Surah Ibrahim
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
الۤرٰ ۗ كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ اِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ەۙ بِاِذْنِ رَبِّهِمْ اِلٰى صِرَاطِ الْعَزِيْزِ الْحَمِيْدِۙ١
Alif lām rā, kitābun anzalnāhu ilaika litukhrijan-nāsa minaẓ-ẓulumāti ilan-nūr(i), bi'iżni rabbihim ilā ṣirāṭil-‘azīzil-ḥamīd(i).
[1]
Alif ‘laam raa kitab iki Isun (Alloh) dunaken nyang siro supoyo siro ngetokaken menungso teko ring peteng dhedhet (kufur) nyang padang jingglang (iman), kelawan idine pengerane menungso (Alloh) nyang dalane Alloh hang moho Mulyo ugo moho Apik.
اللّٰهِ الَّذِيْ لَهٗ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الْاَرْضِۗ وَوَيْلٌ لِّلْكٰفِرِيْنَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيْدٍۙ٢
Allāhil-lażī lahū mā fis-samāwāti wa mā fil-arḍ(i), wa wailul lil-kāfirīna min ‘ażābin syadīd(in).
[2]
Alloh hang duwe, paran hang ono ring langit lan ring bumi. Wong wong kafir iku podo ciloko mergo nompo sikso hang seru larane.
ۨالَّذِيْنَ يَسْتَحِبُّوْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا عَلَى الْاٰخِرَةِ وَيَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَيَبْغُوْنَهَا عِوَجًا ۗ اُولٰۤىِٕكَ فِيْ ضَلٰلٍۢ بَعِيْدٍ٣
Allażīna yastaḥibbūnal-ḥayātad-dun-yā ‘alal-ākhirati wa yaṣuddūna ‘an sabīlillāhi wa yabgūnahā ‘iwajā(n), ulā'ika fī ḍalālim ba‘īd(in).
[3]
(Yoiku) wong-wong hang demen nyang enake urip ring dunyo tenimbang akhirat, hang podo ngadang ngadangi menungso teko dalane Alloh lan ngarepaken dalan iku melengkot. Wong-wong iku ono ring dalan sasar hang wes adoh.
وَمَآ اَرْسَلْنَا مِنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهٖ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۗفَيُضِلُّ اللّٰهُ مَنْ يَّشَاۤءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۤءُ ۗوَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ٤
Wa mā arsalnā mir rasūlin illā bilisāni qaumihī liyubayyina lahum, fa yuḍillullāhu may yasyā'u wa yahdī may yasyā'(u), wa huwal-‘azīzul-ḥakīm(u).
[4]
Isun (Alloh) sing ngutus poro rosul kejobo nganggo boso kaume, supoyo (gampang) njelasaken. Alloh (kuwoso) nyasaraken sopo hang di karepaken lan nduduhaken sopo hang di karepaken. Alloh iku moho Mulyo ugo moho wicaksana.
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰى بِاٰيٰتِنَآ اَنْ اَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ەۙ وَذَكِّرْهُمْ بِاَيّٰىمِ اللّٰهِ ۗاِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُوْرٍ٥
Wa laqad arsalnā mūsā bi'āyātinā an akhrij qaumaka minaẓ-ẓulumāti ilan-nūr(i), wa żakkirhum bi'ayyāmillāh(i), inna fī żālika la'āyātil likulli ṣabbārin syakūr(in).
[5]
Isun (Alloh) wes ngutus Musa ambi nggowo ayat ayatisun, (lan Musa Sun kongkon) ngetokaken kaume teko peteng dhedhet (kufur) nyang padang jingglang (iman), ugo ngengetaken nyang dino dinone Alloh.Saktemene ring hang gedigi iki ono tondo (kuwasane Alloh) kanggo wong hang sabar lan gelem syukur.
وَاِذْ قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ اَنْجٰىكُمْ مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَسُوْمُوْنَكُمْ سُوْۤءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُوْنَ اَبْنَاۤءَكُمْ وَيَسْتَحْيُوْنَ نِسَاۤءَكُمْ ۗوَفِيْ ذٰلِكُمْ بَلَاۤءٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَظِيْمٌ ࣖ٦
Wa iż qāla mūsā liqaumihiżkurū ni‘matallāhi ‘alaikum iż anjākum min āli fir‘auna yasūmūnakum sū'al-‘ażābi wa yużabbiḥūna abnā'akum wa yastaḥyūna nisā'akum, wa fī żālikum balā'um mir rabbikum ‘aẓīm(un).
[6]
Engeto, naliko Musa ngomong nyang kaume: “engeto siro kabeh nyang nikmate Alloh (hang wes) di wakaken nyang siro kabeh. Naliko Alloh nyelametaken siro teko Fir’aun sak balane, hang podo nyikso siro nganggo sak elek eleke sikso, mendhem anak anak lanangiro lan nggenengaken urip anak anak wadoniro. Ring kahanan hang koyo iku ono bala’e pengeraniro (Alloh) hang gedi.
وَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكُمْ لَىِٕنْ شَكَرْتُمْ لَاَزِيْدَنَّكُمْ وَلَىِٕنْ كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذَابِيْ لَشَدِيْدٌ٧
Wa iż ta'ażżana rabbukum la'in syakartum la'azīdannakum wa la'in kafartum inna ‘ażābī lasyadīd(un).
[7]
Engeto pisan, naliko pengeraniro maklumaken: ”saktemene kadung siro kabeh gelem nyukuri (nikmat) mesti Isun nambahi (nikmat) kanggo siro kabeh, lan lamun siro ngingkari (nikmat), saktemene siksanisun iku seru larane.
وَقَالَ مُوْسٰٓى اِنْ تَكْفُرُوْٓا اَنْتُمْ وَمَنْ فِى الْاَرْضِ جَمِيْعًا ۙفَاِنَّ اللّٰهَ لَغَنِيٌّ حَمِيْدٌ٨
Wa qāla mūsā in takfurū antum wa man fil-arḍi jamī‘ā(n), fa innallāha laganiyyun ḥamīd(un).
[8]
Musa ngomong: ”lamun siro lan kabeh wong hang ono ring bumi iki podo ngingkari (nikmat), saktemene Alloh iku moho Sugih ugo moho Apik.
اَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوْحٍ وَّعَادٍ وَّثَمُوْدَ ەۗ وَالَّذِيْنَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۗ لَا يَعْلَمُهُمْ اِلَّا اللّٰهُ ۗجَاۤءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِ فَرَدُّوْٓا اَيْدِيَهُمْ فِيْٓ اَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوْٓا اِنَّا كَفَرْنَا بِمَآ اُرْسِلْتُمْ بِهٖ وَاِنَّا لَفِيْ شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُوْنَنَآ اِلَيْهِ مُرِيْبٍ٩
Alam ya'tikum naba'ul-lażīna min qablikum qaumi nūḥiw wa ‘ādiw wa ṡamūd(a), wal-lażīna mim ba‘dihim, lā ya‘lamuhum illallāh(u), jā'athum rusuluhum bil-bayyināti fa raddū aidiyahum fī afwāhihim wa qālū innā kafarnā bimā ursiltum bihī wa innā lafī syakkim mimmā tad‘ūnanā ilaihi murīb(in).
[9]
Endane tah durung gadug nyang siro kabeh, kabare wong sakdurungiro. yoiku kaume Nuh, ’Aad, Tsamud lan wong sakwise kaum iku. Sing ono hang weruh kejobo Alloh. Poro rosul wes teko ambi nggowo bukti hang nyoto. Taping kaum iku podo nelakupaken tangan nyang cangkeme (mergo sengit), aju podo ngomong; saktemene isun ngingkari nyang paran hang siro di kongkon nggadugaken. Isun sing nggugu nyang ajakaniru.
۞ قَالَتْ رُسُلُهُمْ اَفِى اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِۗ يَدْعُوْكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِّنْ ذُنُوْبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّىۗ قَالُوْٓا اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا ۗ تُرِيْدُوْنَ اَنْ تَصُدُّوْنَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ اٰبَاۤؤُنَا فَأْتُوْنَا بِسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍ١٠
Qālat rusuluhum afillāhi syakkun fāṭiris-samāwāti wal-arḍ(i), yad‘ūkum liyagfira lakum min żunūbikum wa yu'akhkhirakum ilā ajalim musammā(n), qālū in antum illā basyarum miṡlunā, turīdūna an taṣuddūnā ‘ammā kāna ya‘budu ābā'unā fa'tūnā bisulṭānim mubīn(in).
[10]
Poro rosul ngomong nyang kaume “endane tah mamang nyang Alloh, hang nggawe piro piro langit lan bumi? (ngajak siro supoyo iman), kanggo nyepuro siro teko dusan dusaniro lan nundho siksaniro henggo waktu hang di tentokaken. Kaum iku ngomong; siro iku sing liyo yo mung menungso biasah koyo isun, siro mung arep ngadangi isun nyembah sesembahan hang wes di sembah ambi bapak bapak isun. Mulo acake tekakno bukti hang nyoto kanggo isun.
قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ اِنْ نَّحْنُ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَمُنُّ عَلٰى مَنْ يَّشَاۤءُ مِنْ عِبَادِهٖۗ وَمَا كَانَ لَنَآ اَنْ نَّأْتِيَكُمْ بِسُلْطٰنٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۗوَعَلَى اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ١١
Qālat lahum rusuluhum in naḥnu illā basyarum miṡlukum wa lākinnallāha yamunnu ‘alā may yasyā'u min ‘ibādih(ī), wa mā kāna lanā an na'tiyakum bisulṭānin illā bi'iżnillāh(i), wa ‘alallāhi falyatawakkalil-mu'minūn(a).
[11]
Poro rosul ngomong nyang kaume; “isun mung menungso biasah koyo siro, taping Alloh nguweni anugrah nyang sopo bain hang di karepaken teko ring kawulo kawulone. Isun sing biso nekakaken bukti kanggo siro, kejobo ono idine Alloh. Mung nyang Alloh wong hang iman iku pasrah.
وَمَا لَنَآ اَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنَا سُبُلَنَاۗ وَلَنَصْبِرَنَّ عَلٰى مَآ اٰذَيْتُمُوْنَاۗ وَعَلَى اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُوْنَ ࣖ١٢
Wa mā lanā allā natawakkala ‘alallāhi wa qad hadānā subulanā, wa lanaṣbiranna ‘alā mā āżaitumūnā, wa ‘alallāhi falyatawakkalil-mutawakkilūn(a).
[12]
Kelendi isun sing pasrah nyang Alloh, padahal Alloh wes nduduhaken dalan kanggo isun. Temenan isun pasti sabar nompo gangguaniro kabeh nyang isun. Mung nyang Alloh wong wong hang tawakkal iku pasrah.
وَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِّنْ اَرْضِنَآ اَوْ لَتَعُوْدُنَّ فِيْ مِلَّتِنَاۗ فَاَوْحٰٓى اِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظّٰلِمِيْنَ ۗ١٣
Wa qālal-lażīna kafarū lirusulihim lanukhrijannakum min arḍinā au lata‘ūdunna fī millatinā, fa auḥā ilaihim rabbuhum lanuhlikannaẓ-ẓālimīn(a).
[13]
Wong-wong kafir ngomong nyang poro rosule, isun arep ngusir temenan nyang siro kabeh teko negoronisun. Utowo siro balik maning (bain) nyang agamanIsun. Alloh nguweni wahyu nyang poro rosul iku. Isun (Alloh) pasti arep numpes nyang wong wong hang dzolim.
وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْاَرْضَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۗذٰلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِيْ وَخَافَ وَعِيْدِ١٤
Wa lanuskinannakumul-arḍa mim ba‘dihim, żālika liman khāfa maqāmī wa khāfa wa‘īd(i).
[14]
Isun (Alloh) arep manggokaen siro ring negeri iku sakwise wong kafir. Hang gedigu iku kanggo wong hang wedi nyang keagungan isun (Alloh) lan wedi nyang ancaman isun.
وَاسْتَفْتَحُوْا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيْدٍۙ١٥
Wastaftaḥū wa khāba kullu jabbārin ‘anīd(in).
[15]
Poro Rosul njaluk di weni kemenang. Wong wong hang engkres lan wangkot podo ajur.
مِّنْ وَّرَاۤىِٕهٖ جَهَنَّمُ وَيُسْقٰى مِنْ مَّاۤءٍ صَدِيْدٍۙ١٦
Miw warā'ihī jahannamu wa yusqā mim mā'in ṣadīd(in).
[16]
Ring ngarepe ono jahannam lan diweni omben teko banyu nanah.
يَّتَجَرَّعُهٗ وَلَا يَكَادُ يُسِيْغُهٗ وَيَأْتِيْهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَّمَا هُوَ بِمَيِّتٍۗ وَمِنْ وَّرَاۤىِٕهٖ عَذَابٌ غَلِيْظٌ١٧
Yatajarra‘uhū wa lā yakādu yusīguhū wa ya'tīhil-mautu min kulli makāniw wa mā huwa bimayyit(in), wa miw warā'ihī ‘ażābun galīẓ(un).
[17]
(Wong hang wangkot iku) nggelegek banyu nanah lan meh sing biso ngeleg. Pati marani wong iku teko ring kabeh arah, taping malah sing mati mati. Lan ring ngarepe mageh ono sikso hang abot.
مَثَلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْ اَعْمَالُهُمْ كَرَمَادِ ِۨاشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيْحُ فِيْ يَوْمٍ عَاصِفٍۗ لَا يَقْدِرُوْنَ مِمَّا كَسَبُوْا عَلٰى شَيْءٍ ۗذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ١٨
Maṡalul-lażīna kafarū birabbihim a‘māluhum karamādinisytaddat bihir-rīḥu fī yaumin ‘āṣif(in), lā yaqdirūna mimmā kasabū ‘alā syai'(in), żālika huwaḍ-ḍalālul-ba‘īd(u).
[18]
Perumpamane wong wong hang kufur nyang pengerane, amal amale koyo awu hang di sampug angin ring dino hang deres angine. Wong-wong iku sing biso njuwut manfaat babar blas teko amale hang wes di lakoni ring dunyo. Gedigu iku sasar hang wes adoh.
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّۗ اِنْ يَّشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيْدٍۙ١٩
Alam tara annallāha khalaqas-samāwāti wal-arḍa bil-ḥaqq(i), iy yasya' yużhibkum wa ya'ti bikhalqin jadīd(in).
[19]
Endane tah siro sing niti go saktemene Alloh wes nggawe piro piro langit lan bumi kelawan hak? Lamuno Alloh ngarepaken, pasti biso numpes lan nekakaken mahluk hang anyar (di enggo nyalini siro).
وَّمَا ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ٢٠
Wa mā żālika ‘alallāhi bi‘azīz(in).
[20]
Hang gedigu iku gampang kanggo Alloh.
وَبَرَزُوْا لِلّٰهِ جَمِيْعًا فَقَالَ الضُّعَفٰۤؤُا لِلَّذِيْنَ اسْتَكْبَرُوْٓا اِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ اَنْتُمْ مُّغْنُوْنَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍ ۗقَالُوْا لَوْ هَدٰىنَا اللّٰهُ لَهَدَيْنٰكُمْۗ سَوَاۤءٌ عَلَيْنَآ اَجَزِعْنَآ اَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ مَّحِيْصٍ ࣖ٢١
Wa barazū lillāhi jamī‘an fa qālaḍ-ḍu‘afā'u lil-lażīnastakbarū innā kunnā lakum taba‘an fahal antum mugnūna ‘annā min ‘ażābillāhi min syai'(in), qālū lau hadānallāhu lahadainākum, sawā'un ‘alainā ajazi‘nā am ṣabarnā mā lanā mim maḥīṣ(in).
[21]
Wong wong kabeh podo kumpul ring padang mahsyar kanggo ngadep nyang Alloh, aju wong wong hang apes ngomong nyang wong hang gede (kuat); saktemene isun bengen manut nyang riko, nawi tah saiki riko biso nyelametaken isun teko siksane Alloh masio sithik bain. Wong gede ngomong; lamuno Alloh nguweni pituduh nyang isun, isun biso nguweni pituduh nyang riko kabeh. Riko ambi isun podo bain, sambat utowo sabar, sing duwe panggonan melayu (teko siksane Alloh).
وَقَالَ الشَّيْطٰنُ لَمَّا قُضِيَ الْاَمْرُ اِنَّ اللّٰهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُّكُمْ فَاَخْلَفْتُكُمْۗ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِّنْ سُلْطٰنٍ اِلَّآ اَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِيْ ۚفَلَا تَلُوْمُوْنِيْ وَلُوْمُوْٓا اَنْفُسَكُمْۗ مَآ اَنَا۠ بِمُصْرِخِكُمْ وَمَآ اَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّۗ اِنِّيْ كَفَرْتُ بِمَآ اَشْرَكْتُمُوْنِ مِنْ قَبْلُ ۗاِنَّ الظّٰلِمِيْنَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ٢٢
Wa qālasy-syaiṭānu lammā quḍiyal-amru innallāha wa‘adakum wa‘dal-ḥaqqi wa wa‘attukum fa akhlaftukum, wa mā kāna liya ‘alaikum min sulṭānin illā an da‘autukum fastajabtum lī, falā talūmūnī wa lūmū anfusakum, wa mā ana bimuṣrikhikum wa mā antum bimuṣrikhiyy(a), innī kafartu bimā asyraktumūni min qabl(u), innaẓ-ẓālimīna lahum ‘ażābun alīm(un).
[22]
Syetan ngomong nalikane wes mari hisab“ Saktemene Alloh wes njanjekaken nyang siro nganggo janji kang bener, isun yo wes janji nyang siro, taping isun nyulayani. Isun sing biso, kejobo sakdermo ngongkon, aju siro manut nyang isun. Mulo iku, siro ojo maido isun, taping paidonen awakiro dewek. Isun sing biso nulung siro lan siro sing biso nulung isun. Saktemene sakat bengen isun sing mbeneraken kelakuaniro nyekutokaken Alloh ambi isun. Saktemene wong hang dzolim iku ulih sikso hang seru larane.
وَاُدْخِلَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا بِاِذْنِ رَبِّهِمْۗ تَحِيَّتُهُمْ فِيْهَا سَلٰمٌ٢٣
Wa udkhilal-lażīna āmanū wa ‘amiluṣ-ṣāliḥāti jannātin tajrī min taḥtihal-anhāru khālidīna fīhā bi'iżni rabbihim, taḥiyyatuhum fīhā salām(un).
[23]
Wong wong hang iman lan ngelakoni amal apik di lebokaken nyang suwargo hang ring ngisore ono banyu banyu mili, saklawasae ring jerone kelawan idine pengerane (Alloh). Dene lapad kanggo podo podo ngurmati yoiku “salaam”.
اَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ اَصْلُهَا ثَابِتٌ وَّفَرْعُهَا فِى السَّمَاۤءِۙ٢٤
Alam tara kaifa ḍaraballāhu maṡalan kalimatan ṭayyibatan kasyajaratin ṭayyibatin aṣluhā ṡābituw wa far‘uhā fis-samā'(i).
[24]
Endane tah sing siro sing ndeleng kelendi Alloh gawe perumpaman kalimat hang apik, yoiku koyodene uwit hang apik, odode kukuh lan empange nggape langit.
تُؤْتِيْٓ اُكُلَهَا كُلَّ حِيْنٍ ۢبِاِذْنِ رَبِّهَاۗ وَيَضْرِبُ اللّٰهُ الْاَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُوْنَ٢٥
Tu'tī ukulahā kulla ḥīnim bi'iżni rabbihā, wa yaḍribullāhul-amṡāla lin-nāsi la‘allahum yatażakkarūn(a).
[25]
Uwit iku nguwoh ring saben saben musim kerono idine pengeran. Alloh gawe perumpaman iku kanggo menungso supoyo tetep enget.
وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيْثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيْثَةِ ِۨاجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الْاَرْضِ مَا لَهَا مِنْ قَرَارٍ٢٦
Wa maṡalu kalimatin khabīṡatin kasyajaratin khabīṡatinijtuṡṡat min fauqil-arḍi mā lahā min qarār(in).
[26]
Dene perumpamane kalimat hang elek, 446 Iku koyodene uwit hang elek, hang di bedol teko nduwure bumi, tetep sing biso jejeg.
446) Melebu ring jerone “kalimat hang elek“ yoiku kalimat kufur, syirik sekabehane omongan hang elek lan kelakuan hang elek
يُثَبِّتُ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِى الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَفِى الْاٰخِرَةِۚ وَيُضِلُّ اللّٰهُ الظّٰلِمِيْنَۗ وَيَفْعَلُ اللّٰهُ مَا يَشَاۤءُ ࣖ٢٧
Yuṡabbitullāhul-lażīna āmanū bil-qauliṣ-ṣābiti fil-ḥayātid-dun-yā wa fil-ākhirah(ti), wa yuḍillullāhuẓ-ẓālimīn(a), wa yaf‘alullāhu mā yasyā'(u).
[27]
Alloh netepaken wong wong hang iman nganggo lapad hang kuat. 447 (waktu urip) ring dunyo lan akhirat. Alloh nyasaraken wong wong hang dzolim lan Alloh nggawe paran bain hang di karepi.
447) Hang di maksud “ omongan-omngan hang kuat ” ring kene yoiku kalimat thayibah hang disebut ring jero ayat 24.
۞ اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ بَدَّلُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ كُفْرًا وَّاَحَلُّوْا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِۙ٢٨
Alam tara ilal-lażīna baddalū ni‘matallāhi kufraw wa aḥallū qaumahum dāral-bawār(i).
[28]
Endane siro sing niteni wong wong hang ngurupaken nikmate Alloh ambi kufur lan nyiciraken kaume nyang jurang kerusakan.
جَهَنَّمَ ۚيَصْلَوْنَهَاۗ وَبِئْسَ الْقَرَارُ٢٩
Jahannama yaṣlaunahā, wa bi'sal-qarār(u).
[29]
Yoiku neroko jahanam, wong (hang ngurupaken nikmat) iku melebu nyang njerone, sak elek eleke panggonan meneng
وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ اَنْدَادًا لِّيُضِلُّوْا عَنْ سَبِيْلِهٖۗ قُلْ تَمَتَّعُوْا فَاِنَّ مَصِيْرَكُمْ اِلَى النَّارِ٣٠
Wa ja‘alū lillāhi andādal liyuḍillū ‘an sabīlih(ī), qul tamatta‘ū fa inna maṣīrakum ilan-nār(i).
[30]
Wong-wong kafir iku podo ndadekaken sekuton nyang Alloh kanggo nyasaraken (menungso) teko dalane. Ngomongo siro (Muhammad); seneng senengo siro kabeh, saktemene panggonan balikiro iku neroko.
قُلْ لِّعِبَادِيَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا يُقِيْمُوا الصَّلٰوةَ وَيُنْفِقُوْا مِمَّا رَزَقْنٰهُمْ سِرًّا وَّعَلَانِيَةً مِّنْ قَبْلِ اَنْ يَّأْتِيَ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيْهِ وَلَا خِلٰلٌ٣١
Qul li‘ibādiyal-lażīna āmanū yuqīmuṣ-ṣalāta wa yunfiqū mimmā razaqnāhum sirraw wa ‘alāniyatam min qabli ay ya'tiya yaumul lā bai‘un fīhi wa lā khilāl(un).
[31]
Ngomongo siro nyang kawulo kawulonisun hang wes iman: “ngelakonono sembayang siro, nafkahno rezki hang wes sun wakaken nyang siro. Nganggo coro samar utowo terang-terangan sedurunge tekone (kiamat) hang ring dino iku sing ono dodol tinuku lan koncoan. 448
448) Maksute: nang dino kiamat iku sengono tebusane duso lan pitulungan teko konco, delengen pisan ayat 254 surat (2) Al-Baqarah.
اَللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَاَنْزَلَ مِنَ السَّمَاۤءِ مَاۤءً فَاَخْرَجَ بِهٖ مِنَ الثَّمَرٰتِ رِزْقًا لَّكُمْ ۚوَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِى الْبَحْرِ بِاَمْرِهٖ ۚوَسَخَّرَ لَكُمُ الْاَنْهٰرَ٣٢
Allāhul-lażī khalaqas-samāwāti wal-arḍa wa anzala minas-samā'i mā'an fa akhraja bihī minaṡ-ṡamarāti rizqal lakum, wa sakhkhara lakumul-fulka litajriya fil-baḥri bi'amrih(ī), wa sakhkhara lakumul-anhār(a).
[32]
Alloh hang nggawe piro piro langit lan bumi, ugo ngedunaken banyu udan teko langit, nganggo banyu iku Alloh ngetokaken macem maceme wohwohan, dadi rezqi kanggo siro kabeh. Alloh nunduaken kapal gedi kanggo siro layar ring segoro mergo ono idine (Alloh). Lan Alloh nunduaken (pisan) kalen kalen kanggo siro.
وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَاۤىِٕبَيْنِۚ وَسَخَّرَ لَكُمُ الَّيْلَ وَالنَّهَارَ ۚ٣٣
Wa sakhkhara lakumusy-syamsa wal-qamara dā'ibaīn(i), wa sakhkhara lakumul-laila wan-nahār(a).
[33]
Alloh nunduaken srengenge lan ulan mider terus terusan kanggo siro kabeh., ugo nunduaken bengi lan raino kanggo siro kabeh.
وَاٰتٰىكُمْ مِّنْ كُلِّ مَا سَاَلْتُمُوْهُۗ وَاِنْ تَعُدُّوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ لَا تُحْصُوْهَاۗ اِنَّ الْاِنْسَانَ لَظَلُوْمٌ كَفَّارٌ ࣖ٣٤
Wa ātākum min kulli mā sa'altumūh(u), wa in ta‘uddū ni‘matallāhi lā tuḥṣūhā, innal-insāna laẓalūmun kaffār(un).
[34]
Alloh wes nguweni nyang siro kabeh paran hang siro jaluk. Lamuno siro ngitung nikmate Alloh (hang wes di wakaken), pasti sing kiro biso ngitung. Saktemene menungso iku podo dzolim lan seru ingkare.
وَاِذْ قَالَ اِبْرٰهِيْمُ رَبِّ اجْعَلْ هٰذَا الْبَلَدَ اٰمِنًا وَّاجْنُبْنِيْ وَبَنِيَّ اَنْ نَّعْبُدَ الْاَصْنَامَ ۗ٣٥
Wa iż qāla ibrāhīmu rabbij‘al hāżal-balada āminaw wajnubnī wa baniyya an na‘budal-aṣnām(a).
[35]
Naliko nabi Ibrohim ndungo: “Duh Gusti pengeran, dadosno negeri Mekkah niki aman, tebihno kulo lan anak kulo dugi nyembah berholo.
رَبِّ اِنَّهُنَّ اَضْلَلْنَ كَثِيْرًا مِّنَ النَّاسِۚ فَمَنْ تَبِعَنِيْ فَاِنَّهٗ مِنِّيْۚ وَمَنْ عَصَانِيْ فَاِنَّكَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ٣٦
Rabbi innahunna aḍlalna kaṡīram minan-nās(i), faman tabi‘anī fa innahū minnī, wa man ‘aṣānī fa innaka gafūrur raḥīm(un).
[36]
Duh Gusti pengeran, saklerese berholo berholo niki mpun nyasaraken kathah tiyang. Sinten mawon hang manut teng kulo, tiyang niku golongan kulo. Lan sinten hang nyingkur kulo, ndiko moho nyepunten ugi moho Asih.
رَبَّنَآ اِنِّيْٓ اَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِيْ بِوَادٍ غَيْرِ ذِيْ زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِۙ رَبَّنَا لِيُقِيْمُوا الصَّلٰوةَ فَاجْعَلْ اَفْـِٕدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِيْٓ اِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُمْ مِّنَ الثَّمَرٰتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُوْنَ٣٧
Rabbanā innī askantu min żurriyyatī biwādin gairi żī zar‘in ‘inda baitikal-muḥarram(i), rabbanā liyuqīmuṣ-ṣalāta faj‘al af'idatam minan-nāsi tahwī ilaihim warzuqhum minaṡ-ṡamarāti la‘allahum yasykurūn(a).
[37]
Duh Gusti pengeran kulo, kulo manggekaken sebagian keturunan kulo teng lebakan hang mboten enten tanemane, pedek kalih griyo (bait) ndiko hang di mulyaaken, duh Gusti pengeran, kersane anak turun kulo saged ngelampahi sembayang, dadosno manahe tiyang tiyang sami remen, sukanono rezqi dugi wohwohan kersane sami syukur.
رَبَّنَآ اِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِيْ وَمَا نُعْلِنُۗ وَمَا يَخْفٰى عَلَى اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍ فِى الْاَرْضِ وَلَا فِى السَّمَاۤءِ٣٨
Rabbanā innaka ta‘lamu mā nukhfī wa mā nu‘lin(u), wa mā yakhfā ‘alallāhi min syai'in fil-arḍi wa lā fis-samā'(i).
[38]
Duh pengerane kulo, ndiko nyemerapi nopo hang kulo sengidaken lan nopo hang kulo ketingalaken. Sing ono hang biso disengidaken teko Alloh, embuh iku ono ring bumi utowo ring langit.
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ وَهَبَ لِيْ عَلَى الْكِبَرِ اِسْمٰعِيْلَ وَاِسْحٰقَۗ اِنَّ رَبِّيْ لَسَمِيْعُ الدُّعَاۤءِ٣٩
Al-ḥamdu lillāhil-lażī wahaba lī ‘alal-kibari ismā‘īla wa isḥāq(a), inna rabbī lasamī‘ud-du‘ā'(i).
[39]
Sekabehe pujian kanggo Alloh hang wes nguweni Isma’il lan Ishaq nyang isun (Ibrohim) ring umurisun hang wes tuwek.Saktemene pengeranisun iku bener bener moho ngerungu (nyembadani) dungo.
رَبِّ اجْعَلْنِيْ مُقِيْمَ الصَّلٰوةِ وَمِنْ ذُرِّيَّتِيْۖ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاۤءِ٤٠
Rabbij‘alnī muqīmaṣ-ṣalāti wa min żurriyyatī, rabbanā wa taqabbal du‘ā'(i).
[40]
Duh pengeran kulo, dadosno kulo kalih anak turun kulo, tiyang hang ngelampahi sembayang. Duh Gusti pengeran, tampinen dungan kulo.
رَبَّنَا اغْفِرْ لِيْ وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِيْنَ يَوْمَ يَقُوْمُ الْحِسَابُ ࣖ٤١
Rabbanagfir lī wa liwālidayya wa lil-mu'minīna yauma yaqūmul-ḥisāb(u).
[41]
Duh pengeran kulo, sepuntenen kulo ,tiyang sepuh kulo, kalih tiyang mukmin teng dintene hisab.
وَلَا تَحْسَبَنَّ اللّٰهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظّٰلِمُوْنَ ەۗ اِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيْهِ الْاَبْصَارُۙ٤٢
Wa lā taḥsabannallāha gāfilan ‘ammā ya‘maluẓ-ẓālimūn(a), innamā yu'akhkhiruhum liyaumin tasykhaṣu fīhil-abṣār(u).
[42]
Ojo nyongko temenan siro, go Alloh iku lali teko paran bain hang di lakoni wong wong dzolim. Saktemene Alloh nangguhaken siksane henggo siji dino naliko motone podo mendelik.
مُهْطِعِيْنَ مُقْنِعِيْ رُءُوْسِهِمْ لَا يَرْتَدُّ اِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ ۚوَاَفْـِٕدَتُهُمْ هَوَاۤءٌ ۗ٤٣
Muhṭi‘īna muqni‘ī ru'ūsihim lā yartaddu ilaihim ṭarfuhum, wa af'idatuhum hawā'(un).
[43]
Wong-wong dzolim teko kesusu susu, ndase ndangak taping motone seng kethip lan atine kothong.
وَاَنْذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيْهِمُ الْعَذَابُۙ فَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا رَبَّنَآ اَخِّرْنَآ اِلٰٓى اَجَلٍ قَرِيْبٍۙ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَۗ اَوَلَمْ تَكُوْنُوْٓا اَقْسَمْتُمْ مِّنْ قَبْلُ مَا لَكُمْ مِّنْ زَوَالٍۙ٤٤
Wa anżirin-nāsa yauma ya'tīhimul-‘ażāb(u), fa yaqūlul-lażīna ẓalamū rabbanā akhkhirnā ilā ajalin qarīb(in), nujib da‘wataka wa nattabi‘ir-rusul(a), awalam takūnū aqsamtum min qablu mā lakum min zawāl(in).
[44]
Lan menungso iku weden wedenono nyang dino tekone sikso. (kolo) iku wong wong hang dzolim ngomong; duh pengeran kulo, kulo niki sukanono tangguh (wangsulno malih teng dunyo) masio sekedap. Kulo ajeng nurut teng ajakan ndiko, ugi ajeng manut teng (ajarane) poro rosul. (Nyang wong dzolim iku di omongaken); bengen naliko siro kabeh magih ono ring dunyo yoroh wes sumpah, go siro sing kiro ngalih (teko dunyo nyang akhirat) ?
وَّسَكَنْتُمْ فِيْ مَسٰكِنِ الَّذِيْنَ ظَلَمُوْٓا اَنْفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ الْاَمْثَالَ٤٥
Wa sakantum fī masākinil-lażīna ẓalamū anfusahum wa tabayyana lakum kaifa fa‘alnā bihim wa ḍarabnā lakumul-amṡāl(a).
[45]
Lan maninge siro bengen manggon ono ring panggonane wong wong hang dzolim nyang awake dewek. Lan wes nyoto kanggo siro, kelendi Isun (Alloh) gawe (balesan) kanggo wong hang dzolim. Lan Isun wes gawe piro piro conto kanggo siro kabeh.
وَقَدْ مَكَرُوْا مَكْرَهُمْ وَعِنْدَ اللّٰهِ مَكْرُهُمْۗ وَاِنْ كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُوْلَ مِنْهُ الْجِبَالُ٤٦
Wa qad makarū makrahum wa ‘indallāhi makruhum, wa in kāna makruhum litazūla minhul-jibāl(u).
[46]
Wong kafir iku nyoto nyoto gawe tipu doyo hang gedi. Padahal Alloh ngeweruhi (lan arep mbales) tipu doyone. Saktemene tipu doyone wong kafir iku sing biso ngilangaken gunung.
فَلَا تَحْسَبَنَّ اللّٰهَ مُخْلِفَ وَعْدِهٖ رُسُلَهٗ ۗاِنَّ اللّٰهَ عَزِيْزٌ ذُو انْتِقَامٍۗ٤٧
Falā taḥsabannallāha mukhlifa wa‘dihī rusulah(ū), innallāha ‘azīzun żun tiqām(in).
[47]
Mulo iku ojo pisan siro nyongko go Alloh iku nyulayani janji nyang poro rosule. Saktemene Alloh iku moho Mulyo lan duwe balesan.
يَوْمَ تُبَدَّلُ الْاَرْضُ غَيْرَ الْاَرْضِ وَالسَّمٰوٰتُ وَبَرَزُوْا لِلّٰهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ٤٨
Yauma tubaddalul-arḍu gairal-arḍi was-samāwātu wa barazū lillāhil-wāḥidil-qahhār(i).
[48]
Ring siji dino, naliko bumi di salini hang liyo lan piro piro langit yo gedigu pisan, wong kafir podo kumpul ngadep nyang Alloh hang moho siji ugo moho kuat.
وَتَرَى الْمُجْرِمِيْنَ يَوْمَىِٕذٍ مُّقَرَّنِيْنَ فِى الْاَصْفَادِۚ٤٩
Wa taral-mujrimīna yauma'iżim muqarranīna fil-aṣfād(i).
[49]
(Ring dino iku), siro weruh wong wong hang akeh dusane di taleni nganggo belenggu.
سَرَابِيْلُهُمْ مِّنْ قَطِرَانٍ وَّتَغْشٰى وُجُوْهَهُمُ النَّارُۙ٥٠
Sarābīluhum min qaṭirāniw wa tagsyā wujūhahumun-nār(u).
[50]
Kelambine teko pelangkin (aspal) lan raine ditutupi geni.
لِيَجْزِيَ اللّٰهُ كُلَّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْۗ اِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْحِسَابِ٥١
Liyajziyallāhu kulla nafsim mā kasabat, innallāha sarī‘ul-ḥisāb(i).
[51]
Hang gedigu iku, supoyo Alloh nguweni balesan nyang saben saben uwong, nyocogi ambi hang wes di lakoni. Saktemene Alloh iku moho gancang hisabe.
هٰذَا بَلٰغٌ لِّلنَّاسِ وَلِيُنْذَرُوْا بِهٖ وَلِيَعْلَمُوْٓا اَنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ وَّلِيَذَّكَّرَ اُولُوا الْاَلْبَابِ ࣖ٥٢
Hāżā balāgul lin-nāsi wa liyunżarū bihī wa liya‘lamū annamā huwa ilāhuw wāḥiduw wa liyażżakkara ulul-albāb(i).
[52]
(Al-Qur’an) iki iku (penjelasan) hang sempurno kanggo menungso, myakne diweni pepenget lan podo ngerti go saktemene pengeran, iku mung pengeran hang moho suwiji, lan myakne wong wong hang duwe akal podo njuwut piwulangan.