat min qaumin kāfirīn(a).
[43]
Lan paren hang disembah suwene iki, kejobo Gusti Alloh nyegahe (kanggo ngelahiraken Islame), kerono sakbenere balqis bengene melebuwong owng hang kafir.
قِيْلَ لَهَا ادْخُلِى الصَّرْحَۚ فَلَمَّا رَاَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَّكَشَفَتْ عَنْ سَاقَيْهَاۗ قَالَ اِنَّهٗ صَرْحٌ مُّمَرَّدٌ مِّنْ قَوَارِيْرَ ەۗ قَالَتْ رَبِّ اِنِّيْ ظَلَمْتُ نَفْسِيْ وَاَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمٰنَ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ࣖ٤٤
Qīla lahadkhuliṣ-ṣarḥ(a), falammā ra'athu ḥasibathu lujjataw wa kasyafat ‘an sāqaihā, qāla innahū ṣarḥum mumarradum min qawārīr(a), qālat rabbi innī ẓalamtu nafsī wa aslamtu ma‘a sulaimāna lillāhi rabbil-‘ālamīn(a).
[44]
Diomongaken neng Balqis, melebuo neng jero istana moko wektu balqis nulih pelasterane istana iku dikirone kolam banyu hang gedi,lan dirapetaken kelor kempole. Sulaiman ngomong; “sakbenere istana lunyu hang teko koco. Balqis ngomong duh pangeran isun, sakbenere isun wes ngelakoni dolim neng awak isun dewek lan isun pasrah kambi Sulaiman neng Alloh, Pangeran sekabehane dunyo.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَآ اِلٰى ثَمُوْدَ اَخَاهُمْ صٰلِحًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ فَاِذَا هُمْ فَرِيْقٰنِ يَخْتَصِمُوْنَ٤٥
Wa laqad arsalnā ilā ṡamūda akhāhum ṣāliḥan ani‘budullāha fa'iżā hum farīqāni yakhtaṣimūn(a).
[45]
Lan sakbenere kene wes ngongkon neng (koum) samud dulur wong wong soleh hang ngongkon “sembahen Alloh taping moro moro wong wong dadi rung golongan hang saling musuh.
قَالَ يٰقَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُوْنَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِۚ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُوْنَ اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ٤٦
Qāla yā qaumi lima tasta‘jilūna bis-sayyi'ati qablal-ḥasanah(ti), lau lā tastagfirūnallāha la‘allakum turḥamūn(a).
[46]
Sulaiman ngomong “He koum Isun apuwo siro jaluk dicepetaken keelekan sakdurunge (siro njaluk) keapikan? Cepeto siro njaluk ampunan neng Gusti Alloh, myane siro oleh rahmat.
قَالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَنْ مَّعَكَۗ قَالَ طٰۤىِٕرُكُمْ عِنْدَ اللّٰهِ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُوْنَ٤٧
Qāluṭ ṭayyarnā bika wa bimam ma‘ak(a), qāla ṭā'irukum ‘indallāhi bal antum qaumun tuftanūn(a).
[47]
Wong-wong jawab kene oleh nasib hang ngenes kerono siro lan wong wong hang kambi siro. Sholeh ngomong “nasib iro ono neng Gusti Alloh duduk kene hang dasi sebab taping siro koum hang di uji.
وَكَانَ فِى الْمَدِيْنَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُّفْسِدُوْنَ فِى الْاَرْضِ وَلَا يُصْلِحُوْنَ٤٨
Wa kāna fil-madīnati tis‘atu rahṭiy yufsidūna fil-arḍi wa lā yuṣliḥūn(a).
[48]
Lan neng kuto iku, songo wong lanang hang gawe kerusakan neng bumi, lan wong wong lanang iku seng ngelakoni keapikan.
قَالُوْا تَقَاسَمُوْا بِاللّٰهِ لَنُبَيِّتَنَّهٗ وَاَهْلَهٗ ثُمَّ لَنَقُوْلَنَّ لِوَلِيِّهٖ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ اَهْلِهٖ وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ٤٩
Qālū taqāsamū billāhi lanubayyitannahū wa ahlahū ṡumma lanaqūlanna liwaliyyihī mā syahidnā mahlika ahlihī wa innā laṣādiqūn(a).
[49]
Wong-wong lanang ngomong: ‘’sumpaho siro kambi arane Alloh, kadung kene bener bener arepe nyerang secoro dadaken kambi keluargane neng wektu bengi terus kene omongaken neng waris (kadung ) kene seng nyaksekaken kematiane keluargane iku, lan sakbenere kene wong wong hang bener.
وَمَكَرُوْا مَكْرًا وَّمَكَرْنَا مَكْرًا وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ٥٠
Wa makarū makraw wa makarnā makraw wa hum lā yasy‘urūn(a).
[50]
Lan wong-wong lanang iku ngerencanakaken makar kambi sunggug sungguh lan kene nerencanakaken makar pisan, sedeng wong wong iku heng nyadari.
فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ اَنَّا دَمَّرْنٰهُمْ وَقَوْمَهُمْ اَجْمَعِيْنَ٥١
Fanẓur kaifa kāna ‘āqibatu makrihim annā dammarnāhum wa qaumahum ajma‘īn(a).
[51]
Moko perhatekeno sakbenere akibat makare wong wong iku kadung kene ngancuraken wong wong iku lan koume wong wongkabeh.
فَتِلْكَ بُيُوْتُهُمْ خَاوِيَةً ۢبِمَا ظَلَمُوْاۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيَةً لِّقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ٥٢
Fatilka buyūtuhum khāwiyatam bimā ẓalamū, inna fī żālika la'āyatal liqaumiy ya‘lamūn(a).
[52]
Moko iku umah umahe wong wong iku keadaane rontok disebabaken kedzaliman wong wonge dewek. Sakbenere neng hang koyo iku (ono) pelajaran kanggo koum hang ngeweruhi.
وَاَنْجَيْنَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَكَانُوْا يَتَّقُوْنَ٥٣
Wa anjainal-lażīna āmanū wa kānū yattaqūn(a).
[53]
Lan wes kene selametaken wong hang iman lan wong wong iku takwa terus.
وَلُوْطًا اِذْ قَالَ لِقَوْمِهٖٓ اَتَأْتُوْنَ الْفَاحِشَةَ وَاَنْتُمْ تُبْصِرُوْنَ٥٤
Wa lūṭan iż qāla liqaumihī ata'tūnal-fāḥisyata wa antum tubṣirūn(a).
[54]
Lan (ilingo ceritone) Luth, pas waktu Luth ngomong neng koume; “apuwo siro ngelakoni kelakoan fahisyah iku sedang siro seruh?
اَىِٕنَّكُمْ لَتَأْتُوْنَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّنْ دُوْنِ النِّسَاۤءِ ۗبَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُوْنَ٥٥
A'innakum lata'tūnar-rijāla syahwatam min dūnin-nisā'(i), bal antum qaumun tajhalūn(a).
[55]
Apuwo siro kabeh iku temenan nekoni lanangan kanggo nuruti nafsuniro, kok seng (nekani) wong wadon. Temenan siro iku koum hang seng ngeweruhi (akibat kelakoane siro)
۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهٖٓ اِلَّآ اَنْ قَالُوْٓا اَخْرِجُوْٓا اٰلَ لُوْطٍ مِّنْ قَرْيَتِكُمْۙ اِنَّهُمْ اُنَاسٌ يَّتَطَهَّرُوْنَ٥٦
Famā kāna jawāba qaumihī illā an qālū akhrijū āla lūṭim min qaryatikum, innahum unāsuy yataṭahharūn(a).
[56]
Moko seng ono jawaban koume kejobo ngucapaken; “usiren Luth kambi keluargane teko keluargane iro; kerono Setuhune Luth lan keluargane iku menuso ( hang ngakoni deweke) iku wong hang suci.
فَاَنْجَيْنٰهُ وَاَهْلَهٗٓ اِلَّا امْرَاَتَهٗ قَدَّرْنٰهَا مِنَ الْغٰبِرِيْنَ٥٧
Fa'anjaināhu wa ahlahū illamra'atahū qaddarnāhā minal-gābirīn(a).
[57]
Moko Kito (Alloh) selametaken Luth kambi keluargane, kejobo rabine. Kito wes mestikaken iyane ( rabine Luth) klebu wong wong hang ketinggalan (diancuraken)
وَاَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَّطَرًاۚ فَسَاۤءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِيْنَ ࣖ٥٨
Wa amṭarnā ‘alaihim maṭarā(n), fasā'a maṭarul-munżarīn(a).
[58]
Lan Kito dunaken udan watu kanggone kaume Luth, moko elek temenan udan hang diantemaken neng wong wong hang diuweni peringatan iku
قُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ وَسَلٰمٌ عَلٰى عِبَادِهِ الَّذِيْنَ اصْطَفٰىۗ ءٰۤاللّٰهُ خَيْرٌ اَمَّا يُشْرِكُوْنَ ۔٥٩
Qulil-ḥamdu lillāhi wa salāmun ‘alā ‘ibādihil-lażīnaṣṭafā, āllāhu khairun ammā yusyrikūn(a).
[59]
Moko podo gucapeno sak-kabehe pujian iku kanggo Pangeran, lan kesejahteraan kanggo poro kawulone hang dipilih. Onotah Gusti Alloh iku hang lebih apik, utowo wong wong disembah sakliyane Gusti Alloh.
اَمَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَاَنْۢبَتْنَا بِهٖ حَدَاۤىِٕقَ ذَاتَ بَهْجَةٍۚ مَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُنْۢبِتُوْا شَجَرَهَاۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗبَلْ هُمْ قَوْمٌ يَّعْدِلُوْنَ ۗ٦٠
Am man khalaqas-samāwāti wal-arḍa wa anzala minas-samā'i mā'an fa ambatnā bihī ḥadā'iqa żāta bahjah(tin), mā kāna lakum an tumbitū syajarahā, a'ilāhum ma‘allāh(i), bal hum qaumuy ya‘dilūn(a).
[60]
Utuwo sopo hang wes nyiptakaken langit lan bumi serto hang ngedunaken banyu kanggo ssiro teko langit, terus kene uripaken kambi iku kebonan kebonan hang pemandangane apik, hang ssiro sepisan pisan heng mampu nguripaken wit witan? Opo neng sanding Gusti Alloh ono pangeran (hang liyo)? Bahkan sakbenere wong wong iku melebu wong hang nyimpang (teko kebeneran)
اَمَّنْ جَعَلَ الْاَرْضَ قَرَارًا وَّجَعَلَ خِلٰلَهَآ اَنْهٰرًا وَّجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًاۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗبَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ ۗ٦١
Am man ja‘alal-arḍa qarāraw wa ja‘ala khilālahā anhāraw wa ja‘ala lahā rawāsiya wa ja‘ala bainal-baḥraini ḥājizā(n), a'ilāhum ma‘allāh(i), bal akṡaruhum lā ya‘lamūn(a).
[61]
Utowo sopo hnag wes dadekaken bumi kanggo panggon meneng lan dadekaken banyu banyu neng selampit selempitane, lan hang dadekaken gunung gunung kanggo (nguwataken) lan ndadekaken aling aling antarane rung laut? Opo neng samping Gusti Alloh ono pangeran (hang liyo)? Padahal sakbenere akeh akehe teko wong iku seng ngeweruhi.
اَمَّنْ يُّجِيْبُ الْمُضْطَرَّ اِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوْۤءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاۤءَ الْاَرْضِۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗقَلِيْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَۗ٦٢
Am may yujībul-muḍṭarra iżā da‘āhu wa yaksyifus-sū'a wa yaj‘alukum khulafā'a fil-arḍ(i), a'ilāhum ma‘allāh(i), qalīlam mā tażakkarūn(a).
[62]
Utowo sopo hang ngijinaken dungo wong hang neng jero kesoro.an kadung wong iku ndungo neng Gusti Gusti Alloh, lan hang ngilangaken kesusaan lan hang dadekaken ssiro menungso myane dadi kepolo neng bumi? Opo neng samping Gusti Alloh ono pangeran hang liyo? Sitik nemen ssiro ngengeti.
اَمَّنْ يَّهْدِيْكُمْ فِيْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَنْ يُّرْسِلُ الرِّيٰحَ بُشْرًاۢ بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهٖۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗتَعٰلَى اللّٰهُ عَمَّا يُشْرِكُوْنَ٦٣
Am may yahdīkum fī ẓulumātil-barri wal-baḥri wa may yursilur-riyāḥa busyram baina yadai raḥmatih(ī), a'ilāhum ma‘allāh(i), ta‘ālallāhu ‘ammā yusyrikūn(a).
[63]
Utowo sopo hang mimpin riko neng petengan neng pentasan lan segoro. lan sopo maning hang nekokaken angin dinggo kabyar seneng, sadurunge ketekoan rahmate pengeran) apuwo tah neng sandinge pengeran ono pengeran (liyane)? duwure hang kuoso kambi hang paren wong kabeh sekutukaen (kambi Gusti Pengeran)
اَمَّنْ يَّبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيْدُهٗ وَمَنْ يَّرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۤءِ وَالْاَرْضِۗ ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ۗقُلْ هَاتُوْا بُرْهَانَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٦٤
Am may yabda'ul-khalqa ṡumma yu‘īduhū wa may yarzuqukum minas-samā'i wal-arḍ(i), a'ilāhum ma‘allāh(i), qul hātū burhānakum in kuntum ṣādiqīn(a).
[64]
Utowo sopio hang nyiptakaen (menungso teko awale), marek iku ngulangi (maning), lan sopo (ndane) hang nguwakaken rizki hanggo riko teko langit lan dunyo? apuwo tah neng sandinge pengeran ono pengeran (liyane)? ngomongo: ‘’duduono tomdo kebenerane riko, kadung riko temenan wong-wong hang bener”.
قُلْ لَّا يَعْلَمُ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ الْغَيْبَ اِلَّا اللّٰهُ ۗوَمَا يَشْعُرُوْنَ اَيَّانَ يُبْعَثُوْنَ٦٥
Qul lā ya‘lamu man fis-samāwāti wal-arḍil gaiba illallāh(u), wa mā yasy‘urūna ayyāna yub‘aṡūn(a).
[65]
gomongo; heng ono siji wong baen neng langit lan dunyo hang ngerti perkoro ghoib, kadung heng Gusti Pengeran”, lan wong-wong iku heng ngerti kadung arepe dibangkitaken.
بَلِ ادّٰرَكَ عِلْمُهُمْ فِى الْاٰخِرَةِۗ بَلْ هُمْ فِيْ شَكٍّ مِّنْهَاۗ بَلْ هُمْ مِّنْهَا عَمُوْنَ ࣖ٦٦
Balid dāraka ‘ilmuhum fil-ākhirah(ti), bal hum fī syakkim minhā, bal hum minhā ‘amūn(a).
[66]
Sakbenere kaweruan wong kabeh perkoro akhirat heng sampek (merono) malahan wong-wong iku mageh mamang perkoro akherat iku, tambah-tambah maning wong kabeh iku picek tekokonone.
وَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا ءَاِذَا كُنَّا تُرٰبًا وَّاٰبَاۤؤُنَآ اَىِٕنَّا لَمُخْرَجُوْنَ٦٧
Wa qālal-lażīna kafarū a'iżā kunnā turābaw wa ābā'unā a'innā lamukhrajūn(a).
[67]
Ngomongo wong-wong kapir; apuwo tah mari kene dadi tanah lan (gedigu pisan) apak-apak kene; apuwo ta kene arepe di tokaken teko (kuburan)?
لَقَدْ وُعِدْنَا هٰذَا نَحْنُ وَاٰبَاۤؤُنَا مِنْ قَبْلُۙ اِنْ هٰذَآ اِلَّآ اَسَاطِيْرُ الْاَوَّلِيْنَ٦٨
Laqad wu‘idnā hāżā naḥnu wa ābā'unā min qabl(u), in hāżā illā asāṭīrul-awwalīn(a).
[68]
Sakbenere kene wes duweni ancaman hanggo iki (kambi) apak-apak kene bengyen; iki mung dungeng-dungengan wong bengyen”.
قُلْ سِيْرُوْا فِى الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِيْنَ٦٩
Qul sīrū fil-arḍi fanẓurū kaifa kāna ‘āqibatul-mujrimīn(a).
[69]
Ngomongo: “melakuo riko (neng raine) dunyo, mari digu delengen kelendi akibyate wong-wong hang kedosan.
وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِيْ ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُوْنَ٧٠
Wa lā taḥzan ‘alaihim wa lā takun fī ḍaiqim mimmā yamkurūn(a).
[70]
Lan ojo riko sekaken neng wong-wong iku, lan ojo (dodone riko) ngerasakaken sempit hanggo paran hang wong iku akalaken.
وَيَقُوْلُوْنَ مَتٰى هٰذَا الْوَعْدُ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ٧١
Wa yaqūlūna matā hāżal-wa‘du in kuntum ṣādiqīn(a).
[71]
Lan wong-wong iku (wong-wong kapir) ngomong; “kapan azab iku teko? Kadung memang riko wong- wong hang bener”.
قُلْ عَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِيْ تَسْتَعْجِلُوْنَ٧٢
Qul ‘asā ay yakūna radifa lakum ba‘ḍul-lażī tasta‘jilūn(a).
[72]
Ngomongo: “koyone wes arepe teko neng riko separuh teko (azab) hang riko jaluk koyo sak karepane riko (myane) di cepetaken.
وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُوْنَ٧٣
Wa inna rabbaka lażū faḍlin ‘alan-nāsi wa lākinna akṡarahum lā yasykurūn(a).
[73]
Lan sakbenere pangeran riko temenanan duwe karunia hang gedi (hang diwakaken) konggo menungso, tapi kaken teko wongwong iku heng nyukuri
وَاِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُوْرُهُمْ وَمَا يُعْلِنُوْنَ٧٤
Wa inna rabbaka laya‘lamu mā tukinnu ṣudūruhum wa mā yu‘linūn(a).
[74]
Lan sabenere pengeran riko, temenanan weruh nang paran hang disengidakaken atine wong iku lan paran hang wong iku nyatakaen.
وَمَا مِنْ غَاۤىِٕبَةٍ فِى السَّمَاۤءِ وَالْاَرْضِ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ مُّبِيْنٍ٧٥
Wa mā min gā'ibatin fis-samā'i wal-arḍi illā fī kitābim mubīn(in).
[75]
Heng ono siji baen hang ghoib(heng katon) nang langit lan nang dunyo, kadung heng kitab hang katon (lauh mahfudz)
اِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَقُصُّ عَلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۤءِيْلَ اَكْثَرَ الَّذِيْ هُمْ فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ٧٦
Inna hāżal-qur'āna yaquṣṣu ‘alā banī isrā'īla akṡaral-lażī hum fīhi yakhtalifūn(a).
[76]
Sakbenere Al-Qur’an iki njelasaken neng Bani Isroil sekebehane perkoro-perkoro hang wong-wong silisihaken pasale iku mau.
وَاِنَّهٗ لَهُدًى وَّرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِيْنَ٧٧
Wa innahū lahudaw wa raḥmatul lil-mu'minīn(a).
[77]
Lan sakbenere Al-Qur’an iku temenanan dadi piduduh lan rahmat hanggo wongwong hang duwe imyan
اِنَّ رَبَّكَ يَقْضِيْ بَيْنَهُمْ بِحُكْمِهٖۚ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْعَلِيْمُۚ٧٨
Inna rabbaka yaqḍī bainahum biḥukmih(ī), wa huwal-‘azīzul-‘alīm(u).
[78]
Sakbenere pangeran riko arep marekaken perkoro antarane wong-wong iku kambi Keputusan (pengeran), lan Gusti Pengeran Maha kuat lan Maha ngerti.
فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ ۗاِنَّكَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِيْنِ٧٩
Fatawakkal ‘alallāh(i), innaka ‘alal-ḥaqqil mubīn(i).
[79]
Sebab iku mau tawakallo neng pangeran, sakbenere riko ono nang duwure kebenaran hang ketoro.
اِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتٰى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاۤءَ اِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِيْنَ٨٠
Innaka lā tusmi‘ul-mautā wa lā tusmi‘uṣ-ṣummad-du‘ā'a iżā wallau mudbirīn(a).
[80]
Sakbenere riko heng biso ndadekaken wong-wong hang mati ngerungokaken lan (heng pisan) ndadekaken wong-wong hang budeg ngerungokaken celukan, paran maning wong-wong iku wes melengos memburi.
وَمَآ اَنْتَ بِهٰدِى الْعُمْيِ عَنْ ضَلٰلَتِهِمْۗ اِنْ تُسْمِعُ اِلَّا مَنْ يُّؤْمِنُ بِاٰيٰتِنَا فَهُمْ مُّسْلِمُوْنَ٨١
Wa mā anta bihādil-‘umyi ‘an ḍalālatihim, in tusmi‘u illā may yu'minu bi'āyātinā fahum muslimūn(a).
[81]
Lan riko heng ksiro biso mimpin (malingaken) wong-wong picek teko kesesatane wong-wong kabeh iku. Riko heng biso ndadekaken (sak uwong baen) ngerungokaken, kadungheng wongwong hang duwe imyan neng ayat-ayat kene, maredigu wong-wong kabeh iku nyerahaken awak.
۞ وَاِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ اَخْرَجْنَا لَهُمْ دَاۤبَّةً مِّنَ الْاَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ اَنَّ النَّاسَ كَانُوْا بِاٰيٰتِنَا لَا يُوْقِنُوْنَ ࣖ٨٢
Wa iżā waqa‘al-qaulu ‘alaihim akhrajnā lahum dābbatam minal-arḍi tukallimuhum annan-nāsa kānū bi'āyātinā lā yūqinūn(a).
[82]
Lan kadung omongan wes tebluk teko wong-wong iku(mereka), kene ngetokaken koyo kewan hang lembek teko dunyo hang arep ngomong reng wong-wong kabeh iku, sakbenere menuso byengen heng yakin kambi ayat-ayete kene.
وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّنْ يُّكَذِّبُ بِاٰيٰتِنَا فَهُمْ يُوْزَعُوْنَ٨٣
Wa yauma naḥsyuru min kulli ummatin faujam mimmay yukażżibu bi'āyātinā fahum yūza‘ūn(a).
[83]
Lan (ingeto) dino (arepe) kene kumpulaken teko sabyan-sabyan umat segolongane wong-wong hang dustakaken ayat-ayate kene, maridigu wong-wong kabeh iku di dum-dum (nang kelompok-kelompok).
حَتّٰٓى اِذَا جَاۤءُوْ قَالَ اَكَذَّبْتُمْ بِاٰيٰتِيْ وَلَمْ تُحِيْطُوْا بِهَا عِلْمًا اَمَّاذَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ٨٤
Ḥattā iżā jā'ū qāla akażżabtum bi'āyātī wa lam tuḥīṭū bihā ‘ilman ammāżā kuntum ta‘malūn(a).
[84]
Kadung sampek wong-wongkabeh iku teko, pangeran ngomong: “apuwo ta riko wes dustakaken ayat-ayat isun, padahal ilmun riko heng cukup, utowo apuwo ta hang wes riko lakokaken?”.
وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ بِمَا ظَلَمُوْا فَهُمْ لَا يَنْطِقُوْنَ٨٥
Wa waqa‘al-qaulu ‘alaihim bimā ẓalamū fahum lā yanṭiqūn(a).
[85]
Lan teblukeno omongan (azab) teko wong-wong kabeh iku, hang disebabaken kedolimane, makane wong-wong kabeh iku heng biso ngomong (paran-paran).
اَلَمْ يَرَوْا اَنَّا جَعَلْنَا الَّيْلَ لِيَسْكُنُوْا فِيْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًاۗ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ٨٦
Alam yarau annā ja‘alnal-laila liyaskunū fīhi wan-nahāra mubṣirā(n), inna fī żālika la'āyātil liqaumiy yu'minūn(a).
[86]
Apuwo ta wong-wong kabeh iku heng merhatikaken, sakbenere kene wes ndadekaken begi myane wong-wong kabeh iki istirahat lan isuk heng nerangaken? Sakbenere paran hang iku mau ono tandyatandya (kuasane pengeran) hanggo wongwong hang duwe imyan.
وَيَوْمَ يُنْفَخُ فِى الصُّوْرِ فَفَزِعَ مَنْ فِى السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِى الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شَاۤءَ اللّٰهُ ۗوَكُلٌّ اَتَوْهُ دٰخِرِيْنَ٨٧
Wa yauma yunfakhu fiṣ-ṣūri fa fazi‘a man fis-samāwāti wa man fil-arḍi illā man syā'allāh(u), wa kullun atauhu dākhirīn(a).
[87]
Lan (ilingo) dino (arepe) disemprong sangkakala, dadi kaget paran hang neng langit lan paran hang neng dunyo, kadungheng sopo hang diparingi Gusti Pengeran. lan kabeh wong iku teko ngadep pangeran ngerendahaken awak.
وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَّهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِۗ صُنْعَ اللّٰهِ الَّذِيْٓ اَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍۗ اِنَّهٗ خَبِيْرٌۢ بِمَا تَفْعَلُوْنَ٨٨
Wa taral-jibāla taḥsabuhā jāmidataw wa hiya tamurru marras saḥāb(i), ṣun‘allāhil-lażī atqana kulla syai'(in), innahū khabīrum bimā taf‘alūn(a).
[88]
Lan riko ndeleng gunung-gunung iku, riko ksiro gunung-gunung iku tetep neng tempat, padahal gunung-gunung iku melaku kayo awan. (gedigu iku) penggaweane pangeran hang gawe kuwat sekabehane paran-paran; sakbenere pangeran Maha ngerti paran byaen hang riko lakokaken.
مَنْ جَاۤءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ خَيْرٌ مِّنْهَاۚ وَهُمْ مِّنْ فَزَعٍ يَّوْمَىِٕذٍ اٰمِنُوْنَ٨٩
Man jā'a bil-ḥasanati falahū khairum minhā, wa hum min faza‘iy yauma'iżin āminūn(a).
[89]
Sopo wonge hang nggowo ke apikan, mangkane wonge ulih (byalesan) hang lebih apik teko hang sulung. Wong-wong kabeh iku melebu wong-wong hang ayem teko dahsyate dino iku.
وَمَنْ جَاۤءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوْهُهُمْ فِى النَّارِۗ هَلْ تُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ٩٠
Wa man jā'a bis-sayyi'ati fakubbat wujūhuhum fin-nār(i), hal tujzauna illā mā kuntum ta‘malūn(a).
[90]
Lan sopo wonge hang Gowa ke elek.an , maka disundungaken rahine wong-wong kabeh iku neng jerone neroko. Balesan riko podo kambi paran hang riko amalaken byengen.
اِنَّمَآ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هٰذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِيْ حَرَّمَهَا وَلَهٗ كُلُّ شَيْءٍ وَّاُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْمُسْلِمِيْنَ ۙ٩١
Innamā umirtu an a‘buda rabba hāżihil-baldatil-lażī ḥarramahā wa lahū kullu syai'iw wa umirtu an akūna minal-muslimīn(a).
[91]
Isun mung diperintahaken hanggo nyembah pangeran neng kuto iki (makkah) hang mari ndadekaken suci lan gadane Gusti Pengeran sekabehane, lan isun di kongkon myane kelebon wong-wong hang pasrahaken awak.
وَاَنْ اَتْلُوَا الْقُرْاٰنَ ۚفَمَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّمَا يَهْتَدِيْ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ ضَلَّ فَقُلْ اِنَّمَآ اَنَا۠ مِنَ الْمُنْذِرِيْنَ٩٢
Wa an atluwal-qur'ān(a), famanihtadā fa'innamā yahtadī linafsih(ī), wa man ḍalla faqul innamā ana minal-munżirīn(a).
[92]
Lan myane isin moco qur’an (reng menuso). mangkane, sopo wonge hang ulih piduduh, mangkane sakbenere wong iku mung olih piduduh dienggo awak dewek, lan sopo wonge hang sesat, mangkane ngomongo; “sakbenere isun (iki) mung salah siji wong hang nguweni peringtan”.
وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ سَيُرِيْكُمْ اٰيٰتِهٖ فَتَعْرِفُوْنَهَاۗ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ ࣖ٩٣
Wa qulil-ḥamdu lillāhi sayurīkum āyātihī fata‘rifūnahā, wa mā rabbuka bigāfilin ‘ammā ta‘malūn(a).
[93]
Lan ngomongo: “kabeh puji-pujian hanggo pangeran, Gusti Pengeran arep nduduhaken nang riko tondo-tondo keagungane, mangkane riko arep weruh. Lan pangeran riko heng arep lali nang paran hang riko lalokaken”.