Surah Al-Hijr
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
الۤرٰ ۗتِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ وَقُرْاٰنٍ مُّبِيْنٍ ۔١
Alif lām rā, tilka āyātul-kitābi wa qur'ānim mubīn(in).
[1]
Alif, laam, raa. (surat) iki yaiku (separone teko) ayat-ayate Al-Kitab (hang sempurno), yaiku (ayat-ayat) Al-Qur’an hang nguweni penjelasan.
رُبَمَا يَوَدُّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَوْ كَانُوْا مُسْلِمِيْنَ٢
Rubamā yawaddul-lażīna kafarū lau kānū muslimīn(a).
[2]
Uwong-uwong hang kafir iku keseron (mbesok neng akhirat) nginginaken, kirane wong-wong iku bengen (neng dunyo) dadi wong-wong muslim.
ذَرْهُمْ يَأْكُلُوْا وَيَتَمَتَّعُوْا وَيُلْهِهِمُ الْاَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُوْنَ٣
Żarhum ya'kulū wa yatamatta‘ū wa yulhihimul-amalu fa saufa ya‘lamūn(a).
[3]
Geningno wong-wong iku (neng dunyo iki) mangan kambi girang-girang lan dilalikaen kambi angen-angen (kosong), dadi mbesok wong-wong iku arep ngeweruhi (akibate kelakuan wong-wong iku).
وَمَآ اَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ اِلَّا وَلَهَا كِتَابٌ مَّعْلُوْمٌ٤
Wa mā ahlaknā min qaryatin illā wa lahā kitābum ma‘lūm(un).
[4]
Lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) sengono mbinasaaken negoro pisan, sakliane ono enggone ketentuane waktu hang wes di tetepaken.
مَا تَسْبِقُ مِنْ اُمَّةٍ اَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُوْنَ٥
Mā tasbiqu min ummatin ajalahā wa mā yasta'khirūn(a).
[5]
Seng ono umat hang oleh ngawali ajale, lan seng (pisan) oleh ngunduraken(ajale).
وَقَالُوْا يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْ نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ اِنَّكَ لَمَجْنُوْنٌ ۗ٦
Wa qālū yā ayyuhal-lażī nuzzila ‘alaihiż-żikru innaka lamajnūn(un).
[6]
wong-wong ngomong: “He wong hang didunaken Al-Qur’an nyang wong iku, saktemene riko bener-bener wong hang idan.
لَوْمَا تَأْتِيْنَا بِالْمَلٰۤىِٕكَةِ اِنْ كُنْتَ مِنَ الصّٰدِقِيْنَ٧
Lau mā ta'tīnā bil-malā'ikati in kunta minaṣ-ṣādiqīn(a).
[7]
Apuo riko seng nekoaken malaikat neng kene, kadung riko wong-wong hang bener? Kata-kata iki diomongaen kambi wong-wong kafir Mekkah nyang Nabi Muhammad SAW.
مَا نُنَزِّلُ الْمَلٰۤىِٕكَةَ اِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا كَانُوْٓا اِذًا مُّنْظَرِيْنَ٨
Mā nunazzilul-malā'ikata illā bil-ḥaqqi wa mā kānū iżam munẓarīn(a).
[8]
Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) seng ngedunaken malaikat sakliane kambi kebeneran (enggo nggowo azab) lan seng ono wong-wong pas iku diweni tangguh.
اِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَاِنَّا لَهٗ لَحٰفِظُوْنَ٩
Innā naḥnu nazzalnaż-żikra wa innā lahū laḥāfiẓūn(a).
[9]
Saktemene Kito (mung Gusti Alloh lan Malaikate) hang ngedunaken Al-Qur'an, lan saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) bener-bener ngerawati Al-Qur'an.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِيْ شِيَعِ الْاَوَّلِيْنَ١٠
Wa laqad arsalnā min qablika fī syiya‘il-awwalīn(a).
[10]
Lan saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) mari ngutus (piro-piro rasul) sedurunge riko (Muhammad SAW) nang umat-umat hang bengen.
وَمَا يَأْتِيْهِمْ مِّنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ١١
Wa mā ya'tīhim mir rasūlin illā kānū bihī yastahzi'ūn(a).
[11]
Lan seng teko suwijine rosul baen kambi wong-wong, sakliane wong-wong mesti ngelok-ngelokaen.
كَذٰلِكَ نَسْلُكُهٗ فِيْ قُلُوْبِ الْمُجْرِمِيْنَۙ١٢
Każālika naslukuhū fī qulūbil-mujrimīn(a).
[12]
Cukup semene, Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) ngelebukaen (roso ingkar lan ngelok-ngelokaen iku) neng njero ati wong-wong hang duso (wong-wong kafir).
لَا يُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْاَوَّلِيْنَ١٣
Lā yu'minūna bihī wa qad khalat sunnatul-awwalīn(a).
[13]
Wong-wong seng iman kambi (Al-Qur’an) lan saktemene wes ngelewati sunnatullah kanggo wong-wong bengen.
وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَابًا مِّنَ السَّمَاۤءِ فَظَلُّوْا فِيْهِ يَعْرُجُوْنَۙ١٤
Wa lau fataḥnā ‘alaihim bābam minas-samā'i fa ẓallū fīhi ya‘rujūn(a).
[14]
Lan kadung seumpamane Kito (Gusti Alloh lan Malaikate) mbukakaen kambi wong-wong salah siji teko (lawang-lawang) langit, terus wong-wong terus-terusan munggah menduwur.
لَقَالُوْٓا اِنَّمَا سُكِّرَتْ اَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَّسْحُوْرُوْنَ ࣖ١٥
Laqālū innamā sukkirat abṣārunā bal naḥnu qaumum masḥūrūn(a).
[15]
Mestine wong-wong ngomong: “Saktemene tuliane kene hang di culaken, saktemene isun kabeh yoiku wong-wong kang keneng sihir.
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِى السَّمَاۤءِ بُرُوْجًا وَّزَيَّنّٰهَا لِلنّٰظِرِيْنَۙ١٦
Wa laqad ja‘alnā fis-samā'i burūjaw wa zayyannāhā lin-nāẓirīn(a).
[16]
Lan saktemene, Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nyiptakaen kumpulan lintang-lintang (neng langit) lan wes ngiyasi langit iku nggo wong-wong hang ndeleng (nyawang) katon apik.
وَحَفِظْنٰهَا مِنْ كُلِّ شَيْطٰنٍ رَّجِيْمٍۙ١٧
Wa ḥafiẓnāhā min kulli syaiṭānir rajīm(in).
[17]
Lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) njogo teko saben-saben syetan hang terkutuk (kebendu).
اِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَاَتْبَعَهٗ شِهَابٌ مُّبِيْنٌ١٨
Illā manistaraqas-sam‘a fa atba‘ahū syihābum mubīn(un).
[18]
Selaine setan hang nyolong nyolong (kabar) hang biso dirungokaken (teko malaikat) terus setan iku diuber kambi semburane geni hang byarak.
وَالْاَرْضَ مَدَدْنٰهَا وَاَلْقَيْنَا فِيْهَا رَوَاسِيَ وَاَنْۢبَتْنَا فِيْهَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَّوْزُوْنٍ١٩
Wal-arḍa madadnāhā wa alqainā fīhā rawāsiya wa ambatnā fīhā min kulli syai'im mauzūn(in).
[19]
Kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes njembaraken dunyo (bumi) kambi ndadekaken dunyo iku gunung gunung kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) merujukaken nong dunyo iku kabeh paen paen menurut takarane.
وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيْهَا مَعَايِشَ وَمَنْ لَّسْتُمْ لَهٗ بِرٰزِقِيْنَ٢٠
Wa ja‘alnā lakum fīhā ma‘āyisya wa mal lastum lahū birāziqīn(a).
[20]
Lan kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes dadikaken enggo riko ning dunyo keperluan keperluane urip, kambi (Gusti Alloh lan Malaikat ciptaaken pisan) makhluk makhluk hang riko peng sepisan seng nguweni rijeki nong makhluk iku.
وَاِنْ مِّنْ شَيْءٍ اِلَّا عِنْدَنَا خَزَاۤىِٕنُهٗ وَمَا نُنَزِّلُهٗٓ اِلَّا بِقَدَرٍ مَّعْلُوْمٍ٢١
Wa im min syai'in illā ‘indanā khazā'inuhū wa mā nunazziluhū illā biqadarim ma‘lūm(un).
[21]
Lan Kambi seng ono paen baen selaine ning sese kene baen khazanah e; kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) seng nyiciraken selaine nganggo takeran kang wes ditentokaken.
وَاَرْسَلْنَا الرِّيٰحَ لَوَاقِحَ فَاَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَاَسْقَيْنٰكُمُوْهُۚ وَمَآ اَنْتُمْ لَهٗ بِخٰزِنِيْنَ٢٢
Wa arsalnar-riyāḥa lawāqiha fa anzalnā minas-samā'i mā'an fa asqainākumūh(u), wa mā antum lahū bikhāzinīn(a).
[22]
Lan Kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nyebulaken angin enggo ngawinaken (wit witan) kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ciciraken udan teko langit, terus Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) weni ngombe.
وَاِنَّا لَنَحْنُ نُحْيٖ وَنُمِيْتُ وَنَحْنُ الْوٰرِثُوْنَ٢٣
Wa innā lanaḥnu nuḥyī wa numītu wa naḥnul-wāriṡūn(a).
[23]
Lan Kambi saktemene wes bener bener Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) hang nguripaken kambi metekaken kambi Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) pisan hang ngewarisi.
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِيْنَ مِنْكُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِيْنَ٢٤
Wa laqad ‘alimnal-mustaqdimīna minkum wa laqad ‘alimnal-musta'khirīn(a).
[24]
Lan Kambi saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes eruh wong wong hang bengen teko nyang riko kambi saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ngeweruhi pisan wong wong sakmarine riko (teko riko)
وَاِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْۗ اِنَّهٗ حَكِيْمٌ عَلِيْمٌ ࣖ٢٥
Wa inna rabbaka huwa yaḥsyuruhum, innahū ḥakīmun ‘alīm(un).
[25]
Lan saktemene Gusti Pengeran riko, mung Gusti Alloh hang arepe ngumpulaken wong wong iku. Saktemene Gusti Alloh hang moho bijaksono lan moho weruh.
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَاٍ مَّسْنُوْنٍۚ٢٦
Wa laqad khalaqnal-insāna min ṣalṣālim min ḥama'im masnūn(in).
[26]
Lan kambi saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nyiptakaken menungso (Adam) teko lempung garing (hang teko) beletok cemeng hang diweni bentuk.
وَالْجَاۤنَّ خَلَقْنٰهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَّارِ السَّمُوْمِ٢٧
Wal-jānna khalaqnāhu min qablu min nāris-samūm(i).
[27]
Lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nyiptakaken jem sedurunge (Adam) teko geni hang panas nemen.
وَاِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلٰۤىِٕكَةِ اِنِّيْ خَالِقٌۢ بَشَرًا مِّنْ صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَاٍ مَّسْنُوْنٍۚ٢٨
Wa iż qāla rabbuka lil-malā'ikati innī khāliqum basyaram min ṣalṣālim min ḥama'im masnūn(in).
[28]
Lan (ingeto), pas pengeran riko ngomong kambi poro malaikat: “saktemene isun arep nyiptakaken siji menungso teko lempung garing. Teko beletok cemeng hang diweni bentuk.
فَاِذَا سَوَّيْتُهٗ وَنَفَخْتُ فِيْهِ مِنْ رُّوْحِيْ فَقَعُوْا لَهٗ سٰجِدِيْنَ٢٩
Fa iżā sawwaituhū wa nafakhtu fīhi mir rūḥī fa qa‘ū lahū sājidīn(a).
[29]
Moko kadung Isun wes ngutuhaken wujude, lan wes nyemprongaken nong njerone roh (ciptaan) Isun, moko tunduk’o riko nyang Adam kelawan sujud. 449
449) Dimaksudaken kambi sujud neng kene seng nyembah tapi dadi penghormatan.
فَسَجَدَ الْمَلٰۤىِٕكَةُ كُلُّهُمْ اَجْمَعُوْنَۙ٣٠
Fa sajadal-malā'ikatu kulluhum ajma‘ūn(a).
[30]
Moko sujudo poro malaikat iku kabeh bareng bareng.
اِلَّآ اِبْلِيْسَۗ اَبٰىٓ اَنْ يَّكُوْنَ مَعَ السّٰجِدِيْنَ٣١
Illā iblīs(a), abā ay yakūna ma‘as-sājidīn(a).
[31]
Kecuali Iblis. Iblis emong milu bareng bareng (malaikat) hang sujud iku.
قَالَ يٰٓاِبْلِيْسُ مَا لَكَ اَلَّا تَكُوْنَ مَعَ السّٰجِدِيْنَ٣٢
Qāla yā iblīsu mā laka allā takūna ma‘as-sājidīn(a).
[32]
Gusti Alloh berfirman: “He Iblis, paen sebabe riko seng (milu sujud) bareng bareng wong wong hang sujud iku?
قَالَ لَمْ اَكُنْ لِّاَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهٗ مِنْ صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَاٍ مَّسْنُوْنٍ٣٣
Qāla lam akul li'asjuda libasyarin khalaqtahū min ṣalṣālim min ḥama'im masnūn(in).
[33]
Iblis ngmong: “Isung sepisan pisan seng arep sujud kambi menungso hang riko wes ndadekaken wong teko lempung garing, teko beletok cemeng hang diweni bentuk.”
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَاِنَّكَ رَجِيْمٌۙ٣٤
Qāla fakhruj minhā fa innaka rajīm(un).
[34]
Gusti Alloh berfirman: “Metuo teko suwargo, kerono saktemene riko terkutuk.”
وَّاِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ اِلٰى يَوْمِ الدِّيْنِ٣٥
Wa inna ‘alaikal-la‘nata ilā yaumid-dīn(i).
[35]
Lan saktemene kutukan iku tetep nimpo riko sampek dino kiamat.
قَالَ رَبِّ فَاَنْظِرْنِيْٓ اِلٰى يَوْمِ يُبْعَثُوْنَ٣٦
Qāla rabbi fa anẓirnī ilā yaumi yub‘aṡūn(a).
[36]
Iblis ngomong: “ ya pengeran isun, (kadong gedigu) moko uweni tangguho kambi isun sampek dino (menungso) di bangkitaken. 450
450) Maksude Iblis njaluk myane Iblis seng dihukum teko saiki tapi diweni kebebasan urip sampek dino dibangkitaken.
قَالَ فَاِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِيْنَۙ٣٧
Qāla fa innaka minal-munẓarīn(a).
[37]
Gusti Alloh berfirman: “(kadong gedigu) moko saktemene riko melebu wong wong hang diweni tangguhan.”
اِلٰى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُوْمِ٣٨
Ilā yaumil-waqtil-ma‘lūm(i).
[38]
Sampek dino (paen paen) waktu hang wes ditentokaken. 451
451) Yoiku waktu semprongan awal tondone awalan dino kiamat
قَالَ رَبِّ بِمَآ اَغْوَيْتَنِيْ لَاُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِى الْاَرْضِ وَلَاُغْوِيَنَّهُمْ اَجْمَعِيْنَۙ٣٩
Qāla rabbi bimā agwaitanī la'uzayyinanna lahum fil-arḍi wa la'ugwiyannahum ajma‘īn(a).
[39]
Iblis ngmong: “Ya pengeran, oleh sebab riko wes mutusaken kadong isun sesat. Pasti isun arep ndadekaken wong wong nulii apik (kelakuan maksiat) ning dunyo. Lan pasti isun arep nyesataken wong wong kabeh
اِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِيْنَ٤٠
Illā ‘ibādaka minhumul-mukhlaṣīn(a).
[40]
kecuali poro hamba riko hang ikhlas 452 neng antarane wong wong iku”.
452) Hang dimaksud kambi “mukhlis” yaiku wong-wong hang wes diweni taufiq nggo naati kabeh petunjuk lan perintah Gusti Alloh Swt.
قَالَ هٰذَا صِرَاطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيْمٌ٤١
Qāla hāżā ṣirāṭun ‘alayya mustaqīm(un).
[41]
Gusti Alloh berfirman: “Iki yoiku dalan hang kenceng: mung kewajiban Isun (njogo dalane). 453
453) Maksude diweni taufiq teko Gusti Alloh swt. Nggo naati Alloh, dadine uwong coplok teko tipu daya syetan milu dalan hang kenceng dijogo Gusti Alloh dadi sesat utowo singek uwong yoiku Alloh hang nentukaken.
اِنَّ عِبَادِيْ لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطٰنٌ اِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِيْنَ٤٢
Inna ‘ibādī laisa laka ‘alaihim sulṭānun illā manittaba‘aka minal-gāwīn(a).
[42]
Saktemene poro hamba Isun seng ono kuoso kanggo riko nyang wong wong iku, selain wong-wong hang milu riko, yaiku wong-wong hang sesat.
وَاِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ اَجْمَعِيْنَۙ٤٣
Wa inna jahannama lamau‘iduhum ajma‘īn(a).
[43]
Lan kambi saktemene jahannam iku bener bener papan hang wes diancamaken nyang wong wong (milu-milu syetan) kabeh.
لَهَا سَبْعَةُ اَبْوَابٍۗ لِكُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُوْمٌ ࣖ٤٤
Lahā sab‘atu abwāb(in), likulli bābim minhum juz'um maqsūm(un).
[44]
Jahannam iku duwek pitu lawang saben saben lawang (wes di tetepaken) kanggo golongan hang wes tentu teko wong-wong iku.
اِنَّ الْمُتَّقِيْنَ فِيْ جَنّٰتٍ وَّعُيُوْنٍۗ٤٥
Innal-muttaqīna fī jannātiw wa ‘uyūn(in).
[45]
Saktemene wong-wong hang takwa iku ono njero suwargo (taman-taman) lan (neng parek) sumber-sumber banyu (hang mili).
اُدْخُلُوْهَا بِسَلٰمٍ اٰمِنِيْنَ٤٦
Udkhulūhā bisalāmin āminīn(a).
[46]
(Gusti Alloh berfirman), Diomongaen kambi wong wong: “Melbuo neng njerone kambi urip enak lan meneng aman (heng ono hang ganggu).” 454
454) Sejahtera teko musibah lan aman teko molopetok
وَنَزَعْنَا مَا فِيْ صُدُوْرِهِمْ مِّنْ غِلٍّ اِخْوَانًا عَلٰى سُرُرٍ مُّتَقٰبِلِيْنَ٤٧
Wa naza‘nā mā fī ṣudūrihim min gillin ikhwānan ‘alā sururim mutaqābilīn(a).
[47]
Lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ngilangaken kabeh roso bangkel hang ono njero ati wong-wong, wong-wong iku ngeroso koyo dulur, lungguh tuli-tulian neng duwure pelonco-pelonco.
لَا يَمَسُّهُمْ فِيْهَا نَصَبٌ وَّمَا هُمْ مِّنْهَا بِمُخْرَجِيْنَ٤٨
Lā yamassuhum fīhā naṣabuw wa mā hum minhā bimukhrajīn(a).
[48]
Wong-wong seng ngeroso kesel neng njerone lan wong-wong sepisan-pisan seng arep ditokaen teko njero iku.
۞ نَبِّئْ عِبَادِيْٓ اَنِّيْٓ اَنَا الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُۙ٤٩
Nabbi' ‘ibādī annī anal-gafūrur-raḥīm(u).
[49]
kabarno kambi poro hambanisun, kadong saktemene Isun hang moho nyepuro kambi moho welas.
وَاَنَّ عَذَابِيْ هُوَ الْعَذَابُ الْاَلِيْمُ٥٠
Wa anna ‘ażābī huwal-‘ażābul-alīm(u).
[50]
Lan kadong saktemene hukuman-Isun ono hukuman hang paling perih.
وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ اِبْرٰهِيْمَۘ٥١
Wa nabbi'hum ‘an ḍaifi ibrāhīm(a).
[51]
Lan kabarno nyang wong-wong tentang dayo-dayoe Ibrohim.
اِذْ دَخَلُوْا عَلَيْهِ فَقَالُوْا سَلٰمًاۗ قَالَ اِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُوْنَ٥٢
Iż dakhalū ‘alaihi fa qālū salāmā(n), qāla innā minkum wajilūn(a).
[52]
Pan wong-wong iku melebu nyang tempate Ibrohim terus wong-wong iku ngucapaken: “salam”. Jare Ibrohim:” saktemene isun wedi nyang riko.
قَالُوْا لَا تَوْجَلْ اِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلٰمٍ عَلِيْمٍ٥٣
Qālū lā taujal innā nubasysyiruka bigulāmin ‘alīm(in).
[53]
Wong-wong iku ngomong: “ojo riko wedi, saktemene isun-isun nguweni kabar apik nyang riko kambi (kelahiran uwong) lare lanang (hang arep dadi) uwong kang alim.
قَالَ اَبَشَّرْتُمُوْنِيْ عَلٰٓى اَنْ مَّسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُوْنَ٥٤
Qāla abasysyartumūnī ‘alā am massaniyal-kibaru fa bima tubasysyirūn(a).
[54]
Jare Ibrohim: ” opo riko nguweni kabar apik nyang isun padahal umur isun wes tuwek, moko nganggo coro hang klendi (wes kelakon)?
قَالُوْا بَشَّرْنٰكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُنْ مِّنَ الْقٰنِطِيْنَ٥٥
Qālū basysyarnāka bil-ḥaqqi falā takum minal-qāniṭīn(a).
[55]
Wong-wong iku njawab: “wong-wong nyampekaken kabar apik nyang riko bener, moko ojo riko kelebu wong-wong hang putus asa.
قَالَ وَمَنْ يَّقْنَطُ مِنْ رَّحْمَةِ رَبِّهٖٓ اِلَّا الضَّاۤلُّوْنَ٥٦
Qāla wa may yaqnaṭu mir raḥmati rabbihī illaḍ-ḍāllūn(a).
[56]
Ibrohim ngomong: “sengono wong hang putus asa teko rahmate Gusti Alloh selain wong-wong hang sesat”.
قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ اَيُّهَا الْمُرْسَلُوْنَ٥٧
Qāla famā khaṭbukum ayyuhal-mursalūn(a).
[57]
Ngomong (pisan) Ibrohim: “paen urusan riko hang penting (selain iku), he poro utusan?”
قَالُوْٓا اِنَّآ اُرْسِلْنَآ اِلٰى قَوْمٍ مُّجْرِمِيْنَۙ٥٨
Qālū innā ursilnā ilā qaumim mujrimīn(a).
[58]
Wong-wong iku njawab: “isun kabeh saktemene diutus nyang kaum hang duwe duso.
اِلَّآ اٰلَ لُوْطٍۗ اِنَّا لَمُنَجُّوْهُمْ اَجْمَعِيْنَۙ٥٩
Illā āla lūṭ(in), innā lamunajjūhum ajma‘īn(a).
[59]
Selain Luth bareng pengikut- pengikute. Sakjane isun arep nyelametaken wong-wong iku kabeh.
اِلَّا امْرَاَتَهٗ قَدَّرْنَآ اِنَّهَا لَمِنَ الْغٰبِرِيْنَ ࣖ٦٠
Illamra'atahū qaddarnā innahā laminal-gābirīn(a).
[60]
Selain rabine Luth, Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nentokaken kadong sakjane rabine Luth iku melebu kambi wong wong hang ditinggal (bareng bareng kambi wong hang kafir liyane)”
فَلَمَّا جَاۤءَ اٰلَ لُوْطِ ِۨالْمُرْسَلُوْنَۙ٦١
Falammā jā'a āla lūṭinil-mursalūn(a).
[61]
Moko pas poro utusan iku teko nyang kaume Luth, bareng pengikut pengikute.
قَالَ اِنَّكُمْ قَوْمٌ مُّنْكَرُوْنَ٦٢
Qāla innakum qaumum munkarūn(a).
[62]
Kaum Luth ngomong: “Sakjane riko yaiku wong wong hang seng dikenal.”
قَالُوْا بَلْ جِئْنٰكَ بِمَا كَانُوْا فِيْهِ يَمْتَرُوْنَ٦٣
Qālū bal ji'nāka bimā kānū fīhi yamtarūn(a).
[63]
Poro utusan njawab: “sakjane wong-wong iki teko nyang riko kambi gowo hukuman (adzab) hang selalu wong-wong dustahaken.”
وَاَتَيْنٰكَ بِالْحَقِّ وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ٦٤
Wa ataināka bil-ḥaqqi wa innā laṣādiqūn(a).
[64]
Lan isun teko nyang riko gowo kebeneran kambi sakjane isun bener bener wong hang bener.
فَاَسْرِ بِاَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ الَّيْلِ وَاتَّبِعْ اَدْبَارَهُمْ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ اَحَدٌ وَّامْضُوْا حَيْثُ تُؤْمَرُوْنَ٦٥
Fa asri bi'ahlika biqiṭ‘im minal-laili wattabi‘ adbārahum wa lā yaltafit minkum aḥaduw wamḍū ḥaiṡu tu'marūn(a).
[65]
moko ngaliyo riko ning akhir bengi kambi gowo keluarga riko lan miluo wong-wong teko mburi lan ojo sak uwong ning antaran riko nulih memburi. lan terusno lakon riko ning papan hang diperintahaken nggo riko.
وَقَضَيْنَآ اِلَيْهِ ذٰلِكَ الْاَمْرَ اَنَّ دَابِرَ هٰٓؤُلَاۤءِ مَقْطُوْعٌ مُّصْبِحِيْنَ٦٦
Wa qaḍainā ilaihi żālikal-amra anna dābira hā'ulā'i maqṭū‘um muṣbiḥīn(a).
[66]
Lan wes Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wahyokaken kanggo (Luth) perkoro iku yoiku wong wong iku hang arep dientekaken neng waktu subuh.
وَجَاۤءَ اَهْلُ الْمَدِيْنَةِ يَسْتَبْشِرُوْنَ٦٧
Wa jā'a ahlul-madīnati yastabsyirūn(a).
[67]
Lan tekoo wargo kuto iku (ning umahe Luth) kambi seneng (kerono ketekoan dayoh-dayoh iku.
قَالَ اِنَّ هٰٓؤُلَاۤءِ ضَيْفِيْ فَلَا تَفْضَحُوْنِۙ٦٨
Qāla inna hā'ulā'i ḍaifī falā tafḍaḥūn(i).
[68]
Luth ngomong :“Sakjane wong wong iku dayoh isun moko iku ojo riko gawe isin (kanggo isun)
وَاتَّقُوا اللّٰهَ وَلَا تُخْزُوْنِ٦٩
Wattaqullāha wa lā tukhzūn(i).
[69]
lan bertakwalah nyang Gusti Alloh lan ojo riko gawe isun nelongso.
قَالُوْٓا اَوَلَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعٰلَمِيْنَ٧٠
Qālū awalam nanhaka ‘anil-‘ālamīn(a).
[70]
wong wong iku ngomong: “lan mosok wong-wong wes ngelarang riko teko (ngelindungi) menungso?”
قَالَ هٰٓؤُلَاۤءِ بَنٰتِيْٓ اِنْ كُنْتُمْ فٰعِلِيْنَۗ٧١
Qāla hā'ulā'i banātī in kuntum fā‘ilīn(a).
[71]
Luth ngomong :”iki lare wadon wadon (negoro) isun (kawino kambi wong wong iku) kadong riko arep ngelakoni (secoro halal)”.
لَعَمْرُكَ اِنَّهُمْ لَفِيْ سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُوْنَ٧٢
La‘amruka innahum lafī sakratihim ya‘mahūn(a).
[72]
(Alloh dawuh): “demi umur riko (Muhammad), sakjane uwong uwong kang keombang kambing neng jero kemabukan (Kepaling)”.
فَاَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِيْنَۙ٧٣
Fa akhażathumuṣ-ṣaiḥatu musyriqīn(a).
[73]
Moko wong-wong iku dientekaken teko suoro anter kang ngantem pas serngenge arep jembul.
فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَاَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّنْ سِجِّيْلٍ٧٤
Fa ja‘alnā ‘āliyahā sāfilahā wa amṭarnā ‘alaihim ḥijāratam min sijjīl(in).
[74]
Moko Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) dadekaken separo teko kuto iku kuwalik mengisor lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) udani wong wong iku nganggo watu teko lemah hang atos.
اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِيْنَۙ٧٥
Inna fī żālika la'āyātil lil-mutawassimīn(a).
[75]
Saktemene koyo gedigu iku bener-bener tondo-tondo (kekuasaan Alloh) kanggo wong-wong hang merhatekaken tondo- tondo.
وَاِنَّهَا لَبِسَبِيْلٍ مُّقِيْمٍ٧٦
Wa innahā labisabīlim muqīm(in).
[76]
Lan saktemene kuto iku bener bener ono ring dalan hang mageh tetep (hang diliwati menungso)
اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيَةً لِّلْمُؤْمِنِيْنَۗ٧٧
Inna fī żālika la'āyatal lil-mu'minīn(a).
[77]
Saktemene kang koyo gedigu iku bener- bener kanggo tondo-tondo (kuasane Gusti Alloh) kanggo wong-wong hang beriman.
وَاِنْ كَانَ اَصْحٰبُ الْاَيْكَةِ لَظٰلِمِيْنَۙ٧٨
Wa in kāna aṣḥābul-aikati laẓālimīn(a).
[78]
Lan saktemene wargo aikah iku bener- bener kaum hang dholim.
فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْۘ وَاِنَّهُمَا لَبِاِمَامٍ مُّبِيْنٍۗ ࣖ٧٩
Fantaqamnā minhum, wa innahumā labi'imāmim mubīn(in).
[79]
Moko Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ngentekaken wong-wong iku. Lan saktemene kelorone kuto iku bener- bener panggonane ning dalan umum hang tenang.
وَلَقَدْ كَذَّبَ اَصْحٰبُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِيْنَۙ٨٠
Wa laqad każżaba aṣḥābul-ḥijril-mursalīn(a).
[80]
Lan saktemene wargo-wargo kuto Al-Ḥijr wes dustahaken Rosul-rosul.
وَاٰتَيْنٰهُمْ اٰيٰتِنَا فَكَانُوْا عَنْهَا مُعْرِضِيْنَۙ٨١
Wa ātaināhum āyātinā fa kānū ‘anhā mu‘riḍīn(a).
[81]
Lan Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) nekokaken kanggo wong-wong kabeh tondo-tondo (kekuasaan) Kito (Gusti Alloh lan Malaikat), tapi wong-wong iku mesti nampik teko iku.
وَكَانُوْا يَنْحِتُوْنَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوْتًا اٰمِنِيْنَ٨٢
Wa kānū yanḥitūna minal-jibāli buyūtan āminīn(a).
[82]
Lan wong-wong iku mahat (ngukir) umah-umah teko gunung-gunung watu (hang di nggoni) kang aman.
فَاَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحِيْنَۙ٨٣
Fa akhażathumuṣ-ṣaiḥatu muṣbiḥīn(a).
[83]
Moko wong-wong iku dientekaken teko suworo anter kang nyamber ning waktu isuk.
فَمَآ اَغْنٰى عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَۗ٨٤
Famā agnā ‘anhum mā kānū yaksibūn(a).
[84]
Moko seng biso nulung wong-wong iku paen kang wes wong-wong iku ngusahakaken.
وَمَا خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَآ اِلَّا بِالْحَقِّۗ وَاِنَّ السَّاعَةَ لَاٰتِيَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيْلَ٨٥
Wa mā khalaqnas-samāwāti wal-arḍa wa mā bainahumā illā bil-ḥaqq(i), wa innas-sā‘ata la'ātiyatun faṣfaḥiṣ-ṣafḥal-jamīl(a).
[85]
Lan seng kiro Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) nyiptakaken langit lan bumi lan paen kang ono ning antarane loro- lorone, kecobo kambi kang bener. Lan saktemene ing (kiamat) iku pasti teko, moko sepuronono (wong-wong iku) kambi coro hang apik.
اِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلّٰقُ الْعَلِيْمُ٨٦
Inna rabbaka huwal-khallāqul-‘alīm(u).
[86]
Saktemene Gusti riko, Gusti Alloh hang moho nyipta’aken lan moho ngeweruhi.
وَلَقَدْ اٰتَيْنٰكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِيْ وَالْقُرْاٰنَ الْعَظِيْمَ٨٧
Wa laqad ātaināka sab‘am minal-maṡānī wal-qur'ānal-‘aẓīm(a).
[87]
Lan saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes nguweni kanggo riko pitung ayat kang diwoco bolak-balik, lan Al-Qur’an kang agung.
لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ اِلٰى مَا مَتَّعْنَا بِهٖٓ اَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِيْنَ٨٨
Lā tamuddanna ‘ainaika ilā mā matta‘nā bihī azwājam minhum wa lā taḥzan ‘alaihim wakhfiḍ janāḥaka lil-mu'minīn(a).
[88]
Ojo sampek riko (Muhammad) macem macem nunjukaken pandangan kanggo keenakan urip kang wes Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) uwakaken kanggo golongan-golongan ning antara wong-wong(wong-wong kafir iku), lan ojo riko (Muhammad) nelongso kanggo wong-wong, lan ngerendaho riko kanggo wong-wong hang beriman.
وَقُلْ اِنِّيْٓ اَنَا النَّذِيْرُ الْمُبِيْنُۚ٨٩
Wa qul innī anan-nażīrul-mubīn(u).
[89]
Lan ngomongo (Muhammad): “Satemene isun kang nguweni ancaman kang jelas”.
كَمَآ اَنْزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِيْنَۙ٩٠
Kamā anzalnā ‘alal-muqtasimīn(a).
[90]
Koyo (Kito/Alloh lan Malaikat wes nguweni anceman), Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) wes mudunaken (azab) kanggo wong-wong kang ngedum- ngedum (kitab Alloh).
الَّذِيْنَ جَعَلُوا الْقُرْاٰنَ عِضِيْنَ٩١
Allażīna ja‘alul-qur'āna ‘iḍīn(a).
[91]
(Yoiku) wong-wong kang wes dadekaken Al-Qur’an iku didum-dum.
فَوَرَبِّكَ لَنَسْـَٔلَنَّهُمْ اَجْمَعِيْنَۙ٩٢
Fa wa rabbika lanas'alannahum ajma‘īn(a).
[92]
Moko demi Pengeran riko, Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) mesti arep nakoni wong-wong iku kabeh.
عَمَّا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ٩٣
‘Ammā kānū ya‘malūn(a).
[93]
Tentang paen kang wes wong-wong iku lakoni bengen.
فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَاَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِيْنَ٩٤
Faṣda‘ bimā tu'maru wa a‘riḍ ‘anil-musyrikīn(a).
[94]
Moko sampekeno (Muhammad) kang terang-terangan paen kang wes disampekaken (kanggo riko) lan ngaliyo teko wong-wong kang musyrik.
اِنَّا كَفَيْنٰكَ الْمُسْتَهْزِءِيْنَۙ٩٥
Innā kafainākal-mustahzi'īn(a).
[95]
Saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ngerawati riko teko (keelean) wong-wong kang ngelokaken (riko).
الَّذِيْنَ يَجْعَلُوْنَ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَۚ فَسَوْفَ يَعْلَمُوْنَ٩٦
Allażīna yaj‘alūna ma‘allāhi ilāhan ākhar(a), fa saufa ya‘lamūn(a).
[96]
(Yoiku) wong-wong kang nganggep onone Gusti Alloh selain Alloh moko wong-wong iku mbesuk eroh (akibate).
وَلَقَدْ نَعْلَمُ اَنَّكَ يَضِيْقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُوْلُوْنَۙ٩٧
Wa laqad na‘lamu annaka yaḍīqu ṣadruka bimā yaqūlūn(a).
[97]
Lan saktemene Kito (Gusti Alloh lan Malaikat) ngeweruhi teko dodo riko dadi sempit kerono paen kang wes wong-wong iku omongaken.
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِّنَ السّٰجِدِيْنَۙ٩٨
Fa sabbiḥ biḥamdi rabbika wa kum minas-sājidīn(a).
[98]
Moko bertasbihlah nyembah Gusti Alloh lan dadio riko sebagian wong-wong hang sujud (sholat).
وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتّٰى يَأْتِيَكَ الْيَقِيْنُ ࣖࣖ٩٩
Wa‘bud rabbaka ḥattā ya'tiyakal-yaqīn(u).
[99]
Lan sembahen Gusti Alloh sampek teko kanggo riko (ajal).